ผู้ที่อยู่ในพื้นที่เป็นคนอรัญประเทศโดยแท้ มีอยู่ 6 ครอบครัวที่ตั้งรกรากอยู่เป็นกลุ่มแรกเมื่อปี พ.ศ. 2500 คือ ครอบครัวของนายพัน สอนเจริญ, นายโกศรี พัฒนพรรค, นายพูน จำปาเทศ, นายลี เจริญดี, นายไสว บุญเจริญ และนายสิงห์ บุญเจริญ ที่บริเวณถนนศรีเพ็ญ ระหว่างหลักกิโลเมตรที่ 9-10 ในปัจจุบัน แต่เดิมจะเรียกกันว่า บ้านน้อยป่าไร่ อยู่ห่างจากชายแดนเพียง 1 กิโลเมตร

นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2518 เป็นต้นมาเหตุการณ์ชายแดนด้านอรัญประเทศกับประเทศกัมพูชา มีการกระทบกระทั่งกันตลอดเวลา กัมพูชารุกล้ำอธิปไตยของไทย และทำลายทรัพย์สินของคนไทยตามแนวชายแดน เหตุการณ์ที่คนไทยสูญเสียมากที่สุด เป็นรอยจารึกที่รันทดอยู่ในความทรงจำของ คนไทย และชาวบ้านป่าไร่ทุกคน คือ เมื่อคืนวันที่ 28 มกราคม 2520 ชาวกัมพูชานับร้อยคนได้บุกเข้ามาในไทย ที่หมู่บ้านน้อยป่าไร่ บ้านหนองดอ และบ้านกกค้อ พร้อมๆ กัน และสังหารคนไทยในหมู่บ้านไป 30 คน มีทั้งชาย หญิง คนแก่ และหญิงท้อง และลงมือเผาหมู่บ้านทั้งหมดก่อนที่จะหนีไป แม้ว่าที่หมู่บ้านแห่งนี้จะมีฐานปฏิบัติการของตำรวจตระเวนชายแดนตั้งอยู่

ที่ตั้ง ตำบลป่าไร” ตั้งอยู่ด้านทิศตะวันออกของอำเภอ มีอาณาเขตด้านทิศตะวันออกติดกับประเทศกัมพูชา ไม่มีพรมแดนธรรมชาติกั้นแบ่งเขตแดนทั้งสองประเทศจึงเรียกพื้นที่บริเวณนี้ว่า “ฉนวนประเทศ” หรือการแบ่งเขตแดนโดยการกำหนดจุดและลากเชื่อมต่อเพื่อแบ่งอาณาเขตของประเทศ ตำบลป่าไร่ ตั้งอยู่ฝั่งขวาของถนนธนะวิถี และฝั่งซ้ายของถนนสุวรรณสร (ถ้าเดินทางมาจากตำบลอรัญประเทศ) มีที่ตั้งและอาณาเขต ดังนี้

ทิศเหนือ     ติดกับ ตำบลหนองสังข์ อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว ตำบลหนองม่วง ตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง

ทิศใต้        ติดกับ ตำบลอรัญประเทศ อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว และราชอาณาจักรกัมพูชา

ทิศตะวันออก ติดกับ ตำบลโนนหมากมุ่น อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว และราชอาณาจักรกัมพูชา

ทิศตะวันตก  ติดกับ ตำบลบ้านใหม่หนองไทร ตำบลบ้านด่าน และตำบลอรัญประเทศ อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

ลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะพื้นที่ทั้งหมดของตำบลป่าไร่มีลักษณะเป็นพื้นที่ราบทั้งตำบล จึงเหมาะแก่การประกอบอาชีพ เกษตรกรรม มีคลองธรรมชาติคือคลองห้วยเหี้ยและห้วยทุ่งมนไหลผ่านทางด้านทิศเหนือของตำบลบริเวณบ้านหนองหญ้าปล้อง และบ้านภูน้ำเกลี้ยง มีอ่างเก็บน้ำ บ้านป่าไร่ใหม่เป็นแหล่งน้ำขนาดใหญ่ของตำบล เนื้อที่ตำบลป่าไร่มีเนื้อที่ 104.259 ตารางกิโลเมตร หรือ 65,162 ไร่ 1 งาน 76.7 ตารางวา โดยประมาณ แบ่งเป็นพื้นที่ตามลักษณะที่ดินดังนี้ พื้นที่ชุมชน (สิ่งปลูกสร้าง) มีเนื้อที่ประมาณ 3,282 ไร่ ประกอบด้วย หมู่บ้าน 9 หมู่บ้าน สถานที่ราชการ ตลาด ศูนย์การค้า ถนน พื้นที่เกษตรกรรม มีเนื้อที่ประมาณ 53,353 ไร่ (อ้อย, นาข้าว, ไร่มันสำปะหลัง, ข้าวโพด, ยูคาลิปตัส ) พื้นที่แหล่งน้ำ มีเนื้อที่ประมาณ 460 ไร่ พื้นที่ป่าไม้ มีเนื้อที่ประมาณ 4,466 ไร่ 

ลักษณะภูมิอากาศ ลักษณะภูมิอากาศของตำบลป่าไร่อิงลักษณะภูมิอากาศของจังหวัดสระแก้ว ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุม 2 ชนิดคือ ลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ และลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ช่วงลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนืออยู่ระหว่างเดือน พฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์พัดพาเอา ความกดอากาศต่ำและความหนาวเย็นจากประเทศจีนเข้ามา ทำให้มีฝนน้อย และมีความชุ่มชื้นต่ำ อากาศในพื้นที่เย็นลง ส่วนลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้อยู่ระหว่างเดือนพฤษภาคมถึงเดือนตุลาคม จะ พัดพาเอาความชื้นในทะเลอันดามันและอ่าวไทยเข้ามาในพื้นที่ทำให้มีผลมากมีความชุ่มชื้นและความกดอากาศอยู่ในเกณฑ์ต่ำ เกิดพายุฝนฟ้าคะนอง โดยสามารถแบ่งออกเป็น 3 ฤดูได้ดังนี้ ฤดูร้อน เริ่มเดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม ฤดูฝน ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้เริ่มเดือนมิถุนายนถึงเดือนตุลาคม ฤดูหนาว ได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือเริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 

ป่าไร่เป็นสังคมพุทธศาสนาตามรูปแบบหลักของสังคมไทย การใช้ดำเนินชีวิตตั้งแต่แรกเกิดล้วนเกี่ยวข้อง กับประเพณี วัฒนธรรม ค่านิยมหลักของสังคมไทย โดยผูกยึดกับพระพุทธศาสนา ประชาชนมีความหลากหลายภูมิภาค เช่น คนที่อพยพมาจากโคราช คนที่อพยพมาจากอีสาน กลุ่มคน ที่อพยพมาจากเวียงจันทร์หรือคนไทย-ญ้อ คนบริเวณใกล้เคียง หรือแม้แต่คนกัมพูชา คนเวียดนาม ที่เป็นประชากรแฝงจากการค้าขายในพื้นที่ตลาดการค้าชายแดน ประเพณี และวัฒนธรรมอาจแตกต่างแต่ก็ล้วนมีศาสนาพุทธเชื่อมโยงกัน เช่น ประเพณีทำบุญปีใหม่ ประเพณีสงกรานต์ ประเพณีแห่เทียนพรรษา ประเพณีออกพรรษา(ตักบาตรเทโว) ประเพณีแห่ปราสาทผึ้งของคนไทย-ญ้อ ประเพณีลอยกระทง รวมไปถึงวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา และวันสำคัญของชาติอื่นๆ 

ตำบลป่าไร่ ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นอาชีพหลัก ค้าขาย และอาศัยยุทธศาสตร์การเป็นเมืองหน้าด่านด้าน ทิศตะวันออกที่มีพรมแดนติดกับประเทศกัมพูชา มีตลาดโรงเกลือเป็นนตลาดการค้าชายแดนที่ใหญ่ที่สุดของประเทศ พัฒนาเป็นตลาดอื่นๆในพื้นที่โดยรอบ นอกจากนี้ตำบลป่าไร่ยังเป็นที่ตั้งของนิคมอุตสาหกรรมจังหวัดสระแก้ว โดยแบ่งเศรษฐกิจของตำบล ได้ดังนี้

• การเกษตรกรรม เป็นอาชีพหลักของประชาชนในตำบลป่าไร่ ได่แก่การปลูกอ้อย ข้าว มันสำประหลัง ข้าวโพด ยู คาลิปตัส ปาล์ม และเลี้ยงสัตว์
• การค้าชายแดน ในเขตพื้นที่ตลาดโรงเกลือ มีตลาดในพื้นที่เทศบาล ได้แก่ ตลาดโรงเกลือ, ศูนย์การค้าอินโดจีน, ตลาดเดชไทย, ตลาดเบญจวรรณ, ตลาดรัตนธรรม เป็นต้น รวมไปถึงโกดังและตลาดอื่นๆ ตั้งอยู่ หมู่ที่ 7 บ้านดงงู ตำบล ป่าไร่ อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ทุนธรรมชาติ

• ด้านทรัพยากรธรรมชาติ ป่าไม้ตำบลปาไร่ มีพื้นที่ส่วนมากอยู่มนเขตพื้นที่ป่าเสื้อมโทรม ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าเขาฉกรรจ์ฝั่งเหนือ ไม่มีสภาพความเป็นพื้นที่ป่าเนื่องจากมีประชาชนเข้ามาอยู่อาศัยและประกอบอาชีพก่อนประกาศเป็นป่าสงวนแห่งชาติ มี เนื้อที่ประมาณ 40,163 ไร่
• แหล่งน้ำธรรมชาติ ได้แก่ วังทับควาย ห้วยทุ่งมน ห้วยนางงาม ห้วยเหี้ย ห้วยโป่งพิมาน คลองขุด คลองตึก มีแหล่งน้ำที่สร้างขึ้น ได้แห่อ่าวเก็บน้ำบ้านป่าไร่ใหม่ และห้วยทุ่งมน ดิน ลักษณะดินพิ้นที่ตำบนป่าไร่ เป็นดินร่วน เนื้อดินดำ เหมาะแก่การเพาะปลูก

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ด้านการเมืองการปกครอง:

ด้านเศรษฐกิจ:

ปัญหาและอุปสรรคในการพัฒนาเขตเศรษฐกิจพิเศษของจังหวัดสระแก้วที่สำคัญ ได้แก่ ปัญหาด้านพื้นที่จัดตั้งเขตเศรษฐกิจพิเศษ ซึ่งขณะนี้ยังมีความเห็นที่ไม่สอดคล้องกันของคนในพื้นที่ระหว่างพื้นที่บริเวณ บ้านป่าไร่ ตำบลป่าไร่ กับพื้นที่บ้านหนองเอี่ยน ตำบลท่าข้าม ปัญหาด้านการขนส่งสินค้าบริเวณด่านพรมแดน ค่อนข้างแออัด ปัญหาด้านค่าใช้จ่ายในการลงทุนและดำเนินการที่จะให้เป็นพื้นที่เขตเศรษฐกิจพิเศษ และที่ดินของเอกชนให้เช่ามีราคาแพง และการตรวจสอบสินค้าละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาที่ตลาดโรงเกลือ ทำให้เกิดผลกระทบต่อการค้าชายแดนและการทำธุรกรรมการค้าเกิดการชะงักงัน รวมถึงปัญหาด้านแนวเขตแดนระหว่างไทย – กัมพูชา บนพื้นที่เขตเศรษฐกิจบ้านป่าไร่ยังไม่มีความชัดเจน 

ตลาดการค้าชายแดน หรือที่รู้จักกันในนามตลาดโรงเกลือ ตั้งอยู่ที่บ้านดงงู หมู่ที่ 7 เป็นตลาดการค้าชายแดนที่ใหญ่ที่สุดของประเทศไทย เป็นทั้งแหล่งค้าขาย แหล่งเศรษฐกิจ และแหล่งท่องเที่ยวของตำบลและของจังหวัด โดยมีตลาดที่อยู่ในพื้นที่ตตำบลป่าไร่ ได้แก่ ตลาดโรงเกลือ ศูนย์การค้าอินโดจีน ตลาดเดชไทย ตลาดเบญจวรรณ ตลาดรัตนธรรม ตลาดสายันต์ เป็นต้น ค้าขายเสื้อผ้ามือสอง รองเท้ามือสอง กระเป๋า เครื่องแต่งกาย เครื่องนุ่งห่ม อาหารแห้ง ปลา แมลง และสินค้าในชีวิตประจำวันแบบครบวงจร

มธุรดา สมัยกุล. “แนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจการค้าชายแดน กรณีศึกษาตลาดมิตรภาพชายแดนไทย-กัมพูชา.” วารสารวิทยบริการมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์. 25(1), หน้า 22-30.

สภาพทั่วไปของตำบลป่าไร่. (2563). (ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 13 กรกฎาคม 2566. เข้าถึงได้จาก: https://parai.go.th/public/list/data/index/menu/1144

สายฝน แหล่งหล้า. (2557). การพัฒนาเศรษฐกิจชายแดนไทย-กัมพูชา จังหวัดสระแก้ว. สระแก้ว: พิมพ์ที่สำนักพาณิชย์จังหวัดสระแก้ว.