ชุมชนขาติพันธุ์ม้ง มีทิวทัศน์โดยรอบหมู่บ้านที่สวยงาม
ในพื้นที่มีต้นไทรเป็นจำนวนมาก มีต้นใหญ่อยู่กลางหมู่บ้านและโรงเรียน
ชุมชนขาติพันธุ์ม้ง มีทิวทัศน์โดยรอบหมู่บ้านที่สวยงาม
เมื่อประมาณ พ.ศ. 2517 คำบอกเล่าของผู้อาวุโสในหมู่บ้านได้เล่าว่า ได้มีครอบของนายยี แซ่ม้า และครอบครัวนายเขา แซ่ม้า และอีก 7 ครอบครัว ได้อพยพมาจากคลองสวนหมาก ปัจจุบันคือโครงการหลวงป่าคา (บ้านใหม่ชุมนุมไทร) ผู้ใหญ่คนแรกคือ นายยี ยอดคีรี โดยเริ่มแรกจะมีเฉพาะกลุ่มม้งที่มาอาศัยอยู่ไม่กี่หลังคาเรือน และต่อมาได้มีกลุ่มคนไทยบางส่วนเข้ามาอยู่อาศัย จนทำให้ประชากรเพิ่มขึ้นและหมู่บ้านได้ขยายใหญ่ขึ้น ในขณะนั้นยังไม่แยกหมู่บ้านกับหมู่ที่ 3 บ้านคลองมดแดง มีนายบุญทัน วันชุลี เป็นผู้ใหญ่บ้าน
ต่อมา ผู้ใหญ่บ้านชุมนุมไทร ผู้ใหญ่เส่ง กระจ่างพายัพ จึงขอแยกจากหมู่ที่ 3 บ้านคลองมดแดง เป็น บ้านใหม่ชุมนุมไทร ในขณะนั้นก็เป็นผู้ใหญ่บ้านป่าคาด้วย
เนื่องจากทั้งสองหมู่บ้านนี้การเดินทางค่อนข้างลำบาก และเป็นหมู่บ้านขนาดใหญ่จึงขอแยกหมู่บ้านเป็นหมู่ที่ 9 บ้านไทรพัฒนา สมัยนั้นมีนายลี แซ่ม้า เป็นผู้ใหญ่บ้าน ปัจจุบันมีนางสาวลำพง หงส์ยนต์ เป็นผู้ใหญ่บ้าน
บ้านไทรพัฒนา หมู่ที่ 9 ตำบลโป่งน้ำร้อน อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร มีอาณาเขตดังนี้
- ทิศเหนือ ติดกับ บ้านปางขนุน ตำบลนาบ่อคำ
- ทิศใต้ ติดกับ หมู่ที่ 3 บ้านคลองมดแดง ตำบลโป่งน้ำร้อน
- ทิศตะวันออก ติดกับ บ้านปางขนุน ตำบลนาบ่อคำ
- ทิศตะวันตก หมู่ 10 บ้านโละโคะ ตำบลโกสัมพี อำเภอโกสัมพีนคร
การปกครองของบ้านไทรพัฒนาแบ่งเป็น 2 คุ้มบ้าน บ้านหนองผักบุ้ง และบ้านไทรพัฒนา โดยมีประชากรทั้งสิ้นจำนวน 1,023 คน เป็นชาย 519 คน เป็นหญิง 504 คน รวมทั้งสิ้น 202 ครัวเรือน
ม้งประชากรส่วนใหญ่หมู่ที่ 9 บ้านไทรพัฒนา ประกอบอาชีพทางเกษตรทำไร่มันสำปะหลัง และส่วนผลไม้ อาชีพรับจ้างทั่วไป
ประชากรในหมู่บ้านนับถือศาสนาพุทธ (มีสำนักสงฆ์) และศาสนาคริสต์ ประเพณีวัฒนธรรมและวิถีชีวิตชุมชนที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาก และเพณีที่สำคัญของหมู่บ้านคือ
- ประเพณีการไหว้ศาลหมู่บ้านประจำปี
- ประเพณีการแต่งงาน
- ประเพณีงานศพ
- ประเพณีปีใหม่ม้ง มีการจัดกิจกรรมปีใหม่ม้งขึ้นทุกปี สถานที่โรงเรียนบ้านคลองมดแดง สาขาไทรพัฒนา
- ทุนทางวัฒนธรรม ที่ประชากรในหมู่บ้านที่เป็นชาติพันธุ์ม้งสืบทอดกันมา ทั้งเรื่องเครื่องแต่งกาย อาหาร วัฒนธรรม และประเพณีปีใหม่ม้ง ยังได้รับการปฏิบัติสืบต่อกันมา สะท้อนความเป็นอัตลักษณ์ของบ้านไทรพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
- ทุนธรรมชาติ เนื่องจากบ้านไทรพัฒนา มีอาณาเขตติดต่อกับหลายพื้นที่ มีทรัพยากรทางธรรมชาติติดกับภูเขา พื้นที่ป่า โดยภาพรวมหมู่บ้าน มีทัศนียภาพที่สวยงาม ทั้งเขตที่ติดต่อกับบ้านคลองมดแดง และติดต่อกับบ้านปางขนุน อากาศเย็นในช่วงฤดูหนาว เป็นเสน่ห์แก่ผู้มาเยือนได้เป็นอย่างดี
บ้านไทรพัฒนา หมู่ที่ 9 ตำบลโป่งน้ำร้อน อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาติพันธุ์ม้ง ภาษาที่ใช้เป็นภาษาชาติพันธุ์ม้ง
สถานการณ์ในหมู่บ้านไทรพัฒนา สภาพเศรษฐกิจ การประกอบอาชีพ สิ่งก่อสร้างที่อยู่อาศัย เป็นรูปธรรมที่สามารถรับรู้ได้ มีบ้านเรือนที่อยู่อาศัยแบบดั่งเดิมเหลืออยู่ประมาณ 20 หลัง ที่เป็นแบบพื้นดิน ฝาไม้ฟาก (ไม้ไผ่) แต่หลังคามีการประยุกต์ใช้วัสดุสังกะสี กระเบื้อง เพื่อความทนทานและอายุการใช้งานที่นานกว่าวัสดุแฝก หรือการใช้วัสดุแบบผสมผสานเพื่อการใช้งานที่คนทนถาวร
วัฒนธรรมประเพณีที่ชาวบ้านได้ปฏิบัติมา ยังคงได้รับการสืบทอดโดยเฉพาะประเพณีเกี่ยวกับการเกิด การตาย การแต่งงาน และประเพณีปีใหม่ม้ง ยังคงได้รับการสืบทอด
อย่างไรก็ตาม เยาวชนคนรุ่นหลังที่ได้รับการศึกษา การสื่อสาร และการเคลื่อนย้ายถิ่น การประกอบอาชีพในต่างพื้นที่นาน ๆ จึงจะกลับมาที่หมู่บ้านเพื่อร่วมกิจกรรมตามวัฒนธรรมประเพณี เป็นความท้าทายในการสืบถอดวัฒนธรรมประเพณีของชาติพันธุ์ให้คงอยู่ต่อไป
- สำนักสงฆ์บ้านไทรพัฒนา
- คริสตจักรแห่งนิมิตบ้านไทรพัฒนา
- ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านไทรพัฒนา
- ต้นไทรขนาดใหญ่บริเวณสามแยก ทางไปสำนักสงฆ์ และใกล้กับประปาหมู่บ้าน
แผนชุมชนบ้านไทรพัฒนา. (2564). แผนชุมชนบ้านไทรพัฒนา.
องค์การบริหารส่วนตำบลโป่งน้ำร้อน. (มปป). สภาพทั่วไป จำนวนประชากรในพื้นที่. สืบค้นจาก https://www.pnrn.go.th/