ประวัติหมู่บ้าน บ้านหนองขนาน จากคำบอกเล่าของชาวบ้านเล่าว่าคนที่บ้านหนองขนานย้ายถิ่นฐานมาจากพื้นที่ใกล้เคียงส่วนหนึ่งมีทั้งคนไทยมอญ ไทย ที่ได้ขยับขยายพื้นที่ทำกินมาจาก วัดป่าไผ่ วัดคงคา บ้านชำแระ วังคา เขาชะงุ้ม มีบางส่วนที่เป็นคนเตาปูนโดยกำเนิด ตามคำบอกเล่าของผู้สูงอายุในหมู่บ้านเล่าว่า ในสมัยก่อนพื้นที่บริเวณนี้เป็นป่าและได้มีสัตว์ป่าบางชนิดออกมาหากินในเวลากลางคืน ชาวบ้านได้เข้าไปถางป่าเพื่อทำนา ในช่วงฤดูฝนจะมีน้ำป่าจากภูเขาไหลลงมาเป็นทางน้ำร่วมกันเป็นสองแอ่งพอถึงเดือนสิบสองปริมาณน้ำมากขึ้น ชาวบ้านจึงเรียกเป็นชื่อหมู่บ้านว่า หนองขนาน ชาวบ้านได้เล่าเพิ่มเติมว่าสภาพที่ตั้งของหมู่บ้านหนองขนานในสมัยก่อนมีหนองน้ำที่มีเนื้อที่โดยประมาณ 1 ไร่ เป็นหนองน้ำที่มีความลึกกว่าหนองน้ำแห่งอื่นในหมู่บ้าน หนองกรดเป็นหนองน้ำอีกแห่งหนึ่งที่ทางอยู่ทิศตะวันออกของหนองขนาน โดยเป็นหนองน้ำแต่ขุดการเพิ่มเติม ลักษณะหนองน้ำทั้ง 2 แห่งตั้งอยู่ขนานกันจึงเป็นที่มาของชื่อหมู่บ้าน และในปัจจุบันพื้นที่ของหนองน้ำทั้ง 2 แห่ง นั้นถูกเชื่อมต่อกันเป็นพื้นที่ทำนา ไม่มีหนองน้ำแล้ว

ลักษณะภูมิประเทศสภาพพื้นที่มีลักษณะเป็นที่ราบลุ่ม มีระบบชลประทานค่อนข้างดีส่งน้ำไหลผ่าน เหมาะแก่การเพาะปลูกพืช และทำนา ทำสวน ทำไร่ และการเกษตรต่าง ๆ มีปริมาณน้ำจากคลองส่งน้ำตลอดทั้งปี สภาพดินอุดมสมบูรณ์ การคมนาคมสะดวก สภาพบ้านเรือนอยู่แบบกระจายยังไม่หนาแน่น

พื้นที่อาณาเขตติดต่อกัน ดังนี้

• ทิศตะวันออก ติดกับ บ้านดอนมะขามเฒ่า หมู่ที่ 3 ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม
• ทิศตะวันตก ติดกับ บ้านเขาราบ หมู่ที่ 6 และ หมู่ที่ 7 เนินหนองบัว ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม
• ทิศเหนือ ติดกับ หมู่ที่ 15 ตำบลหนองปลาหมอ และหมู่ที่ 4 ตำบลเขาขลุง อำเภอบ้านโป่ง
• ทิศใต้ ติดกับ บ้านหนองสระ หมู่ที่ 4 ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม

ลักษณะภูมิอากาศ อยู่ในเขตภาคกลางของประเทศไทยซึ่งมีสภาพภูมิอากาศอยู่ในเขตโซนร้อน ได้รับอิทธิพลจากกลุ่มลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือและกลุ่มลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งแบ่งออกได้ 3 ฤดู

• ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนพฤษภาคม ลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ จะเริ่มพัดเข้าสู่จังหวัดราชบุรี และจะสิ้นสุดประมาณเดือนตุลาคม
• ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคม ถึงเดือนกุมภาพันธ์ หนาวปานกลาง
• ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์ และสิ้นสุดลงราวต้นเดือนพฤษภาคม อากาศค่อนข้างร้อน และอบอ้าว

บ้านหนองขนาน มีครัวเรือนจำนวน 257 ครัวเรือน ประชากรประกอบด้วยเพศชาย 399 คน และเพศหญิง 405 คน รวมจำนวนประชากร 804 คน

การประกอบอาชีพ

• อาชีพหลัก ทำนา ทำไร่มัน ทำไร่อ้อย ทำสวน เลี้ยงวัว เลี้ยงวัวนม เลี้ยงวัวแม่พันธุ์ รับราชการ ค้าขาย
• อาชีพรอง รับจ้างทั่วไป
• อาชีพเสริม เพาะเห็ด เห็ดฟาง เห็ดนางฟ้า เห็ดฟางโรงเรียน เย็บตุ๊กตา เผาถ่าน เลี้ยงเป็ด เลี้ยงไก่ หมูขุน และอื่น ๆ

กลุ่มอาชีพ

• กลุ่มเกษตรกรออมทรัพย์ทำนา
• กลุ่มเกษตรกรชาวนา
• กลุ่มเพาะเห็ด

แพทย์แผนไทย / สมุนไพร / หมอพื้นบ้าน

• นายลอย จะเชิญ มีความสามารถด้านหมอยาโบราณ ตำยารักษาโรค
• นางสมศรี ผลอุดม มีความสามารถด้านหมอนวด
• นางสาวพยุง พันธุ์เพชร มีความสามารถด้านหมอนวด

ผู้อนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม / ประเพณีท้องถิ่น

• นายละออง นุเจิ่น มีความสามารถด้านประเพณีท้องถิ่น การประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เป็นมัคนายก

ผู้มีความรู้ด้านการเกษตร

• นายสกุล นุเจิ่น มีความสามารถด้านจัดหาเมล็ดพันธุ์ข้าว และต้นทุนการผลิต

ผู้มีความสามารถด้านการบริหารจัดการกลุ่ม/การบริหารจัดการกองทุน

• นายกิจธนศักดิ์ ขำเจริญ การบริหารจัดการกองทุนหมู่บ้าน

ภาษาไทย

วิทยาลัยมวยไทยศึกษาและการแพทย์แผนไทย มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง. (2565). รายงานผลการดำเนินงานโครงการหนึ่งตำบลหนึ่งมหาวิทยาลัย (U2T) ตำบลเตาปูน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. http://www.taopoon.org/

องค์การบริหารส่วนตำบลเตาปูน. (20 กุมภาพันธ์ 2563). กลุ่มทำเห็ดฟาง เห็ดนางฟ้า หมู่5. http://www.taopoon.org/

นายอุทัย วงแวงน้อย, สัมภาษณ์, 24 กันยายน 2564

นายกาหลง อนุกุล, สัมภาษณ์, 24 กันยายน 2564

นายสน สุนเจริญ, สัมภาษณ์, 24 กันยายน 2564

นายอุดม แย้มมา, สัมภาษณ์, 24 กันยายน 2564

นายมิน จะเซิน, สัมภาษณ์, 24 กันยายน 2564