บ้านหล่อโย เป็นหนึ่งในบ้านบริวารของ หมู่ที่ 19 บ้านสันติสุข โดยบ้านบริวารอื่น ๆ ที่อยู่ในหมู่เดียวกัน ได้แก่ บ้านกิ่วสะไต บ้านรวมใจ บ้านแสนใหม่ บ้านจะกอนะ บ้านเฮโก และบ้านหล่อชา

บ้านหล่อโยเป็นพื้นที่ตั้งถิ่นฐานของชุมชนชาวอาข่าที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 80 ปี บ้านหล่อโย ถูกล้อมรอบด้วยภูเขา ตั้งอยู่บนดอยแม่สลอง จ.เชียงราย เป็นชุมชนชาวอาข่าร้อยเปอร์เซ็นต์ มีประมาณ 65 ครัวเรือน ชาวบ้านราว ๆ 300 คน ประกอบอาชีพเป็นชาวสวนปลูกลิ้นจี่ เชอร์รี่ กาแฟ และข้าว

บ้านหล่อโย หรือบ้านสันติสุข อยู่ในความดูแลขององค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง โดยตั้งอยู่ในพื้นที่ตำบลป่าตึง อำเภอแม่จัน ทางทิศเหนือของจังหวัดเชียงราย ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 107 สายเชียงใหม่–แม่จัน ห่างจากตัวจังหวัดเชียงราย ระยะทางประมาณ 38 กิโลเมตร

อาณาเขตติดต่อ

• ทิศเหนือ ติดต่อ ตำบลป่าซาง อำเภอแม่จัน, ตำบลแม่สลองนอก อำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย
• ทิศตะวันออก ติดต่อ ตำบลแม่จัน อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
• ทิศใต้ ติดต่อ ตำบลท่าสุด, ตำบลแม่ยาว อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย
• ทิศตะวันตก ติดต่อ ตำบลท่าตอน อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ และประเทศสหภาพเมียนมาร์

ด้านการเมืองการปกครอง

องค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง ได้แบ่งการปกครองภายในตำบลเป็น 20 หมู่บ้าน และ 25 หมู่บ้านบริวาร โดยหมู่ที่ 19 บ้านสันติสุข มีกำนันตำบลป่าตึง นายชัยวัฒน์ ชีวินมหาชัย เป็นผู้ปกครอง และมีหมู่บ้านบริวาร คือ บ้านกิ่วสะไต บ้านรวมใจ บ้านแสนใหม่ บ้านจะกอนะ บ้านเฮโก บ้านหล่อโย และบ้านหล่อชา

ประชากรในพื้นที่ประกอบด้วยหลายเชื้อชาติ หลายศาสนา เช่น ชุมชนพื้นราบ ชาวไทยภูเขา อาข่า (อีก้อ) ลาหู่ (มูเซอ) ลีซู (ลีซอ) เมี่ยน (เย้า) จีนฮ่อ ลัวะ ปะหล่อง และไทใหญ่

สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร์ หมู่ที่ 19 สันติสุข เมื่อเดือนมกราคม 2566 ระบุว่า มีประชากรเพศชายจำนวน 2,217 คน เพศหญิงจำนวน 2,351 คน รวมทั้งสิ้น 4,568 คน

1.นายประกาศิต เชอมือกู่ วิทยากรเรื่องประวัติและชุมชนอาข่า

2.นางสาวราตรี บุญประเสริฐ วิทยากรเรื่องอาหารอาข่า

3.นางหมี่เชอะ เชอมือกู่ วิทยากรเรื่องงานหัตถกรรมอาข่า

4.นายชอบี เชอมือกู่ วิทยากรเรื่องของป่าและสมุนไพร

อาหารในชุมชน ได้แก่

• ลาบหมูสมุนไพร
• ต้มฟักแฟงดอย
• ไข่เจียวสมุนไพร
• น้ำพริกอาข่า
• ผัดผักยอดมะระ

สมสฤทธิ์ ตาณพันธุ์ และคณะ. (2563). การศึกษาผ่านความเชื่อและประเพณแต่งงานของชาวอาข่าใน ชุมชนหล่อโย อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงรายเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม. งานประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยรังสิต ประจำปี 2563, น. 434-445, มหาวิทยาลัยรังสิต.

องค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง. (2566). ข้อมูลทั่วไปขององค์การบริหารส่วนตำบลป่าตึง. จาก https://www.patueng.go.th/

ThailandVillageAcademy. (ม.ป.ป.). ชุมชนหล่อโย อ.แม่ฟ้าหลวง จ.เชียงราย. จาก https://www.thailandvillageacademy.com/