บ้านสันหนองเหนียว ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา พื้นที่แห่งนี้เป็นที่ตั้งของชุมชนเก่าแก่ริมกว๊านพะเยา แหล่งน้ำจืดขนาดใหญ่ที่มีความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรทางธรรมชาติที่หลากหลาย โดยชุมชนในบริเวณนี้เริ่มก่อตัวขึ้นในราวช่วงปี พ.ศ. 2080 โดยกลุ่มคนที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในระยะแรกเป็นกลุ่มชาวบ้านที่เดินทางมาจากเขตพื้นที่จังหวัดลำปาง เพื่อแสวงหาที่อยู่อาศัยและแหล่งทำมาหากินแห่งใหม่ ชาวบ้านที่เข้ามาตัดสินใจลงหลักปักฐานสร้างบ้านเรือนบริเวณหัวกว๊านพะเยา ด้วยว่าพื้นที่แห่งนี้เป็นทำเลที่ตั้งที่มีความเหมาะสมเป็นอย่างมาก เนื่องจากมีแหล่งน้ำที่ถือว่าเป็นปัจจัยสำคัญของการดำรงชีวิต ซึ่งเป็นแหล่งน้ำขนาดใหญ่ที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ทั้งการอุปโภคบริโภคได้ตลอดทั้งปี ทั้งในการประกอบอาชีพการทำเกษตรกรรมเพื่อดำรงชีพ การหาอาหารเพื่อเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง ทำให้ชุมชนสันหนองเหนียว รวมไปถึงชุมชนในแถบบริเวณนี้มีความผูกพันของวิถีชีวิตกับสายน้ำ โดยชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้านเป็นหลักมาตั้งแต่แรกตั้งถิ่นฐานจวบจนถึงทุกวันนี้ ด้วยเหตุที่สภาพแวดล้อม และภูมิศาสตร์เชิงพื้นที่ที่เหมาะสม จึงทำให้ชุมชนคงอยู่มาอย่างต่อเนื่องหลายร้อยปี และขยายชุมชน สร้างครอบครัวกระจายกันอยู่โดยทั่วไปรอบกว๊านพะเยา จนเป็นชุมชนขนาดใหญ่มาจนถึงปัจจุบัน

บ้านสันหนองเหนียว ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ตั้งอยู่ในเขตปกครองของเทศบาลตำบลบ้านต๋อม โดยตั้งอยู่ทางทิศเหนือของที่ว่าการอำเภอเมืองพะเยา และอยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอเมืองพะเยาประมาณ 5 กิโลเมตร ซึ่งมีลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่ของเทศบาลตำบลบ้านต๋อม เป็นที่ราบเชิงเขาอยู่บริเวณรอบกว๊านพะเยา โดยมีดอยหลวงตั้งอยู่ทางทิศตะวันตก มีแม่น้ำที่สำคัญไหลผ่าน จำนวน 1 สาย คือลำน้ำแม่ต๋อม นอกจากนี้ยังมีบริเวณที่มีธรรมชาติที่สวยงามเป็นแหล่งท่องเที่ยวของประชาชนในท้องถิ่น ลักษณะภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงเดือนพฤษภาคม อากาศร้อนจัดในเดือนเมษายน ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงเดือนตุลาคม มีฝนตกชุกในเดือนกรกฎาคมและสิงหาคม ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงเดือนกุมภาพันธ์ อุณหภูมิหนาวจัดในเดือนมกราคม ตำบลบ้านต๋อมมีแนวเขตติดต่อกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ เขตเทศบาลตำบลบ้านต๊ำ
• ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตเทศบาลตำบลสันป่าม่วง และเทศบาลเมืองพะเยา
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ เขตเทศบาลตำบลท่าวังทอง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ เขตเทศบาลตำบลสันป่าม่วง และเขตเทศบาลตำบลบ้านต๊ำ

แหล่งน้ำสำคัญ ได้แก่ กว๊านพะเยา มีลักษณะเป็นที่ราบก้นกระทะ เกิดจากการทรุดตัวตามแนวเลื่อนในบริเวณแนวแม่น้ำอิง นอกจากกว๊านพะเยาแล้วยังมีหนองน้ำต่าง ๆ ประมาณ 10 แห่ง มีร่องน้ำเชื่อมต่อระหว่างหนองน้ำ และมีร่องน้ำเชื่อมต่อระหว่างกว๊านกับแม่น้ำอิงในฤดูฝนจะมีพื้นที่น้ำมาก แต่ในฤดูแล้งจะมีน้ำเฉพาะในแม่น้ำอิงและบริเวณหนองต่าง ๆ ในปี พ.ศ. 2482 มีการสร้างประตูเก็บกักน้ำกั้นลำน้ำอิง ทำให้เกิดแหล่งน้ำจืดขนาดใหญ่ที่สุดในภาคเหนือตอนบน ความลึกเฉลี่ย 1.93 เมตร ตำแหน่งของกว๊านพะเยาอยู่ที่ปลายด้านใต้ของแนวภูเขาดอยห้วยน้ำขาวและแนวภูเขาดอยสันกลาง เป็นแหล่งรับน้ำจากแม่น้ำ ลำห้วย และพื้นที่โดยรอบ ด้านตะวันออกของกว๊านพะเยาเป็นที่ตั้งของชุมชน ด้านตะวันตกเป็นที่ราบกว้างลาดจากแนวภูเขาลงสู่กว๊าน ประกอบด้วย ลำธารหลายสายไหลลงสู่กว๊าน ได้แก่ ห้วยแม่ต๋อม ห้วยแม่ใส น้ำแม่เรือ ห้วยแม่ต่ำ ห้วยแม่เหยี่ยน

สถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากรหมู่ที่ 3 บ้านสันหนองเหนียว ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 693 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 329 คน ประชากรหญิง 364 คน จำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 270 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนธันวาคม 2567)

บ้านสันหนองเหนียว ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ประชากรส่วนใหญ่ในชุมชนจะประกอบอาชีพด้านการทำเกษตรกรรม และการประมงพื้นบ้านเป็นหลัก ด้วยวิถีชีวิตที่ผูกพันกับสายน้ำเพราะเป็นชุมชนที่อาศัยอยู่ริมกว๊านพะเยา ภูมิปัญญาในการทำประมงพื้นบ้านจึงได้รับสืบทอดต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น โดยได้มีการจัดตั้งเป็นกลุ่มประมงพื้นบ้านชุมชนริมกว๊าน เพื่อช่วยกันดูแลและอนุรักษ์พันธุ์ปลาในกว๊านพะเยาไม่ให้สูญหายไป คนในชุมชนริมกว๊านทำอาชีพประมงพื้นบ้านควบคู่กับการทำเกษตรกรรม แต่ปัจจุบันมีเพียงกลุ่มผู้สูงอายุที่พยายามรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นอาชีพประมงพื้นบ้านเอาไว้ แต่ขาดคนรุ่นใหม่ที่จะมาสืบทอดอาชีพประมงพื้นบ้าน เพราะลูกหลานของคนในชุมชนส่วนใหญ่จะทำงานนอกหมู่บ้าน และเลือกทำงานที่มีผลตอบแทนสูง แต่คนในชุมชนริมกว๊านบ้านสันหนองเหนียวยังคงต้องการรักษาภูมิปัญญานี้ไว้ให้กับลูกหลาน จึงได้มีการร่วมกันคิดแนวทางในการฟื้นฟูแหล่งประมงและอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นไว้

วิถีชีวิตของชาวบ้านชุมชนบ้านสันหนองเหนียว ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา ได้รับการส่งต่อมาพร้อมกับภูมิปัญญาของการดำรงชีวิตในพื้นที่ใกล้แหล่งน้ำ คือ การทำเกษตรกรรม การทำประมงพื้นบ้าน รวมไปถึงการทำอุปกรณ์ใช้สอยต่าง ๆ เพื่อประกอบอาชีพ โดยในช่วงที่เว้นว่างชาวบ้านก็จะซ่อมแซมอุปกรณ์ทำการเกษตร อุปกรณ์หาปลา หรือสร้างขึ้นใหม่เพื่อให้พร้อมใช้งานในฤดูกาลถัดไป เป็นกิจวัตรวนเวียนไปเช่นนี้ตามแต่ละช่วงตลอดทั้งปี

ภูมิปัญญาในการทำประมงพื้นบ้าน

ปัจจุบันองค์ความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ใช้ในการทำประมงพื้นบ้านนับได้ว่าจะลบเลือนจางหายไปมาก เนื่องจากปัจจุบันกลุ่มผู้ทำประมงพื้นบ้านมีเพียงกลุ่มผู้สูงอายุเท่านั้นที่ยังคงสืบทอดวิถีชุมชนนี้ แม้จะมีเครือข่ายงานพัฒนามาช่วยสนับสนุนในด้านต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ทั้งการพัฒนาศักยภาพของเยาวชน หรือการพัฒนาเป็นเส้นทางท่องเที่ยววิถีชุมชนรอบกว๊านพะเยา แต่ก็ยังเป็นเพียงการสะท้อนปัญหา และยังไม่มีแนวทางในการพัฒนาที่ยั่งยืนร่วมกันกับคนในพื้นที่ ดังนั้นทางทีมประมงพื้นบ้าน บ้านสันหนองเหนียวจึงร่วมกับทีมวิจัย กศน.อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา กำหนดแนวทางของการฟื้นฟูวิถีการทำประมงพื้นบ้าน โดยมุ่งเน้นการทบทวนสถานการณ์ปัญหาที่ส่งผลต่อการทำประมงพื้นบ้าน และถอดองค์ความรู้จากภูมิปัญญาที่สอดคล้องและเหมาะสมกับวิถีคนริมกว๊าน รวมถึงวิเคราะห์แนวทางในการอนุรักษ์วิถีการทำประมงพื้นบ้านที่เหมาะสมกับคนในชุมชน โดยแนวทางดังกล่าวจะนำไปสู่กระบวนการในการสร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันภายใต้ความตระหนักในวิถีของคนท้องถิ่นที่มีความสัมพันธ์กับแหล่งน้ำ ซึ่งชาวบ้านมีภูมิปัญญาและวิถีชีวิตในการประดิษฐ์เครื่องมือเครื่องใช้หลายอย่าง เช่น

เรือขุด ใช้เป็นเครื่องมือในการหาปลา การจะใช้ไม้ทำเรือนำมาถึงสถานที่ขุดเรือ ก็ต้องทำพิธีอัญเชิญนางไม้-แม่ย่านาง ขึ้นบนศาลเพียงตาที่ตั้งขึ้น แล้วทำการเซ่นไหว้ด้วยเครื่องเซ่น จากนั้นจึงเริ่มทำการขุดเรือ ช่างจะต้องสังเกตลักษณะไม้ เพื่อกำหนดว่าส่วนใดจะเป็นท้องเรือ หรืออาจนำไม้ไปลอยน้ำเพื่อดูว่าไม้จะพลิกด้านใดเป็นท้องเรือ ต่อมาช่างจะเปิดปีกไม้แล้วก็ทำการวาดเส้นมาดตามความยาวตลอดหัวถึงท้ายเรือ เพื่อจะได้แนวในการเซาะเอาเนื้อไม้ที่ไม่ต้องการออก เมื่อเซาะเนื้อไม้ตามแนวเส้นมาดที่กำหนดแล้วออก ไม้จะมีลักษณะคล้ายรางข้าวหมู จากนั้นจึงจะทำการเหลาเรือด้านนอกให้มีรูปร่างโครงเรืออย่างคร่าว ๆ เรียกว่า โกลนเรือ เครื่องมือที่ใช้ในการโกลนเรือเป็นอุปกรณ์พื้นบ้าน เช่น ขวาน สิ่ว มีด กบไม้ การใช้มีดขวานถากเรือ ถือเป็นการฝากฝีไม้ลายมือในเชิงศิลปะของลูกผู้ชายและเป็นการบอกอุปนิสัยการทำงานได้เพราะการขุดเรือบางครั้งอาจใช้เวลานานเป็นสัปดาห์และเป็นงานที่ต้องใช้สมาธิ ซึ่งผู้ที่ขุดต้องมีความใจเย็นเป็นอย่างยิ่ง จึงจะทำให้งานออกมาประณีต

ลอบคอนโด หมายถึง เครื่องมือประมงที่ใช้ดักจับสัตว์น้ำ มีลักษณะเป็นโครงรูปทรงต่าง ๆ ใช้วัสดุหุ้มโดยรอบ และมีส่วนที่เรียกว่า งา เป็นช่องให้สัตว์น้ำเข้าภายใน

ไซ เป็นเครื่องมือดักสัตว์น้ำ โดยมากดักปลาในกลุ่มปลาเล็กปลาน้อย ใช้งานในแหล่งน้ำไม่ลึก มักเป็นแหล่งน้ำไหลและเป็นการเปิดช่องระบายน้ำเข้าออกตามทิ้งนาคันนา ไซมีหลายรูปทรงตั้งชื่อตามรูปทรงนั้น เช่น ไซปากแตร สานเป็นรูปกรวยปากไซบานออกเป็นรูปปากแตร ไซท่อ สานคล้ายท่อดักปลา หรืออาจตั้งชื่อตามวัตถุประสงค์ เช่น ไซสองหน้า มีช่อง 2 ด้าน ไซลอย ใช้วางลอยในช่วงน้ำตื้น ๆ แหวกกอข้าวหรือกอหญ้า วางแช่น้ำไว้ ไซปลากระดี่ ใช้ดักปลากระดี่ ไซกบ สานเป็นลายขัดตาสี่เหลี่ยมรูปทรงกระบอก ใช้ดักกบ ไซโป้ง สานกันโป่งเล็กน้อย แม้ว่าจะมีรูปลักษณ์ที่ต่างกัน แต่มีลักษณะร่วมกันคือ สานเป็นทรงกระบอกและทำปากทางเข้าเป็นงาแซง คือซี่ไม้เสี้ยมปลายแหลม รูปทรงคล้ายกรวยที่บีบแบน ๆ ทำให้ปลาเข้าได้แต่ว่ายสวนความคมของปลายไม้ออกมาไม่ได้

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ภาษาพูด : ภาษาไทยถิ่นเหนือ ภาษาไทยกลาง

ภาษาเขียน : อักษรไทย

ด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ:

สถานการณ์ในปัจจุบันของบ้านสันหนองเหนียว มีปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อวิถีการทำประมงพื้นบ้าน คือสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติได้เปลี่ยนแปลงไป สาเหตุจากคนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมซึ่งมีการใช้สารเคมีในปริมาณเพิ่มขึ้น ส่งผลกระทบต่อคุณภาพน้ำ ปลาไม่สามารถวางไข่ได้ พันธุ์ปลาพื้นเมืองลดลง การเพิ่มปริมาณของปลาต่างถิ่น ที่เข้ามาคุกคามการขยายพันธุ์ของปลาพื้นเมือง จากการปล่อยลงสู่แม่น้ำโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เช่น ปลาซัคเกอร์ ซึ่งเป็นปลาที่มีความอดทนสูง สามารถอาศัยในแหล่งน้ำได้ทุกรูปแบบและกินอาหารได้เกือบทุกชนิด อีกทั้งยังสามารถวางไข่สืบพันธุ์ได้เองตามธรรมชาติ จึงทำให้มีการเพิ่มจำนวนมากขึ้นอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง การเพิ่มจำนวนจะส่งผลกระทบต่อพันธุ์ปลาพื้นเมืองที่มีอยู่ตามธรรมชาติ เพราะซัคเกอร์กินไข่ปลา หรือแม้กระทั่งลูกปลาวัยอ่อน ปลาชะโด ในปัจจุบันสัตว์น้ำในแหล่งน้ำจืดของไทยหลายแห่งถูกคุกคามและถูกทำลายระบบนิเวศอย่างมากจาก "ปลา ชะโด" เนื่องจากปลาชะโดเป็นปลาที่ดุร้าย และจะดุร้ายมากในช่วงฤดูผสมพันธุ์และเลี้ยงลูกอ่อน และจะกัดขย้ำทุกสิ่งที่เข้ามากวนลูกครอก ทำให้มากกว่า 90% ของจำนวนลูกครอกสามารถอยู่รอดและขยายพันธุ์ต่อไป เป็นผลทำให้ระบบนิเวศของสัตว์น้ำจืดในแหล่งน้ำขาดความสมดุล และทำลายปลาท้องถิ่นให้มีจำนวนลดลง ส่งผลให้คนทำประมงพื้นบ้านหาปลาได้ลดลงอีกด้วย วิธีการทำประมงพื้นบ้านที่เปลี่ยนแปลงจากที่ผ่านมา การทำอาชีพประมงพื้นบ้านในชุมชนสันหนองเหนียวยังขาดความตระหนัก ผลกระทบจากการทำประมงแบบต่างคนต่างทำโดยไม่คำนึงถึงฤดูกาล มีการละเมิดกฎของชุมชน และการลักลอบทำผิดกฎหมาย เช่น การใช้ระเบิด การใช้ไฟฟ้า การใช้แหและอวนตาถี่ เป็นต้น จึงทำให้พันธุ์ปลาในกว๊านพะเยา ซึ่งเป็นแหล่งทำมาหากินของชุมชนริมกว๊านพะเยามีจำนวนลดลง จากที่เคยสามารถประกอบอาชีพประมงพื้นบ้านและมีรายได้เพียงพอในการใช้จ่ายในครัวเรือน ทำให้อาชีพประมงพื้นบ้านเริ่มจะสูญหายไปจากชุมชนริมกว๊านพะเยามากขึ้น

นอกจากนี้ยังมีประเด็นสถานการณ์การประมงพื้นบ้านของชุมชนบ้านสันหนองเหนียวอื่น ๆ ได้แก่

ปัญหาน้ำในกว๊านพะเยาตื้นเขิน คุณภาพน้ำเสื่อมโทรม ปัญหาในการจัดสรรน้ำและบริหารจัดการการใช้น้ำสำหรับภาคส่วนต่าง ๆ มีความต้องการใช้น้ำเพิ่มมากขึ้นและกว๊านพะเยาในปัจจุบันเป็นแหล่งน้ำที่ตื้นเขินเนื่องจากมีลักษณะเป็นแอ่งรับน้ำ ทำให้ความสามารถในการเก็บกักน้ำมีน้อย นอกจากปัญหาด้านปริมาณตะกอนจำนวนมาก

ปัญหาการแพร่กระจายของผักตบชวาและวัชพืชน้ำอื่น ๆ มีการเกาะตัวกันแน่นเป็นแพ เนื่องจากผักตบชวาเป็นพืชที่มีอัตราการเจริญเติบโตสูงมาก ถือเป็นปัญหาที่สำคัญเพราะทำให้การออกเรือไปหาปลาทำได้ยากขึ้นอีกทั้งยังเป็นปัญหาในการใช้เครื่องมือหาปลาในการทำประมงพื้นบ้านบางชนิดไม่สามารถนำไปใช้การได้ เช่น แห เบ็ดตกปลา สุ่ม เป็นต้น

ปัญหาจากการทำโครงการพัฒนาต่าง ๆ เช่น การทำถนนรอบกว๊าน ทำให้โครงสร้างและแหล่งอนุบาลสัตว์น้ำบางชนิดได้รับผลกระทบและถูกทำลายไป ส่งผลให้ประชากรสัตว์น้ำเปลี่ยนแปลง เช่น ปลาบางชนิดหายไป มีอัตราส่วนของปลากินเนื้อสูงขึ้น

ปัญหาการแพร่กระจายของสัตว์น้ำชนิดพันธุ์ต่างถิ่น เช่น ปลาชะโด ทำให้ปริมาณสัตว์น้ำในกว๊านพะเยาลดน้อยลงซึ่งส่งผลกระทบต่ออาชีพการประมงและความสมดุลของระบบนิเวศ

ชนิดและวิธีการใช้เครื่องมือทำการประมงเปลี่ยนแปลงไปจากอดีต มีการใช้เครื่องมือสมัยใหม่ที่มีการจับสัตว์น้ำที่ไม่ได้ขนาดและจับได้ในปริมาณมาก ส่งผลต่อการทำลายระบบนิเวศของกว๊านพะเยา เช่น การช็อตปลาด้วยไฟฟ้าและการใช้ลอบคอนโดทั้งในกว๊านพะเยาและลำน้ำที่ไหลลงสู่กว๊านพะเยา รวมถึงการจับสัตว์น้ำมากเกิดกำลังผลิตของแหล่งน้ำทำให้ปริมาณสัตว์น้ำที่จับได้ลดลง ทำให้ปลาในกว๊านพะเยาที่เคยเป็นปลาที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจในกว๊านพะเยา เช่น ปลาสลาด ตะเพียนขาว สร้อยขาว ไส้ตันตาขาว กระสูบขีด กดเหลือง และสลิด ลดน้อยลงเรื่อย ๆ

ปัญหาภัยแล้ง ทำให้ชาวบ้านที่ใช้ชีวิตกับแหล่งน้ำได้รับผลกระทบเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบอาชีพประมงพื้นบ้านที่ไม่สามารถพายเรือออกหาปลาได้เหมือนตามปกติ เนื่องจากน้ำเริ่มตื้นเขินรวมทั้งจำนวนผักตบชวาและจอกแหนมีจำนวนหนาแน่น ประธานเครือข่ายประมงพื้นบ้าน บ้านสันหนองเหนียว กล่าวว่า การออกหาปลาปัจจุบันเป็นไปได้ยากกว่าแต่ก่อน ส่งผลให้สมาชิกกลุ่มต้องหันไปประกอบอาชีพอื่น จากเดิมมีคนหาปลามากถึง 80 คน แต่ขณะนี้เหลือเพียง 20 คน ที่ยังคงประกอบอาชีพเดิม โดยเห็นว่าสาเหตุส่วนหนึ่งเกิดจากปริมาณสัตว์น้ำที่ลดลงเนื่องจากปริมาณผักตบชวาและจอกแหนที่จับกลุ่มหนาแน่นทำให้สัตว์น้ำไม่สามารถเข้ามาอยู่อาศัยได้

ภูมิปัญญาและผู้ประกอบอาชีพการทำประมงพื้นบ้านเริ่มเลือนหายและลดน้อยลง เพราะเยาวชนและคนรุ่นใหม่หันไปประกอบอาชีพอื่นที่สร้างรายได้มากกว่า และมีคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าการประกอบอาชีพการทำประมงพื้นบ้าน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (ม.ป.ป.). กว๊านพะเยา. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://thai.tourismthailand.org/

เทศบาลตำบลบ้านต๋อม. (ม.ป.ป.). ข้อมูลทั่วไป. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://tambontom.go.th/

เทศบาลตำบลบ้านต๋อม. (2560). [ภาพประกอบ]. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://www.facebook.com/

พะเยาทีวี. (2563). [ภาพประกอบ]. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://www.facebook.com/phayaotv/

พะเยาทีวี. (2564). [ภาพประกอบ]. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://www.facebook.com/phayaotv/

พะเยาทีวี. (2565). [ภาพประกอบ]. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://www.facebook.com/phayaotv/

พะเยา "เอาแห๋มเม๊าะ". (20 พฤศจิกายน 2562). ดอกบัวแดงบ้านสันหนองเหนียว. สืบค้นเมื่อ 9 เมษายน 2568, จาก https://www.facebook.com/100070191143996/posts/

อดิสอน ขุ่ยคำ. (2559). โครงการการฟื้นฟูประมงพื้นบ้านริมกว๊านโดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนบ้านสันหนองเหนียว หมู่ 3 ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา: รายงานฉบับสมบูรณ์. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.