ชุมชนบ้านพอดก่อตั้งมากว่า 250 ปีแล้ว โดยช่วงประมาณปี พ.ศ. 2300 มีคนจีนประมาณ 20 ครอบครัว และคนไทยประมาณ 10 ครอบครัว เข้ามาอาศัยอยู่บริเวณปากคลองคราม ยังชีพด้วยการทำนา ข้าว สวนมะพร้าว และประมง เช่น ยกฉิบ ยอ โพงพาง ที่อยู่อาศัยและที่ทำกินเป็นที่จับจอง เดิมที่ดินส่วนใหญ่เป็นที่นาและป่าชายเลน การเดินทางลำบากทางบกจะต้องเดินเท้า แต่ถ้าทางเรือจะใช้เรือใบหรือเรือแจว มีการติดต่อค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าโดยใช้เรือสำเภา เช่น มีกะปินำไปแลกข้าวเปลือก นอกนั้นการส่งข่าวสารยังใช้เรือสำเภาเป็นตัวกลาง ชุมชนมีการช่วยเหลือกันทั้งการลงแขกเกี่ยวข้าว ช่วยเหลือกันทั้งการลงแขกเกี่ยวข้าว ทำขวัญข้าว หรืองานตามประเพณีซึ่งมีทั้งของจีนและไทย เช่น แห่เรือพระน้ำ เรือพระบก ไหว้ก๋งเดือน 3 เดือน 9 ส่งตายายรับตายาย ไหว้หัวเรือ ลอยเคราะห์

ในปี พ.ศ. 2452 มีเหตุการณ์สำคัญ คือ สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เสด็จมาบ้านปากคลองคราม ส่งผลให้ต่อมาประชากรในหมู่บ้านเพิ่มขึ้นหลายเท่าตัว ช่วงปี พ.ศ. 2500 มีประชากรกว่า 200 ครัวเรือน การทำมาหากินยังเหมือนเดิม คือ ทำนา ทำสวนมะพร้าว และออกทะเลหาปลา คุณภาพชีวิตของชาวบ้านดีขึ้นตามลำดับ จากสังคมความทันสมัยและการเข้ามาของสวัสดิการของรัฐตามพัฒนาการทางสังคมและเศรษฐกิจ 

เหตุการณ์สำคัญของชุมชนในช่วงหนึ่งคือ ยุคนากุ้งรุ่งเรื่อง บ้านพอดได้เป็นอีกพื้นที่หนึ่งที่แปรสภาพจากนาข้าวกลายเป็นนากุ้งธรรมชาติ เนื่องจากว่ารายได้ดีกว่าการทำนา พ.ศ. 2528 นาข้าวเริ่มถูกซื้อเพื่อทำนากุ้งธรรมชาติ แต่อาชีพประมงไม่ได้หายไปยังคงมีการทำประมงโดยเฉพาะปลาจิ้งจั้งที่มีเยอะมาก แต่มีปัญหาการกัดเซาะของชายฝั่งซึ่ง กินเข้ามาลึกกว่า 6-7 เมตร ความเป็นอยู่หลังปี พ.ศ. 2531 เริ่มเปลี่ยนไป มีคนจากพื้นที่อื่นเข้ามาอาศัยใช้แรงงานในบ่อกุ้งมากขึ้น ด้านประมงอุดมสมบูรณ์มีปลาจิ้งจั้งกลายเป็นสินค้าส่งออก แต่กิจการนากุ้งกลับเสื่อมโทรมขาดทุน เจ้าของนากุ้งต้องนำที่ดินไปจำนองเพื่อนำเงินมาทำทุน บ้างกู้หนี้นอกระบบ บ้างขายเรือแล้วย้ายถิ่น ทำให้มีกลุ่มทุนที่มีกำลังพอเข้ามาซื้อนากุ้งและดำเนินกิจการต่อไป พ.ศ. 2549 ประชากรลดลงเหลือประมาณ 180 ครัวเรือน อาชีพประมง ลดลงเนื่องด้วยวิกฤตน้ำมันแพง ทั้งสภาพน้ำบริเวณอ่าวบ้านพอดเสีย ทำให้ขายเรือหางยาวกันมากขึ้น เหลือเพียง 60 ลำ จาก 200 ลำ ที่ดินถูกขายหรือให้นายทุนเช่าเพื่อทำนากุ้งขาวแวนนาไม ในราคาถูก ไร่ละ 30,000-50,000 บาท เพื่อนำเงินไปชำระหนี้ ชาวบ้านหลายครอบครัวจึงเปลี่ยนมาทำอาชีพประมง และรับจ้างทั่วไปแทน

บ้านพอด ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ริมทะเล พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มลาดลงสู่ทะเล มีคลองครามและคลองตั๋วไหลผ่านทางทิศตะวันออก มีพื้นที่ป่าชายเลนซึ่งเป็นแหล่งอนุบาลของสัตว์น้ำประกอบกับท้องหาดหน้าหมู่บ้านเป็นดินเลนจึงมีความอุดมสมบูรณ์อย่างมาก เนื่องจากหมู่บ้านติดริมทะเลจึงได้รับมรสุมจากลมตะวันออกเฉียงเหนืออยู่ทุกปีส่งผลให้เกิดการกัดเซาะชายหาด และจากเหตุการณ์น้ำทะเลหนุนสูงในช่วงปลายปี น้ำให้บ้านพอดมีน้ำท่วมขังเป็นประจำทุกปีในช่วงเดือนสิบสอง เดือนอ้าย เดือนยี่ บ้านพอดเป็นชุมชนเล็ก ๆ ริมทะเล มีอาณาเขต ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ทะเล และหาดแก้ว หมู่ที่ 3 บ้านดอนตะเคียน ตำบลไชยคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• ทิศใต้ ติดต่อกับ ถนนดำสามแยก กาญจนดิษฐ์-บ้านพอด และ บ้านพอด-เขาพระบาท จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ หมู่ที่ 2 บ้านครามล่าง ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ หมู่ที่ 2 บ้านท่าโพธิ์ ตำบลท่าทอง อำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บ้านพอด ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นชุมชนที่มีทั้งชาวไทยและชาวไทยเชื้อสายจีนอาศัยอยู่ร่วมกัน โดยสถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากรหมู่ที่ 1 บ้านพอด ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 692 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 350 คน ประชากรหญิง 342 คน และมีจำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 401 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนธันวาคม 2567)

ปัจจุบันชาวบ้านจะประกอบอาชีพด้านเกษตรกรรม ทำสวน ทำประมง และอาชีพค้าขาย โดยอาชีพด้านเกษตรกรรมมีทั้งการทำนา ทำสวน ทำไร่ สวนไม้ดอกไม้ประดับ ซึ่งผลผลิตของชุมชนมีทั้งการเก็บไว้บริโภคในครัวเรือนบางส่วน และส่งจำหน่ายเพื่อสร้างรายได้ รวมไปถึงการทำปศุสัตว์ เช่น เป็ด ไก่ หมู วัว ควาย แพะ เป็นต้น ทั้งนี้เนื่องด้วยที่ตั้งชุมชนอยู่ในบริเวณชายฝั่งทะเล อาชีพด้านการทำประมงจึงเป็นอีกหนึ่งอาชีพหลักที่สร้างรายได้ให้กับชุมชน ทั้งการทำประมงชายฝั่ง การทำบ่อเลี้ยงสัตว์น้ำ โดยมีทั้งการทำเพื่อบริโภคเพื่อจำหน่ายสร้างรายได้ ส่วนอาชีพด้านการค้าขาย ประกอบธุรกิจส่วนตัว ก็จะมีรายได้จากการเข้ามาเยี่ยมชมพื้นที่ของนักท่องเที่ยวที่แวะเวียนเข้ามาในพื้นที่ชุมชน นอกจากนี้ยังมีการรวมกลุ่มของชาวบ้านเพื่อทำกิจกรรมรวมกัน ได้แก่ กลุ่มน้ำปลา ชมรมเพาะเลี้ยงหอยแมลงภู่ กลุ่มหอยนางรม กลุ่มอนุรักษ์บ้านพอด

บ้านพอด ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี เป็นชุมชนที่มีทั้งคนไทยและคนไทยเชื้อสายจีนที่เข้ามาอยู่อาศัย วัฒนธรรมประเพณีจึงมีการผสมผสานกันไป อย่างในอดีตที่มีการทำนาปลูกข้าวประเพณีการทำขวัญก็ยังมี แต่เมื่อนาข้าวถูกเปลี่ยนเป็นนากุ้ง การทำขวัญข้าวก็ได้หายไปพร้อมกับนาข้าว ปัจจุบันยังมีประเพณีต่าง ๆ ที่ยังคงปฏิบัติสืบทอดกันมา ตัวอย่างเช่น

• เดือนสาม (เดือนมีนาคม) ตรุษจีน มีคนทรงเจ้าชื่อ แบยง แบยี้
• เดือนห้า (เดือนเมษายน) วันที่ 13-16 เมษายน ช่วงสงกรานต์เป็นวันจบปีจบเดือน ช่วงขึ้น 10 ค่ำ ของทุกปีมีงานประจำปี งาน 3 วัน 3 คืน มีการทำบุญตักบาตร มีหนังตะลุง มโนราห์ หนังกลางแปลง มวย รำวงชาวบ้าน
• เดือนสิบ (เดือนกันยายน) งานบุญเดือนสิบ รับส่งตายาย ตั้งแต่ขึ้น 1 ค่ำ เดือนสิบ ถึง แรม 15 ค่ำ เดือนสิบ ชาวบ้านไปวัดทำบุญตักบาตร เป็นประเพณีการทำบุญที่เชื่อว่าบรรพบุรุษจะกลับมายังโลกมนุษย์ลูกหลานจึงไปวัดทำบุญให้บรรพบุรุษและเจ้ากรรมนายเจ้า
• เดือนสิบสอง งานทอดกฐิน ทำบุญตักบาตร การลอยเคราะห์หรือลอยกระทง

บ้านพอด ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี ตั้งอยู่ในบริเวณชายฝั่งทะเล ทรัพยากรธรรมชาติทางทะเลจึงเป็นต้นทุนสำคัญที่สร้างงานสร้างอาชีพ สร้างความน่าสนใจและอัตลักษณ์ของชุมชนได้อย่างชัดเจน และด้วยเป็นพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์จึงทำให้มีทรัพยากรที่ค่อนข้างหลากหลาย แต่ด้วยสภาวะปัญหาทางสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันจึงทำให้ทรัพยากรบางส่วนเริ่มลดจำนวนลง โดยยังคงมีพื้นที่ทางธรรมชาติ ตัวอย่างเช่น ป่าชายเลน สัตว์ทะเล นกน้ำ และทัศนียภาพทางทะเลที่มีความงดงามที่เป็นจุดสำคัญในการดึงดูดผู้คนเข้ามาในพื้นที่ชุมชน

ภาษาพูด : ภาษาไทยภิ่นใต้ ภาษาไทยกลาง

ภาษาเขียน : อักษรไทย

นิภา เนื้อทอง. (2554). โครงการแนวทางการใช้ประโยชน์จากขี้เลนบ่อกุ้งโดยชุมชนบ้านพอด หมู่ที่ 1 ตำบลชลคราม อำเภอดอนสัก จังหวัดสุราษฎร์ธานี: รายงานวิจัยเพื่อท้องถิ่นฉบับสมบูรณ์. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.

ครัวบ้านพอด. (15 กุมภาพันธ์ 2568). โอ้เจ้าพระคุณ รุนช่อง เรือปลาเต๋าเต้ยจัมโบ้ บุกครัวบ้านพอด(เจ้าเก่า). สืบค้น 10 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/

ชุมชนบ้านพอด. (11 กันยายน 2564ก). ครัวบ้านพอด. สืบค้น 10 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/

ชุมชนบ้านพอด. (11 กันยายน 2564ข). หาดบ้านพอด หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่าหาดพอด. สืบค้น 10 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/

ชุมชนบ้านพอด. (28 กันยายน 2564). ผลิตภัณฑ์ของชุมชนบ้านพอด. สืบค้น 10 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/