Advance search

บางสระเก้าชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในด้านวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวบ้านที่ยังคงรักษาและสืบทอดประเพณีท้องถิ่นที่มีคุณค่า ชุมชนแห่งนี้มีจุดเด่นที่สะท้อนถึงการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน การผลิตสินค้าท้องถิ่นที่มีคุณภาพ และกิจกรรมท่องเที่ยวที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตดั้งเดิมของชุมชน

บางสระเก้า
แหลมสิงห์
จันทบุรี
วิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่มะพร้าว ต.บางสระเก้า โทร. 08 5391 7010
ฤชุอร เกษรมาลา
24 มี.ค. 2025
วิไลวรรณ เดชดอนบม
25 มี.ค. 2025
บางสระเก้า

บางสระเก้าได้รับการตั้งชื่อตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ของพื้นที่ ซึ่งมีแอ่งน้ำขังตามธรรมชาติที่เกิดจากน้ำฝนสะสมและถูกใช้โดยช้างป่า ทำให้แอ่งเหล่านี้ขยายใหญ่ขึ้นจนกลายเป็นแหล่งน้ำสำคัญของชุมชน แอ่งน้ำเหล่านี้มีอยู่ทั้งหมด 9 แห่ง ซึ่งชาวบ้านเรียกว่า "สระ" ดังนั้นจึงนำจำนวนของสระมาตั้งเป็นชื่อชุมชนว่า “บางสระเก้า”


ชุมชนชนบท

บางสระเก้าชุมชนที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวในด้านวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของชาวบ้านที่ยังคงรักษาและสืบทอดประเพณีท้องถิ่นที่มีคุณค่า ชุมชนแห่งนี้มีจุดเด่นที่สะท้อนถึงการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน การผลิตสินค้าท้องถิ่นที่มีคุณภาพ และกิจกรรมท่องเที่ยวที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตดั้งเดิมของชุมชน

บางสระเก้า
แหลมสิงห์
จันทบุรี
22190
12.50858
102.10833
องค์การบริหารส่วนตำบลบางสระเก้า

ในอดีตที่ผ่านมา ก่อนที่ชาวบ้านจะเข้ามาลงรากสร้างฐาน พื้นที่นี้เป็นป่าที่อุดมสมบูรณ์ มีลักษณะเป็นที่เนินและที่ราบลุ่ม ตั้งอยู่แถบชายทะเล มีลำคลองไหลผ่านเป็นการแบ่งแยกพื้นที่ระหว่างป่าไม้เบญจพรรณ ได้แก่ ต้นยางนา ต้นยางใต้ ตะเคียน ต้นไผ่ ต้นประดู่ ซึ่งเป็นพืชน้ำจืด และป่าชายเลน ได้แก่ ต้นโกงกาง ต้นจาก ต้นกวาด ต้นแสม ต้นลำพู ต้นลำแพน ต้นกะสัก ต้นโปรง ต้นกะบูน ซึ่งเป็นพืชน้ำเค็ม เนื่องจากเป็นพื้นที่ป่าที่อุดมสมบูรณ์ ทั้งป่าเบญจพรรณและป่าชายเลน จึงเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยและหาอาหารของสัตว์นานาชนิด ได้แก่ ช้างป่า เสือลายพาดกลอน เสือปลา เสือแปลง นากทะเล จระเข้น้ำเค็ม ลิงแสม (ปัจจุบันสัตว์เหล่านี้สูญพันธุ์ไปจากพื้นที่แล้ว) นอกจากนี้ ยังมีสัตว์ปีกและสัตว์เลื้อยคลานอีกหลายชนิด ซึ่งมีหลักฐานอ้างอิงจากการบอกเล่าและพบเห็นของชาวบ้านในรุ่นปู่, ย่า ที่เล่าสืบต่อกันมา และหลักฐานอ้างอิงที่ทำให้เชื่อได้ว่าเป็นที่อยู่อาศัยและแหล่งหากินของช้างป่า ก็คือ แอ่งดินที่ช้างป่ามาเกลือกกลิ้งและนอนรวมกัน เมื่อมีฝนตกก็จะมีน้ำขังในแอ่งดิน ช้างได้อาศัยน้ำที่ขังอยู่สำหรับกินและนอนเล่นจนมีขนาดกว้างและลึกมากขึ้น มีปรากฏทั่วไปในพื้นที่จำนวน 9 แห่ง ชาวบ้านเรียกว่า “สระ” ต่อมาชาวบ้านได้ใช้จำนวนสระมาตั้งเป็นชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านบางสระเก้า” และมีชื่อเรียกสระเหล่านี้ตามสถานที่และตามชื่อของชาวบ้านที่มีที่อยู่อาศัยใกล้เคียงกับสระในขณะนั้น ดังนี้

สระที่ 1 เรียกว่า “สระตาเผื่อน” อยู่ในพื้นที่หมู่ 1 บ้านเนิน (ปัจจุบันถมกลบไปแล้ว)

สระที่ 2 เรียกว่า “สระหน้าโบสถ์” อยู่ในพื้นที่วัดบางสระเก้า หมู่ 2 บ้านกลาง (ปัจจุบันมีการอนุรักษ์ไว้ ส่วนหนึ่งเป็นบ่อน้ำใช้ของพระภิกษุสามเณรในวัด)

สระที่ 3 เรียกว่า “สระตาอ๋อ” อยู่ในพื้นที่หมู่ 2 บ้านกลาง (พื้นที่บริเวณนี้ในเวลาต่อมาได้ถวายเป็นที่ธรณีสงฆ์และถูกถมกลบไปแล้ว)

สระที่ 4 เรียกว่า “สระยายจ๋วน” อยู่ในพื้นที่หมู่ 3 บ้านเนินกลาง (ปัจจุบันถมกลบไปแล้ว)

สระที่ 5 เรียกว่า “สระยายสุก” อยู่ในพื้นที่หมู่ 5 บ้านแถวนา (ปัจจุบันบูรณะเป็นสระน้ำเพื่อการเกษตร)

สระที่ 6 เรียกว่า “สระขรัวมี” อยู่ในพื้นที่หมู่ 5 บ้านแถวนา (ปัจจุบันถมกลบไปแล้ว)

สระที่ 7 เรียกว่า “สระตาบา” อยู่ในพื้นที่หมู่ 5 บ้านแถวนา (ปัจจุบันถมกลบไปแล้ว)

สระที่ 8 เรียกว่า “สระตาหอม” อยู่ในพื้นที่หมู่ 5 บ้านแถวนา (ปัจจุบันถมกลบไปแล้ว)

สระที่ 9 เรียกว่า “สระหนองตาพุ่ม” อยู่ในพื้นที่หมู่ 5 บ้านแถวนา (ปัจจุบันถมกลบไปแล้ว)

การอพยพเข้ามาสร้างถิ่นมีการสันนิษว่า ผู้ที่เข้ามาสร้างถิ่นฐานเป็นชนกลุ่มแรกน่าจะเป็นชาวชองซึ่งเป็นชนดั้งเดิมของจังหวัดจันทบุรี ต่อมามีการติดต่อค้าขายกับชาวจีน ชาวญวน และคนไทยจากภาคใต้ โดยอาศัยการเดินทางด้วยเรือ พื้นที่ตำบลบางสระเก้ามีทำเลเหมาะสมที่จะใช้เป็นที่พักแรมและหลบมรสุม การติดต่อค้าขายก่อให้เกิดความสัมพันธ์ยาวนานเป็นชุมชนใหญ่โตขึ้นจากที่พักชั่วคราวมาเป็นที่อยู่อาศัยและที่ทำมาหากินหลัก จากกลุ่มชนเชื้อชาติเดียวขยายตัวเป็นกลุ่มชนหลายเชื้อชาติมาอยู่รวมกันมีทั้งชาวชอง ชาวไทยภาคใต้ ชาวจีน ชาวญวน มีร่องรอยหลักฐานที่สันนิษฐานได้จากสำเนียงภาษาพูดพื้นบ้าน จะมีลักษณะเป็นสำเนียงชองผสมกับภาษาไทยถิ่นใต้ อีกทั้งยังมีประเพณีพื้นบ้าน เช่น การแต่งงาน จะมีพิธีบอกผี หมายถึง ปู่ ย่า ตา ยาย ของฝ่ายเจ้าสาวที่ได้ตายไปแล้ว จะมีการบอกกล่าวว่า ลูกหลานได้มีการออกเหย้า ออกเรือน อุปกรณ์ที่ใช้ประกอบพิธี จะเป็นลูกปัดสีต่าง ๆ ซึ่งชาวชองนิยมใช้ประกอบพิธีกรรมต่าง ๆ รวมทั้งสังเกตได้จากต้นตระกูลของชาวบ้านในปัจจุบัน จะมีเชื้อสายสืบทอดมาจากชาวจีน และชาวญวน

ชุมชนบางสระเก้า มีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่มริมทะเล มีลำคลองไหลผ่านหลายสาย ได้แก่ คลองพลิ้ว คลองหนองบัว และคลองบางสระเก้าเชื่อมติดต่อกัน มีพื้นที่ประมาณ 22.45 ตารางกิโลเมตร ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีทั้งชายฝั่งทะเลและพื้นที่เกษตรกรรม โดยมีอาณาเขต ดังนี้

  • ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลหนองบัว อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี
  • ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลคลองน้ำเค็ม อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี
  • ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลปากน้ำแหลมสิงห์ อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี
  • ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลบางกะไชย อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี

พื้นที่นี้มีทรัพยากรธรรมชาติที่หลากหลาย ทั้งในด้านการเกษตร เช่น การปลูกพืชสวน การเลี้ยงสัตว์น้ำ และการทำประมงจากทะเล รวมทั้งมีแหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยว เช่น หาดทราย ป่าชายเลน และสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติอื่น ๆ ซึ่งเป็นพื้นที่มีทั้งชายฝั่งทะเลและพื้นที่เกษตรกรรม

ในพื้นที่ชุมชนบางสระเก้านับได้ว่าเป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ เนื่องจากปรากฏการอยู่อาศัยของประชากรหลายกลุ่ม เช่น ชาวชอง ซึ่งเป็นกลุ่มชนดั้งเดิมที่ตั้งถิ่นฐานในจังหวัดจันทบุรี ชาวไทยเชื้อสายจีน และชาวญวณ นอกจากนี้ยังมีการสันนิษฐานว่าในอดีตบริเวณนี้อาจมีชาวไทยภาคใต้อาศัยอยู่ร่วมด้วย โดยพิจารณาจากสำเนียงการพูดของชาวบางสระเก้าที่ศัพท์บางคำมีคำศัพท์ภาษาไทยถิ่นใต้ปะปนอยู่ด้วย 

ชอง

ลักษณะการประกอบอาชีพของประชากรในชุมชนบางสระเก้าส่วนใหญ่มีอาชีพทางด้านเกษตรกรรม ทำนาข้าว ปลูกกก ปลูกปอ และถั่วลิสง หมุนเวียนกันตลอดทั้งปี มีการทอเสื่อ ซึ่งในปัจจุบันนี้ถือเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือน ที่สร้างรายได้และชื่อเสียงให้กับจังหวัดจันทบุรี อาชีพต่อมา คือ การเลี้ยงกุ้งกุลาดำ เลี้ยงหอยนางรม ทำประมงขนาดเล็ก และมีการประกอบอาชีพทำสวน ทุเรียน เงาะ มังคุด ในต่างตำบลหรือพื้นที่ใกล้เคียง ประชาชนส่วนใหญ่ในตำบลประกอบอาชีพมากกว่าหนึ่งอาชีพขึ้นไป

อาชีพหลักในชุมชนบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี เป็นพื้นที่ที่มีอาชีพหลักหลากหลาย โดยส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการเกษตร การประมง การท่องเที่ยว และการค้าขาย ซึ่งช่วยให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองและเติบโตไปพร้อมกันได้

ด้านการเกษตรถือเป็นอาชีพหลักที่สำคัญในตำบลบางสระเก้า ชาวบ้านในพื้นที่ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพในการปลูกผลไม้ เช่น มะพร้าว มะม่วง ทุเรียน และผลไม้ชนิดอื่น ๆ ที่มีชื่อเสียงในจังหวัดจันทบุรี โดยผลไม้เหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นผลไม้ท้องถิ่น แต่ยังเป็นสินค้าส่งออกที่สร้างรายได้ให้กับชุมชน นอกจากนี้ เกษตรกรบางสระเก้ายังมีการใช้วิธีการเกษตรอินทรีย์ ซึ่งเป็นการปลูกพืชที่ปลอดสารพิษและมุ่งเน้นการรักษาสิ่งแวดล้อม โดยการทำเกษตรกรรมแบบยั่งยืนเพื่ออนาคต

ด้านการประมงพื้นบ้านก็เป็นอาชีพที่สำคัญในตำบลนี้ เนื่องจากบางสระเก้ามีพื้นที่ชายฝั่งทะเลและแหล่งน้ำที่อุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านในพื้นที่มีการทำประมงพื้นบ้าน โดยการจับปลา กุ้ง และหอย รวมถึงการเลี้ยงสัตว์น้ำในบ่อ ทำให้สามารถนำผลผลิตจากการประมงมาใช้ในการบริโภคภายในครัวเรือนและจำหน่ายในตลาดท้องถิ่น

ด้านการท่องเที่ยวในชุมชนบางสระเก้า เป็นอีกหนึ่งอาชีพที่กำลังเติบโตในตำบลบางสระเก้า โดยเฉพาะการท่องเที่ยวที่เน้นการเรียนรู้ธรรมชาติและอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ทั้งนี้การท่องเที่ยวไม่เพียงแต่ช่วยสร้างรายได้ให้กับชุมชน แต่ยังเป็นการส่งเสริมการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมท้องถิ่น โดยนักท่องเที่ยวจะสามารถเข้าร่วมกิจกรรมที่ทางชุมชนได้เตรียมไว้ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้และสัมผัสกับบรรยากาศและวิถีชีวิตของชาวบ้านในพื้นที่ เช่น ฟังเรื่องเล่าบางสระแก้วจากปราชญ์ชาวบ้าน ชมวิวนาบัว ชมชิมมะพร้าวอ่อน พืชเศรษฐกิจขึ้นชื่อของบางสระเก้า ชมทอเสื่อกก ฝึกถักกระเป๋ารีไซเคิล จากวัสดุในท้องถิ่น ชมสาธิตการสานงอบจากใบจาก (ภาษาถิ่นเรียกว่า เหละ)

ด้านการค้าขายและการให้บริการในพื้นที่ตำบลบางสระเก้าก็มีความสำคัญไม่แพ้อาชีพอื่น ๆ โดยชาวบ้านในพื้นที่มักเปิดร้านค้าท้องถิ่น ขายผลไม้แปรรูป อาหารท้องถิ่น และของที่ระลึกที่ผลิตจากชุมชน สิ่งเหล่านี้ไม่เพียงแต่ตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยว แต่ยังช่วยสร้างเศรษฐกิจให้กับชุมชนท้องถิ่นอีกด้วย

จากการเกษตรที่ใช้วิธีการเกษตรอินทรีย์ไปจนถึงการท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ อาชีพหลักในตำบลบางสระเก้าจึงสะท้อนให้เห็นถึงความหลากหลายของวิถีชีวิตที่ผสมผสานระหว่างการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและการพัฒนาที่ยั่งยืน การประกอบอาชีพเหล่านี้ไม่เพียงแต่ช่วยสร้างรายได้ให้กับชุมชน แต่ยังช่วยรักษาและส่งเสริมวัฒนธรรมท้องถิ่นไปพร้อมกัน

ชุมชนบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี ถือเป็นชุมชนที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมและประเพณี ซึ่งสะท้อนถึงความเชื่อและวิถีชีวิตของชาวบ้านในอดีตและปัจจุบัน ประเพณีต่าง ๆ ที่ยังคงได้รับการสืบทอดและมีความสำคัญในชุมชนบางสระเก้า เช่น การรำสวดพระมาลัย การทำขวัญนาค การแข่งเรือ เทศน์คาถาพัน เทศน์มหาชาติ ก่อพระเจดีย์ทราย ทำบุญทุ่ง และทำบุญส่ง ซึ่งมีความหมายทางศาสนาและการเสริมสร้างความสัมพันธ์ในชุมชน แต่ในขณะเดียวกันก็มีประเพณีบางอย่างที่สูญหายหรือไม่ถูกสืบทอดในปัจจุบัน เช่น การเล่นสะบ้า การแห่นางแมว และการสวดคาถาปลาช่อน

ประเพณีที่ยังคงมีในปัจจุบัน

1. ประเพณีการรำสวดพระมาลัย เป็นหนึ่งในกิจกรรมทางศาสนาที่สำคัญในชุมชนบางสระเก้า โดยการรำสวดพระมาลัยจะจัดขึ้นในช่วงเทศกาลสำคัญ เช่น งานบุญประเพณีของชุมชน โดยมีการรำเพื่อสักการะพระมาลัยและอธิษฐานขอพรให้ชุมชนมีความสุขและความเจริญรุ่งเรือง

2. การทำขวัญนาค เป็นอีกหนึ่งประเพณีที่ยังคงอยู่ในชุมชน เป็นพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับการเข้าสู่การบวชของชายหนุ่ม การทำขวัญนาคมีความสำคัญในการเป็นสิริมงคลให้กับผู้ที่ต้องการบวชและถือเป็นการเสริมสร้างความเป็นสิริมงคลให้แก่ครอบครัวและชุมชน

3. การแข่งเรือ เป็นกิจกรรมที่มีความสำคัญในชุมชนบางสระเก้า สะท้อนถึงวิถีชีวิตที่ใกล้ชิดกับแหล่งน้ำ การแข่งเรือไม่เพียงแต่เป็นการแข่งขันเพื่อความสนุกสนาน แต่ยังเป็นการเชื่อมสัมพันธ์ในชุมชนและส่งเสริมการทำกิจกรรมร่วมกัน

4. เทศน์คาถาพันและเทศน์มหาชาติ เป็นประเพณีที่เกี่ยวข้องกับการบำเพ็ญบุญและการศึกษาพุทธศาสนา ซึ่งจะมีการจัดเทศน์ในช่วงเทศกาลต่าง ๆ เพื่อให้ความรู้และเสริมสร้างศีลธรรมในชุมชน

5. การก่อพระเจดีย์ทรายและทำบุญทุ่ง เป็นประเพณีที่เกี่ยวข้องกับการทำบุญในช่วงฤดูเก็บเกี่ยวและฤดูฝน โดยเป็นการสร้างบุญกุศลให้กับชุมชนและส่งเสริมการรักษาทรัพยากรธรรมชาติ

ทั้งนี้ เมื่อมีประเพณีที่ได้รับการสืบทอด ก็ต้องมีประเพณีที่สูญหาย เช่น การเล่นสะบ้า ซึ่งเป็นการละเล่นพื้นบ้านที่เคยเป็นที่นิยมในอดีต แต่ปัจจุบันกลับหายไปเนื่องจากความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป การแห่นางแมวก็เป็นอีกหนึ่งประเพณีที่สูญหายไปในปัจจุบัน ซึ่งเป็นการแห่เครื่องบูชาที่ยึดถือในเรื่องของความโชคดีและการขอพรจากวิญญาณของสัตว์ แต่ในปัจจุบันเลิกไปเนื่องจากมีการรณรงค์และข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการทรมานสัตว์ 

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

วิสาหกิจชุมชนบางสระเก้า

วิสาหกิจชุมชนบางสระเก้า ตั้งอยู่ในตำบลบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี เป็นการรวมกลุ่มของสมาชิกในชุมชนที่มีจุดมุ่งหมายในการพัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่นและสร้างรายได้จากผลิตภัณฑ์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของชุมชน โดยมีการใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ในพื้นที่มาเป็นฐานในการผลิตสินค้าหลายประเภท ได้แก่

  • ผลิตภัณฑ์เสื่อกก เสื่อกกเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อเสียงของชุมชนบางสระเก้า การทอเสื่อกกของชุมชนได้รับการพัฒนาและได้รับการยอมรับจากทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ ทำให้ผลิตภัณฑ์เสื่อกกในชุมชนบางสระเก้าได้ก่อให้เกิดการยอมรับในระดับกว้าง โดย "กลุ่มทอเสื่อกกสุริยา" ได้รับรางวัลผลิตภัณฑ์ชุมชนและท้องถิ่น (OTOP) ระดับ 5 ดาว ในงาน OTOP Mid Year 2007 และคุณสุริยาได้รับรางวัลบุคคลเกียรติยศจาก พล.อ.สุรยุทธ์ จุลานนท์ การพัฒนาผลิตภัณฑ์เสื่อกกไม่เพียงแต่ได้รับการยอมรับในระดับท้องถิ่น แต่ยังได้รับการยกย่องเป็นของดีประจำจังหวัดจันทบุรี 
  • ผลิตภัณฑ์งอบเหละ เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะจากชุมชนบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งเป็นการสร้างสรรค์จากวัสดุธรรมชาติในท้องถิ่น เช่น หญ้าเหละ (หญ้ากก) เพื่อนำมาทอหรือทำเป็นงอบ ซึ่งเป็นหมวกที่ใช้ป้องกันแสงแดด โดยการผลิตงอบเหละเป็นการใช้ภูมิปัญญาและทักษะท้องถิ่นที่สืบทอดต่อกันมาอย่างยาวนานในชุมชน
  • ผลิตภัณฑ์จากผลผลิตทางการเกษตร ชุมชนบางสระเก้ามีการปลูกพืชผลต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นผลไม้และพืชผักที่มีคุณภาพสูง โดยมีการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์สินค้าจากผลผลิตทางการเกษตร ซึ่งนำมาจำหน่ายทั้งในและนอกชุมชน ช่วยสร้างรายได้เสริมให้กับสมาชิกในชุมชน ได้แก่
    • มะพร้าวสดจากสวนสู่การแปรรูปผลิตภัณฑ์น้ำมันมะพร้าวสกัดเย็นในชุมชนบางสระเก้า
    • ข้าวกล้องหอมมะลิบางสระเก้า เป็นผลิตภัณฑ์เกษตรกรรมที่ได้รับความนิยมและมีคุณภาพสูง โดยมีการปลูกข้าวในพื้นที่ที่เหมาะสมกับการเกษตรกรรมของท้องถิ่น โดยเฉพาะการปลูกข้าวหอมมะลิที่มีคุณสมบัติเด่นทั้งในด้านกลิ่นหอม รสชาติที่อร่อย และมีคุณประโยชน์ต่อร่างกาย
  • ผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ชุมชนบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี มีอาหารพื้นถิ่นที่เขป็นเอกลักษณ์ของชาวบ้านในพื้นที่ โดยอาหารพื้นถิ่นของชุมชนนี้มักใช้วัตถุดิบที่มาจากผลผลิตจากการเกษตรและการประมงท้องถิ่น รวมถึงวัตถุดิบที่สามารถหาได้จากธรรมชาติในพื้นที่ ได้แก่
    • ยำปลาเงี่ยน เป็นเมนูอาหารพื้นถิ่นของชุมชนบางสระเก้า โดยมีส่วนประกอบหลักคือ เนื้อปลาเห็ดโคนสด ๆ ที่นำมาหั่นเป็นชิ้นบาง ๆ แล้วคลุกเคล้ากับน้ำมะนาวและน้ำมะปี๊ด เพื่อเพิ่มความเปรี้ยวสดชื่นและลดความคาวของปลา จากนั้นจะผสมกับสมุนไพรต่าง ๆ ที่ช่วยดับกลิ่นคาวปลาและเพิ่มรสชาติที่เข้มข้น ทั้งยังห่อด้วยใบชะพลูเพื่อเพิ่มกลิ่นหอมและรสชาติที่มีความเฉพาะตัว เมนูยำปลาเงี่ยนจะเสิร์ฟพร้อมกับน้ำจิ้มถั่วรสเข้มข้น ซึ่งทำให้เมนูนี้มีรสชาติที่เผ็ดร้อน เปรี้ยว และเผ็ดหวานในเวลาเดียวกัน เมื่อนำมารับประทานแล้วจะรู้สึกถึงความอร่อยจนทำให้ไม่สามารถหยุดกินได้ จึงมีคำพูดในภาษาท้องถิ่นของชุมชนบางสระเก้า กล่าวถึงเมนูนี้ว่า "ยิ่งกินยิ่งเงี่ยน อยากกินแล้วกินอีก" ซึ่งเป็นที่มาของชื่อเมนู ยำปลาเงี่ยน
    • ขนมจาก เป็นขนมพื้นบ้านของชุมชนบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งใช้วัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่นเป็นส่วนประกอบหลัก โดยขนมจากถือเป็นขนมที่มีความหวานมันและมีกลิ่นหอมจากมะพร้าวสด รวมทั้งส่วนผสมอื่น ที่ทำให้ขนมนี้มีรสชาติที่อร่อยและเป็นที่นิยมในชุมชน
    • ขนมมัดใต้

ในบางสระเก้านอกจากใช้ภาษาไทยแล้วยังคงมีการใช้ภาษาชองในการสื่อสารภายในชุมชน


ชุมชนบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี เป็นตัวอย่างของการพัฒนาชุมชนที่ประสบความสำเร็จในการสร้างงานและอาชีพให้กับคนในชุมชน โดยมุ่งเน้นการใช้ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมท้องถิ่นเป็นพื้นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชน การสร้างงานและอาชีพเสริมจากการท่องเที่ยวได้สร้างการกระจายรายได้ภายในชุมชน และเพิ่มคุณภาพชีวิตให้กับคนในชุมชนอย่างยั่งยืน

การท่องเที่ยวเป็นหนึ่งในปัจจัยสำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจของชุมชนบางสระเก้า โดยหลังจากได้รับการส่งเสริมให้เป็นชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถีใน พ.ศ. 2561 ชุมชนได้เริ่มเปิดรับนักท่องเที่ยวและมีการสร้างอาชีพเสริมจากการท่องเที่ยว เช่น การขายอาหารท้องถิ่นและอาหารทะเลสด การขายผลิตภัณฑ์จากการเกษตร เช่น ผลิตภัณฑ์ข้าว ผลไม้ และเสื่อกก รวมถึงการให้บริการทางการท่องเที่ยวต่าง ๆ เช่น การล่องเรือชมวิถีชีวิตชุมชนและบริการโฮมสเตย์ การกระจายรายได้ที่เกิดจากการท่องเที่ยวช่วยเพิ่มโอกาสให้กับคนในชุมชนในการสร้างรายได้และลดความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ

นอกจากการส่งเสริมอาชีพจากการท่องเที่ยวแล้ว การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการของชุมชนยังมีบทบาทสำคัญในการดึงดูดนักท่องเที่ยว ชุมชนบางสระเก้าได้นำทรัพยากรธรรมชาติและภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น การทอเสื่อกกและวิถีประมงพื้นบ้าน มาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและเอกลักษณ์ ซึ่งสามารถตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวได้เป็นอย่างดี ทั้งนี้ การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการของชุมชนยังได้เปิดโอกาสให้ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ของชุมชนได้รับการจำหน่ายนอกชุมชน เพิ่มเติมการสร้างรายได้จากการท่องเที่ยวและทำให้ชุมชนได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวมากขึ้น

การพัฒนาชุมชนบางสระเก้าผ่านการส่งเสริมการท่องเที่ยวและการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นในการสร้างผลิตภัณฑ์และบริการที่มีเอกลักษณ์ นอกจากจะช่วยสร้างงานและรายได้ให้กับคนในชุมชนแล้ว ยังทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและสามารถพัฒนาได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว ชุมชนบางสระเก้าจึงเป็นตัวอย่างที่ดีของการใช้ทรัพยากรท้องถิ่นในการพัฒนาเศรษฐกิจที่สามารถสร้างประโยชน์แก่คนในชุมชนและส่งเสริมการท่องเที่ยวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

กระปุกดอทคอม. (2568.). งานเสน่ห์ไม่จางที่บางสระเก้า 2568 ท่องเที่ยววิถี ชิมอาหารพื้นถิ่น ช้อปสินค้าพื้นบ้าน. สืบค้น 22 มีนาคม 2568, จาก https://travel.kapook.com/

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (ม.ป.ป.). หมู่บ้านทอเสื่อบางสระเก้า. สืบค้น 22 มีนาคม 2568, จาก  https://thai.tourismthailand.org/

นิพนธ์ แถวเนิน และคณะ. (2546). โครงการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าชายเลนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านบางสระเก้า ต.บางสระเก้า อ.แหลมสิงห์ จ.จันทบุรี: รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.

เพ็ญศิริ สมารักษ์ และคณะ. (2565). ผลกระทบทางเศรษฐกิจจาการท่องเที่ยวชุมชน ตำบลบางสระเก้า อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรี. วารสารวิจัยรำไพพรรณี, 16(1), (45-57). 

ภูริณัฐร์ โชติวรรณ. (2559). การทอเสื่อกกกับ “ทุน” ของชุมชนบางสระเก้าในจังหวัดจันทบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 22, 1-17. 

องค์การบริหารส่วนตำบลบางสระเก้า. (ม.ป.ป.). ข้อมูลพื้นฐาน. สืบค้น 22 มีนาคม 2568, จาก  https://bangsrakao.go.th/

วิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่มะพร้าว ต.บางสระเก้า โทร. 08 5391 7010