วงเวียนใหญ่เป็นจุดตัดของถนนสายสำคัญในเขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร ได้แก่ ถนนประชาธิปก ถนนลาดหญ้า ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน และถนนอินทรพิทักษ์ โดยบริเวณกลางวงเวียนเป็นที่ตั้งของพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ซึ่งถือเป็นสัญลักษณ์สำคัญของพื้นที่และเป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชนฝั่งธนบุรี

บริเวณใกล้เคียงยังเป็นที่ตั้งของสถานีรถไฟวงเวียนใหญ่ ซึ่งเป็นสถานีต้นทางของทางรถไฟสายแม่กลอง (วงเวียนใหญ่-มหาชัย) ที่มีบทบาทเชื่อมโยงการเดินทางระหว่างกรุงเทพมหานครกับจังหวัดสมุทรสาครมาอย่างยาวนาน

วงเวียนใหญ่นี้ถูกสร้างขึ้นภายหลังการเปิดใช้งานของสะพานพระพุทธยอดฟ้า เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2475 เนื่องในโอกาสครบรอบ 150 ปี แห่งการสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์และราชวงศ์จักรี โดยในช่วงเวลาดังกล่าว รัฐบาลได้ดำเนินการวางผังถนนใหม่จำนวน 11 สาย บนฝั่งธนบุรีของแม่น้ำเจ้าพระยา และหนึ่งในโครงการนั้นคือการก่อสร้างวงเวียนใหญ่นี้

ชื่อ "วงเวียนใหญ่" มีที่มาจากการเปรียบเทียบกับ "วงเวียนเล็ก" ซึ่งเป็นวงเวียนขนาดย่อมพร้อมหอนาฬิกา ตั้งอยู่ใกล้สะพานพระพุทธยอดฟ้า จึงมีการตั้งชื่อเพื่อใช้จำแนกขนาดระหว่างวงเวียนทั้งสอง ต่อมาในปี พ.ศ. 2496 หรือประมาณ 21 ปีให้หลัง ได้มีการจัดสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชขึ้น ณ จุดศูนย์กลางของวงเวียน เพื่อเทิดพระเกียรติและรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ

ย่านวงเวียนใหญ่ถือเป็นแหล่งรวมของผู้คนหลากหลายเชื้อชาติ โดยเฉพาะชาวไทยเชื้อสายจีนที่เข้ามาตั้งรกรากและประกอบอาชีพค้าขาย ส่งผลให้ย่านนี้มีความคึกคักทางเศรษฐกิจมาอย่างต่อเนื่อง โดยในช่วงทศวรรษ 2520-2530 พื้นที่ย่านวงเวียนใหญ่ได้รับความสนใจจากกลุ่มทุนขนาดใหญ่ที่เข้ามาลงทุนในธุรกิจค้าปลีก

ในปี พ.ศ. 2524 กลุ่มเซ็นทรัลได้เปิดห้างสรรพสินค้าเซ็นทรัล สาขาลาดหญ้า ซึ่งเป็นห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่แห่งแรกบนฝั่งธนบุรี และถือเป็นสาขาที่ 4 ของเครือเซ็นทรัล ต่อมาในปี พ.ศ. 2529 กลุ่มเมอร์รี่คิงส์ได้เปิดศูนย์การค้าเมอร์รี่คิงส์ บริเวณใจกลางย่านวงเวียนใหญ่ ส่งผลให้พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นศูนย์กลางการจับจ่ายใช้สอยที่สำคัญของประชาชนฝั่งธนบุรีในช่วงเวลานั้น

อย่างไรก็ตาม เมื่อเวลาผ่านไปสภาพเศรษฐกิจเริ่มชะลอตัว ประกอบกับพฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย ห้างสรรพสินค้าทั้งสองแห่งเริ่มประสบปัญหาด้านยอดขาย กลุ่มเซ็นทรัลจึงได้ปรับปรุงโครงสร้างอาคารเดิมให้เป็นศูนย์การค้าใหม่ภายใต้ชื่อ "แพลตฟอร์ม วงเวียนใหญ่" ซึ่งเป็นศูนย์การค้าที่มีเพียงสาขาเดียวในรูปแบบนี้ ส่วนห้างเมอร์รี่คิงส์ได้ปิดกิจการลงในปี พ.ศ. 2550

หลังจากยุครุ่งเรืองของห้างสรรพสินค้า ย่านวงเวียนใหญ่เริ่มลดบทบาทในฐานะศูนย์กลางการค้าฝั่งธนบุรี และไม่มีโครงการเชิงพาณิชย์ขนาดใหญ่เกิดขึ้นในพื้นที่อีกเป็นเวลานาน อย่างไรก็ตาม วงเวียนใหญ่ยังคงมีความสำคัญในฐานะย่านชุมชนเก่าแก่ที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม และเป็นจุดเชื่อมต่อทางประวัติศาสตร์ที่ยังคงมีความหมายต่อประชาชนฝั่งธนบุรีจนถึงปัจจุบัน

พัฒนาการของพื้นที่ย่านวงเวียนใหญ่

พัฒนาการของพื้นที่ย่านวงเวียนใหญ่สามารถแบ่งช่วงเวลาในการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาได้เป็น 4 ช่วง ตามลำดับความเปลี่ยนแปลงด้านกายภาพ บทบาท และการใช้ประโยชน์พื้นที่ของย่าน โดยรายละเอียดในแต่ละช่วงเวลาเป็นดังนี้

• ช่วงที่ 1 (พ.ศ. 1976–2474) ในช่วงเวลาดังกล่าวตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเรื่อยมาจนถึงต้นสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ในสมัยรัชกาลที่ 7 พื้นที่ฝั่งธนบุรี โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นวงเวียนใหญ่ในปัจจุบัน ยังไม่มีองค์ประกอบของความเป็นเมืองที่ชัดเจน โดยในสมัยกรุงธนบุรี พื้นที่ฝั่งธนบุรีเคยมีสถานะเป็นราชธานีและศูนย์กลางของเมือง ขณะที่ฝั่งพระนครเป็นเพียงชุมชนของชาวจีนและญวน แต่เมื่อมีการย้ายราชธานีมายังฝั่งพระนครในสมัยรัตนโกสินทร์ ความสำคัญของฝั่งธนบุรีจึงลดลง กลายเป็นเพียงพื้นที่อยู่อาศัยของข้าราชบริพาร การพัฒนาทางกายภาพและระบบสาธารณูปโภคจึงเกิดขึ้นอย่างจำกัด โดยเฉพาะพื้นที่วงเวียนใหญ่ ซึ่งยังอยู่ห่างไกลจากศูนย์กลางเมือง ทำให้ไม่เกิดการพัฒนาใด ๆ ที่สำคัญในช่วงเวลาดังกล่าว
• ช่วงที่ 2 (พ.ศ. 2475–2504) การเปลี่ยนแปลงสำคัญในช่วงนี้เกิดจากการเปิดพื้นที่และการวางโครงสร้างพื้นฐานของเมือง โดยเฉพาะการตัดถนนสายหลักและการก่อสร้างสะพานพระพุทธยอดฟ้า ซึ่งเชื่อมพื้นที่ฝั่งธนบุรีกับฝั่งพระนคร ทำให้การคมนาคมข้ามฝั่งมีความสะดวกมากยิ่งขึ้น ส่งผลให้ฝั่งธนบุรีเริ่มมีบทบาทในฐานะส่วนหนึ่งของเมืองที่กำลังเติบโต การตั้งถิ่นฐานจึงเริ่มเกิดขึ้นตามแนวถนนใหม่ที่ตัดผ่าน โดยเฉพาะในบริเวณวงเวียนใหญ่ ซึ่งเริ่มปรากฏอาคารร้านค้ากึ่งที่พักอาศัยตามแนวถนนสายหลักทั้งสี่สายที่เข้าสู่พื้นที่ การเปลี่ยนแปลงนี้ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการพัฒนาทางกายภาพในย่านวงเวียนใหญ่
• ช่วงที่ 3 (พ.ศ. 2505–2534) การพัฒนาเมืองในช่วงนี้ขยายตัวออกไปสู่เขตเมืองชั้นนอกอย่างชัดเจน ทั้งจากฝั่งพระนครและฝั่งธนบุรี โดยมีการก่อสร้างสะพานและถนนหลายสายเชื่อมโยงพื้นที่ฝั่งธนบุรีเข้าสู่โครงข่ายเมืองหลัก ทำให้พื้นที่วงเวียนใหญ่มีความสำคัญเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะในบทบาทของศูนย์กลางการคมนาคมและพาณิชยกรรม เนื่องจากการย้ายสถานีปลายทางของรถไฟสายมหาชัยมาอยู่ที่สถานีรถไฟวงเวียนใหญ่ ประกอบกับการสร้างถนนเจริญรัก และการพัฒนาระบบขนส่งที่เชื่อมโยงถึงกันทั่วพื้นที่ ส่งผลให้เกิดกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมที่หลากหลาย ทั้งตลาด ร้านค้า ธนาคาร โรงภาพยนตร์ ศูนย์การค้า รวมถึงสถานพยาบาลและที่อยู่อาศัย ซึ่งถือเป็นยุครุ่งเรืองของวงเวียนใหญ่ในฐานะศูนย์กลางเมืองย่อยฝั่งธนบุรี
• ช่วงที่ 4 (พ.ศ. 2535–ปัจจุบัน) ในช่วงเวลาดังกล่าว พื้นที่กรุงเทพมหานครทั้งฝั่งพระนครและฝั่งธนบุรีมีการขยายตัวของเมืองอย่างรวดเร็วไปสู่เขตต่อเมืองและเขตชานเมือง อันเป็นผลมาจากการพัฒนาโครงข่ายคมนาคมที่มีประสิทธิภาพสูงขึ้น โดยเฉพาะระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนที่เชื่อมโยงพื้นที่รอบนอกเข้าสู่ใจกลางเมืองได้สะดวกยิ่งขึ้น ส่งผลให้พื้นที่ย่านการค้าเก่าอย่างวงเวียนใหญ่เริ่มประสบภาวะซบเซา อันเนื่องมาจากสภาพกายภาพที่ทรุดโทรม และการย้ายฐานการลงทุนไปยังพื้นที่ที่มีศักยภาพมากกว่า ทั้งในด้านราคา ที่ดิน การออกแบบสิ่งแวดล้อม และสิ่งอำนวยความสะดวกที่ทันสมัยกว่า

อย่างไรก็ตาม ในช่วงระยะหลัง วงเวียนใหญ่เริ่มกลับมาได้รับความสนใจจากประชาชนและผู้ประกอบการบางกลุ่ม โดยเฉพาะในด้านร้านอาหารและกิจกรรมสตรีทฟู้ด ซึ่งนับเป็นเอกลักษณ์สำคัญที่ยังคงรักษาไว้ได้ในย่านนี้ ตัวอย่างที่เห็นได้ชัด คือ ถนนลาดหญ้า ซึ่งเกือบตลอดแนวถนนมีร้านอาหารอีสานและร้านหมูจุ่มจำนวนมาก เชื่อกันว่า ชาวอีสานเข้ามาตั้งถิ่นฐานและประกอบกิจการร้านอาหารในย่านนี้มาแล้วกว่า 30 ปี ส่งผลให้ถนนลาดหญ้ากลายเป็นหนึ่งในย่านที่มีชื่อเสียงด้านอาหารท้องถิ่นของกรุงเทพฯ เช่นเดียวกับถนนริมทางรถไฟและถนนกรุงธนบุรี ที่มีร้านอาหารชื่อดังเกิดขึ้นจำนวนมากตลอดแนว

นอกจากนี้ การพัฒนาของระบบขนส่งมวลชนโดยเฉพาะรถไฟฟ้า BTS สายสีลม ส่วนต่อขยายจากสถานีสนามกีฬาแห่งชาติถึงบางหว้า ได้นำมาซึ่งการเปลี่ยนแปลงเชิงเศรษฐกิจและอสังหาริมทรัพย์ในพื้นที่ โดยเฉพาะบริเวณถนนกรุงธนบุรี ซึ่งเชื่อมต่อกับถนนกัลปพฤกษ์และถนนราชพฤกษ์ ทำให้พื้นที่รอบสถานี BTS กรุงธนบุรี และสถานีวงเวียนใหญ่ กลายเป็นจุดที่ได้รับความสนใจจากผู้ประกอบการอสังหาริมทรัพย์อย่างมาก อย่างไรก็ดี ภายหลังจากที่ BTS สถานีวงเวียนใหญ่เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2552 และมีแผนขยายเส้นทางต่อไปยังสถานีโพธิ์นิมิตร สถานีตลาดพลู สถานีวุฒากาศ และสถานีบางหว้า ทำให้ทิศทางการพัฒนาโครงการที่อยู่อาศัยเริ่มเคลื่อนย้ายไปยังพื้นที่รอบสถานีใหม่เหล่านี้มากขึ้น ส่งผลให้พื้นที่รอบสถานีวงเวียนใหญ่แม้จะยังคงเป็นที่สนใจ แต่กลับประสบภาวะการแข่งขันด้านราคาที่รุนแรง โดยที่ดินใกล้สถานีมีราคาสูงกว่าพื้นที่รอบสถานีถัดไป ทำให้โครงการใหม่บางแห่งในย่านนี้ไม่สามารถแข่งขันได้ในตลาด และจำเป็นต้องยกเลิกหรือคืนเงินลูกค้าในบางกรณี โดยเฉพาะโครงการที่ตั้งอยู่นอกแนวรถไฟฟ้า เช่น บริเวณถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน ซึ่งแม้จะอยู่ใกล้ใจกลางย่าน แต่กลับไม่สามารถดึงดูดความสนใจจากกลุ่มผู้ซื้อได้เพียงพอ

แม้ว่าย่านวงเวียนใหญ่จะเผชิญกับภาวะซบเซาจากการแข่งขันและการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเมือง แต่ในขณะเดียวกันก็ยังปรากฏสัญญาณของการฟื้นตัวในบางมิติ โดยเฉพาะด้านวัฒนธรรมอาหารท้องถิ่นและกิจกรรมพาณิชยกรรมขนาดย่อม ทั้งนี้ การพัฒนาต่อไปในอนาคตจำเป็นต้องอยู่บนพื้นฐานของการปรับปรุงโครงสร้างกายภาพของพื้นที่เดิมควบคู่กับการพัฒนาศักยภาพในมิติใหม่ เพื่อให้ย่านวงเวียนใหญ่สามารถกลับมาเป็นพื้นที่ที่มีชีวิตชีวาและมีความสำคัญในเชิงเศรษฐกิจและสังคมของกรุงเทพมหานครอีกครั้ง

ย่านวงเวียนใหญ่ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของกรุงเทพมหานคร ครอบคลุมพื้นที่อยู่ในความรับผิดชอบของสองเขตปกครอง ได้แก่ เขตธนบุรีและเขตคลองสาน โดยมีลักษณะขอบเขตพื้นที่ ดังนี้

• ทิศเหนือ มีแนวเขตเริ่มต้นจากคลองบางไส้ไก่ ไปตามแนวคลองแยกวัดน้อยจนถึงสี่แยกบ้านแขก
• ทิศตะวันออก เริ่มจากปากซอยอิสรภาพ 5 ลงไปทางทิศใต้ตามแนวถนนลาดหญ้า 1 ลาดหญ้า 4 และซอยกรุงธนบุรี 1จนถึงถนนกรุงธนบุรี
• ทิศใต้ เริ่มจากปากซอยกรุงธนบุรี 1 ไปทางทิศตะวันตกตามแนวถนนกรุงธนบุรีจนถึงถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน
• ทิศตะวันตก เริ่มจากถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน มุ่งขึ้นไปทางทิศเหนือ เข้าสู่ซอยตากสิน 4 จนถึงแนวทางรถไฟสายวงเวียนใหญ่-มหาชัย และต่อเนื่องเข้าสู่คลองบางไส้ไก่ จนบรรจบกับคลองแยกบางไส้ไก่ทางตอนเหนือ

พื้นที่ฝั่งตะวันออกของย่านวงเวียนใหญ่เป็นเขตติดต่อกับเขตคลองสาน โดยมีแนวถนนประชาธิปก วงเวียนใหญ่ และถนนสมเด็จพระเจ้าตากสินเป็นเส้นแบ่งเขตระหว่างเขตธนบุรีและเขตคลองสาน พื้นที่ในบริเวณดังกล่าวมีระบบคลองที่เชื่อมโยงกับแม่น้ำเจ้าพระยาและคลองสายรองอื่น ๆ อีกหลายสาย ส่งผลให้ในอดีตพื้นที่นี้มีความชุ่มชื้น เหมาะสมต่อการทำเกษตรกรรม อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันสภาพของคลองหลายสายเริ่มตื้นเขินและมีปัญหาน้ำเน่าเสีย ส่งผลให้ศักยภาพการใช้ประโยชน์ในลักษณะเดิมลดลงอย่างชัดเจน

การคมนาคมหลักในพื้นที่ ประกอบด้วยถนนสายสำคัญ ได้แก่

• ถนนประชาธิปก เชื่อมต่อจากสะพานพุทธยอดฟ้าและสะพานพระปกเกล้าในทิศเหนือ
• ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน ที่เชื่อมกับสะพานสมเด็จพระเจ้าตากสิน มุ่งเข้าสู่ศูนย์กลางพาณิชยกรรมบริเวณถนนสาทรและถนนสีลม
• ถนนอินทรพิทักษ์ทางทิศตะวันตก ซึ่งเชื่อมต่อกับถนนจรัญสนิทวงศ์ ถนนรัชดาภิเษก และถนนเพชรเกษม
• ถนนลาดหญ้าทางทิศตะวันออก ซึ่งเชื่อมกับถนนอิสรภาพและถนนเจริญนคร ซึ่งเป็นถนนริมแม่น้ำเจ้าพระยา และเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพสูงของฝั่งธนบุรี
• ถนนเจริญรัก ที่เชื่อมต่อไปยังย่านตลาดพลู ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับการพิจารณาให้เป็นที่ตั้งของโครงการศูนย์กลางคมนาคมฝั่งใต้ของกรุงเทพมหานคร

นอกจากนี้ยังมีเส้นทางรถไฟสายวงเวียนใหญ่-มหาชัย ซึ่งเชื่อมต่อกรุงเทพมหานครกับจังหวัดสมุทรสาคร โดยยังคงเป็นเส้นทางคมนาคมที่สำคัญในปัจจุบัน

กิจกรรมทางเศรษฐกิจหลักในพื้นที่ ได้แก่ การค้าขายสินค้าอุปโภคบริโภค โดยเฉพาะอาหารสด ซึ่งมีตลาดสดที่สำคัญตั้งอยู่บริเวณถนนเจริญรัก ได้แก่

• ตลาดวงเวียนใหญ่
• ตลาดเงินวิจิตร ซึ่งปัจจุบันเป็นตลาดสดที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในย่าน
• ตลาดเจริญรัก ซึ่งมีลักษณะเป็นตลาดอาหาร โดยลูกค้าส่วนใหญ่เป็นผู้อยู่อาศัยในพื้นที่และละแวกใกล้เคียง

นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมทางเศรษฐกิจในด้านการขายวัสดุอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมเครื่องหนัง โดยเฉพาะในซอยสารภี 3 ซึ่งเป็นแหล่งจำหน่ายวัสดุที่ใช้ผลิตกระเป๋า รองเท้า และเครื่องประดับสตรี ลูกค้าส่วนใหญ่มาจากหลายพื้นที่ และมีการสั่งผลิตสินค้ากับแรงงานในชุมชนตากสิน 5 ซึ่งเป็นแหล่งผลิตสำคัญของสินค้า

ย่านวงเวียนใหญ่ตั้งอยู่ในพื้นที่เขตธนบุรีของกรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นหนึ่งในย่านที่มีความหลากหลายทางด้านประชากร โดยประชากรส่วนใหญ่ในย่านนี้ประกอบด้วยทั้งคนไทยดั้งเดิมและคนไทยเชื้อสายจีนที่อพยพมาจากต่างถิ่นและตั้งรกรากในพื้นที่นี้มาเป็นเวลานาน ชุมชนในย่านวงเวียนใหญ่มีความเป็นมาทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจที่แข็งแกร่ง เนื่องจากตั้งอยู่ในจุดเชื่อมต่อของการคมนาคมและมีการพัฒนาในด้านเศรษฐกิจมาอย่างต่อเนื่อง

ประชากรในย่านวงเวียนใหญ่ส่วนใหญ่มักจะประกอบอาชีพค้าขาย เนื่องจากย่านนี้เป็นแหล่งการค้าและตลาดสดที่มีชื่อเสียง โดยเฉพาะในตลาดวงเวียนใหญ่, ตลาดเงินวิจิตร และตลาดเจริญรัก ซึ่งถือเป็นศูนย์กลางการค้าที่สำคัญในพื้นที่ นอกจากนี้ยังมีธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับการผลิตวัสดุเครื่องหนังซึ่งเป็นที่นิยมในชุมชนนี้ เช่น การผลิตกระเป๋า รองเท้า และเครื่องประดับ ซึ่งมีการสั่งทำจากลูกค้าทั่วไปในพื้นที่และจากจังหวัดอื่น ๆ

ในปัจจุบัน แม้ว่าย่านวงเวียนใหญ่จะยังคงมีประชากรที่มีอาชีพค้าขายเป็นหลัก แต่ก็พบว่าในบางส่วนของย่านนั้นมีการพัฒนาและขยายตัวของธุรกิจและอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับการให้บริการ รวมถึงธุรกิจอื่น ๆ เช่น ร้านอาหาร ร้านกาแฟ และกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว ซึ่งมีการดึงดูดคนจากภายนอกเข้ามาในพื้นที่เพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ การขยายตัวของประชากรในย่านวงเวียนใหญ่ยังได้รับผลกระทบจากการขยายตัวของเมืองและการพัฒนาโครงการต่าง ๆ ในพื้นที่ฝั่งธนบุรีและชานเมือง ซึ่งทำให้ประชากรบางส่วนเริ่มย้ายออกไปยังพื้นที่ที่มีราคาอสังหาริมทรัพย์ต่ำกว่าและมีความสะดวกสบายในการเดินทางมากขึ้น ส่งผลให้จำนวนประชากรในย่านวงเวียนใหญ่มีแนวโน้มที่จะลดลงในบางช่วงเวลา

อย่างไรก็ตาม ย่านวงเวียนใหญ่ยังคงเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพทางเศรษฐกิจและสังคม เนื่องจากความเป็นศูนย์กลางการค้าที่มีความหลากหลาย และเป็นพื้นที่ที่มีการเชื่อมต่อการคมนาคมที่สะดวกสบาย ซึ่งทำให้ย่านนี้ยังคงมีความสำคัญในแง่ของการเป็นแหล่งอาศัยและทำมาหากินของผู้คนจำนวนมากที่อาศัยอยู่ในกรุงเทพมหานคร

ย่านวงเวียนใหญ่ถือเป็นพื้นที่สำคัญแห่งหนึ่งในเขตฝั่งธนบุรี กรุงเทพมหานคร ซึ่งมีลักษณะเป็นชุมชนเมืองที่มีประวัติความเป็นมายาวนาน การประกอบอาชีพของประชาชนในพื้นที่แห่งนี้มีความหลากหลาย สะท้อนถึงโครงสร้างทางเศรษฐกิจที่พึ่งพาทั้งการค้าแบบดั้งเดิมและธุรกิจบริการในรูปแบบสมัยใหม่

ประชาชนส่วนใหญ่ในพื้นที่ยังคงประกอบอาชีพในภาคการค้าขาย โดยเฉพาะการค้าขายสินค้าในตลาดสดและร้านค้ารายย่อย ตลาดที่มีความสำคัญและได้รับความนิยมจากประชาชนในพื้นที่และบริเวณใกล้เคียง ได้แก่ ตลาดวงเวียนใหญ่ ตลาดเจริญรัถ และตลาดเงินวิจิตร ซึ่งในปัจจุบัน ตลาดเงินวิจิตรถือเป็นตลาดสดขนาดใหญ่ที่สุดของย่าน มีการจำหน่ายสินค้าอย่างหลากหลาย ทั้งอาหารสด อาหารแห้ง วัตถุดิบในการปรุงอาหาร ตลอดจนสินค้าจำเป็นในชีวิตประจำวัน โดยลูกค้าส่วนใหญ่เป็นประชาชนในชุมชนและผู้ที่สัญจรผ่านไปมา ทั้งยังมีผู้ค้ารายย่อยจำนวนมากที่ใช้ตลาดเหล่านี้เป็นช่องทางในการประกอบอาชีพและสร้างรายได้ให้กับครัวเรือน

นอกเหนือจากการค้าปลีกแบบดั้งเดิมแล้ว ย่านวงเวียนใหญ่ยังมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากพื้นที่อื่น คือเป็นแหล่งจำหน่ายวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในอุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์เครื่องหนังขนาดย่อม โดยเฉพาะบริเวณซอยสารภี 3 ซึ่งเป็นแหล่งจำหน่ายหนังแท้ หนังเทียม อุปกรณ์ตกแต่ง และวัสดุต่าง ๆ ที่ใช้ในการผลิตกระเป๋า รองเท้า และเครื่องประดับสตรี โดยร้านค้าส่วนใหญ่ดำเนินกิจการในลักษณะครอบครัวและเชื่อมโยงกับเครือข่ายแรงงานในท้องถิ่น ซึ่งมีความชำนาญในการผลิตสินค้าประเภทนี้

แรงงานในชุมชนตากสิน 5 เป็นตัวอย่างสำคัญของกลุ่มผู้ผลิตที่มีบทบาทในการรองรับคำสั่งซื้อจากผู้ประกอบการ ทั้งในระดับค้าปลีกและค้าส่ง สินค้าที่ผลิตในพื้นที่เหล่านี้มีการส่งออกไปยังตลาดต่างจังหวัด รวมถึงจำหน่ายในช่องทางออนไลน์ ซึ่งสะท้อนถึงการปรับตัวของชุมชนต่อบริบทเศรษฐกิจยุคใหม่ได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้ ยังมีประชาชนจำนวนหนึ่งที่ประกอบอาชีพในภาคบริการ เช่น พนักงานร้านค้า ร้านอาหาร ร้านเสริมสวย ตลอดจนแรงงานในภาคขนส่ง ไม่ว่าจะเป็นผู้ขับขี่รถโดยสารสาธารณะ รถจักรยานยนต์รับจ้าง หรือรถขนส่งสินค้าขนาดเล็ก ซึ่งถือเป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญของเศรษฐกิจในระดับท้องถิ่น

ทั้งนี้ แม้ว่าย่านวงเวียนใหญ่จะเคยเป็นศูนย์กลางพาณิชยกรรมที่มีความคึกคักอย่างมากในอดีต แต่จากการขยายตัวของเมืองและการกระจายศูนย์เศรษฐกิจออกสู่พื้นที่ชานเมือง ส่งผลให้บทบาทของวงเวียนใหญ่ในฐานะศูนย์กลางธุรกิจลดลง อย่างไรก็ตาม พื้นที่แห่งนี้ยังคงมีความสำคัญในเชิงเศรษฐกิจระดับชุมชน และมีศักยภาพในการปรับตัวรองรับการพัฒนาเมืองในอนาคต โดยเฉพาะเมื่อมีโครงการระบบขนส่งมวลชนและการพัฒนาเชิงพาณิชย์ใหม่ที่เข้ามาในพื้นที่

ร้านอาหารชื่อดัง: เฝอหม้อไฟ วงเวียนใหญ่ (Phomorfai wongwianyai) เจ้ภาหอยแครงลวก สมศักดิ์ปูอบ ลาดหญ้า จุ่มลาดหญ้าหน้าสหกรณ์ เจ๊เช็ง โภชนา โจ๊กหมูลาดหญ้า (เตาถ่าน) ลาดหญ้า ข้าวหมูทอด เฮียวงค์ บัวลอยไข่เค็ม เจริญนคร ฯลฯ

ศูนย์การค้าและห้างสรรพสินค้า : แพลตฟอร์ม วงเวียนใหญ่ โรบินสัน สาขาลาดหญ้า ตลาดวงเวียนใหญ่ ฯลฯ

วิถีชีวิตและศาสนาประเพณีในย่านวงเวียนใหญ่สะท้อนถึงความหลากหลายทางวัฒนธรรมและการผสมผสานระหว่างความทันสมัยกับการรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีของชุมชนดั้งเดิม การดำเนินชีวิตของประชาชนในย่านนี้ยังคงรักษาค่านิยมทางสังคมและศาสนาในท้องถิ่น ที่สะท้อนให้เห็นถึงการมีความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นในชุมชน และการพึ่งพาอาศัยกันในเรื่องต่าง ๆ ทั้งทางเศรษฐกิจและสังคม

ประชาชนในย่านวงเวียนใหญ่เน้นการทำงานและการค้าขาย โดยเฉพาะในตลาดวงเวียนใหญ่ ตลาดเงินวิจิตร และตลาดเจริญรัก ซึ่งเป็นแหล่งการค้าที่คึกคักและมีความสำคัญในการจัดจำหน่ายสินค้า อาทิ อาหารสด และอุปกรณ์เครื่องหนัง นอกจากนี้ยังมีการผลิตสินค้าประเภทเครื่องหนัง เช่น กระเป๋า รองเท้า และเครื่องประดับที่เป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะในชุมชนนี้ การประกอบอาชีพส่วนใหญ่ในพื้นที่นี้มุ่งเน้นไปที่การค้าขายและการผลิตสินค้าที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมเครื่องหนัง

อีกทั้งประชากรในพื้นที่ยังคงเน้นความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดระหว่างสมาชิกในครอบครัวและในชุมชน โดยการแบ่งปันทรัพยากรและการช่วยเหลือซึ่งกันและกันในหลายด้าน ทั้งในด้านเศรษฐกิจและการพัฒนาในเชิงสังคม โดยประชากรในย่านวงเวียนใหญ่ยังคงรักษาค่านิยมในเรื่องการทำงานร่วมกัน และการสร้างความมั่นคงในชีวิตผ่านการมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางเศรษฐกิจของชุมชน

ศาสนาพุทธเป็นศาสนาหลักในย่านวงเวียนใหญ่ โดยมีวัดสำคัญ เช่น วัดสมเด็จพระเจ้าตากสิน ซึ่งเป็นศูนย์กลางทางศาสนาที่ประชาชนในพื้นที่เคารพนับถือ การไปวัดทำบุญในวันพระหรือการถวายสังฆทานเป็นประเพณีที่ยังคงได้รับการปฏิบัติอย่างเคร่งครัดในย่านนี้ โดยประชาชนมักใช้โอกาสวันพระในการร่วมกิจกรรมทางศาสนา เช่น การฟังธรรม การทำบุญเพื่อเสริมสร้างสิริมงคล และการถวายสังฆทานตามวัดต่าง ๆ ในพื้นที่

นอกจากนี้ยังมีการจัดกิจกรรมตามวันสำคัญทางพุทธศาสนา เช่น วันสงกรานต์และวันออกพรรษา ซึ่งถือเป็นช่วงเวลาที่ประชาชนในย่านวงเวียนใหญ่จะร่วมกันทำบุญและจัดงานประเพณีต่าง ๆ อย่างคึกคัก เช่น การทำบุญที่วัด การรดน้ำขอพรผู้สูงอายุ และการจัดขบวนแห่สงกรานต์

วิถีชาวไทยเชื้อสายจีน

วิถีชีวิตของชาวไทยเชื้อสายจีนในย่านวงเวียนใหญ่ยังคงรักษาประเพณีและกิจกรรมทางศาสนาจีนอย่างเคร่งครัด เช่น การไหว้พระจันทร์ในเทศกาลเช็งเม้ง ซึ่งเป็นการบูชาเทพเจ้าและบรรพบุรุษ อีกทั้งยังมีการทำบุญและไหว้เจ้าในวันสำคัญต่าง ๆ ตามประเพณีของชาวจีน เช่น เทศกาลตรุษจีน ซึ่งถือเป็นกิจกรรมสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ในครอบครัวและชุมชน

ในช่วงเทศกาลตรุษจีน ชาวไทยเชื้อสายจีนในย่านวงเวียนใหญ่จะทำการบูชาเทพเจ้าและขอพรให้เกิดความสุข ความเจริญรุ่งเรืองในชีวิต พร้อมทั้งมีการจัดกิจกรรมร่วมกันในครอบครัวและชุมชนเพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์และการแบ่งปันความสุขในช่วงเวลาแห่งปีใหม่จีนประเพณีท้องถิ่นในย่านวงเวียนใหญ่มีความสำคัญในการเสริมสร้างความสัมพันธ์ในชุมชน เช่น การจัดกิจกรรมสงกรานต์ในช่วงเดือนเมษายน ซึ่งมีการรดน้ำขอพรผู้สูงอายุและการทำบุญที่วัดต่าง ๆ โดยประชาชนในชุมชนจะร่วมกิจกรรมเหล่านี้เพื่อแสดงถึงความเคารพในธรรมเนียมประเพณีของท้องถิ่น

การจัดขบวนแห่สงกรานต์ในบางปียังคงเป็นประเพณีที่สำคัญของชุมชน โดยมีกิจกรรมร่วมกันที่ช่วยเสริมสร้างความรักความสามัคคีในหมู่สมาชิกของชุมชน

นอกจากวิถีชีวิตและศาสนาประเพณีที่กล่าวมาแล้ว วงเวียนใหญ่ยังเป็นที่ตั้งของพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ซึ่งถือเป็นสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์และเป็นจุดศูนย์รวมจิตใจของประชาชนฝั่งธนบุรี การสักการะพระบรมราชานุสาวรีย์ในทุกปีวันที่ 28 ธันวาคมเป็นประจำถือเป็นการน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ การจัดงานฉลองในวันดังกล่าวถือเป็นงานสำคัญที่ประชาชนในพื้นที่ร่วมกันจัดขึ้นด้วยความภาคภูมิใจ

นอกจากนี้ บริเวณสวนหย่อมรอบพระบรมราชานุสาวรีย์ยังเป็นพื้นที่สำหรับพักผ่อนหย่อนใจของชาวบ้านในพื้นที่ ซึ่งทำให้พื้นที่นี้มีบทบาทสำคัญในด้านทั้งประวัติศาสตร์และการพัฒนาความสัมพันธ์ในชุมชน

วิถีชีวิตและศาสนาประเพณีในย่านวงเวียนใหญ่สะท้อนถึงการรักษาความสมดุลระหว่างความทันสมัยกับการคงไว้ซึ่งคุณค่าทางศาสนาและประเพณีท้องถิ่นที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษและเป็นส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์ของชุมชนในพื้นที่นี้

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ย่านวงเวียนใหญ่ในฐานะศูนย์การค้าของกรุงเทพมหานคร

ย่านวงเวียนใหญ่ตั้งอยู่ในเขตธนบุรีของกรุงเทพมหานคร ถือเป็นหนึ่งในศูนย์กลางทางเศรษฐกิจที่สำคัญในเมืองหลวง โดยเฉพาะในด้านการค้า การบริการ และการคมนาคม เนื่องจากพื้นที่นี้มีความสามารถในการเชื่อมต่อกับทั้งฝั่งพระนครและพื้นที่อื่น ๆ ของกรุงเทพมหานครได้อย่างสะดวกสบาย ทำให้ย่านวงเวียนใหญ่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของกรุงเทพฯและสร้างรายได้ให้แก่ประชาชนในพื้นที่และพื้นที่ใกล้เคียง

หนึ่งในจุดเด่นของย่านวงเวียนใหญ่คือความคึกคักของตลาด ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่ ตลาดวงเวียนใหญ่ ตลาดเงินวิจิตร และตลาดเจริญรัท เป็นตลาดที่มีสินค้าหลากหลายประเภททั้งสินค้าอุปโภคบริโภคและสินค้าหัตถกรรมที่ผลิตในท้องถิ่น เช่น อาหารสด ผลไม้ เครื่องใช้ และสินค้าพื้นบ้าน ซึ่งสามารถตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในพื้นที่และพื้นที่ใกล้เคียง การค้าขายในตลาดเหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นแหล่งจำหน่ายสินค้า แต่ยังเป็นแหล่งสร้างรายได้หลักให้แก่ผู้ค้ารายย่อยและชุมชนในพื้นที่ โดยเฉพาะการค้าขายเครื่องหนังซึ่งเป็นสินค้าที่มีชื่อเสียงและได้รับความนิยมทั้งในและต่างประเทศ สินค้าเช่นกระเป๋าหนัง รองเท้า และเครื่องประดับ ที่ผลิตในย่านวงเวียนใหญ่มักมีคุณภาพสูงและได้รับการยอมรับจากลูกค้าทั้งในและต่างประเทศ

ย่านวงเวียนใหญ่ยังมีบทบาทสำคัญในด้านการผลิตสินค้าท้องถิ่น โดยเฉพาะการผลิตเครื่องหนังซึ่งเป็นอุตสาหกรรมที่มีความเชี่ยวชาญในชุมชนนี้ สินค้าประเภทนี้ได้รับความนิยมจากผู้บริโภคทั้งในประเทศและต่างประเทศ การผลิตเครื่องหนังในย่านนี้มักมีการผลิตโดยชุมชนท้องถิ่นที่มีความชำนาญและประสบการณ์ในการผลิต ทำให้สินค้าที่ผลิตออกมามีความพิเศษและมีคุณภาพที่เป็นที่ต้องการในตลาด

นอกจากนี้ การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในย่านวงเวียนใหญ่ก็มีบทบาทสำคัญในการเสริมสร้างศักยภาพทางเศรษฐกิจของพื้นที่ การปรับปรุงถนนและระบบขนส่งสาธารณะ รวมถึงการพัฒนาอาคารพาณิชย์และพื้นที่เชิงพาณิชย์ ทำให้ย่านนี้มีความพร้อมในการรองรับกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว โครงสร้างพื้นฐานที่ดีช่วยให้การเดินทางสะดวกสบายและเสริมสร้างความสะดวกในการค้าขายและบริการต่าง ๆ

ย่านวงเวียนใหญ่ยังมีความสำคัญในด้านการคมนาคม โดยตั้งอยู่ในทำเลที่สามารถเชื่อมต่อกับโครงข่ายคมนาคมที่สำคัญของกรุงเทพมหานคร เช่น สะพานสมเด็จพระเจ้าตากสิน สะพานพระพุทธยอดฟ้า และสะพานกรุงเทพ ซึ่งช่วยให้การเดินทางระหว่างฝั่งธนบุรีและฝั่งพระนครเป็นไปอย่างสะดวกและรวดเร็ว นอกจากนี้ยังมีท่าเรือคลองสาน ท่าเรือดินแดง และท่าสาทรที่เชื่อมโยงการเดินทางทางน้ำ ซึ่งเพิ่มความสะดวกในการขนส่งสินค้าและการเดินทางข้ามฟากแม่น้ำเจ้าพระยา

อีกด้านหนึ่งที่สำคัญคือการรักษาประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่นในย่านวงเวียนใหญ่ โดยพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชซึ่งตั้งอยู่ในย่านนี้ เป็นสถานที่สำคัญที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของประชาชนฝั่งธนบุรี การจัดงานฉลองวันพระราชทานเพลิงพระบรมศพและกิจกรรมต่าง ๆ ในวันสำคัญของชาติช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ในชุมชนและทำให้ประชาชนในพื้นที่มีการรวมตัวกันเพื่อร่วมเฉลิมฉลองและร่วมกิจกรรมทางศาสนาและประเพณีต่าง ๆ ที่ช่วยส่งเสริมอัตลักษณ์ท้องถิ่น

ย่านวงเวียนใหญ่มีความสำคัญในฐานะศูนย์กลางทางเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจของกรุงเทพมหานครได้อย่างมีประสิทธิภาพ จากการค้าขายที่คึกคัก การผลิตสินค้าท้องถิ่นที่มีชื่อเสียง การเชื่อมต่อกับโครงข่ายคมนาคมที่สะดวก และการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่พร้อมรองรับการเติบโตของเศรษฐกิจ ย่านวงเวียนใหญ่จึงถือเป็นพื้นที่สำคัญที่มีบทบาทในการส่งเสริมเศรษฐกิจของกรุงเทพฯ และพื้นที่โดยรอบอย่างยั่งยืน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ด้านเศรษฐกิจ:

ในอดีตย่านวงเวียนใหญ่เริ่มต้นจากการเป็นแหล่งการค้าสำคัญที่มีทั้งร้านค้า ตลาด และแหล่งผลิตสินค้าท้องถิ่น เช่น สินค้าเครื่องหนัง เช่น กระเป๋า รองเท้า และเครื่องประดับต่าง ๆ ที่ได้รับความนิยมทั้งในและนอกพื้นที่ การค้าขายในตลาดวงเวียนใหญ่ถือเป็นแหล่งรายได้หลักของชุมชน และยังมีตลาดเจริญรักและตลาดเงินวิจิตรที่ถือเป็นแหล่งค้าขายสินค้าที่มีความคึกคักในย่านนี้

ในปัจจุบัน ย่านวงเวียนใหญ่ยังคงเป็นศูนย์กลางการค้าปลีกที่มีความสำคัญ โดยได้รับอิทธิพลจากการพัฒนาทางเศรษฐกิจที่เติบโตตามการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เช่น การขยายตัวของระบบขนส่งสาธารณะและการพัฒนาทางถนน ซึ่งช่วยเพิ่มความสะดวกในการเดินทางเข้าถึงพื้นที่ทำให้การค้าขายมีความสะดวกยิ่งขึ้น ประชาชนสามารถเข้าถึงร้านค้าและบริการต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาโครงการที่อยู่อาศัยและอาคารพาณิชย์ในพื้นที่ ซึ่งมีบทบาทในการสร้างรายได้และขยายพื้นที่เชิงพาณิชย์ในย่านนี้

นอกจากนี้ ย่านวงเวียนใหญ่ยังคงเป็นแหล่งผลิตสินค้าท้องถิ่นที่สำคัญ โดยเฉพาะในด้านการผลิตเครื่องหนัง ซึ่งยังคงได้รับความนิยมจากผู้บริโภคที่มาซื้อสินค้าหรือสั่งทำสินค้าจากผู้ผลิตในพื้นที่ สินค้าประเภทนี้ได้ขยายตลาดไปยังลูกค้าทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด จนกลายเป็นแหล่งสร้างรายได้ที่สำคัญของชุมชน 

อย่างไรก็ตาม ย่านวงเวียนใหญ่ยังคงได้รับผลกระทบจากการพัฒนาภาคบริการที่เติบโตอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะการเปิดให้บริการธุรกิจในรูปแบบของร้านค้า ร้านอาหาร และธุรกิจบริการต่าง ๆ ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างงานและส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่น ส่งผลให้มีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในด้านเศรษฐกิจ โดยเฉพาะจากการขยายตัวของตลาด การพัฒนาทางด้านการคมนาคม และการเสริมสร้างแหล่งผลิตสินค้าท้องถิ่นที่มีความหลากหลาย ทำให้ย่านนี้เป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจที่มีความสำคัญทั้งในระดับท้องถิ่นและในกรุงเทพมหานคร

ด้านระบบสาธารณูปโภค:

การเปลี่ยนแปลงศูนย์กลางการเดินทางของย่านวงเวียนใหญ่ในกรุงเทพมหานครมีความสำคัญต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและการขนส่งของเมืองในภาพรวม ย่านวงเวียนใหญ่ตั้งอยู่ในทำเลที่สำคัญทั้งในด้านการเชื่อมต่อทางถนนและทางน้ำ ทำให้เป็นจุดศูนย์กลางที่สามารถเชื่อมโยงการเดินทางระหว่างฝั่งธนบุรีและฝั่งพระนครได้อย่างสะดวกสบาย อีกทั้งยังมีบทบาทสำคัญในการกระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่และเมืองโดยรวม

ในอดีตนั้นย่านวงเวียนใหญ่เป็นแหล่งเชื่อมต่อระหว่างการขนส่งทางถนนและการขนส่งทางน้ำ โดยมีสะพานสำคัญที่ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา เช่น สะพานสมเด็จพระเจ้าตากสินและสะพานพระพุทธยอดฟ้า ซึ่งช่วยให้การเดินทางข้ามฟากสะดวกขึ้น การขนส่งทางน้ำก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การเดินทางระหว่างสองฝั่งสะดวกและลดความแออัดบนถนน ด้วยท่าเรือที่สำคัญเช่น ท่าเรือดินแดงและท่าสาทรที่เชื่อมต่อกับระบบการขนส่งทางน้ำในแม่น้ำเจ้าพระยา ทำให้สามารถเดินทางได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว

การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านขนส่งสาธารณะในย่านวงเวียนใหญ่ได้มีความคืบหน้ามากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะการเชื่อมโยงกับระบบรถไฟฟ้าบีทีเอสและโครงการรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินที่กำลังขยายพื้นที่ให้เข้าถึงได้สะดวกยิ่งขึ้น การพัฒนาเหล่านี้ทำให้ประชาชนในพื้นที่สามารถเดินทางเข้าออกจากย่านได้อย่างสะดวกและรวดเร็ว โดยไม่ต้องพึ่งพาการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล ซึ่งช่วยลดปัญหาการจราจรในพื้นที่ที่มีความหนาแน่นสูง นอกจากนี้ ยังมีการพัฒนาถนนและเส้นทางต่าง ๆ เพื่อรองรับการขนส่งและการเดินทางในย่านวงเวียนใหญ่ที่สะดวกและทันสมัยมากขึ้น ทั้งนี้การพัฒนาถนนและซอยในย่านนี้ยังช่วยเชื่อมโยงการเดินทางระหว่างพื้นที่ต่าง ๆ ในกรุงเทพมหานคร ทำให้ย่านวงเวียนใหญ่เป็นศูนย์กลางที่มีความสำคัญในการเชื่อมโยงการเดินทางในเมืองหลวง ซึ่งการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ดีในย่านวงเวียนใหญ่ยังส่งผลต่อการพัฒนาการค้าทางธุรกิจในเชิงพาณิชย์ การขยายตัวของตลาดสินค้าและบริการต่าง ๆ รวมถึงการเพิ่มพื้นที่เชิงพาณิชย์ที่เหมาะสมกับการลงทุนทำให้ย่านวงเวียนใหญ่มีความหลากหลายทางเศรษฐกิจมากขึ้น

การเปลี่ยนแปลงด้านศูนย์กลางการเดินทางของย่านวงเวียนใหญ่สะท้อนให้เห็นถึงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและการเดินทางในกรุงเทพมหานคร ความสะดวกในการเดินทางทั้งในด้านการขนส่งทางถนนและทางน้ำ รวมถึงการพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะที่ทันสมัย ช่วยเสริมสร้างความสะดวกสบายในการเดินทางและสนับสนุนการเติบโตทางเศรษฐกิจในย่านนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

พระบรมราชานุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช

พระบรมราชานุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช อยู่บริเวณวงเวียนใหญ่ ถนนประชาธิปก ประดิษฐานในลักษณะทรงม้า พระหัตถ์ขวาทรงพระแสงดาบ ความสูงจากเท้าม้าถึงยอดพระมาลา 9 เมตร ฐานอนุสาวรีย์เป็นแท่นคอนกรีตเสริมเหล็กสูง 8.90 เมตร กว้าง 1.80 เมตร ยาว 3.90 เมตร สองด้านของแท่นฐานมีรูปปั้นนูนด้านละ 2 กรอบรูป ถ่ายทอดภาพประวัติศาสตร์ 4 กรอบ คือ รูปประชาชนทุกวัยแสดงอาการโศกเศร้าหมดความหวังเมื่อกรุงแตก สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงเกลี้ยกล่อมให้ประชาชนรวมกำลังกันต่อสู้กู้อิสรภาพ และสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงต่อสู้ข้าศึก รูปประชาชนพลเมืองมีความสุขที่กอบกู้อิสรภาพได้ อนุสาวรีย์เปิดปฐมฤกษ์เมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2497 และมีพิธีสักการะพระบรมรูป ในวันที่ 28 ธันวาคมของทุกปี (องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน, ม.ป.ป.)

พัชรพรรณ พิมพ์บรรจง. (2556). ผลกระทบของการพัฒนาขนส่งระบบรางที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงพื้นที่บริเวณวงเวียนใหญ่ กรุงเทพมหานคร. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง

ศิลปวัฒนธรรม. (2 มิถุนายน 2568). ที่มาของ อนุสาวรีย์พระเจ้าตาก วงเวียนใหญ่ กับศรัทธาของ จอมพล ป. พิบูลสงคราม. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.silpa-mag.com/

สุนิษา มีนรินทร์. (2553). การประเมินผลกระทบด้านการจราจรจากการพัฒนาอสังหาริมทรัพย์: กรณีศึกษาที่อยู่อาศัยประเภทอาคารชุดบริเวณสถานีรถไฟฟ้าวงเวียนใหญ่และสถานีรถไฟฟ้าธนบุรี. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุภา รุจิรกุล. (2545). แนวทางการฟื้นฟูพื้นที่ศูนย์กลางเก่า : กรณีศึกษาย่านวงเวียนใหญ่. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สำนักงานเขตธนบุรี. (ม.ป.ป.). สภาพพื้นที่ทั่วไปของเขตธนบุรี. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://webportal.bangkok.go.th/

องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. (ม.ป.ป.). พระบรมราชานุสาวรีย์พระเจ้าตากสินมหาราช. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://cbtthailand.dasta.or.th/

ANANDA DEVELOPMENT. (1 เมษายน 2561). WONGWIANYAI: THONBURI HUB. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.ananda.co.th/

BLT Bangkok. (18 พฤษภาคม 2561). ออกไปเยือนวงเวียนใหญ่ให้หัวใจได้พองโต. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.bltbangkok.com/

DDproperty. (12 มกราคม 2562). รู้จักย่านวงเวียนใหญ่แบบเจาะลึก. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.ddproperty.com/

HOMEZOOMER. (ม.ป.ป.). วงเวียนใหญ่ จุดศูนย์กลางของย่านฝั่งธน. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.homezoomer.com/

PropertyScout. (22 สิงหาคม 2565). วงเวียนใหญ่ ย่านแหล่งการค้าและการพักอาศัย ที่สามารถเชื่อมต่อการเดินทางไปยังพื้นที่ต่าง ๆ ได้มากมาย จากถนนหลายสายที่เชื่อมต่อได้ในพื้นที่. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://propertyscout.co.th/

SC ASSET. (2567). 9 ที่เที่ยววงเวียนใหญ่ กิน-ดื่ม-เที่ยว เอาใจเหล่าวัยรุ่น. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.scasset.com/

True ID. (19 สิงหาคม 2567). เที่ยวกรุงเทพ 1 วัน วงเวียนใหญ่ ตลาดพลู วัดปากน้ำ ถ่ายรูปเพลิน วัดสวยฝั่งธนบุรี. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://travel.trueid.net/ 

Wong nai. (1 มิถุนายน 2564). 15 ร้านอาหารวงเวียนใหญ่ - ลาดหญ้า มาย่านนี้ต้องแวะ. สืบค้น 9 เมษายน 2568, จาก https://www.wongnai.com/