
ท่าชุมพลเคยเป็นจุดรวมพลของทหารในอดีต ก่อนจะกลายเป็นชุมชนที่มีสถานที่ท่องเที่ยวหลากหลาย ทั้งร้านอาหาร รีสอร์ท และพระไสยาสน์ท่าชุมพลที่ชาวบ้านเคารพนับถือ
ในสมัยก่อนเรียกว่า “ตำบลบ้านหลาย” แต่ต่อมา ได้เปลี่ยนชื่อเป็น ตำบลท่าชุมพล เนื่องมาจากในสมัยกรุงศรีอยุธยาบริเวณวัดท่าหลวงพล ทหารไทยได้ทำการรวมพล ณ บริเวณดังกล่าว เพื่อเตรียมตัวรับศึกพม่า ในสมัยนั้น เรียกกันว่า “ชุมนุมพล” และได้เปลี่ยนเป็น “ท่าชุมพล” ในเวลาต่อมา
ท่าชุมพลเคยเป็นจุดรวมพลของทหารในอดีต ก่อนจะกลายเป็นชุมชนที่มีสถานที่ท่องเที่ยวหลากหลาย ทั้งร้านอาหาร รีสอร์ท และพระไสยาสน์ท่าชุมพลที่ชาวบ้านเคารพนับถือ
ในสมัยก่อนเรียกว่า “ตำบลบ้านหลาย” แต่ต่อมา ได้เปลี่ยนชื่อเป็น ตำบลท่าชุมพล เนื่องมาจากในสมัยกรุงศรีอยุธยาบริเวณวัดท่าหลวงพล ทหารไทยได้ทำการรวมพล ณ บริเวณดังกล่าว เพื่อเตรียมตัวรับศึกพม่า ในสมัยนั้น เรียกกันว่า “ชุมนุมพล” และได้เปลี่ยนเป็น “ท่าชุมพล” ในเวลาต่อมาลักษณะทั่วไปเป็นพื้นที่ราบลุ่ม ติดแม่น้ำแม่กลองและยังมีลำคลองสายเล็กๆ จำนวนมากทำให้มีน้ำตลอดปี พื้นที่จึงเหมาะสำหรับการเพาะปลูกหรือประกอบอาชีพทางเกษตรกรรม โดยมีแม่น้ำแม่กลองเป็นแม่น้ำสายหลักไหลผ่านทางด้านทิศตะวันออกมีคลองบางสองร้อยไหลขนาบทางด้านทิศตะวันตก มีระบบชลประทานแม่กลองฝั่งขวาครอบคลุมทั้งตำบล
ตำบลท่าชุมพล เป็นตำบลที่ตั้งอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอโพธาราม มีจำนวนหมู่บ้านทั้งสิ้น 9 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ 1 บ้านคลองควาย หมู่ 2 บ้านข้าวสาร หมู่ 3 บ้านชำแระบน หมู่ 4 บ้านชำแระล่าง หมู่ 5 บ้านวังคา หมู่ 6 บ้านท่าหลวงพล หมู่ 7 บ้านดอนรัก หมู่ 8 บ้านห้วยเสือร้าง หมู่ 9 บ้านหนองบุญเรือน
พื้นที่อาณาเขตติดต่อ ดังนี้
ทิศตะวันออก ติดกับ ตำบลคลองข่อย อำเภอโพธาราม
ทิศตะวันตก ติดกับ ตำบลนางแก้ว อำเภอโพธาราม
ทิศเหนือ ติดกับ ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม
ทิศใต้ ติดกับ ตำบลบางโตนด อำเภอโพธาราม
ลักษณะสภาพภูมิประเทศ
ตำบลท่าชุมพลมีสภาพพื้นที่เป็นที่ราบลุ่ม ติดแม่น้ำแม่กลองและยังมีลำคลองสายเล็กๆ จำนวนมากทำให้มีน้ำตลอดปี พื้นที่จึงเหมาะสำหรับการเพาะปลูกหรือประกอบอาชีพทางเกษตรกรรมโดยมีแม่น้ำแม่กลองเป็นแม่น้ำสายหลักไหลผ่าน ทางด้านทิศตะวันออกมีคลองบางสองร้อยไหลขนาบทางด้านทิศตะวันตก มีระบบชลประทานแม่กลองฝั่งขวาครอบคลุมทั้งตำบล
สถานที่สำคัญในชุมชน ได้แก่
- วัดท่าหลวงพล
- วัดชัยรัตน์
- วัดเฉลิมอาสน์
- นาตึกโบราณ เป็นอาคารสมัยเก่าสร้างตั้งแต่ปี พ.ศ.2465 เป็นอดีตที่พักริมท่าน้ำ กลางสวนผลไม้ มีอักษรเป็นภาษาจีนเขียนไว้บริเวณผนังด้วยหมึกสีน้ำเงินดำยังมองเห็นเด่นชัด
- โรงเรียนวัดท่าหลวงพล
- สำนักงานเกษตรอำเภอโพธาราม
- โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 2 แห่ง
จำนวนประชากรในเขต อบต. 7,011 คน และจำนวนหลังคาเรือน 2,015 หลังคาเรือน มีทั้งชาวไทย ชาวไทยเชื้อสายมอญ และชาวไทยเชื้อสายจีน
มอญส่วนใหญ่ ประกอบอาชีพ รับจ้างทั่วไป รวมไปถึงอาชีพอื่นๆ ประกอบด้วย
- อาชีพหลัก คือ ทำนา ทำสวน เลี้ยงสัตว์
- อาชีพเสริม คือ ทำกระเป๋าหนัง ดอกไม้จันทน์ ของชำร่วย
ทั้งนี้ ยังมีกลุ่มหน่อไม้ฝรั่งท่าชุมพล สถานที่ตั้ง หมู่ 6 และ หมู่ 8 ต.ท่าชุมพล อ.โพธาราม จ.ราชบุรี 70120
การเลี้ยงผี การรำผีของคนมอญ
หมู่บ้านชัยรัตน์ ตำบลท่าชุมพล อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี ส่วนมากตำบลท่าชุมพลจะเป็นคนมอญ พอถึงเดือน 4 เดือน 6 จะมีการทำพิธีเลี้ยงผี แต่ถ้าบ้านไหน มีคนในครอบครัวทำผิดธรรมเนียมของคนมอญ บ้านนั้นจะต้องทำพิธีเลี้ยงผี โดยต้องมีการรำผีด้วย
ประเพณีสงกรานต์
ประเพณีสงกรานต์เป็นประเพณีที่ดีงามสืบทอดกันมาเป็นเวลานาน เป็นวันครอบครัว เป็นประเพณีที่คนไทยถือว่าทุกคนในครอบครัว ญาติ พี่น้องได้มาพบกัน พร้อมหน้าเพื่อร่วมกันอนุรักษ์ประเพณีสงกรานต์ ให้ลูกหลานได้สืบทอดวัฒนธรรมที่ดีงามให้ยืนยาว ชุมชนจึงได้ร่วมกันจัดงานประเพณีสงกรานต์อย่างยิ่งใหญ่ มีการสรงน้ำพระ ประกวดนางสงกรานต์ การละเล่นพื้นเมือง การละเล่นแบบไทยๆ มีประชาชนมาร่วมรดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ
วิถีทางเศรษฐกิจ
ประชากรส่วนใหญ่ ประกอบอาชีพ รับจ้างทั่วไป ร้อยละ 44.98, อยู่ระหว่างกำลังศึกษา ร้อยละ 20.65, ค้าขาย ร้อยละ 8.92, ทำการเกษตรกรรม ร้อยละ 7.05
ผู้มีความรู้ด้านสมุนไพร
- นางสุชาดา ศิลประสิทธิ์
- นายสมาน สอนโสม
ผู้มีความรู้ด้านการเกษตร
- นายศิริ พูลเกษม
- นางวาสนา นุตตะโร
- นายวีระชาติ จิตต์จำนงค์
- นายยอดชาย พูลเกษม
ชุมชนท่าชุมพลประกอบด้วยกลุ่มวิสาหกิจที่หลากหลาย ประกอบด้วย
- วิสาหกิจชุมชนกลุ่มส่งเสริมผู้ปลูกข้าวท่าชุมพล
- วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ต.ท่าชุมพล
- วิสาหกิจชุมชนสมุนไพรไทยท่าชุมพล
- กองทุนสวัสดิการชุมชนตำบลท่าชุมพล
พระไสยาสน์ท่าชุมพล (พระนอน)
ประวัติพระไสยาสน์ท่าชุมพล (พระนอน) ตั้งอยู่หมู่ที่ 6 ตำบลท่าชุมพล อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี พระนอนองค์นี้มีประวัติที่เล่าต่อกันมาเป็นพระนอนที่มีอายุมากกว่า 100 ปี ซึ่งบริเวณหมู่ที่ 6 ตำบลท่าชุมพล อยู่ติดกับแม่น้ำแม่กลอง สมัยก่อนเป็นท่าจอดเรือ ของพ่อค้าชาวญวน ต่อมามีคนเล่าว่า พวกชาวญวนได้มาสร้างพระนอนไว้สำหรับให้ชาวบ้านหรือพ่อค้าชาวญวนมาสักการะ ต่อมาได้มีคนมาตัดเศียรพระไป ชาวญวนจึงทำเศียรใหม่มาติดไว้เหมือนเดิม ในเวลาผ่านไปชาวญวนก็แยกย้ายไป จอดท่าเรือที่ใหม่ จึงไม่มีใครดูแล ปล่อยให้รกร้าง ทางองค์การบริหารส่วนตำบลท่าชุมพล กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน รวมทั้งชาวบ้านหมู่ที่ 6 ตำบลท่าชุมพล เล็งเห็นถึงความสำคัญ จึงได้ร่วมกันบูรณะตกแต่งและสร้างหลังคาให้ใหม่ พร้อมจัดเตรียมอุปกรณ์ในการสักการะกราบไหว้ จึงมีชาวบ้านทั้งในตำบลและบริเวณใกล้เคียง ต่างจังหวัด แวะเวียนมาสักการะกราบไหว้มากขึ้น เพราะมีความเชื่อกันว่าพระนอนให้พรตามที่เราขอได้ จึงทำให้มีคนเดินทางมากราบไหว้สักการะมากขึ้น จึงเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์เป็นที่เคารพนับถือของชาวตำบลท่าชุมพลทั้งหลาย
สำนักงานสภาเกษตรกรจังหวัดราชบุรี. (13 มิถุนายน 2560). แผนพัฒนาเกษตรกรรมระดับตำบล ตำบลท่าชุมพล อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. nfcrbr. จาก http://www.nfcrbr.or.th/site/attachments/article/
Suchart Chantrawong. (3 พฤศจิกายน 2552). ขนบธรรมเนียมประเพณีของจังหวัด. Blogger.com. จาก https://rb-wisdom.blogspot.com/2009/11/blog-post.html