ชุมชนเมืองที่อยู่ระหว่างเส้นทางไปยังจังหวัดแพร่และพะเยา อีกทั้งยังใกล้กับเขตเทศบาลนครลำปาง และมีวนอุทยานม่อนพระยาแช่ที่เป็นวิวทิวทัศน์ที่สวยงามในพื้นที่
สันนิษฐานว่าที่มาของชื่อชุมชนน่าจะมาจากพื้นที่ป่าที่มีต้นมะขามจำนวนมาก แต่ภายหลังพื้นที่ป่ามะขามได้ถูกถากถางทำเป็นพื้นที่อยู่อาศัย
ชุมชนเมืองที่อยู่ระหว่างเส้นทางไปยังจังหวัดแพร่และพะเยา อีกทั้งยังใกล้กับเขตเทศบาลนครลำปาง และมีวนอุทยานม่อนพระยาแช่ที่เป็นวิวทิวทัศน์ที่สวยงามในพื้นที่
จากคำบอกเล่าของกำนันศักดิ์ดา ศิริมงคล เล่าว่าในสมัยก่อนหมู่บ้านป่าขามมีพื้นที่กว้างขวาง มีอาณาเขตตั้งแต่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดลำปางไปจนถึงวัดม่อนจำศีล หากมีการสร้างบ้านเรือนชาวบ้านมักจะปลูกต้นมะขามเพื่อใช้ทำเป็นแนวรั้วบ้าน เมื่อปลูกกันมากขึ้นและต้นมะขามสูงใหญ่จึงทำให้กลายเป็นป่ามะขาม จึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านนี้ว่า “บ้านป่าขาม” ต่อมาหน่วยงานราชการได้ทำการขยายถนนตัดผ่านพื้นที่ดังกล่าว จึงได้ทำการตัดต้นมะขามเหล่านั้นทิ้งไป ในปี พ.ศ. 2540 เทศบาลนครลำปางได้ขยายเขตการปกครอง จึงได้ทำการแบ่งแยกพื้นที่หมู่บ้านป่าขามออกเป็น 3 ชุมชน คือ ชุมชนป่าขาม 1 ชุมชนป่าขาม 2 และบ้านป่าขามหล่ายเหมือง (ข้างเหมือง) ซึ่งชุมชนป่าขาม 1 และชุมชนป่าขาม 2 อยู่ในเขตพื้นที่การปกครองของเทศบาลนครลำปาง และหมู่บ้านป่าขามหล่ายเหมืองอยู่ในเขตพื้นที่การปกครองของเทศบาลตำบลชมพูในขณะนั้น ต่อมาได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็น “บ้านป่าขาม” และได้จัดตั้งเป็นชุมชนบ้านป่าขามขึ้น เมื่อวันที่ 14 กรกฎาคม 2545 ปัจจุบันชุมชนบ้านป่าขามมีประชาชนมาสร้างบ้านเรือนกระจายอยู่กันหลายแห่ง ทำให้ในหมู่บ้านมีชุมชนย่อยอีกหลายชุมชน ได้แก่ บ้านป่าขามหล่ายเหมือง บ้านริมธาร บ้านธารสายทิพย์ และบ้านอุ่นไอรัก
ลักษณะภูมิประเทศ
เป็นชุมชนเมือง สภาพทั่วไปพื้นที่ราบสลับเนิน
อาณาเขตติดต่อ
ชุมชนบ้านป่าขาม ตั้งอยู่ใน ตำบลพระบาท อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปางห่างจากอำเภอเมืองลำปาง ไปทางทิศตะวันออก ระยะทาง 3.6 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดลำปางไปทางทิศตะวันตก ระยะทาง 6 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ หมู่บ้านไร่แผ่นดินทอง หมู่ที่ 7 เทศบาลตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง
- ทิศใต้ ติดต่อกับ ชุมชนบ้านหนองปล้อง หมู่ที่ 5 ตำบลพระบาท และ ชุมชนศรีพูนทรัพย์ หมู่ที่ 5 ตำบลพระบาท
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ชุมชนลำปางคูณ หมู่ที่ 1 ตำบลพระบาท และหมู่บ้าน แผ่นดินทอง หมู่ที่ 7 เทศบาลตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ชุมชนป่าขาม ตำบลพระบาท เทศบาลนครลำปาง
ประชากรในพื้นที่บ้านป่าขาม
- ข้อมูลครัวเรือน 342 ครัวเรือน
- ข้อมูลประชากร รวมทั้งสิ้น 687 คน แยกเป็น ชาย 350 คน หญิง 337 คน
ข้อมูลกลุ่มองค์กรต่างๆ ในชุมชน มีจำนวน 5 กลุ่ม ดังนี้
- กลุ่มผู้สูงอายุชุมชนบ้านป่าขาม จำนวนสมาชิก 70 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางบัวนำ ศิริ
- กลุ่มสตรีชุมชนบ้านป่าขาม จำนวนสมาชิก 85 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางอรพิน พันธุ์สุริยะวงศ์
- กลุ่ม อสม. ชุมชนบ้านป่าขาม จำนวนสมาชิก 14 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นางสมพิศ ปทุมวัน
- กลุ่มไส้เดือนดินชุมชนบ้านป่าขาม จำนวนสมาชิก 20 คน โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายสุพจน์ สินธุมาส
กองทุนในหมู่บ้าน มีจำนวน 2 กองทุน ดังนี้
- กลุ่มกองทุนหมู่บ้านฯ ชุมชนบ้านป่าขาม โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายเกียรติศักดิ์ คำอินทร์
- กลุ่มสัจจะ/ออมทรัพย์ชุมชนบ้านป่าขาม โดยมีประธานกลุ่ม คือ นายเกียรติศักดิ์ คำอินทร์
ใช้ภาษาไทยถิ่นเหนือหรือภาษาล้านนา
- ไม่มีอาชีพเสริม
- ขาดทุนในการประกอบอาชีพ
- มีรายได้น้อย
- ส่วนใหญ่ไม่มีที่ดินทำกิน
- เกิดอุบัติเหตุบริเวณจุดเสี่ยงในชุมชน
- ถนนบางซอยไม่มีระบบระบายน้ำ
- ไม่มีเครื่องออกกำลังกายภายในชุมชน
- เยาวชนไม่ให้ความสนใจวัฒนธรรมประเพณีของชุมชน
- ปัญหาเรื่องขยะในชุมชน
เทศบาลเมืองเขลางค์นคร. (2566). ชุมชนบ้านป่าขาม ม.1 ต.พระบาท อ.เมือง จ.ลำปาง. จาก https://www.kelangnakorn.go.th/