ประวัติความเป็นมาและที่มาของชื่อบ้านนามเมืองนั้น ในอดีตบ้านโคกทองเป็นหมู่บ้านที่มีลักษณะของพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นเนินจำนวนมากและได้มีชาวบ้านไปขุดหาพระเครื่องและของโบราณตามเนินโคกต่าง ๆ และได้พบของเก่า ของมีค่า และพระเครื่องเป็นจำนวนมาก ซึ่งคนโบราณเชื่อว่าการพบพระเครื่องเปรียบได้กับการได้พบทองคำ จึงเป็นที่มาของชื่อหมู่บ้านโคกทองมาจนถึง ณ ปัจจุบัน และอีกตำนานชาวบ้านเล่าว่า เดิมก่อนจะเรียกว่าโคกทอง นั้นชาวบ้านเรียกกันว่า โคกพระ โดยจากการที่ชาวบ้านไปขุดหาพระแล้วพบพระ 3 องค์ ที่หลังติดกันแล้วนำพระที่ติดกัน 3 องค์โดยตัดแยกออกจากกัน ปรากฏว่ามีเลือดหยดที่องค์พระจนกลับไปถึงที่บ้าน

สภาพพื้นที่มีลักษณะเป็นพื้นที่สี่เหลี่ยมผืนผ้าตามคลองบางสองร้อยเป็นพื้นที่ทำการเกษตรเป็นส่วนใหญ่มีวัดและโรงเรียนตั้งอยู่ด้วยกันเป็นที่ราบลุ่มสลับเนินมีคลองส่งน้ำไหลผ่าน คลองบางสองร้อย เหมาะแก่การเพาะปลูกพืช และทำนา ทำสวน และการเกษตรต่าง ๆ มีปริมาณ น้ำจากคลองส่งน้ำตลอดทั้งปี สภาพดินมีแร่ธาตุที่อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก การเดินทางสัญจรสะดวก

พื้นที่อาณาเขตติดต่อ

• ทิศตะวันออก ติดกับ คลองบางสองร้อย หมู่ที่ 9 ตำบลท่าชุมพล อำเภอโพธาราม
• ทิศตะวันตก ติดกับ บ้านเตาปูน หมู่ที่ 2 ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม
• ทิศเหนือ ติดกับ บ้านหนองกลางดง หมู่ที่ 5 ตำบลชำแระ อำเภอโพธาราม
• ทิศใต้ ติดกับ ดอนสมอ หมู่ที่ 8 ตำบลท่าชุมพล อำเภอโพธาราม

สถานที่สำคัญในชุมชน

• สถานที่ในอดีตชาวบ้านเคยไปขุดหาพระของเก่า สถานที่ในอดีตชาวบ้านเคยไปขุดหาพระของเก่าของมีค่าจึงเป็นที่มาของชื่อบ้านนามเมืองบ้านโคกทอง
• ศาลพ่อปู่แสงจันทร์สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ภาพถ่ายศาลพ่อปู่แสงจันทร์สิ่งศักดิ์สิทธิ์อันเป็นที่เคารพนับถือกราบไหว้ของชาวบ้านโคกทองที่มีประวัติ เรื่องเล่า ตำนานสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
• ต้นมะขามที่เป็นจุดประกอบพิธีกรรมทำบุญกลางทุ่ง ต้นมะขามที่เป็นจุดประกอบพิธีกรรมทำบุญกลางทุ่งเพื่อทำบุญบวงสรวงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในการขอฝนก่อนจะเริ่มฤดูกาลทำนาในช่วงหน้าฝน โดยชาวบ้านมาร่วมงานบุญและพิธีกรรมกันอย่างพร้อมเพรียง ซึ่งชาวบ้านมีความเชื่อว่าจะต้องมีพิธีทำบุญบวงสรวงขึ้นทุกปีหากปีไหนไม่ได้กระทำจะทำให้ฝนไม่ตกต้องตามฤดูกาล
• วัดโคกทอง ตั้งอยู่ เลขที่ 52 บ้านโคกทอง หมู่ที่ 1 ตำบลเตาปูน อำเภอ โพธาราม จังหวัดราชบุรี สังกัดคณะสงฆ์มหานิกายที่ดินตั้งวัดมีเนื้อที่อาณาเขตทิศเหนือจดที่ดินเอกชนสาธารณประโยชน์ ทิศตะวันออกจดถนนทิศตะวันตกจดที่ดินเอกชน มีที่ธรณีสงฆ์จำนวน 1 แปลง เนื้อที่ 23 ไร่ อาคารเสนาสนะ ประกอบด้วย อุโบสถ กว้าง 6 เมตร ยาว 44 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2507 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก ศาลาการเปรียญ กว้าง 17 เมตรยาว 44 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2520 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก หอสวดมนต์ กว้าง 6 เมตร ยาว13 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2525 เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก กุฏิสงฆ์ จำนวน 3 หลัง เป็นอาคารไม้ 1 หลัง และตึก 2 หลัง วิหาร กว้าง 6 เมตรยาว 25 เมตร เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก สร้างเมื่อ พ.ศ. 2545 ศาลาบำเพ็ญกุศล จำนวน 1 หลัง สร้างด้วยคอนกรีตเสริมเหล็กปูชนียวัตถุประธานประจำอุโบสถ และหลวงพ่ออู่ทองขนาดใหญ่วัดโคกทอง ตั้งเมื่อ พ.ศ. 2450 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2473 การบริหารและการปกครอง มีเจ้าอาวาสเท่าที่ทราบนามคือ รูปที่ 1 พระอธิการจุ่น น้อยสนธิ รูปที่ 2 พระอธิการสงวน ฟักจุ้ย รูปที่ 3พระครูอุเทศธรรมคุณ ปัจจุบันมีพระครูทองใบ ปัญจุสีโล เป็นเจ้าอาวาส

บ้านโคกทอง ประกอบด้วยจำนวนครัวเรือน 44 ครัวเรือน รวมจำนวนประชากรทั้งสิ้น 181 คน แบ่งเป็นเพศชาย 54 คน และเพศหญิง 97 คน

การประกอบอาชีพ

• อาชีพหลัก ทำนา ทำไร่ ทำสวน เลี้ยงสัตว์ รับราชการ พนักงานบริษัทค้าขาย
• อาชีพรอง รับจ้างทั่วไป
• อาชีพเสริม เย็บตุ๊กตา เพาะเห็ด เผาถ่าน งานฝีมือ เลี้ยงวัว เลี้ยงเป็ด เลี้ยงไก่หมูขุน   และอื่น ๆ

กลุ่มอาชีพ

• กลุ่มเกษตรกรทำนา
• กลุ่มเกษตรกร
• กลุ่มผู้เลี้ยงปลาดุก

ปฏิทินวิถีชีวิตวัฒนธรรมชุมชน

แพทย์แผนไทย / สมุนไพร / หมอพื้นบ้าน

• นางทองคำ ใช่ฮะ หมอพื้นบ้าน (หมอกวาดยา)

งานฝีมือต่าง ๆ

• นายสมัย อารีย์ ช่างไม้

ผู้มีความรู้ด้านการเกษตร

• นายมณเฑียร บัวเบา มีความสามารถด้าน การทำนา
• นายพุฒตาล จังพานิช การเกษตรทฤษฎีใหม่

ผู้มีความสามารถด้านการบริหารจัดการกลุ่ม/การบริหารจัดการกองทุน

• นายเสน่ห์ สนธิ มีความสามารถด้านบริหารจัดการกองทุนหมู่บ้าน

ภาษาไทย

วิทยาลัยมวยไทยศึกษาและการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง. (2565). รายงานผลการดำเนินงานโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งมหาวิทยาลัย (U2T) ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. http://www.taopoon.org/

องค์การบริหารส่วนตำบลเตาปูน. (ม.ป.ป.). สภาพทั่วไป อบต.เตาปูน. http://www.taopoon.org/site/

นางสาวพิมพ์พร ปุลิมะ, สัมภาษณ์, 4 พฤษภาคม 2564

นางมาลัย สุดสาคร, สัมภาษณ์, 4 พฤษภาคม 2564

นางเสนอ จิตคำ, สัมภาษณ์, 4 พฤษภาคม 2564

นางเถื่อน พราหมณ์โสภา, สัมภาษณ์, 4 พฤษภาคม 2564