ชุมชนบ้านนามะอื้น เริ่มก่อตั้งเมื่อประมาณ พ.ศ. 2520 โดยประชากรส่วนใหญ่อพยพมาจากดอยจะนะ นำโดย พ่อเฒ่าจะเสือ เม้าะกู่ พร้อมทั้งตั้งถิ่นฐานจำนวน 15 ครัวเรือน ต่อมาใน พ.ศ. 2525 เกิดการการสู้รบกันระหว่างกองกำลังว้าและกองกำลังไทยใหญ่ บริเวณชายแดนประเทศไทยและประเทศเมียนมา ทำให้ชาวบ้านเกิดความหวาดกลัว จึงอพยพลงมาสร้างบ้านอยู่บริเวณลำห้วยหัวเจาะ เมื่อการสู้รบสงบลงชาวบ้านจึงพากันย้ายถิ่นฐานมาอยู่บ้านนามะอื้น เป็นที่ตั้งของหมู่บ้านในปัจจุบัน

หมู่บ้านนามะอื้นอยู่ห่างจากตัวเมืองอำเภอแม่อาย 25 กิโลเมตร ชุมชนตั้งอยู่บนพื้นที่สูงมีสภาพภูมิอากาศที่เย็นสบายล้อมรอบด้วยป่าไม้และพืชพันธุ์ต่าง ๆ มีลำห้วยไหลผ่านหนึ่งสาย ชื่อลำน้ำนามะอื้น ลำห้วยสายนี้มีน้ำไหลผ่านตลอดทั้งปีและยังเป็นแหล่งผลิตกระแสไฟฟ้าพลังงานน้ำ ลักษณะภูมิอากาศมีสามฤดู ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาและป่าไม้ จึงเหมาะแก่การส่งเสริมการทำเกษตรให้กับคนในชุมชน

ชาวบ้านเป็นชาติพันธุ์ชาวลาหู่ มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 174 คน และมีครัวเรือนจำนวน 59 ครัวเรือน

กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในชุมชน: ลาหู่

การประกอบอาชีพของคนในชุมชนส่วนใหญ่จะทำการเกษตร เช่น ทำนา ทำไร่ชา ปลูกกาแฟ ปลูกลิ้นจี่ เลี้ยงสัตว์ ประกอบอาชีพค้าขาย และรับจ้างทั่วไป

ประเพณีกินวอ

หรือการเฉลิมฉลองปีใหม่ ในภาษาลาหู่ (มูเซอ) เรียกว่า ประเพณี เขาะเจ๊าเว ซึ่งแปลว่า "ปีใหม่การกินวอ" ซึ่งจะเป็นช่วงเวลาที่บรรดาญาติมิตร ได้กลับมาร่วมงานกันที่บ้านอย่างพร้อมเพรียงเรียงหน้าไม่ว่าจะอยู่ใกล้ไกล เมื่อทราบว่าทางหมู่บ้านตัวเองจะจัดงานดังกล่าวก็จะกลับมาร่วมกันเทศกาลของลาหู่ค่อนข้างจะมีเอกลักษณ์เป็นของตัวเอง แตกต่างจากชนเผ่าอื่น ๆ ซึ่งปีใหม่หรือการกินวอนี้มีความสำคัญต่อชาวลาหู่อย่างยิ่ง เพราะเป็นประเพณีที่เกี่ยวเนื่องกับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของเผ่าเสียเป็นส่วนมากสำหรับผู้ที่สนใจสามารถติดตามข่าวคราวเรื่องดังกล่าวได้จากสื่อต่าง ๆ ส่วนมากแล้วชนเผ่านี้จะอาศัยอยู่จังหวัดต่าง ๆ ทางภาคเหนือ เช่น เชียงราย เชียงใหม่ แพร่ เป็นต้น

ประเพณีเข่าเว (เข้าพรรษา)

จะจัดขึ้นในเดือนกรกฎาคมของทุกปี เป็นการถวายผลผลิตแรกของพืชผลทางการเกษตร

ประเพณีกินข้าวใหม่

จะจัดขึ้นในเดือนตุลาคมของทุกปี เพื่อเฉลิมฉลองรวงข้าวที่ออกใหม่

รายนามผู้นำชุมชนที่ปกครองชุมชนบ้านนามะอื้น ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ได้แก่

1.พ่อเฒ่าจะเสือ เม้าะกู่ 

2.นายไอ่จาย จะนู

3.นายไอ่ตี๋ คาอู๋ (ผู้นำชุมชนคนปัจจุบัน)

มีน้ำตกนามะอื้น เป็นน้ำตกที่มีความอุดมสมบูรณ์และมีความสวยงามทางธรรมชาติ

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

พื้นที่ซ้อนทับ:
อุทยานแห่งชาติ: แม่ฝาง

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

กลุ่มส่งเสริมกิจการการศึกษาและเครือข่าย กรมส่งเสริมการเรียนรู้ กระทรวงศึกษาธิการ. (ม.ป.ป.). นามะอื้น. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2567. ระบบฐานข้อมูลศูนย์การเรียนรู้ชุมชนไทยภูเขา "แม่ฟ้าหลวง". https://www.ศศช.com

ที่นี่แม่อาย. (16 มิถุนายน 2561). น้ำตกนามะอื้น. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2567. Facebook. https://www.facebook.com/TeeneeMaeai/posts/.