แรกเริ่มการเข้ามาอยู่อาศัยของประชากรในบริเวณนี้ เดิมทีชาวบ้านที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานส่วนหนึ่งเป็นกลุ่มคนที่อพยพมาจากพื้นที่ในอุทยานแห่งชาติทับลาน โดยในอดีตเป็นกลุ่มที่เกี่ยวพันกับกลุ่มคอมมิวนิสต์ เมื่อภาครัฐประกาศปราบปรามและสถานการณ์คลี่คลาย ประชาชนกลุ่มนี้จึงได้อพยพออกมาจากพื้นที่ป่า เพื่อหาทำเลที่ตั้งสร้างบ้านเรือนอยู่อาศัย และได้ลงหลักปักฐานเป็นชุมชนกันอยู่ในบริเวณริมลำน้ำห้วยขมิ้น โดยการทำเกษตรกรรมเป็นหลัก และเรียกว่า บ้านห้วยขมิ้น เนื่องจากตั้งอยู่ติดกับลำห้วยขมิ้น ซึ่งมีต้นขมิ้นเหลืองกระจายรอบลำห้วยจำนวนมาก จนเมื่อ พ.ศ. 2529 ผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมาในขณะนั้นได้เข้ามาตรวจเยี่ยมหมู่บ้าน และเห็นว่าหมู่บ้านแห่งนี้มีความอุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านในพื้นที่ประกอบอาชีพหลายอย่าง เช่น ทำไร่มัน ทำไร่ข้าวโพด ปลูกแตงกวา ทำไร่พริก ปลูกผักปลอดสารพิษ เพาะเห็ดหอม ปลูกดอกเบญจมาศ ทำสวนผลไม้ ทำบ้านพักโฮมสเตย์ จึงได้ตั้งชื่อหมู่บ้านใหม่ว่า "บ้านสุขสมบูรณ์"

บ้านสุขสมบูรณ์ ตำบลไทยสามัคคี อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา ตั้งอยู่บนพื้นที่ราบเชิงเขา สภาพพื้นที่ชุมชนล้อมรอบไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติที่มีความอุดมสมบูรณ์ และมีความหลากหลาย สภาพแวดล้อมเป็นป่าเขาอันอุดมสมบูรณ์ที่อยู่ติดกับเขตอุทยานแห่งชาติทับลาน เป็นแหล่งต้นน้ำสาขาของต้นน้ำสำคัญสองสาย คือ แม่น้ำมูล แม่น้ำสายหลักของภูมิภาคอีสานใต้ และแม่น้ำบางปะกง ที่ไหลลงสู่พื้นที่ภาคตะวันออกของไทย นอกจากนี้ยังเป็นพื้นที่ที่เป็นแหล่งต้นน้ำลำคลองหลายสาย มีแหล่งน้ำ ลำห้วย อยู่ในพื้นที่บริเวณโดยรอบชุมชน มีพื้นที่ภูเขา หุบเขา ที่เป็นป่าในเขตอุทยานแห่งชาติทับลานที่มีความอุดมบูรณ์ด้วยพืชพรรณ สัตว์ป่า และทรัพยากรอื่น ๆ ที่หลากหลาย ทั้งนี้ยังเป็นพื้นที่ที่มีมลพิษทางอากาศ PM2.5 ในปริมาณที่ค่อนข้างต่ำ เป็นสถานที่ที่ปอดของเราจะได้สูดอากาศบริสุทธิ์ โดยอำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา เป็นพื้นที่ที่ถูกรับรองว่าเป็นแหล่งโอโซนอันดับ 7 ของโลก

สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากรหมู่ที่ 2 บ้านสุขสมบูรณ์ ตำบลไทยสามัคคี อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 863 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 428 คน ประชากรหญิง 435 คน จำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 490 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนธันวาคม 2567)

เนื่องจากพื้นที่ชุมชนตั้งอยู่ในทำเลที่ทรัพยากรธรรมชาติมีความอุดมสมบูรณ์ และมีสภาพภูมิอากาศที่เหมาะสมในการปลูกพืชที่ช่วยเสริมสร้างเศรษฐกิจหลากหลายชนิด อาชีพหลักของประชาชนในท้องถิ่นจึงมีความเกี่ยวเนื่องกับการทำเกษตรกรรมเป็นหลัก โดยมีทั้งการทำนาข้าว ปลูกพืชสวน พืชไร่ ทำไม้ผล ไม้ดอกไม้ประดับต่าง ๆ เช่น ทำไร่มันสำปะหลัง ทำไร่ข้าวโพด ปลูกแตงกวา ทำไร่พริก ฝรั่งไร้เมล็ด พุทรานมสด ปลูกผักปลอดสารพิษ ผักเศรษฐกิจเพื่อสุขภาพ เพาะเห็ดหอม ปลูกดอกเบญจมาศ กุหลาบ เก๊กฮวย รวมไปถึงการพัฒนาพื้นที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติโดยอาศัยทรัพยากรทางธรรมชาติเป็นต้นทุน นำไปสู่การสร้างจุดท่องเที่ยวในชุมชน การถ่ายภาพในแปลงเกษตร กิจกรรมในแปลงเกษตร แปลงไม้ดอกไม้ประดับ การสร้างที่พักโฮมสเตย์เพื่อรับรองนักท่องเที่ยว รวมไปถึงการสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ชุมชนเพื่อเป็นสินค้าสำหรับจำหน่ายให้แก่นักท่องเที่ยว เพิ่มรายได้ให้กับประชากรในพื้นที่ เช่น กาแฟน้ำอ้อย น้ำสลัดเสาวรส ชาดอกกาแฟ ชาดอกลาเวนเดอร์ หน่อไม้ดอง น้ำหมักมูลไส้เดือน น้ำพริก ผงขมิ้นชันสกัด สารสกัดมะขามป้อม สารสกัดจากขิง สารสกัดตรีผลา ยาหม่อง หางช้าง อาหารแปรรูป และผลไม้แปรรูปอื่น ๆ

เกษตรกรบ้านสุขสมบูรณ์เรียกได้ว่าเป็นเกษตรกรนักทดลองที่มักสรรหาพรรณไม้ใหม่ ๆ มาทดลองปลูกในไร่สวนอยู่เสมอ จนทำให้ได้ผลผลิตใหม่ที่แปรรูปจนเป็นผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของชุมชน เช่น ข้าวเหนียวดำลืมผัว ทุเรียนโอโซน กาแฟอะราบิกา กระเจี๊ยบแดง รวมถึงผลผลิตน้องใหม่อย่างกะหล่ำปลีรูปหัวใจ (Pointed Cabbage) เป็นกะหล่ำปีชนิดหนึ่งที่มีลักษณ์รูปทรงสามเหลี่ยม คล้ายหัวใจ มีรสชาติหวานกรอบ มีกลิ่นเฉพาะตัว แถมด้วยสรรพคุณทางยาหลายอย่าง และสามารถนำมาประกอบอาหารได้หลายเมนู กะหล่ำปลีรูปหัวใจเป็นอีกหนึ่งพืชเมืองหนาวที่ถูกนำมาทดลองปลูกในบ้านสุขสมบูรณ์ และพบว่าได้ผลผลิตดี มีขนาดใหญ่ รูปทรงสวยงาม และมีรสชาติดี จึงเป็นอีกหนึ่งผลผลิตที่กำลังจะเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ของบ้านสุขสมบูรณ์

วังน้ำเขียวฟาร์ม หรือ Mr. mushroom ถือเป็นฟาร์มเพาะเห็ดขนาดใหญ่ในภาคอีสาน ตั้งอยู่ในพื้นที่ของหมู่บ้านสุขสมบูรณ์ เห็ดหลากหลายชนิดในโรงงานเพาะเป็นแบบออร์แกนิกปลอดสารพิษ มีจุดให้ความรู้เกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงเห็ดเมืองหนาวให้แก่นักท่องเที่ยวและผู้สนใจ เห็ดที่เพาะได้ถูกนำมาจำหน่ายทั้งแบบสดและแห้ง รวมไปถึงแบบที่แปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ วางจำหน่ายในโซนร้านค้าของฝากให้กับนักท่องเที่ยว ผลิตภัณฑ์เด่นของวังน้ำเขียวฟาร์ม ได้แก่ ถั่งเช่าสีทอง เห็ดหัวลิง เห็ดหลินจือ เห็ดโคนญี่ปุ่น หรือเห็ดยานางิ เมนูเห็ดแปรรูปพร้อมรับประทานอีกมากมาย เช่น เห็ดสวรรค์ และน้ำพริกเห็ดหอมนานาชนิด

กลุ่มวิสาหกิจชุมชนผู้ปลูกทุเรียน บ้านเล็กในป่าใหญ่ เป็นกลุ่มชุมชนที่รวมเอาผู้ปลูกทุเรียนที่อยู่ในหมู่บ้านสุขสมบูรณ์ ซึ่งได้ปลูกทุเรียนหลากหลายสายพันธ์ ประกอบไปด้วย หมอนทอง ก้านยาว พวงมณี ภายใต้อากาศที่บริสุทธิ์ โอโซนระดับ 7 ที่มีที่เดียวของประเทศไทย คือ ที่อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา โดยผลผลิตที่ได้จะมีรสชาติที่แตกต่างจากที่อื่น ซึ่งจะมีรสชาติหวาน เนื้อนุ่ม เปลือกบาง และราคาสูง เนื่องจากเป็นทุเรียนนอกฤดูกาล เริ่มติดดอกในเดือนสิงหาคม และจะสุกในช่วงกลางเดือนมกราคม อย่างไรก็ตาม แม้จะมีราคาแพง แต่ก็เป็นที่ต้องการของตลาดมาก เกษตรกรจึงได้พยายามขยายพื้นที่ปลูกทุเรียนเพิ่มขึ้น เพื่อให้ได้ผลผลิตที่เพียงพอต่อความต้องการของตลาดด้วย

สวนเศรษฐกิจพอเพียงของชุมชนบ้านสุขสมบูรณ์ อำเภอวังน้ำเขียว เป็นสวนเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบที่ก่อนหน้านี้มีการทำแปลงเกษตร มีการเลี้ยงปลา มีบ่อที่เป็นแหล่งอนุบาลปลาของกรมชลประทาน อยู่ติดกับอ่างห้วยขมิ้น เมื่อปลาโตขึ้นมา ก็สามารถเปิดประตูให้ปลาลงสู่อ่างห้วยขมิ้นได้เลย นอกจากการเลี้ยงปลายังมีการเลี้ยงกบ เลี้ยงหมู เลี้ยงไก่ และเปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ต้อนรับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยววังน้ำเขียวให้มาศึกษาดูงานด้านการเกษตร ปัจจุบันเรื่องของการเลี้ยงสัตว์ในสวนเกษตรพอเพียงลดลง แต่ยังคงมีการปลูกผักปลอดสารพิษ และเป็นศูนย์การเรียนรู้การปลูกผักเมืองหนาวและผักในท้องถิ่น โดยเฉพาะผักที่นำไปทำสลัด เช่น เบบี้แคร์รอต กรีนโอ๊ก เรดโอ๊ก บัตเตอร์เฮด กรีนคลอรัล เรดคลอรัล กรีนคอส ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปเลือกซื้อผักสด ๆ กลับไปรับประทานโดยเข้าไปชมแปลงผัก และตัดผักเองได้ในสวนเกษตรพอเพียง

ชาวบ้านสุขสมบูรณ์นอกจากจะมีวิถีชีวิตที่สัมพันธ์กับการประกอบอาชีพหลัก คือ การทำเกษตรกรรมแล้ว ชุมชนนี้ยังเป็นชุมชนที่มีความเชื่อทางพุทธศาสนา ประชาชนส่วนใหญ่จะเข้าวัดทำบุญ โดยเฉพาะในวันสำคัญทางศาสนา เทศกาล ประเพณีต่าง ๆ เช่น การทำบุญทอดกฐิน นอกจากนี้ ด้วยชุมชนตั้งอยู่ในพื้นที่ท่ามกลางธรรมชาติ ชาวบ้านจึงมีความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งเหนือธรรมชาติที่คอยปกปักรักษาพื้นที่ป่าเขา แหล่งน้ำ คอยคุ้มครองดูแลชาวบ้าน โดยมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือ ได้แก่

1.ศาลเจ้าพ่อหลวงราชของบ้านสุขสมบูรณ์ เป็นศาลที่สร้างขึ้นใหม่โดยชาวบ้าน เพื่อเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจและเพื่อนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชมบ้านสุขสมบูรณ์ได้กราบไหว้ทำความเคารพ ศาลเจ้าพ่อหลวงราชของบ้านสุขสมบูรณ์ตั้งอยู่ริมห้วยขมิ้นติดกับตลาดต้นไทร ในอดีตมีตำนานเล่าขานถึงเรื่องราวความศักดิ์สิทธิ์ของเจ้าพ่อหลวงราชเกี่ยวกับการบนบานศาลกล่าวที่สมปรารถนาอันเหลือเชื่อ จากคำบอกเล่าผ่านรุ่นสู่รุ่นสืบต่อ ๆ กันมาว่าในอดีตการสาธารณสุขและการคมนาคมยังไม่สะดวกสบาย ยามเกิดไข้ป่า โรคภัยระบาด ผู้คนเจ็บป่วย ล้มตาย ไม่มีหมอรักษา ชาวบ้านจึงหาที่พึ่งจากสิ่งเหนือธรรมชาติ บนบานศาลกล่าวเจ้าป่าเจ้าเขา เจ้าพ่อหลวงราชที่เคารพนับถือ ให้หายจากการเจ็บไข้ได้ป่วย

2.ศาลพ่อปู่นาคา เกิดจากเหตุการณ์ของชาวบ้านคนหนึ่งฝันเห็นพญานาคตัวใหญ่สามเศียรขนาดความยาวเท่ากับห้วยขมิ้น จึงได้ปรึกษากันในชุมชนเรื่องความฝันในคืนนั้น ทุกคนต่างเห็นพ้องกันว่าในห้วยขมิ้นน่าจะมีพญานาคคอยปกปักรักษาอยู่ จึงได้สร้างศาลพ่อปู่นาคาขึ้นเพื่อให้ชาวบ้านและนักท่องเที่ยวได้กราบไหว้บูชาเพื่อความเป็นสิริมงคล ซึ่งศาลพ่อปูนาคานั้นก็ตั้งอยู่บริเวณริมห้วยขมิ้นถัดจากศาลเจ้าพ่อหลวงราชเล็กน้อย เล่ากันว่ามีคนมาขอโชคขอลาภก็ได้ตามปรารถนา จึงมีการมาแก้บน เช่น การรำถวาย การซื้อของคาวหวานมาถวาย พ่อปู่นาคาจึงเป็นหนึ่งในสิ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้านชุมชนบ้านสุขสมบูรณ์

1.คุณลุงสมชาย หรือ คุณลุงทวีศักดิ์ แตรครบุรี เจ้าของไร่กาแฟตื่นเต้น ผู้ที่รักและหลงใหลในการดื่มกาแฟในทุก ๆ เช้า จนผลันตัวมาเป็นเกษตรกรปลูกกาแฟเอง คั่วเอง บดเอง ด้วยเครื่องมือสุดคลาสสิก อีกทั้งยังเป็นผู้ที่ประดิษฐ์เครื่องดริปกาแฟสดจากกระบอกไม้ไผ่อีกด้วย

2.คุณลุงโชติพงษ์ งดงาม หรือลุงพร เกษตรกรจากต่างจังหวัดที่มีประสบการณ์ในการทำสวนผลไม้มายาวนาน เมื่อได้มาพบภรรยาคนปัจจุบันที่วังน้ำเขียว ซึ่งมีไร่มันสำปะหลังอยู่แต่เกิดปัญหาขาดทุนไม่ค่อยมีกำไรเท่าไรนัก จึงมีความปรารถนาที่จะพลิกฟื้นการทำเกษตรกรรมบริเวณนี้ขึ้น ด้วยประสบการณ์ที่สั่งสมมาลุงพรได้นำตัวอย่างดินไปส่งตรวจเพื่อวัดหาค่า pH และส่วนประกอบแร่ธาตุในดิน ซึ่งในครั้งนั้นผลตรวจสภาพดิน คือ ดินขาดแร่ธาตุเพราะปลูกมันสำปะหลังมานานหลายปี ด้วยความใส่ใจผนวกกับประสบการณ์และการเรียนรู้ที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ ลุงพรให้ความสำคัญเริ่มตั้งแต่การเตรียมหลุมปลูก ระยะห่างของต้นไม้ การพรวนดิน หมักปุ๋ยชีวภาพโดยใช้ใบไม้ใบหญ้าหมักไว้นานประมาณ 4 เดือนแล้วจึงเริ่มลงต้นไม้ หลังจากปลูกแล้วมีการดูแลสวนผลไม้โดยเน้นการทำเกษตรอินทรีย์ นอกจากนี้ ลุงพรยังอาศัยความรู้ที่มีในการนำทุเรียนมาเริ่มปลูกที่วังน้ำเขียว กระทั่งตอนนี้สวนผลไม้ของลุงพรมีทุเรียนรวมทั้งหมดกว่าร้อยต้น นอกจากความรู้ในเรื่องการเกษตรการทำสวนแล้ว ลุงพรยังเป็นผู้ที่มีความรู้ในหลาย ๆ ด้าน เช่น การทำจักตอก การพลิกผืนดินที่ขาดแร่ธาตุเป็นสวนผลไม้ผสมที่ทุกคนให้การยอมรับ 

3.คุณลุงสาย พิมพ์ทองหลาง คุณลุงสายเป็นคนต่างถิ่นที่อพยพครอบครัวมาอาศัยอยู่ที่บ้านสุขสมบูรณ์ จากนั้นได้ริเริ่มการทำเกษตรที่แตกต่างจากแบบเดิม ๆ คือ เริ่มมีการปลูกผักปลอดสารพิษเป็นคนแรก ๆ ของวังน้ำเขียว ทุกวันนี้คุณลุงสายก็ยังทำการเกษตรอีกหลายอย่าง ทำสวน และทำประมง อยู่ที่อ่างเก็บน้ำห้วยขมิ้น ซึ่งทุกอย่างล้วนแล้วแต่เป็นการทำเกษตรแบบปลอดสารพิษ

4.อาจารย์คณิสร ฉิมพลี หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า อาจารย์ยา หรือตายา เป็นบุคคลสำคัญของวิสาหกิจชุมชนการท่องเที่ยวบ้านสุขสมบูรณ์โฮมสเตย์ ทั้งในเรื่องของแนวคิดการทำการท่องเที่ยวและการเกษตร ท่านเป็นบุคคลที่มีหัวคิดพัฒนาด้านการเกษตรซึ่งสามารถเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวของบ้านสุขสมบูรณ์ได้ ท่านยังเป็นอาจารย์สอนที่โรงเรียนแก้จนซึ่งเป็นโรงเรียนที่มีการสอนเรื่องเศรษฐกิจพอเพียงและการสร้างอาชีพ โดยมีการเชิญผู้เชี่ยวชาญจากที่ต่าง ๆ มาให้ความรู้แก่ผู้เข้าอบรมด้วย

5.แม่แดง ดวงละมุน คณะกรรมการกลุ่มอนุรักษ์ลุ่มน้ำมูล สมาชิกโฮมสเตย์บ้านสุขสมบูรณ์ หัวหน้าฐานการเรียนรู้การทำแหนมเห็ด และเข้าร่วมกลุ่มการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ แม่แดงเป็นอีกหนึ่งในกำลังสำคัญของการจัดกิจกรรมท่องเที่ยวหลาย ๆ กิจกรรมในชุมชน มีหน้าที่รับผิดชอบหลักเกี่ยวกับเรื่องอาหาร เช่น แกงคั่วหอยขม ไก่บ้านต้มสมุนไพร น้ำพริกปลากระป๋อง น้ำพริกข่า ปลากระดี่ทอดกรอบ แหนมเห็ด ฯลฯ อาหารพื้นบ้านรสชาติแบบคนสุขสมบูรณ์ เสน่ห์ปลายจวักที่ใช้มัดใจนักท่องเที่ยว

6.แม่ดอกไม้ แตรครบุรี หนึ่งในสมาชิกคนสำคัญของกลุ่มอนุรักษ์ลุ่มแม่น้ำมูล และเจ้าของโฮสเตย์แม่ดอกไม้ แม่ดอกไม้มีบทบาทในชุมชนคือเป็นหนึ่งในหัวหน้าฐานการเรียนรู้กาแฟตื่นเต้น ซึ่งเป็นกาแฟสายพันธุ์อะราบิกาที่ปลูกในไร่ของตนเองมากกว่า 500 ต้น จากนั้นนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน เมล็ดกาแฟคั่ว และกาแฟดริปชุมชนบ้านสุขสมบูรณ์ 

7.แม่บังอร พรอันแสง ประธานกลุ่มท่องเที่ยวชุมชน ประธานกลุ่มโฮมสเตย์ ประธานกลุ่มสตรีบ้านสุขสมบูรณ์ รวมถึงประธานกลุ่มอนุรักษ์ต้นน้ำมูล หัวเรือในการชักชวนสมาชิกในชุมชนเข้าร่วมการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ ด้วยความหวังให้เพื่อนสมาชิกในชุมชนมีรายได้เสริม รวมถึงกระชับความสัมพันธ์ของคนในชุมชน 

8.คุณลุงไกร ชมน้อย เกษตรกรหัวใจศิลปิน ผู้ก่อตั้งสวนลุงไกร วังน้ำเขียว และเป็นเกษตรกรรายแรก ๆ ที่ริเริ่มเรื่องการปลูกผักออร์แกนิก ปัจจุบันดำเนินการปลูกอย่างต่อเนื่องมาแล้วถึง 29 ปี ลุงไกรมีวิธีการสร้างเครือข่ายเพื่อนพ้องปลูกผักด้วยการให้ความรู้ชาวบ้านจากการจ้างงานก่อน เมื่อชาวบ้านมีความเข้าใจ มีความเชี่ยวชาญเรื่องการปลูกผักแล้ว ก็ขยับขยายไปทำกิจการของตัวเองและดูแลกันต่อเนื่องเป็นเครือข่าย นอกจากนี้ ยังเป็นผู้ริเริ่มปลูกผักสลัดแก้ว เรดโอ๊ก กรีนโอ๊ก กวางตุ้งไต้หวัน แคร์รอต พริก ฯลฯ ในพื้นที่บ้านสุขสมบูรณ์

ต้นทุนทางธรรมชาติที่นำพาการท่องเที่ยวมาสู่บ้านสุขสมบูรณ์

หมู่บ้านสุขสมบูรณ์ ได้ชื่อนี้มาเนื่องจากตั้งอยู่ในพื้นที่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านในพื้นที่ประกอบอาชีพหลายอย่างเช่น ทำไร่ข้าวโพด ทำสวนผลไม้ ทำผักปลอดสารพิษ ฟาร์มเห็ด สวนดอกไม้ และมีอากาศที่บริสุทธิ์ติดโอโซนอันดับ 7 ของโลก จึงมีนักท่องเที่ยวทยอยเข้ามาเที่ยวมากขึ้นเรื่อย ๆ ดังนั้นกลุ่มอนุรักษ์ต้นน้ำมูลโฮมสเตย์บ้านสุขสมบูรณ์ จึงมีไอเดียคิดทำโฮมสเตย์ขึ้นมาเป็นรายได้อีกช่องทางหนึ่ง โดยเชิญชวนให้นักท่องเที่ยวเข้ามาพักผ่อนในรูปแบบของโฮมสเตย์กับเจ้าของบ้าน โดยไม่ใช่เป็นแค่การมาพักผ่อน มากินมาเที่ยวเหมือนทั่วไป แต่จะเป็นการมาพักแบบใช้ชีวิตกับเจ้าของบ้าน รับประทานอาหารร่วมกัน สนทนากับเจ้าของบ้าน ศึกษาเรียนรู้วิถีชีวิตของคนในชุมชน นอกจากนี้เจ้าบ้านจะชวนนักท่องเที่ยวทำกิจกรรมที่เป็นประโยชน์หลากหลายรูปแบบ เช่น การปลูกป่า ทำแนวกันไฟ ทำฝายแม้วเพื่อให้สัตว์ได้กินน้ำในป่าและไม่ลงมารบกวนพืชผลของชาวบ้าน พาแขกของบ้านไปเที่ยวชมตลาดชุมชนซึ่งเป็นผลิตผลจากสวนของชาวบ้านที่มารวมตัวกัน สินค้าไม่ได้มีมากมาย แต่มาจากการทำเกษตรเล็ก ๆ น้อยๆ รวมกันขายในตลาดเล็ก ๆ นี้ นักท่องเที่ยวยังสามารถไปเยี่ยมชมฟาร์มเห็ด สวนเกษตรพอเพียง สวนผักปลอดสารพิษ ส่วนในช่วงเย็นเจ้าบ้านจะได้พาไปชมพระอาทิตย์ตกและยิงหนังสติ๊กเพื่อปลูกป่าที่ผาเก็บตะวันซึ่งเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของวังน้ำเขียว โฮมสเตย์ของกลุ่มอนุรักษ์ต้นน้ำมูลโฮมสเตย์ ให้ความรู้สึกอบอุ่นแก่ผู้มาเยือน ประกอบกับความสนุกสนานจากกิจกรรมที่เจ้าบ้านเชิญชวนให้ทำร่วมกัน พร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวจากใจจริงและได้บรรยากาศของการอยู่ร่วมกันกับคนในชุมชนเสมือนเป็นญาติกัน จึงเคยได้รับรางวัลโฮมสเตย์มาตรฐาน (Homestay standard Thailand) มาการันตีคุณภาพ โดยสถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติในพื้นที่บ้านสุขสมบูรณ์ มีดังนี้

1.ผาเก็บตะวัน เป็นจุดชมวิวทิวทัศน์ที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งของวังน้ำเขียว ตั้งอยู่ที่บ้านสุขสมบูรณ์ เป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติทับลาน นักท่องเที่ยวนิยมขึ้นไปชมพระอาทิตย์ลับขอบฟ้าและไปกางเต็นท์นอนเพื่อชมทะเลหมอกในยามเช้า ผาเก็บตะวันมีอากาศเย็นสบาย และมีกิจกรรมที่น่าสนใจอีกหนึ่งอย่าง คือ การยิงหนังสติ๊กปลูกป่า ซึ่งลูกกระสุนจะเป็นเมล็ดมะค่าโมงและเมล็ดลานหรือลูกลาน นักท่องเที่ยวจะได้ยิงกระสุนเมล็ดพันธุ์พืชเหล่านี้เข้าป่า เพื่อร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการอนุรักษ์ผืนป่าลานทางธรรมชาติแห่งสุดท้ายที่สมบูรณ์ที่สุดในประเทศไทย 

2.อ่างเก็บน้ำห้วยขมิ้น สถานที่พักผ่อนหย่อนใจของชาวบ้านในชุมชน อ่างเก็บน้ำห้วยขมิ้นเป็นสถานที่ท่องเที่ยวเล็ก ๆ อีกแห่งหนึ่งของบ้านสุขสมบูรณ์ที่ขึ้นชื่อเรื่องวิวทิวทัศน์และบรรยากาศเย็นสบายไม่แพ้ผาเก็บตะวัน 

3.สวนกาแฟตื่นเต้น เป็นหนึ่งในหลายสวนในบ้านสุขสมบูรณ์ที่ปลูกกาแฟสายพันธุ์อะราบิกา สายพันธุ์ของโครงการหลวง แม้จะได้ชื่อว่าเป็นสวนกาแฟแต่สวนกาแฟแห่งนี้หาได้มีเพียงแค่กาแฟเท่านั้น ยังมีการปลูกพืชอื่นผสมผสานเป็นสวนสมรมทั้งนาข้าวเหนียวดำสายพันธุ์ลืมผัว แซมด้วยต้นทุเรียน สมุนไพร และพืชชนิดอื่น ๆ อีกหลายชนิด นอกจากนี้ ยังมีการแปรรูปเมล็ดกาแฟอย่างพิถีพิถันภายใน 24 ชั่วโมง หลังจากเก็บเกี่ยว เพื่อป้องกันการเกิดกระบวนการหมักของเมล็ดกาแฟ ซึ่งจะส่งผลต่อรสชาติอาจทำให้กาแฟมีรสเปรี้ยวได้ จึงทำให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์กาแฟตื่นเต้น ที่ผลิตผลจากสวนกาแฟตื่นเต้น กาแฟดริปหอมกรุ่นหนึ่งเดียวของชุมชนท่องเที่ยวหมู่บ้านสุขสมบูรณ์

4.แก่งเสือร้อง เป็นหนึ่งในแหล่งน้ำธรรมชาติที่สัตว์ป่าจะลงมากินน้ำ สัตว์ป่าที่ลงมากินน้ำที่แก่งเสือร้องส่วนใหญ่จะเป็นเก้ง กวาง หมูป่า เสือก็มีลงมาบ้างแต่ไม่บ่อยนัก ในช่วงโควิดผาเก็บตะวันปิดทำการ แก่งเสือร้องเป็นจุดที่สามารถยิ่งหนังสติ๊กเพื่อปลูกผลไม้ให้สัตว์ป่ากิน แต่จะต่างจากผาเก็บตะวันที่แก่งเสือร้องก็จะใช้ลูกหนังสติ๊กจำเป็นพวกเมล็ดบัว เมล็ดฝรั่ง เมล็ดชมพู่ เมล็ดผลไม้ต่าง ๆ ที่สัตว์สามารถกินได้ เป็นกิจกรรมสำหรับนักท่องเที่ยวอีกอย่างหนึ่ง 

5.ทุ่งลาเวนเดอร์ เป็นสวนเกษตรแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ของอำเภอวังน้ำเขียวที่กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมากจากนักท่องเที่ยวและผู้ที่ชื่นชอบการถ่ายรูป ทุ่งลาเวนเดอร์แห่งนี้เป็นสวนเกษตรที่เป็นทั้งแหล่งเรียนรู้ แหล่งท่องเที่ยวเชิงวิถีเกษตร และแหล่งสร้างอาชีพให้ชุมชนนำผลิตผลมาจำหน่าย โดยปลูกลาเวนเดอร์สายพันธุ์สแปนิสอายจากสเปน ซึ่งดูแลยากมากแต่สามารถปลูกได้ดีที่วังน้ำเขียว เป็นการทดลองพืชเศรษฐกิจใหม่ เพื่อสกัดน้ำมันให้เกษตรกรชาววังน้ำเขียวเป็นทางเลือกในการประกอบอาชีพเพื่อสร้างรายได้ให้มั่นคงและยั่งยืน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ:

เนื่องจากบ้านสุขสมบูรณ์เป็นชุมชนที่อาศัยทรัพยากรธรรมชาติในการดำรงชีวิตในหลาย ๆ ด้าน ชุมชนจึงมีการทำกิจกรรมเพื่อฟื้นฟู อนุรักษ์ทรัพยากรท้องถิ่นในพื้นที่ให้คงอยู่ ในสภาวะที่มีการเปลี่ยนแปลงทางสภาพแวดล้อม ได้แก่ การสร้างฝายแม้ชะลอน้ำ โดยใช้วัสดุที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น เช่น กิ่งไม้ ก้อนหิน เพื่อกั้นชะลอน้ำในลำธาร หรือทางน้ำเล็ก ๆ ให้ไหลช้าลง และขังอยู่ในพื้นที่นานพอที่พื้นที่โดยรอบจะได้ดูดซึมไปใช้ เพื่อเป็นการฟื้นฟูผืนป่าเสื่อมโทรมให้เกิดความชุ่มชื้นมากพอที่จะพัฒนาการเป็นป่าสมบูรณ์ขึ้นได้ ฝายแม้วยังมีประโยชน์ในการเก็บกักน้ำไว้ใช้เพื่อการอุปโภคและบริโภคในช่วงฤดูแล้ง ส่วนกิจกรรมการทำฝายแม้วของหมู่บ้านสุขสมบูรณ์ที่ทำขึ้นมาเพื่อให้นักท่องเที่ยวได้มีส่วนร่วมนั้น นอกจากจะได้ความสนุกสนานเพลิดเพลิน ได้ประสบการณ์ใหม่ ๆ ที่คนเมืองไม่มีโอกาสหาได้ง่าย ๆ ยังได้ทำประโยชน์ คือ การทำฝายให้สัตว์ป่าได้ลงมากินน้ำในช่วงฤดูแล้ง ไม่ต้องไปหาน้ำกินที่อื่น ซึ่งอาจไปรบกวนการใช้ชีวิตของชาวบ้านหรือทำพืชสวนผลผลิตของชาวบ้านเสียหายได้ นอกจากนี้ หมู่บ้านสุขสมบูรณ์มีกิจกรรม "บวชต้นไม้ บวชป่า" เป็นพิธีกรรมที่คิดริเริ่มขึ้นมา ไม่มีในพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา ถือเป็นกุศโลบายที่นำมาประยุกต์ใช้กับการจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม "บวช" แปลว่า การเว้น "การบวชคน" คือ การเว้นจากการทำความชั่ว ละทิ้งกิเลส อบายมุขทั้งปวง ดังนั้น "บวชต้นไม้ บวชป่า" จึงหมายถึง การละเว้นจากการตัดไม้ทำลายป่า เป็นแนวทางที่ชุมชนคิดขึ้นเพื่อเป็นส่วนหนึ่งของการอนุรักษ์ผืนป่าชุมชนให้คงความอุดมสมบูรณ์ดังเดิม

พื้นที่ซ้อนทับ:
อุทยานแห่งชาติ: ทับลาน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

กนก บุญศักดิ์ กานดา สีหเนตร และนพอนันต์ กาญจนวัฒนาวงศ์. (2565). การศึกษากลยุทธ์ส่วนประสมทางการตลาดเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวการท่องเที่ยวโดยชุมชนสุขสมบูรณ์ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาลัยนครราชสีมา (สาขามนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 16(1).80-91.

นวนุรักษ์. (ม.ป.ป.). บ้านสุขสมบูรณ์. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://www.navanurak.in.th/BanSukSomboon/

สุขสมบูรณ์ วังน้ำเขียว. (2563). สุขสมบูรณ์ วังน้ำเขียว [Facebook page]. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/

สุขสมบูรณ์ วังน้ำเขียว. (2564). สุขสมบูรณ์ วังน้ำเขียว [Facebook page]. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/

สุขสมบูรณ์ วังน้ำเขียว. (2565). สุขสมบูรณ์ วังน้ำเขียว [Facebook page]. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://www.facebook.com/

พาทัวร์ – Patois. (28 กุมภาพันธ์ 2567). เที่ยวชุมชนวังน้ำเขียวแบบ One Day Trip ฮีลใจไปกับธรรมชาติ พร้อมทำกิจกรรมที่บ้านสุขสมบูรณ์. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, สืบค้นเมื่อ 27 มีนาคม 2568, จาก https://patois.com/

ผู้จัดการออนไลน์. (4 กุมภาพันธ์ 2564). วิ่งเล่นในดงดอกไม้ “ทุ่งลาเวนเดอร์” แห่ง “วังน้ำเขียว” ใหญ่ที่สุดในไทย. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://mgronline.com/

หนุ่มสุทน. (7 มิถุนายน 2565). เรียนรู้เกษตรอินทรีย์ "ชุมชนบ้านสุขสมบูรณ์" อ.วังน้ำเขียว จ.นครราชสีมา. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://travel.trueid.net/

องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (ม.ป.ป.). ชมรมส่งเสริมการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านสุขสมบูรณ์. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://cbtthailand.dasta.or.th/

Sanook. (19 มกราคม 2566). ทุ่งลาเวนเดอร์ Chateau Chili บานสะพรั่งรับแสงอาทิตย์ บรรยากาศเหมือนอยู่ยุโรป!. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://www.sanook.com/travel/

SAWASDEE Thailand. (19 กุมภาพันธ์ 2566). วันเดย์ทริปเส้นทางท่องเที่ยวชุมชน บ้านสุขสมบูรณ์ จ. นครราชสีมา. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://thailand.go.th/

Tourismthailand. (ม.ป.ป.). ชุมชนบ้านสุขสมบูรณ์. สืบค้น 27 มีนาคม 2568, จาก https://thai.tourismthailand.org/