
ตลาดบางแค ชุมชนเก่าแก่ พื้นที่สัญจรติดต่อทางการค้าคู่คลองภาษีเจริญ แหล่งศูนย์รวมและกระจายสินค้าที่มีความหลากหลายจากผู้ผลิตสู่ผู้บริโภค กับพัฒนาการทางสังคมและเศรษฐกิจที่ส่งผลกระทบต่อตลาดบางแค แต่ยังคงดำรงวิถีชีวิตเอกลักษณ์ย่านชุมชนการค้าที่สำคัญเอาไว้ได้
ตลาดบางแค ชุมชนเก่าแก่ พื้นที่สัญจรติดต่อทางการค้าคู่คลองภาษีเจริญ แหล่งศูนย์รวมและกระจายสินค้าที่มีความหลากหลายจากผู้ผลิตสู่ผู้บริโภค กับพัฒนาการทางสังคมและเศรษฐกิจที่ส่งผลกระทบต่อตลาดบางแค แต่ยังคงดำรงวิถีชีวิตเอกลักษณ์ย่านชุมชนการค้าที่สำคัญเอาไว้ได้
ตลาดบางแคในอดีตเริ่มมีการตั้งถิ่นฐานมาจากการขุนคลองภาษีเจริญ โดยคลองภาษีเจริญเป็นคลองที่ไว้สำหรับการสัญจรระหว่างแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตก กับแม่น้ำท่าจีน แล้วยังเชื่อมกับคลองดำเนินสะดวก ซึ่งเป็นคลองที่เชื่อมระหว่างแม่น้ำนครชัยศรีกับแม่น้ำแม่กลอง ทำให้คลองภาษีเจริญจึงกลายเป็นเส้นทางสำคัญในการติดต่อค้าขายระหว่างชุมชน การเดินทางในคลองภาษีเจริญนั้น เป็นไปได้ง่ายและมีความสะดวกสบาย เมื่อมีการเดินทางเกิดขึ้น การเดินทางนั้นส่งผลทำให้ผู้คนย้ายมาตั้งถิ่นฐานใหม่ เกิดเป็นแหล่งที่อยู่อาศัย และบริเวณสองฝั่งของคลองนั้นเกิดเป็นพื้นที่นาเพิ่มขึ้น การสัญจรนั้นยังส่งผลให้คลองภาษีเจริญเกิดการนัดกันเพื่อแลกเปลี่ยนสินค้าและซื้อขายสินค้า ซึ่งแสดงให้เห็นถึงบทบาทของการคมนาคมทางเรือ ว่ามีความสำคัญมากในช่วงเวลาดังกล่าว ทั้งนี้ยังมีการตั้งขึ้นของร้านค้าตาม 2 ฝั่งของคลองภาษีเจริญด้วยเช่นกัน ทำให้แถบบางแคนั้นมีตลาดด้วยกันถึง 3 แห่ง คือ ตลาดวันนิมมานรดี ตลาดทวีทรัพย์ และตลาดบางแค
ปัจจุบันย่านตลาดบางแคเป็นตลาดขนาดใหญ่ในฝั่งธนบุรี และมีลักษณะเป็นโรงหลังคาเหล็กคลุมตลาดบางแค รูปแบบสินค้าของตลาดบางแคนั้นมีมากมายและหลากหลายกว่าในอดีตเป็นอย่างมาก เนื่องจากการพัฒนาพื้นที่ทำให้ตลาดบางแคนั้นมีการพัฒนาด้วยเช่นกัน เช่น ร้านอินเทอร์เน็ต ร้านขายเสื้อผ้า ร้านเครื่องเขียน ห้างสรรพสินค้า ร้านของใช้ภายในครัวเรือน และร้านซ่อมโทรศัพท์ รูปแบบของสินค้านั้นมีการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงตามกาลเวลาอย่างเรื่อยมา การสัญจรก็เช่นกัน ปัจจุบันพื้นที่ย่านตลาดบางแคนั้นได้ลดบทบาทของการสัญจรทางเรือลงไป มุ่งเน้นไปที่การสัญจรบนถนน และการสัญจรแบบรถไฟฟ้า เพื่อรองรับจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้นและลดความแออัดบนท้องถนน ด้วยการเพิ่มขึ้นของรูปแบบการสัญจรทำให้ผู้คนเลือกที่จะกลับเข้ามาอยู่อาศัยในบางแค หรือตัดสินใจที่จะเข้ามาพักอาศัยในบางแค เนื่องด้วยการเดินทางที่มีความสะดวกจากรถไฟฟ้า รวมถึงการเพิ่มขึ้นของแหล่งที่อยู่อาศัยแบบคอนโด ทำให้บางแคมีความครึกครื้นมากขึ้น รวมถึงมีการรวมตัวของชุมชนมากขึ้น เกิดการจ้างงานที่มากกว่าในอดีตและรูปแบบที่แตกต่างกัน ซึ่งการจ้างงานในพื้นที่นั้นไม่ได้เป็นการทำสวนเช่นเดียวกับอดีต แต่เป็นงานภายในบริษัท ด้วยการเพิ่มขึ้นของกิจกรรมทางเศรษฐกิจภายในพื้นที่ ทำให้ตลาดบางแคได้ถูกลดบทบาทลง เนื่องจากมีห้างสรรพสินค้ามากมายภายในพื้นที่ รวมถึงปัจจุบันผู้คนเลือกที่จะไปใช้บริการในสถานที่ให้ความสะดวกสบายกว่า และปลอดภัยกว่า ตลาดบางแคจึงไม่เป็นที่นิยมเท่าแต่ก่อน โดยยังคงมีผู้คนบางส่วนไปใช้บริการด้วย เหตุผลที่ว่าตลาดบางแคเป็นสถานที่ที่คุ้นเคย และใกล้กับที่พักอาศัย และไม่ต้องการเดินทางไกลเพื่อไปใช้บริการห้างสรรพสินค้า ถึงแม้ตลาดบางแคจะมีความซบเซาลงแต่ก็ยังมีผู้คนเลือกที่จะไปใช้บริการสม่ำเสมอเช่นเดิม
พื้นที่ย่านการค้าตลาดบางแคตั้งอยู่บนพื้นที่เขตปกครองของเขตบางแค ตามแนวถนนเพชรเกษม โดยขอบเขตพื้นที่ศึกษากำหนดจากเส้นทางที่ใช้สัญจรบริเวณย่านและการกระจุกตัวของกิจกรรม มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ ถนนเพชรเกษม
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ คลองราชมนตรี และเขตภาษีเจริญ
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ถนนสุขาภิบาล 1
- ทิศใต้ ติดต่อกับ ซอยวัดนิมมานรดี
ระบบโครงข่ายถนน มีถนนสายหลัก ได้แก่ ถนนเพชรเกษม (ทางหลวงแผ่นดินหลายเลข 4) เป็นทางหลวงสายประธานของประเทศไทย ที่มีเส้นทางมุ่งสู่ภาคใต้ของประเทศไทย โดยมีระยะทาง 1,310.554 กิโลเมตร ถนนเพชรเกษมมีเส้นทางเริ่มต้นที่สะพานเนาวจำเจียร ระหว่างเขตบางกอกใหญ่ กับเขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร สิ้นสุดที่จุดแดนถาวรสะเดา อำเภอสะเดา จังหวัดสงขลา โดยถนนเริ่มต้นจากถนนเพชรเกษมช่วงแยกบางแคในท้องที่แขวงบางแค เขตบางแค ไปทางทิศใต้ ตัดกับถนนกัลปพฤกษ์ ไปสิ้นสุดที่สะพานข้ามคลองบางโคลัดซึ่งเป็นคลองที่แบ่งเขตระหว่างเขตบางแคกับเขตบางบอน
การสัญจรโดยรถส่วนบุคคล สามารถแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ รถยนต์ส่วนบุคคล และรถจักรยานยนต์ส่วนบุคคล ซึ่งสามารถขับรถส่วนบุคคลเข้ามาภายในพื้นที่ตลาดบางแคได้โดยใช้เส้นทางสายหลัก คือ เส้นทางที่ 1 มาจากถนนเพชรเกษมขาเข้าเมือง เส้นทางที่ 2 มาจากถนนเพชรเกษมขาออกเมือง ได้แก่ บริเวณสี่แยกท่าพระ และถนนรัชดาภิเษก เส้นทางที่ 3 มาจากถนนวงแหวนรอบนอก เป็นเส้นทางเลี่ยงเมือง ทั้งนี้การเข้าถึงพื้นที่ผู้ใช้บริการส่วนใหญ่มักจะสัญจรโดยรถส่วนบุคคลเป็นจำนวนมาก เนื่องจากเป็นย่านที่นิยมเดินทางและมีผู้คนอยู่อาศัยเป็นจำนวนมาก
การสัญจรโดยรถสาธารณะ สามารถแบ่งเป็น 5 ประเภท ได้แก่
1.รถโดยสารประจำทาง มีรถโดยสารประจำทางทั้งที่ทำการเดินรถ โดยองค์กรขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) ทำการเดินรถตลอดทั้งวัน โดยครอบคลุมพื้นที่ฝั่งธนบุรี ซึ่งมีทั้งรูปแบบรถโดยสารประจำทางธรรมดา และรถโดยสารปรับอากาศ ทั้งนี้มีที่ตั้งป้ายรถโดยสารประจำทางอยู่เป็นระยะ โดยที่ระยะทางเดินเท้าจากป้ายรถประจำทางถึงพื้นที่ตลาดบางแค มีไฟฟ้าส่องสว่าง ตลอดทางเดินพื้นผิวทางเดินได้รับการบำรุงดูแลรักษา ซึ่งสายรถโดยสารประจำทางมีอยู่หลายสาย สามารถเดินทางได้โดยสะดวก
2.รถยนต์รับจ้างสาธารณะ (รถแท็กซี่) โดยจุดที่รถยนต์รับจ้าง สาธารณะให้บริการนั้นจะอยู่ทั่วไปในเขตบางแค ซึ่งสามารถพบจุดจอดรถ รวมถึงศูนย์รวมของรถยนต์รับจ้างสาธารณะได้ในพื้นที่ที่มีผู้คนเยอะ เช่น ห้างสรรพสินค้าซีคอน ห้างสรรพสินค้า The mall บางแค เป็นต้น ทั้งนี้รถยนต์รับจ้างสาธารณะยังเป็นที่นิยมของผู้คนหมู่มาก เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่คนอาศัยเป็นจำนวนมาก รวมถึงถนนเพชรเกษมเป็นถนนที่มีทางเชื่อมต่อไปยังพื้นที่ต่าง ๆ ทำให้ผู้คนเลือกที่จะใช้บริการรถยนต์สาธารณะ
3.รถไฟฟ้ามหานคร (Mass Rapid transit Authority of Thailand : MRT) โดยรถไฟฟ้ามหานครในเขตบางแคนั้น เป็นส่วนต่อขยายสายสีน้ำเงิน ซึ่งได้มีการเปิดให้บริการวันที่ 12 สิงหาคม 2562 ทั้งนี้รถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินมีจำนวนสถานีทั้งสิ้น 19 สถานี และรถไฟฟ้าส่วนต่อขยายสายสีน้ำเงินมีจำนวนสถานีทั้งสิ้น 19 สถานี รวมเป็น 38 สถานี ระยะทางรวมทั้งสิ้น 48 กิโลเมตร โดยในเขตบางแคนั้น มีจำนวน 6 สถานี คือ สถานีบางไผ่ สถานีบางหว้า สถานีเพชรเกษม 48 สถานีภาษีเจริญ สถานีบางแค และสถานีหลักสอง ค่าโดยสารเริ่มต้นที่ 16 บาท สูงสุด 42 บาท ซึ่งสถานีบางแคนั้นเป็นสถานีที่อยู่ใกล้ตลาดบางที่สุด ทำให้เกิดความสะดวกสบายต่อการไปใช้บริการที่ตลาดบางแค
4.รถโดยสารท้องถิ่น มีการให้บริการในจุดต่าง ๆ ของเขตบางแค โดยจะเป็นลักษณะรถสองแถว ซึ่งมีจุดให้บริการตั้งแต่ เดอะมอลล์บางแค-โลตัสพระราม 2, เดอะ มอลล์บางแค-พุทธมณฑลสาย 4, เดอะมอลล์บางแค-รถไฟฟ้า (BTS) สถานีบางหว้า, เดอะมอลล์บางแค เซ็นทรัลพระราม 2 โดยค่าโดยสาร 8 บาท ตลอดการเดินทาง ซึ่งอาจจะเปลี่ยนแปลงไปตามเส้นทางที่เดินทาง ทั้งนี้ให้บริการตั้งแต่ 05.00-22.00 น.
5.รถตู้โดยสารปรับอากาศร่วมบริการ มีการเปิดจุดบริการในจุดที่สำคัญต่าง ๆ ในเขตบางแค เช่น จุดบริการบริเวณเดอะมอลล์บางแค บางหว้า เป็นต้น โดยจุดบริการดังกล่าวมีผู้คนเข้าไปใช้บริการ และอาศัยอยู่บริเวณนั้นเป็นจำนวนมาก รวมถึงเส้นทางในการเดินทางนั้นมีการขับผ่านตลาดบางแค ทำให้ตลาดบางแคเป็นหนึ่งในจุดจอดของการให้บริการของรถตู้โดยสาร
พื้นที่ย่านตลาดบางแคนั้นเป็นพื้นที่ที่มีกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่หลากหลายเป็นจำนวนมาก โดยพื้นที่ใช้ทำกิจกรรมที่พบภายในย่านตลาดบางแคนั้น มีลักษณะเป็นอาคารพาณิชย์ตึกแถว 2-4 ชั้น และยังมีอาคารที่เป็นอาคารเปิดโล่งสำหรับร้านค้าเช่าแผงลอยอยู่ ด้วยลักษณะของกิจกรรมดังกล่าวสามารถแยกกิจกรรมออกมาได้รวมกับการใช้ประโยชน์พื้นที่ เพื่อความอำนวยความสะดวกในการจัดกิจกรรมได้เช่นกัน โดยสามารถแบ่งรูปแบบการใช้พื้นที่ออกมาได้ เป็น 3 รูปแบบ คือ พื้นที่อยู่อาศัย พื้นที่พาณิชยกรรม พื้นที่อยู่อาศัยกึ่งพาณิชยกรรม
1.พื้นที่อยู่อาศัย พื้นที่อยู่อาศัยภายในพื้นที่ตลาดย่านบางแคนั้น เห็นที่ตลาดย่านบางแค ส่วนมากพบอยู่ในรูปแบบอาคารประเภทห้องแถว โดยประชาชนส่วนใหญ่ที่เข้าไปพักอาศัยนั้น คือ คนที่อยู่ละแวกนั้น พ่อค้าแม่ค้า หรือทำงานต่างถิ่นแล้วมีที่พักอาศัยอยู่ที่บางแค ซึ่งในปัจจุบันก็มีผู้คนจำนวนมากที่อาศัยอยู่ใกล้เคียงกับตลาดบางแค เพื่อความสะดวกในการเดินทางไปตลาด รวมถึงความสะดวกในการเดินทาง เนื่องจากมีสถานีรถไฟฟ้าส่วนต่อขยายสายสีน้ำเงินอยู่ตรงบริเวณตลาดบางแค ทำให้ผู้คนตัดสินใจที่จะอยู่พักอาศัยในบริเวณใกล้เคียงกับตลาดบางแค
2.พื้นที่พาณิชยกรรม ภายในพื้นที่ย่านตลาดบางแคมีการใช้ประโยชน์เป็นพื้นที่พาณิชยกรรมอยู่มากมาย โดยการใช้พื้นที่พาณิชยกรรมภายในพื้นที่ย่านตลาดบางแคนั้น สามารถแบ่งออกได้ดังนี้ คือ 1.ใช้ประโยชน์พื้นที่พาณิชยกรรมบนอาคาร 2.ใช้ประโยชน์พื้นที่พาณิชยกรรมนอกอาคาร โดยการใช้ประโยชน์พื้นที่พาณิชยกรรมบนอาคาร นั้นจะพบว่ามีเพียงแห่งเดียวเท่านั้น คือ ห้างสรรพสินค้าวันเดอร์ ส่วนการใช้ประโยชน์พื้นที่พาณิชยกรรมนอกอาคาร จากการสำรวจพบว่าการใช้ประโยชน์พื้นที่พาณิชยกรรมแบบอยู่นอกอาคาร เป็นการใช้ประโยชน์ส่วนที่มากที่สุดในตลาดบางแค เนื่องจากจำนวนร้านค้าแผงลอยที่มีจำนวนมาก โดยร้านค้าแผงลอยจะมีในตลาดใหม่บางแค ตลาดหลังวันเดอร์ ตลาดกิติ ตลาดสิริเศรษฐนนท์ และตลาดศูนย์การค้าบางแค โดยกิจกรรมค้าขาย เป็นกิจกรรมที่พบมากสุดในพื้นที่ย่านตลาดบางแค สินค้ามีความแตกต่างกันไป สามารถพบได้ทั้งอาหารสด อาหารแห้ง ร้านอาหาร ข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ
3.พื้นที่ที่อยู่อาศัยกึ่งพาณิชยกรรม การใช้ประโยชน์พื้นที่ที่อยู่อาศัยกึ่งพาณิชยกรรม รูปแบบอาคารของการใช้ประโยชน์พื้นที่ที่อยู่อาศัยกึ่งพาณิชยกรรมนั้นเป็นอาคารตึกแถวสูง 2-4 ชั้น ลักษณะของอาคารนั้นเอื้อต่อการใช้ประโยชน์อาคารแบบผสมผสาน โดยชั้นล่างจะใช้ประกอบกิจการทางพาณิชยกรรมและการให้บริการ ส่วนชั้นบนนั้นเป็นพื้นที่สำหรับพักอาศัยและเก็บสำรองสินค้า
พื้นที่ตลาดบางแคตั้งอยู่ในพื้นที่เมืองที่เป็นย่านที่อยู่อาศัยและแหล่งงาน ทำให้พื้นที่ตลาดบางแคมีความหลากหลายของกลุ่มประชากรในพื้นที่ รวมถึงความหลากหลายของกิจกรรมในพื้นที่ด้วย ปัจจุบันประชากรในย่านตลาดบางแคนั้นจะอยู่ในช่วงวัยสูงอายุ โดยประชากรตั้งแต่วัยทำงานลงไปมีการย้ายออกเป็นจำนวนมาก เนื่องจากการเข้ามาของประชากรเพื่อหางานทำ และแหล่งงานในพื้นที่นั้นมีไม่มากเท่าที่ควร ทำให้พื้นที่เขตบางแคนั้นประสบปัญหามีผู้สูงอายุมากขึ้น โดยในพื้นที่มีกลุ่มประชากรที่หลากหลาย ได้แก่ กลุ่มผู้ใช้บริการ คือกลุ่มที่เข้ามาซื้อสินค้าและรับการบริการที่มีอยู่ในพื้นที่ ทั้งกลุ่มวัยรุ่น วัยทำงาน ผู้สูงอายุ หรือเป็นครอบครัว และกลุ่มผู้ให้บริการ ได้แก่ ผู้ขายสินค้า เจ้าของกิจการห้างร้านต่าง ๆ เป็นต้น
1.กลุ่มวัยรุ่น โดยในละแวกพื้นที่ย่านตลาดบางแคนั้น มีจำนวนโรงเรียนที่มาก ซึ่งนั่นหมายถึงจำนวนนักเรียนที่มากด้วยเช่นกัน โดยกลุ่มวัยรุ่นเลือกที่จะเข้ามาใช้บริการในช่วงเช้าบางส่วน เพื่อรับประทานอาหารเช้า หรือมาหาอาหารเช้าเพื่อไปรับประทานที่โรงเรียน รวมถึงเหตุผลที่กลุ่มวัยรุ่นเลือกที่จะเข้ามาใช้บริการ คือ เพื่อมาซื้อของสำหรับการทำงานในโรงเรียน รวมถึงตลาดบางแคนั้นเป็นตัวเลือกหนึ่งที่กลุ่มวัยรุ่นเลือกในการเข้ามาซื้ออุปกรณ์ในการทำกิจกรรมภายในโรงเรียน
2.กลุ่มคนวัยทำงาน เป็นกลุ่มที่เข้ามาใช้บริการในวันธรรมดาเป็นส่วนใหญ่ เนื่องจากเป็นเวลาว่างจากงานประจำของตนเอง โดยกลุ่มคนวัยทำงานนี้ จะอยู่ใกล้กับที่พักอาศัยและตลาดบางแค ทำให้ตัดสินใจได้ง่ายว่าจะเลือกพื้นที่ใดในการใช้บริการ ตลาดบางแคจึงเป็นทางเลือกของกลุ่มคนวัยทำงานที่เข้ามาใช้บริการอยู่บ่อยครั้ง และมักจะเลือกใช้บริการร้านอาหารในการรับประทานอาหาร ทั้งนี้ยังรวมถึงการข้ามาใช้บริการในร้านเสื้อผ้า อาหารสด อาหารแห้งด้วยเช่นกัน
3.กลุ่มผู้สูงอายุ เป็นกลุ่มที่เข้ามาใช้บริการเป็นจำนวนมาก เนื่องด้วยประชากรผู้สูงอายุที่มีเยอะขึ้น รวมถึงเป็นวัยที่ไม่ทำงาน โดยเหตุผลที่เข้ามาใช้บริการพื้นที่ย่านตลาดบางแคนั้น คือ เข้ามาซื้ออาหารสด เพื่อนำไปประกอบอาหารทานกิน
4.กลุ่มครอบครัว เป็นกลุ่มที่เข้ามาใช้บริการในพื้นที่แบบเป็นครอบครัว โดยเลือกที่จะเข้ามาใช้บริการการซื้อของใช้ในบ้านเรือน รวมถึงอาหารสด อาหารแห้งสำหรับทำอาหารไว้รับประทาน
5.กลุ่มผู้ขายสินค้า โดยผู้ขายสินค้านั้น จะแบ่งสินค้าได้ออกเป็นหลายประเภท คือ อาหารสด อาหารแห้ง ผักสด เครื่องเขียน เสื้อผ้า ของใช้ในครัวเรือน และอื่น ๆ โดยการที่จะเข้ามาขายสินค้านั้น ทางเจ้าของตลาดจะจัดสรรแผงลอยว่าควรขายที่ใด เพื่อให้เกิดความสอดคล้องกันของสินค้า รวมถึงทำให้ผู้ที่เข้ามาใช้บริการนั้นสามารถเลือกได้ว่าอยากได้สินค้าร้านใด ทั้งนี้ผู้ที่เข้ามาขายสินค้านั้น มักจะเป็นคนในพื้นที่และคนนอกพื้นที่ มีทั้งสัญชาติไทยและเป็นแรงงานต่างด้าวที่เข้ามาขายสินค้าภายในพื้นที่ย่านตลาดบางแค
6.กลุ่มผู้ให้บริการ ประกอบไปด้วย ร้านอาหาร ร้านเสื้อผ้า ร้านตัดผม ร้านทอง ซึ่งผู้ให้บริการเหล่านี้มีจำนวนที่ไม่มากนั้นในพื้นที่ย่านตลาดบางแค โดยส่วนใหญ่ร้านบริการจะตั้งอยู่คล้ายกับหาบเร่แผงลอย ซึ่งเป็นร้านที่ไม่ถาวร แต่ร้านบางส่วนนั้นเป็นร้านที่ตั้งถาวร เช่น ร้านทอง
กิจกรรมภายในพื้นที่ย่านตลาดบางแคที่มีผลต่อระบบเศรษฐกิจที่สามารถพบเห็นได้นั้น คือ กิจกรรมด้านพาณิชยกรรมและการให้บริการ โดยจากการสำรวจพบว่าการใช้ประโยชน์อาคาร แบบพึ่งพาณิชยกรรมนั้นพบเป็นส่วนมากในพื้นที่ย่านตลาดบางแค โดยผู้คนในพื้นที่ย่านตลาดบางแคจะใช้พื้นที่ชั้นล่างในการค้าขาย และกิจกรรมที่พบมากในพื้นที่ย่านการค้าบางแค คือ กิจกรรมการค้าขายและบริการ โดยแสดงให้เห็นถึงย่านพาณิชยกรรมที่สำคัญตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เนื่องจากเป็นตลาดขนาดใหญ่และสินค้าที่มากมาย ทำให้ผู้คนเลือกที่จะมาใช้บริการภายในพื้นที่ ทำให้ย่านตลาดบางแคเป็นแหล่งศูนย์รวมของขายภายในพื้นที่ที่สำคัญของเขตบางแค ซึ่งกิจกรรมด้านพาณิชยกรรมและการให้บริการที่พบเห็นมากที่สุด คือ ร้านขายอาหารสด รองลงมาคือร้านขาย อาหารแห้ง ซึ่งมีลักษณะตั้งเป็นแผงขายของภายในพื้นที่ย่านตลาดบางแค เช่น ปลาสด เนื้อหมู เนื้อไก่ ผักสด ข้าวสาร เครื่องเทศ เป็นต้น ทั้งนี้ยังพบกิจกรรมการให้บริการ เช่น ร้านอาหาร ร้านเครื่องเขียน ร้านเสื้อผ้า ร้านยา ร้านของใช้จำเป็นในบ้าน เป็นต้น ด้วยลักษณะสินค้าที่มีความหลากหลายและครบครัน ทำให้ย่านตลาดบางแคกลายเป็นแหล่งแลกเปลี่ยนสินค้าและการค้าขายหลัก รวมถึงการเดินทางไปยังตลาดบางแคนั้นมีความสะดวก และไม่ไกลจากชุมชนมากนัก
ในปัจจุบันตลาดบางแคนั้นมีสภาพเศรษฐกิจที่ซบเซา เนื่องจากในอดีตตลาดบางแคนั้นเป็นศูนย์กลาง และมีห้างสรรพสินค้าแห่งแรกในเขตบางแค แต่ด้วยการเติบโตของเมือง ทำให้การพัฒนาเข้ามาแล้วมีศูนย์การค้าแห่งใหม่เข้ามาเป็นจำนวนมาก ทำให้ผู้คนเลือกที่จะไปใช้บริการศูนย์การค้าแห่งใหม่มากกว่า รวมถึงสภาพความไม่พร้อมของพื้นที่ตลาดบางแคในหลายเรื่อง เช่น พื้นที่จอดรถที่อาจไม่เพียงพอ ปัญหาจราจรที่ติดขัด แต่ปัญหาที่ส่งผลให้เห็นชัดเจน คือ ปัญหาเศรษฐกิจที่กำลังประสบปัญหาอยู่ ทำให้พ่อค้าแม่ค้าไม่มีรายได้เท่าเมื่อก่อน เกิดความซบเซาของเศรษฐกิจในพื้นที่ตลาดบางแค อย่างไรก็ตามตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันตลาดบางแคยังเป็นหนึ่งในเรื่องการขายผัก โดยสินค้าที่นำมาขายในพื้นที่ตลาดบางแคนั้นมีความสดใหม่ มีความปลอดภัย และราคาย่อมเยา ตลาดบางแคในปัจจุบันนั้นผู้คนจำนวนมากยังเลือกที่จะเข้ามาใช้บริการ เนื่องจากมีสินค้าที่หลากหลายและมากมาย โดยสินค้าที่ผู้คนจากต่างพื้นที่ หรือผู้คนในพื้นที่เขามาซื้อมากที่สุด คือ อาหารสด รองลงมา คือ อาหารแห้ง และสินค้าที่ใช้ในชีวิตประจำวัน โดยสินค้าเหล่านี้นำเข้ามาจากแหล่งพื้นที่โดยตรง ด้วยกิจกรรมที่หลากหลายในตลาดบางแค ทำให้ตลาดบางแคนั้นเป็นตลาดที่สำคัญแห่งหนึ่งในเขตบางแค เนื่องด้วยสินค้าที่มีมากมาย มีความหลากหลายทางกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และเป็นตลาดที่มีขนาดใหญ่ในเขตบางแค
โครงสร้างทางสังคมระบบสาธารณูปโภค
1.ไฟฟ้า ระบบไฟฟ้าภายในพื้นที่ตลาดบางแคอยู่ในความดูแลของการไฟฟ้านครหลวง ซึ่งมีสถานีดังนี้ การไฟฟ้านครหลวงสถานีย่อยบางไผ่ การไฟฟ้านครหลวงสถานีย่อยหนองแขม การไฟฟ้านครหลวงสถานีย่อยภาษีเจริญ
2.การประปา ระบบประปาภายในพื้นที่ตลาดบางแคอยู่ในความดูแลของการประปานครหลวง ซึ่งมีสถานีดังนี้ สำนักงานประปาสาขาภาษีเจริญ ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมการจำหน่ายน้ำประปา และการวางแผนต่าง ๆ
3.การจัดเก็บขยะ การเก็บขยะภายในพื้นที่ตลาดบางแคอยู่ในความดูแลของสำนักงานเขตบางแค ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบในการจัดเก็บขยะและเก็บกวาดนำความสะอาดบริเวณตลาดบางแค โดยบริเวณที่มีการรวบรวมขยะนั้น จะเป็นบริเวณด้านหลังตลาดสดวันเดอร์ เนื่องจากเป็นจุดที่ปลอดโปร่งและมีความกว้างขวางในการนำพื้นที่ดังกล่าวมาใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ
4.การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย สถานีดับเพลิงบางแค เป็นสถานีที่ควบคุมเหตุการณ์ต่าง ๆ ภายในเขตบางแค ซึ่งมีหน้าที่รับผิดชอบดูแลเหตุไฟไหม้ที่เกิดขึ้น รวมถึงเหตุการณ์ต่าง ๆ
โครงสร้างทางสังคมระบบสาธารณูปการ
1.สถานศึกษา บริเวณใกล้เคียงกับพื้นที่ศึกษา มีการให้บริการด้านการศึกษาในทุกระดับโดยประกอบด้วย ระดับอนุบาล ประถมศึกษา มัธยมศึกษา และระดับอุดมศึกษา
- ระดับอนุบาล ประกอบไปด้วย โรงเรียนอนุบาลดารวี โรงเรียนสากลศึกษา โรงเรียนพิชญ์ชนก และโรงเรียนประทุมอนุสรณ์
- ระดับประถมศึกษา ประกอบไปด้วย โรงเรียนราชวินิจประถมบางแค โรงเรียนภาษานุสรณ์บางแค
- ระดับมัธยมศึกษา ประกอบไปด้วย โรงเรียนวัดนิมมานรดี โรงเรียนวัดรางบัว โรงเรียนพาณิชยการภาษานุสรณ์ โรงเรียนวัดนวลนรดิศ โรงเรียนสตรีวัดอัปสรณ์สวรรค์ โรงเรียนประตูในทรงธรรม
- ระดับอุดมศึกษา ประกอบไปด้วย มหาวิทยาลัยสยาม
2.ความปลอดภัย พื้นที่ย่านตลาดบางแคอยู่ในการดูแลความสงบ เรียบร้อยของสถานีตำรวจนครบางภาษีเจริญ โดยเป็นสถานีตำรวจขนาดใหญ่ ไว้สำหรับรับแจ้งเหตุ ฉุกเฉินต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีสถานีดับเพลิงบางแคที่ยังคอมมีการดูแลความปลอดภัยในเขตบางแคอีก ด้วย ซึ่งทั้ง 2 สถานีนี้อยู่ใกล้บริเวณพื้นที่ย่านตลาดบางแค
3.สถานบริการด้านสาธารณสุข บริเวณใกล้เคียงมีสถานบริการด้วยกันอยู่ 5 แห่ง คือ โรงพยาบาลพญาไท และ โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ เป็นโรงพยาบาลขนาดใหญ่ โรงพยาบาลเพชรเกษม และโรงพยาบาลโรคภูมิแพ้ เป็นโรงพยาบาลขนาดเล็ก สถานีกาชาดที่ 11 เป็นสถานบริการทางภาครัฐ ทั้งนี้ยังมีร้านขายยาที่อยู่บริเวณพื้นที่ย่านตลาดบางแคด้วย โดยมีลักษณะที่ตั้งแบบกระจายอยู่ทั่วตลาดบางแค
4.ไปรษณีย์ ที่ทำการไปรษณีย์ที่อยู่ในขอบเขตพื้นที่ คือ ที่ทำการไปรษณีย์ไทย สาขาภาษีเจริญ และไปรษณีย์ไทยสาขาซีคอนบางแค
5.สถานที่ราชการ สถานที่ราชการในละแวกพื้นที่ศึกษานั้น มีจำนวน ด้วยกัน 4 แห่ง คือ สำนักงานเขตบางแค สถานีตำรวจ ดับเพลิงเขตบางแค และสถานธนานุเคราะห์
6.ศาสนสถาน บริเวณใกล้เคียงกับพื้นที่มีศาสนสถาน ดังนี้ วัดนิมมานรดี วัดปากน้ำภาษีเจริญ ศาลเจ้าพ่อเสือ ซึ่งศาสนสถานดังกล่าวล้วนเป็นศาสนสถานที่สำคัญ และเป็นแหล่งรวมกิจกรรมทางศาสนาของผู้คนในบางแค ซึ่งศาสนสถานกระจายอยู่ตามคลองของ ชุมชนดั้งเดิม เนื่องจากในอดีตการคมนาคมทางน้ำนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างยิ่ง
ทั้งนี้ เนื่องจากพื้นที่ย่านการค้าตลาดบางแคตั้งอยู่บนพื้นที่เขตปกครองของเขตบางแค ตามแนวถนนเพชรเกษม การเข้าถึงและการสัญจรทั้งในระบบโครงข่ายถนน และรูปแบบการสัญจรเข้าถึงพื้นที่ตลาดบางแคสามารถเดินทางเข้าถึงพื้นที่ศึกษาและการสัญจรได้หลากหลาย รูปแบบสามารถเข้าถึงพื้นที่ได้จากหลายเส้นทางและหลากหลายประเภทยานพาหนะที่ใช้ในการสัญจร ผ่านถนนสายหลักคือ ถนนเพชรเกษม ด้วยยานพาหนะส่วนตัว รถโดยสารประจำทาง รถรับจ้างสาธารณะ รถโดยสารท้องถิ่น รถตู้โดยสารปรับอากาศ หรือรถไฟฟ้ามหานคร นอกจากนี้ยังสามารถเดินทางผ่านการสัญจรทางเรือ โดยมีเรือโดยสารคลองภาษีเจริญที่สัญจรผ่านบริเวณใกล้กับตลาดบางแคด้วย
ปัจจุบันโครงการรถไฟฟ้า MRT สายสีน้ำเงิน ช่วงหัวลำโพง-หลักสอง ก่อสร้างแล้วเสร็จ และเปิดให้บริการแล้ว เช่นเดียวกับรถไฟฟ้า MRT สายสีน้ำเงิน ช่วงบางซื่อ-ท่าพระ โดยบริเวณใกล้ MRT สถานีภาษีเจริญ (ใกล้กับศูนย์การค้าซีคอนบางแค) และใกล้ MRT สถานีเพชรเกษม 48 (ใกล้กับ BTS สถานีบางหว้า) เป็นพื้นที่ที่มีความเคลื่อนไหวมากที่สุด อาคารพาณิชย์ที่ทิ้งร้างถูกกว้านซื้อ และเปลี่ยนเป็นประกาศขายคอนโดมิเนียม ส่งผลให้ย่านนี้มีความเจริญมากยิ่งขึ้นไปพร้อม ๆ กับพัฒนาการทางเศรษฐกิจและสังคมโดยรอบ
ภูเบศร์ อเนกวิสูตรวงศ์. (2562). การพัฒนาพื้นที่ย่านตลาดบางแค กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง.
Maeban - แม่บ้าน. (16 กุมภาพันธ์ 2567). พาเดิน ตลาดบางแค แหล่งรวมของอร่อยถูกและดีย่านฝั่งธน. สืบค้น 19 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/
Ddproperty. (14 กุมภาพันธ์ 2562). รู้จักย่านบางแคแบบเจาะลึก. สืบค้น 19 มีนาคม 2568, จาก https://www.ddproperty.com/