ย่านตลาดสดเทศบาลนครตรังเริ่มถูกพูดถึงและเป็นที่รู้จักของชาวตรังมานานกว่า 60 ปีมาแล้ว สร้างขึ้นในราวปี พ.ศ. 2505 เป็นพื้นที่ที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์อีกแห่งหนึ่งของเมืองตรัง โดยในสมัยก่อนคนในพื้นที่จะเรียกบริเวณนี้ว่า “ย่านตลาดสด” และถือว่าย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรังเป็นตลาดสดแห่งแรก และแห่งเดียวของเมืองตรังในขณะนั้น ซึ่งมีความคึกคัก และมีชีวิตชีวาเป็นอย่างมาก เนื่องจากมีชาวบ้านชาวเมืองเข้ามาจับจ่ายใช้สอยกันอยู่ไม่ขาด เป็นย่านพื้นที่เศรษฐกิจที่สำคัญในอดีต มีกิจการการค้าขายที่คึกคัก และมีการรวมกลุ่มกิจกรรมทางสังคมในการพบปะ พูดคุย แลกเปลี่ยนข่าวสารระหว่างกันของคนในพื้นที่ ตั้งแต่ช่วงเวลาเช้ายาวไปจนถึงช่วงเที่ยง ซึ่งในพื้นที่ก็จะมีผลผลิตจากเกษตรกรในพื้นที่รอบนอกเข้ามาส่งขายให้กับพ่อค้าแม่ค้าในตลาดอย่างไม่ขาด มีทั้งของแห้ง ของสด และอื่น ๆ อีกหลายชนิด

ต่อมาในช่วงปี พ.ศ. 2528-2529 ตลาดสดเทศบาลเริ่มลดบทบาทลง ความคึกคักของผู้คนที่เข้ามาจับจ่ายใช้สอยก็เริ่มลดลงตามไปด้วย อันมีสาเหตุมาจากพัฒนาการทางสังคมของเมืองตรังที่มีร้านสะดวกซื้อเข้ามาเปิดกิจการในพื้นที่ ทั้งยังเป็นร้านที่มีสินค้าจำหน่ายที่หลากหลายและครบครัน อีกทั้งยังมีห้างร้าน ห้างสรรพสินค้าต่าง ๆ และตลาดเกิดขึ้นอีกมากมาย ศูนย์กลางการค้าจากเดิมทีรวมอยู่ที่ย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรังเริ่มกระจายตัวออกไปในเขตรอบเมือง ย่านตลาดสดจึงเริ่มซบเซาลง กลุ่มพ่อค้าแม่ค้าก็เริ่มลดลงและหันไปค้าขายในพื้นที่อื่นแทน ทำให้พื้นที่ชุมชนย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรังในปัจจุบันค่อนข้างมีความเงียบสงบ แต่ยังคงกลิ่นไปความเป็นเมืองเก่าและย่านเศรษฐกิจสำคัญอีกหน้าหนึ่งของประวัติศาสตร์เมืองตรัง

ย่านตลาดสดเทศบาลนครตรัง ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “ชุมชนย่านการค้า” อยู่ห่างจากวงเวียนหอนาฬิกาที่เป็นจุดศูนย์กลางของเมืองตรังประมาณ 400 เมตร และในบริเวณใกล้เคียงกันนี้เป็นที่ตั้งของหน่วยงานราชการหลายหน่วยงาน เช่น สำนักงานเทศบาล ศาลจังหวัด ศาลากลางจังหวัด สถานีตำรวจภูธรจังหวัดตรัง ซึ่งห่างออกไปเป็นระยะทางประมาณ 700 เมตร และเป็นย่านการค้า อาคารเชิงพาณิชย์ พื้นที่ทางเศรษฐกิจที่สำคัญใจกลางเมืองตรัง โดยมีอาณาเขตดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ถนนเพชรเกษม
• ทิศใต้ ติดต่อกับ ถนนพระราม 6
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ซอยราชดำเนิน 6
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ถนนกันตัง

พื้นที่ย่านตลาดสดเทศบาลนครตรัง ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง ประชากรส่วนใหญ่ในพื้นที่คือกลุ่มพ่อค้าแม่ค้าที่เข้ามาค้าขายตั้งแต่อดีต โดยส่วนใหญ่จะเป็นชาวไทยเชื้อสายจีน และคนพื้นเมืองดั้งเดิมที่อยู่อาศัยร่วมกันมา และมีความสัมพันธ์อันดีต่อกัน มีการคบค้าสมาคมพบปะพูดคุยช่วยเหลือซึ่งกันและกันอยู่เป็นประจำ และมีการอยู่อาศัยของผู้คนค่อนข้างหนาแน่น และมีความพลุกพล่านบ้าง เนื่องจากเป็นพื้นที่ใจกลางเมืองที่มีทั้งผู้คนในท้องถิ่น และคนจากพื้นที่รอบนอกแวะเวียนไปมาผ่านเส้นทางและเขตพื้นที่บริเวณนี้อยู่เป็นประจำ 

โครงสร้างทางสังคมของพื้นที่ย่านตลาดสดเทศบาลนครตรังที่นอกจากจะเคยเป็นศูนย์กลางทางการค้าย่านเศรษฐกิจที่สำคัญของจังหวัดแล้ว พื้นที่แห่งนี้ยังเป็นศูนย์กลางทางสังคมของคนท้องถิ่นในเขตเทศบาล โดยมีการรวมกลุ่มพบปะพูดคุยกันเพื่อแลกเปลี่ยนข่าวสารที่ร้านกาแฟ ร้านก๋วยจั๊บ และร้านอาหารเช้าอื่น ๆ แต่กลิ่นอายดั้งเดิมก็เริ่มลดลงไปบ้างตามพัฒนาการทางสังคม ถึงอย่างไรก็ตามด้วยพื้นที่ที่เคยเป็นพื้นที่ทางเศรษฐกิจการค้ามาก่อน ปัจจุบันผู้คนในพื้นที่ก็ยังคงประกอบอาชีพด้านการค้าขายเช่นเดิม โดยเฉพาะการขายสินค้าประเภทอาหารท้องถิ่น สินค้าทางการเกษตร และผลผลิตทางเกษตรกรรม พืชผักต่าง ๆ ของสด ของแห้ง ผลไม้ ซึ่งมีกลุ่มชาวบ้านนำมาส่งขายให้พ่อค้าแม่ค้าในตลาด หรือชาวบ้านบางส่วนก็มาตั้งแผงขายเองบ้าง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสินค้าที่ในตลาดแห่งอื่นบริเวณแถบเดียวกันอาจหาได้ยาก มีทั้งการเปิดตลาดดึกหรือรุ่งเช้า ตั้งแต่ช่วงตี 4 เรื่อยไปจนถึงช่วงสาย และส่วนหนึ่งจะเป็นตลาดเช้าที่เปิดขายในช่วง 6-7 โมงเช้า สำหรับกลุ่มคนทำงาน และลูกค้าประจำในพื้นที่ รวมถึงผู้ที่ออกกำลังกายในตอนเช้าที่มักจะแวะเวียนมา โดยกิจการร้านค้าและร้านประกอบการในพื้นที่ย่านนี้จะขายสินค้าประเภทข้าวกล้อง ข้าวเหนียว น้ำปั่นสด เมนูเพื่อสุขภาพ ซึ่งกระจายอยู่ทั่วไปในบริเวณรอบ ๆ ตลาด ด้วยเหตุนี้ย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรังจึงยังคงอยู่ได้มาจนถึงปัจจุบัน

วิถีชีวิตของผู้คนภายในย่านตลาดสดเทศบาลนครตรัง ส่วนใหญ่เป็นคนในพื้นที่แต่เดิม ประกอบอาชีพค้าขายและรับช่วงต่อกิจการจากครอบครัว อีกส่วนหนึ่งเป็นคนภายนอกที่เข้ามารับจ้างทำงาน และเช่าพื้นที่ในการค้าขายบริเวณตลาดสด โดยคนกลุ่มนี้ส่วนใหญ่จะประกอบอาชีพเตรียมวัตถุดิบ สินค้า ตั้งแต่ช่วงเช้ามืดจนถึงเช้า และนำออกไปขาย

ภายในย่านตลาดสดเทศบาลนครตรังจะพบกิจกรรมการค้าขาย และบริการเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นกิจวัตรประจำวันของชาวบ้านในพื้นที่ สินค้ามีหลากหลายทั้งของสด อาหารสำเร็จรูป เสื้อผ้า ทั้งในตลาดและบริเวณโดยรอบ ซึ่งมักอยู่ในรูปแผงลอย และมีกิจการที่รับช่วงต่อกันมา เช่น ธุรกิจค้าข้าว ห้างทอง ร้านเภสัช เป็นต้น ซึ่งธุรกิจประเภทนี้มักอยู่ในรูปแบบของอาคารที่อยู่อาศัยกึ่งพาณิชยกรรม สำหรับกิจกรรมการบริการค่อนข้างมีความหลากหลาย ที่ให้บริการทั้งกับคนในพื้นที่ และกลุ่มนักท่องเที่ยว ได้แก่ โรงแรม บริษัทท่องเที่ยว มอเตอร์ไซค์รับจ้าง เป็นต้น ผู้ที่เข้ามาใช้บริการส่วนใหญ่จึงเป็นคนในพื้นที่ และบริเวณใกล้เคียง

เนื่องด้วยในพื้นที่ของตลาดมีการประกอบการค้า วิถีชีวิตและความสัมพันธ์ทางสังคมของคนในย่านจึงเกิดขึ้นในลักษณะการประกอบอาชีพ ทำให้เกิดความสัมพันธ์ในกลุ่มอาชีพต่างๆ ในพื้นที่ที่ต้องพึ่งพาอาศัย และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน รวมถึงความสัมพันธ์ของผู้ประกอบการค้า และผู้ซื้อสินค้า ด้วยเหตุนี้ผู้คนในย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรังจึงมีน้ำใจเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ และมีความเป็นกันเองเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ประชาชนภายในย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรังยังมีความสัมพันธ์กันในด้านสังคมที่เกิดจากการทำกิจกรรมร่วมกัน ทั้งกิจกรรมทางศาสนา และวัฒนธรรมประเพณี ได้แก่ งานนัดพบญาติ งานศพ งานบุญประเพณี เป็นต้น

ภาษาพูด : ภาษาไทยถิ่นใต้ ภาษากลาง

ภาษาเขียน : ไทย

วิทยา ตันตระสุวรรณ. (2559). การศึกษาการพัฒนาของย่านตลาดสดเทศบาลเมืองตรัง จังหวัดตรัง. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.