การเข้ามาของผู้คนในพื้นที่เกาะมะพร้าวแห่งนี้นั้นเริ่มขึ้นตั้งแต่เมื่อใดไม่ปรากฏหลักฐานและข้อมูลที่แน่ชัด แต่สันนิษฐานว่าคนกลุ่มแรกที่เข้ามาตั้งบ้านเรือนน่าจะนั่งเรือมาจากแหลมหงาซึ่งตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของเกาะสิเหร่ในฝั่งอำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต เนื่องจากเกาะแห่งนี้ไม่ได้อยู่ห่างไกลจากเกาะภูเก็ตมากนัก ส่วนคนอีกกลุ่มหนึ่งสันนิษฐานว่าอพยพมาจากเกาะยาว จังหวัดพังงา มาตั้งบ้านเรือนอยู่บริเวณหน้าหาด เหตุที่เรียกเกาะแห่งนี้ว่า เกาะมะพร้าว เนื่องจากเกาะนี้เป็นเกาะที่มีต้นมะพร้าวจำนวนมาก ซึ่งพบเห็นได้ทั่วไปบนเกาะ แต่อย่างไรก็ตามต้นมะพร้าวเหล่านี้ไม่ได้ปลูกมาหรือเกิดขึ้นตั้งแต่ยุคแรก ๆ ของการตั้งถิ่นฐานกันบนเกาะ เพราะในช่วงแรกของการตั้งถิ่นฐาน ผู้คนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้าน ทำสวนยางพารา ส่วนต้นมะพร้าวเพิ่งมาปลูกกันในยุคหลัง และเมื่อตั้งบ้านเรือนกันอย่างเป็นทางการ และเมีผู้คนอพยพเข้ามาอาศัยอยู่มากขึ้นจึงเรียกเกาะแห่งนี้ว่า เกาะมะพร้าว ตามลักษณะที่มีต้นมะพร้าวขึ้นอยู่มาก

เกาะมะพร้าว ตำบลเกาะแก้ว อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต เป็นเกาะที่อยู่ในเขตจังหวัดภูเก็ต ห่างไปทางทิศตะวันออกประมาณ 2 กิโลเมตร เกาะมีพื้นที่ประมาณ 2,620 ไร่ ส่วนใหญ่เป็นสวนมะพร้าว และเป็นที่มาของชื่อ "เกาะมะพร้าว" บริเวณเกาะชาวบ้านสร้างที่อยู่อาศัย สิ่งปลูกสร้าง และใช้เป็นพื้นที่เกษตรกรรม ทำสวนมะพร้าว สวนยาง ส่วนบริเวณพื้นที่โดยรอบเกาะเป็นหาดทรายเป็นระยะ ๆ โดยรอบพื้นที่ล้อมรอบไปด้วยทะเล ทำให้มีทัศนียภาพทางธรรมชาติที่มีความสวยงาม และมีความอุดมสมบูรณ์ค่อนข้างมาก

สำหรับการเดินทางมายังเกาะมะพร้าว สามารถใช้บริการของเรือโดยสาร โดยขึ้นที่ท่าเรือแหลมหิน แล้วใช้บริการเรือหางยาวที่คอยรับ-ส่งนักท่องเที่ยวสู่เกาะมะพร้าวตลอดทั้งวัน ใช้เวลาประมาณ 10 นาที ส่วนอีกจุดคือที่ท่าเรือรอยัลภูเก็ตมารีน่า ที่จะมีบริการเรือสปีดโบ๊ท โดยใช้เวลาเดินทางเพียง 10 นาทีก็ถึงเกาะมะพร้าว

ทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญ

1. พื้นที่ป่าชายเลน บนเกาะมะพร้าวมีพื้นที่ป่าชายเลนหรือป่าโกงกางคิดเป็นร้อยละ 10 ของพื้นที่ทั้งหมด ปัจจุบันป่าชายเลนของเกาะยังมีสภาพที่อุดมสมบูรณ์ ไม่มีปัญหาเรื่องการบุกรุกป่าชายเลน และยังได้มีการปรับปรุงพื้นที่ป่าชายเลนให้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านระบบนิเวศชายฝั่งให้แก่นักท่องเที่ยว พร้อมทั้งปลุกจิตสำนึกในการอนุรักษ์ป่าชายเลนให้แก่นักท่องเที่ยวด้วย
2. ทรัพยากรสัตว์ป่า ในพื้นที่ป่าชายเลนเกาะมะพร้าวมีลิงแสมจำนวนมากนับร้อยตัว มีปูกำและหอยหลากหลายชนิด เช่น หอยปลักควาย หอยกัน หอยแครง หอยตาไซ หอยขี้ หอยราก หอยจุ๊บแจง หอยชักตีน ซึ่งชาวบ้านสามารถจับเพื่อนำมาประกอบอาหารได้ นอกจากนี้ยังมีนกหลากหลายสายพันธุ์ เช่น นกกง นกกวัก นกกระยาง นกเงือก นกเปล้า นกเขาไฟ นกนางนวล 

สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากรหมู่ที่ 6 บ้านเกาะมะพร้าว ตำบลเกาะแก้ว อำเภอเมืองภูเก็ต จังหวัดภูเก็ต มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 777 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 379 คน ประชากรหญิง 398 คน และมีจำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 297 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนธันวาคม 2567)

ชาวบ้านบนเกาะมะพร้าวส่วนใหญ่เป็นชาวมุสลิม ที่มีวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมที่กลมกลืนกับธรรมชาติ อาชีพส่วนใหญ่ คือ การทำประมง สวนยาง และสวนมะพร้าว และด้วยพื้นที่เกาะมะพร้าวมีทรัพยากรทางทะเลที่สมบูรณ์ อาชีพประมงจึงเป็นอาชีพหนึ่งที่สำคัญของชุมชน โดยมีสัตว์น้ำหลากหลายชนิด เช่น ปูม้า หอยลาย หอยแครง ปลาทะเล หอยแมลงภู่ชนิดต่าง ๆ และปูเสฉวน ที่อาศัยอยู่มากมายตามชายหาด นอกจากนี้ รายได้ส่วนหนึ่งของชุมชนยังมาจากการท่องเที่ยวในพื้นที่ เช่น ที่พักโฮมสเตย์ บนเกาะมีท่าเรือ 2 แห่ง คือ ท่าเรือหน้าหาด อยู่ฝั่งตะวันตกของเกาะ เป็นท่าเรือสำหรับนักท่องเที่ยวจากภูเก็ต และอีกแห่งหนึ่ง คือ ท่าเรือหน้าบ้าน ตั้งอยู่ทางทิศเหนือ เป็นท่าเรือขนส่งสินค้าของชาวประมง เกาะมะพร้าวยังมีบังกะโล เต็นท์ ศูนย์บริการอาหารต่าง ๆ ไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว ทั้งยังมีการทำผลิตภัณฑ์สำหรับจำหน่ายให้แก่นักท่องเที่ยวอีกด้วย เช่น ผลิตภัณฑ์จากกะลามะพร้าว ผลิตภัณฑ์แปรรูปอาหารทะเล

กิจกรรมทางสังคมของชุมชนจะสอดคล้องกับกลุ่มอาชีพ ชาวบ้านที่ทำอาชีพเกษตรกรรมก็จะมีวิถีชีวิตสัมพันธ์กับการทำสวนมะพร้าวเป็นหลัก เก็บผลผลิต ค้าขาย ส่งออก เป็นต้น ส่วนชาวบ้านที่ประกอบอาชีพด้านการทำประมงก็จะต้องลงเรือหาปลาตามช่วงเวลาน้ำขึ้นน้ำลง และตามฤดูกาล และด้วยเป็นชุมชนที่มีทรัพยากรที่สำคัญทำให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว ชาวบ้านส่วนหนึ่งมีอาชีพด้านการค้าขายและบริการนักท่องเที่ยว ทั้งร้านอาหาร บริการขนส่ง บริการที่พัก เป็นต้น

นอกจากวิถีชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการประกอบอาชีพแล้ว บนเกาะมะพร้าวยังมีประเพณีซึ่งเกี่ยวเนื่องกับศาสนา คือ ศาสนาอิสลาม เช่น วันฮารีรายอ การละเล่นประกอบเพลงพื้นบ้านตันหยง การแสดงรองเง็ง ซึ่งในปัจจุบันได้มีการปรับเปลี่ยนทำนองและเครื่องดนตรีให้มีความทันสมัยมากขึ้นตามความนิยมของคนรุ่นใหม่

เกาะมะพร้าวเป็นเกาะที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่งดงามเป็นอย่างมาก และยังคงความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่เอาไว้ได้เป็นอย่างดี ชาวบ้านใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย บนเกาะมีความร่มรื่นของต้นไม้น้อยใหญ่เรียงรายอยู่ตลอดแนวชายหาด นับว่าเป็นเกาะที่น่าสนใจ มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติแวะเวียนมาเที่ยวชมอยู่ไม่ขาดสาย ด้วยความที่อยู่ไม่ไกลจากเกาะภูเก็ต การเดินทางสะดวกสบาย ซึ่งสิ่งเหล่านี้ทำให้เกาะมะพร้าวกลายเป็นอีกหนึ่งสถานที่ท่องเที่ยวของภูเก็ต ที่ได้รับความนิยมจากทั้งนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติ

บนเกาะมะพร้าวมีชายหาดที่สวยงามให้นักท่องเที่ยวได้ใช้เวลาว่างเพื่อการพักผ่อน ชายหาดของเกาะมะพร้าวมี 3 แห่ง คือ ชายหาดบริเวณท่าเรือหน้าหาด ชายหาดบริเวณท่าเรือหน้าบ้าน และชายหาดทางด้านทิศตะวันออกของเกาะ ซึ่งชายหาดสองแห่งที่อยู่บริเวณท่าเรือส่วนใหญ่เป็นหาดเลนจึงไม่ค่อยเป็นที่นิยมในการเล่นน้ำ นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่จะไปเล่นน้ำทะเลกันในชายหาดทางด้านทิศตะวันออกของเกาะที่มีชายหาดขาวสะอาดสวยงาม ทั้งยังมีกิจกรรมอื่น ๆ สำหรับนักท่องเที่ยวให้เลือกทำหลายอย่าง เช่น การเที่ยวชมหมู่บ้านชาวประมงที่ยังคงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม การเดินในเส้นทางศึกษาธรรมชาติ ปั่นจักรยานท่องเที่ยวรอบ ๆ เกาะ นั่งเรือออกไปตกปลา และชมฟาร์มหอยมุก ซึ่งนับว่าเป็นกิจกรรมที่กำลังได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน

นอกจากนี้ เกาะมะพร้าวยังได้ชื่อว่าเป็นแหล่งรวมพันธุ์ปลาไว้มากมาย ซึ่งหากนักท่องเที่ยวต้องการจะตกปลา ก็สามารถเช่าเรือจากชาวประมงออกไปตกได้เลย หรือจะหาจุดตกปลาบนเกาะก็มีพื้นที่สำหรับนักท่องเที่ยวอยู่หลายจุดเช่นเดียวกัน

อีกหนึ่งจุดที่น่าสนใจในระหว่างการเดินทางไปยังเกาะมะพร้าว คือ สามารถมองเห็น "ภัตตาคารลอยน้ำ" ซึ่งถือว่าเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่งของร้านอาหารซีฟู๊ดบนเกาะมะพร้าว โดยสามารถนั่งเรือจากท่าเรือแหลมหินเพื่อไปยังกระชังปลา โดยบอกคนขับเรือที่ท่าเรือได้เลยว่าจะไปกระชังไหน เนื่องจากบริเวณนี้มีร้านอาหารที่เป็นกระชังอยู่ ซึ่งใช้เวลานั่งเรือจากท่าเรือแหลมหินประมาณ 5 นาที นักท่องเที่ยวจะได้ลิ้มรสอาหารทะเลที่สด และรสชาติอร่อย และยังจะได้สัมผัสกับบรรยากาศที่สวยงาม 360 องศา รอบตัวอีกด้วย

พื้นที่เกาะมะพร้าวยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสกับวิถีประมงเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ กิจกรรมพายคายัคชมป่าโกงกางที่สมบูรณ์ สนุกกับทำผ้ามัดย้อม ถ่ายรูปเช็กอินกลางทะเลสวย ๆ รับประทานอาหารซีฟู๊ดสด ๆ จากกระชัง พร้อมทั้งได้เรียนรู้วิถีชีวิตประมงในการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรบนเกาะมะพร้าวที่สำคัญ คือ "อินทรฟาร์ม" เป็นแพขนาดใหญ่ที่ตั้งอยู่กลางทะเลหน้าเกาะมะพร้าว เป็นฟาร์มเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ แหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร และร้านอาหาร ที่น้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นแนวทาง เปิดเป็นศูนย์เผยแพร่ความรู้การเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในกระชังแบบผสมผสาน เพื่อบริหารจัดการท่องเที่ยวเชิงเกษตร เน้นโมเดลการท่องเที่ยวที่เกิดจากผลผลิตทางการเกษตร เพื่อเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร

ภาษาพูด : ภาษาไทยถิ่นใต้ ภาษากลาง

ภาษาเขียน : อักษรไทย

จิราพร ประสารการ (2551). การบริหารจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ของชุมชนเกาะมะพร้าว อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต: รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต.

ข่าวภูเก็ต. (2561). เกาะมะพร้าว. สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2568, จาก https://www.khaophuket.com/

Nukkpidet. (2564). เกาะมะพร้าว เกาะสวน ภูเก็ต เงียบสงบ ใกล้เมือง แต่มีเสน่ห์สุดๆ. สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2568, จาก https://travel.trueid.net/

บ้านเกาะมะพร้าว. (2564). สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/coconutislandphuket/

องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะแก้ว. (ม.ป.ป.). แหล่งท่องเที่ยว : เกาะมะพร้าว. สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2568, จาก https://www.kohkeaw.go.th/travel/

ผู้จัดการออนไลน์. (2565). ท่องเที่ยวเชิงเกษตร “อินทรฟาร์ม” เรียนรู้วิถีประมงเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ พายคายัคชมป่าโกงกาง อร่อยกับซีฟูดสดๆ บนกระชังหน้าเกาะมะพร้าว. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2568, จาก https://mgronline.com/south/detail/

สำนักงานประมงจังหวัดภูเก็ต. (4 ธันวาคม 2566). ประมงจังหวัดภูเก็ต ร่วมเยี่ยมชมการดำเนินการเพาะเลี้ยงหอยมุกภูเก็ต สัตว์น้ำ GI ของภูเก็ต ในพื้นที่ เกาะมะพร้าว ม. 6 ต.เกาะแก้ว อ. เมืองภูเก็ต จ. ภูเก็ต. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม 2568, จาก https://www4.fisheries.go.th/dof/news_local/