บ้านควนพนางตุง 1 ใน 11 หมู่บ้านในตำบลพนางตุง โดยชื่อหมู่บ้านควนพนางตุง มาจากคำว่า “ควน” แปลว่า “เนิน” “พนาง” มาจากคําว่า “พระนาง” และ “ตุง” แปลว่า "ล้ม" รวมกันแล้วจึงมีความหมายว่า “เนินนางล้ม” ตามตํานานที่เล่าว่ามีผู้หญิงมาล้มแล้วกลายเป็นเนิน ซึ่งปัจจุบันเมื่อมองที่เนินนี้จะเห็นเป็นรูปผู้หญิงล้ม ปัจจุบันตําบลพนางตุงตั้งอยู่ในเขตการปกครองของอําเภอควนขนุน ประกอบไปด้วย 11 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านหัวลาน บ้านทะเลน้อย บ้านควนพนางตุง บ้านชายคลอง บ้านท่าช้าง บ้านใสกลิ้ง บ้านค่าย บ้านไทรงาม บ้านปากคลองเก่า บ้านธรรมเถียร บ้านหัวหรั่ง  

บ้านควนพนางตุง ตั้งอยู่ในอาณาเขตตำบลพนางตุงซึ่งมีพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบ ร้อยละ 50 มีลักษณะเป็นที่ราบสูงทางด้านตะวันตก แล้วค่อยลาดต่ำไปทางทะเลน้อยซึ่งกลายเป็นที่ราบลุ่มและป่าเลน มีแม่น้ำไหลผ่านทางด้านตะวันตกไปบรรจบกับทะเลสาบสงขลา พื้นที่เหมาะแก่การประกอบอาชีพเกษตรกรรม ประมง บริการด้านการท่องเที่ยว มีแหล่งน้ำธรรมชาติที่สําคัญ คือ คลองปากประ คลองควน คลองทะเลน้อย และคลองปากคลองเก่า

สภาพภูมิอากาศมีลักษณะเช่นเดียวกับภูมิอากาศทั่วไปในภาคใต้ คือ มีเพียง 2 ฤดู ได้แก่ ฤดูฝนและฤดูร้อน โดยฝนจะเริ่มตกราวเดือนสิงหาคม แต่ฤดูฝนจริง ๆ จะเริ่มในเดือนตุลาคม-กุมภาพันธ์ ส่วนที่เหลือจะเป็นช่วงฤดูร้อนที่มีฝนตกประปราย เนื่องจากได้รับอิทธิพลของลมบกและลมทะเลพัดผ่านพื้นที่ชุมชน 

สถิติจำนวนประชากรจากสำนักทะเบียนราษฎร์ (รายเดือน) รายงานจำนวนประชากรตำบลพนางตุง หมู่ที่ 3 บ้านควนพนางตุง มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 1,033 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 507 คน และประชากรหญิง 526 คน จำนวนครัวเรือนทั้งหมด 485 ครัวเรือน 

การประกอบอาชีพของชาวบ้านในชุมชนบ้านควนพนางตุงส่วนมากจะมีอาชีพเกษตรกรรมทำสวนยางพารา และโดยมากผู้ชายมักจะมีการทำประมงร่วมด้วย ส่วนผู้หญิงจะทำหัตถกรรมจากกระจูด นอกจากนี้ยังมีบางส่วนที่มีการเลี้ยงสัตว์ควบคู่ไปกับการทำเกษตรกรรม บางครัวเรือนประกอบอาชีพรับจ้าง ค้าขาย โดยเฉพาะครัวเรือนที่มีบ้านอยู่บริเวณริมถนนสายหลักในชุมชนซึ่งเป็นทำเลที่เหมาะแก่การค้าขาย อีกทั้งยังมีหลายครอบครัวที่ส่งบุตรหลานเข้ารับการศึกษาจนจบการศึกษาในระดับอุดมศึกษาและเข้าประกอบอาชีพในบริษัทเอกชน หน่วยงานรัฐวิสาหกิจ และหน่วยงานราชการ

อนึ่ง ในตำบลพนางตุงมีสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญ คือ ทะเลน้อยหรือเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย สวนพฤกษศาสตร์ จังหวัดพัทลุง สะพานเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา จุดชมวิวประดิษฐานรูปเหมือนหลวงพ่อทวดองค์ใหญ่ ณ วัดสวนธรรมเจดีย์ ศูนย์ศึกษาข้อมูลด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น วิทยาลัยภูมิปัญญาชุมชน มหาวิทยาลัยทักษิณ อีกทั้งยังมีการส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยจัดงานประเพณี “ล่องเรือ-แลนกทะเลน้อย” เป็นประจำทุกปี ซึ่งการที่ตำบลพนางตุงมีสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญหลายแห่งนี้ ส่งผลให้อาชีพการบริการในภาคการท่องเที่ยวเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่เข้ามามีบทบาทต่อชาวบ้านควนพนางตุงในปัจจุบัน

เทศกาลล่องเรือ-แลนกทะเลน้อย

เทศกาลล่องเรือ-แลนกทะเลน้อย เป็นงานประเพณีที่จัดขึ้นด้วยความร่วมงแรงร่วมใจของประชาชนตำบลพนางตุง เช่นเดียวกับชาวบ้านควนพนางตุงที่ให้ความสำคัญกับประเพณีดังกล่าวนี้เป็นอย่างมาก โดยงานล่องเรือ-แลนกทะเลน้อย เป็นงานประเพณีที่เริ่มขึ้นเมื่อปี 2541 เพื่อเป็นกิจกรรมท่องเที่ยวพิเศษในปีท่องเที่ยวไทย และให้เหมาะสมกับพื้นที่ท่องเที่ยวที่สำคัญที่สุดของพัทลุง คือ ทะเลน้อย หรือเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย ทะเลสาบน้ำจืด สถานที่อยู่อาศัยของนกมากกว่า 150 ชนิด จำนวนไม่ต่ำกว่า 100,000 ตัว อาทิ นกอีโก้ง นกพริก นกเป็ดแดง นกเป็ดคับแค นกเป็ดผี นกกาบบัว นกอีล้ำ นกอีลุ้ม นกกะปูด นกนางนวล นกนางแอ่น นกยางเฟีย นกกระสาแดง นกกระสานวล ฯลฯ รวมถึงสัตว์ป่าอีกมากมายหลายชนิด

ในช่วงของการจัดงานตลอดระยะเวลา 1 เดือน จะมีกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงนิเวศพานักท่องเที่ยวล่องเรือชมนก โดยพิจารณาจากช่วงเวลาที่มีนกและธรรมชาติสวยงามที่สุด นอกจากนี้ ยังมีการแสดงบนเวทีกลางน้ำ มหกรรมอาหารเมืองลุง การประกวดภาพถ่าย นิทรรศการข้าวสังข์หยด นิทรรศการเรียนรู้ทะเลน้อย การจำหน่ายสินค้าโอทอป แข่งขันวิ่งมินิฮาล์ฟมาราธอนและฟันรัน แรลลีจักรยานการเปิดเทศกาลล่องเรือ-แลนกทะเลน้อย รวมถึงกิจกรรมล่องเรือ ชมบัว แลนกทำรัง ให้บริการแก่นักท่องเที่ยวตลอดเทศกาล พร้อมชมวิถีชีวิตชุมชนบนพื้นที่ชุ่มน้ำโลกแห่งแรกของประเทศไทยด้วย 

ภาษาพูด: ภาษาไทยถิ่นใต้

ภาษาเขียน: ภาษาไทย

ทะเลน้อย เป็นทะเลสาบน้ำจืด ตั้งอยู่ในเขตตำบลพนางตุงและตำบลทะเลน้อย อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง มีคลองนางเรียมยาว 2 กิโลเมตร เชื่อมระหว่างทะเลน้อยกับทะเลสาบสงขลา ทะเลน้อยได้รับการประกาศเป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่าทะเลน้อย แต่ประชาชนมักเรียกกันว่า อุทยานนกน้ำทะเลน้อย ซึ่งนับเป็นเขตห้ามล่าสัตว์ป่าแห่งแรกของประเทศไทย ภายใต้สังกัดกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพรรณพืช กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และด้วยความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ รวมถึงความหลากหลายทางชีวภาพของทะเลน้อยทั้งระบบนิเวศ สัตว์ป่า สัตว์น้ำ พรรณพืช โดยเฉพาะนกที่มีอยู่เป็นจำนวนมากกว่า 150 ชนิด รวมถึงสัตว์นานาชนิดทั้งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ทำให้พื้นที่ “พรุควนขี้เสี้ยน” ของทะเลน้อยได้รับการประกาศให้เป็นเขตพื้นที่ชุ่มน้ำโลก หรือ “แรมซาร์ ไซด์” (Ramsar Site) แห่งแรกในเมืองไทย เมื่อวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2541 

ทะเลน้อย Thalenoi. (2561). สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://web.facebook.com/photo/?fbid1094254054092858

       . (2561). สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://web.facebook.com/photo?fbid

เทศบาลตำบลพนางตุง. (ม.ป.ป.). สภาพและข้อมูลพื้นฐาน. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://www.phanangtung.go.th/general2.php

ฐานเศรษฐกิจ. (2563). “ล่องเรือ-แลนก-เลน้อย” เมืองลุง. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://www.thansettakij.com/general-news/443281

ปิยาภรณ์ อรมุต. (2556). ความสัมพันธ์ระหว่างวิถีชีวิตกับเรือนพื้นถิ่นชุมชน ตำบลพนางตุง อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง (รายงานการวิจัย). มหาวิทยาลัยราชมงคลศรีวิชัย.

เอะอะเที่ยว. (2561). >>ll สีสันแห่ง...นครศรีพัทลุง ll ความงดงามแห่งธรรมชาติและวิถีชีวิต. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://web.facebook.com/Aearetiew/

BananaPLUS. (2563). งานแถลงข่าวเทศกาลล่องเรือแลนกทะเลน้อย-พัทลุง 24 ก.ค. 63. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://web.facebook.com/BananaPlusTeam/posts/1251226428574195/

Google Earth. (ม.ป.ป.). สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก earth.google.com/

Hoteldirect. (2556). งานเทศกาลล่องเรือ-แลนกทะเลน้อย จังหวัดพัทลุง. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2566, จาก https://www.hoteldirect.in.th/