หมู่บ้านอนุรักษ์ผืนป่าอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก สืบสานประเพณีและวัฒนธรรมชาวลาหู่
บ้านห้วยมะยมเป็นชื่อที่ถูกตั้งขึ้นพร้อมกับการก่อตั้งชุมชนเมื่อ พ.ศ. 2525
หมู่บ้านอนุรักษ์ผืนป่าอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก สืบสานประเพณีและวัฒนธรรมชาวลาหู่
บ้านห้วยมะยมหรือหย่อมบ้านห้วยมะยม ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2525 เป็นชาวเขาเผ่าลาหู่ โดยการนำของ นายจะก่า และนายปะหยี เป็นผู้ช่วย ได้ทำการอพยพมาจากดอยปู่หมื่น อ.แม่อาย เนื่องจากมีความลำบากเรื่องการเดินทาง ในตอนแรกชาวบ้านย้ายมาอยู่ที่บ้างโป่งตาเหิง บนวัดถ้ำห้วยบอน มีประชาชนที่ย้ายมาสมทบจำนวน 32 หลังคาเรือน ชาวบ้านอาศัยอยู่ประมาณในพื้นที่ 30 ปี จนกระทั่งกรมอุทยานแห่งชาติดอยฟ้าห่มปกให้ชาวบ้านย้ายออกจากบริเวณดังกล่าว โดยกำหนดระยะให้ห่างจากจุดเดิม 2 กิโลเมตร จึงทำให้ชาวบ้านย้ายที่ตั้งหมู่บ้านออกมา ณ ที่ตั้งปัจจุบัน คือ บ้านห้วยมะยม
มีสภาพภูมิประเทศที่ถูกขนาบด้วยภูเขาสูงและอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก (ดอยฟ้าห่มปก)
ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวลาหู่ มีประชากรทั้งหมดจำนวน 400 คน และจำนวนครัวเรือน 80 ครัวเรือน
ลาหู่สถานประกอบการในชุมชน ประกอบด้วย ร้านค้าในชุมชน 2 แห่ง และตลาดสดจำนวน 1 แห่ง
ประเพณีที่ชาวบ้านห้วยมะยมยังคงอนุรักษ์และสืบสานในปัจจุบัน เช่น ประเพณีทำต้นดอก ประเพณีตานศาลา ประเพณีกินวอ ประเพณีกินข้าวใหม่
รายนามผู้นำบ้านห้วยมะยม ได้แก่
- นายจะนู
- นายจะปา
- นายหลาผา
- นายปะแอ็ะ (ผู้นำคนปัจจุบัน)
ดอยผ้าห่มปก
กลุ่มส่งเสริมกิจการการศึกษาและเครือข่าย กรมส่งเสริมการเรียนรู้ กระทรวงศึกษาธิการ. (ม.ป.ป.). บ้านห้วยมะยม. สืบค้นเมื่อ 16 สิงหาคม 2567. ระบบฐานข้อมูลศูนย์การเรียนรู้ชุมชนไทยภูเขา "แม่ฟ้าหลวง". https://www.ศศช.com
ศศช.บ้านห้วยมะยม กศน. อำเภอฝาง. สืบค้นเมื่อ 26 สิงหาคม 2567. Facebook. https://www.facebook.com/huaymayom.