บ้านไทยสามัคคี หมู่ที่ 9 ตำบลแม่ภาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นหมู่บ้านที่แยกตัวมาจากบ้านแม่กื้ดหลวง หมู่ที่ 1 ตำบลแม่กาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เนื่องจากหมู่บ้านมีการขยายตัวและมีประชากรมากขึ้น

บ้านแม่กื้ดหลวงมีที่มาจาก เมื่อประมาณ ปี 2468 ได้มีราษฎรกลุ่มหนึ่งอพยพมาจากภาคเหนือของประเทศไทย ได้แก่ จังหวัดลำพูนและจังหวัดลำปาง โดยมีเป้าหมายที่จะเดินทางไปตั้งถิ่นฐานใหม่ในเขตแดนของประเทศพม่า ซึ่งในขณะนั้นยังคงเป็นพื้นที่ที่เปิดกว้างให้ผู้คนเข้าไปแสวงหาที่ดินทำกินและแสวงหาชีวิตใหม่ อย่างไรก็ตาม เมื่อคณะผู้อพยพเดินทางมาถึง อำเภอแม่สอด ซึ่งเป็นเขตชายแดนของประเทศไทยในจังหวัดตาก ปรากฏว่า เจ้าเมืองฉอด (เจ้าเมืองในพื้นที่แม่สอดขณะนั้น) ได้รับทราบเรื่องการอพยพและไม่ได้อนุญาตให้ราษฎรกลุ่มนี้เดินทางข้ามแดนเข้าไปในประเทศพม่า

แทนที่จะปล่อยให้เดินทางต่อไป เจ้าเมืองได้พาราษฎรกลุ่มนี้ไปยังสถานที่แห่งหนึ่ง ซึ่งในอดีตเคยเป็นหมู่บ้านของชาวปกาเกอะญอ แต่เนื่องจากเหตุการณ์หรือสถานการณ์บางอย่าง ชาวปกาเกอะญอในพื้นที่นั้นได้อพยพออกไปจนหมด เหลือเพียง 2 ครัวเรือนสุดท้าย ที่ยังคงอาศัยอยู่ ราษฎรกลุ่มใหม่จึงได้ปรึกษาหารือกันอย่างรอบคอบ และตกลงใจกันว่าจะพักอาศัยในพื้นที่นี้ชั่วคราวก่อน ต่อมาทางราชการได้มอบพื้นที่ทำกินให้กับชุมชน เพื่อให้สามารถตั้งหลักปักฐานถาวรได้ โดยพื้นที่ที่มอบให้ประกอบด้วยบริเวณที่เรียกว่า "ทุ่งหลวง” และ "ทุ่งใต้" ซึ่งถือเป็นทรัพยากรและพื้นที่อันอุดมสมบูรณ์ เหมาะแก่การทำเกษตรกรรม ชาวบ้านจึงเห็นพ้องต้องกันที่จะตั้งถิ่นฐานอย่างถาวรในบริเวณนี้ และได้ตั้งชื่อหมู่บ้านใหม่ว่า "แม่กึ้ดหลวง" โดยคำว่า "กึ้ด" เป็นคำในภาษาถิ่นเหนือที่แปลว่า "คิด" และคำว่า "หลวง" หมายถึง "ทุ่งหลวง" ซึ่งเป็นชื่อของพื้นที่ที่ได้รับมอบมา ดังนั้น ชื่อหมู่บ้าน "แม่กึ้ดหลวง" จึงมีความหมายถึง "ทุ่งหลวงที่ระลึกถึง" หรือ "ทุ่งหลวงที่คิดไว้เป็นที่ตั้งบ้านเรือน"

ที่ตั้งของหมู่บ้านไทยสามัคคี ตำบลแม่ภาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของอำเภอแม่สอดห่างจากอำเภอแม่สอด 10 กิโลเมตร และห่างจากจังหวัดตาก 94 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ หมู่ที่ 1 บ้านแม่กื๊ดหลวงและ หมู่ที่ 12 บ้านใหม่พัฒนา ตำบลแม่กาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
• ทิศใต้ ติดต่อกับ หมู่ 8 ตำบลแม่ปะ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ หมู่ที่ 15 บ้านตอนสว่าง ตำบลแม่ภาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก

ลักษณะภูมิประเทศ

พื้นที่ล้อมรอบด้วยภูเขามีแม่น้ำสายสำคัญ คือ แม่น้ำแม่กี๊ดหลวงและลำห้วยไหลผ่าน ประชาชนส่วนใหญ่ได้ใช้น้ำประปาภูเขาเป็นน้ำดื่มน้ำใช้

พื้นที่ของหมู่บ้าน

มีพื้นที่หมู่บ้าน แบ่งเป็นพื้นที่อยู่อาศัย 250 ไร่ พื้นที่การเกษตร 5.275 ไร่ พื้นที่สาธารณประโยชน์ 8 ไร่ พื้นที่ป่าชุมชน 5,250 ไร่ พื้นที่อื่น ๆ (ป่าสงวนแห่งชาติ) จำนวน 30,000 ไร่

ข้อมูลประชากรจากสำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง พ.ศ. 2568 พบว่า หมู่ที่ 9 บ้านไทยสามัคคี มีประชากรที่เป็นคนไทยจำนวน 1,248 คน แบ่งเป็นชาย 614 คน และหญิง 634 คน โดยมีประชากรที่ไม่ใช่คนไทย จำนวนทั้งหมด 204 คน แบ่งเป็นชาย 106 คน และหญิง 98 คน จำนวนประชากรทั้งหมดมี 1,452 คน ภายในชุมชนมีจำนวนบ้านทั้งหมด 661 หลัง

อาชีพหลัก ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม

อาชีพเสริม รองลงมาเป็นอาชีพค้าขายและรับจ้างทั่วไป

งานประเพณีล้านนาไหว้สาปาระมีพระเจ้าทันใจรัตนมุงเมือง (ในวันศุกร์ เสาร์ อาทิตย์สุดท้ายของเดือนมกราคมในทุกปี)

ทางวัดและชุมชนจะร่วมกันสืบสานประเพณีอันล้ำค่า คือ การสืบสานประเพณีล้านนาไหว้สาปาระมีพระเจ้าทันใจรัตนมุงเมือง โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อสร้างความสมัครสมานสามัคคีในชุมชน และยังเป็นการสืบสานประเพณีอันเก่าแก่และทรงคุณค่า ดังที่กล่าวไว้ข้างตันนั้น งานประเพณีจะแบ่งออกเป็นสามวัน คือ วันศุกร์เป็นวันจะนำองค์พระเจ้าทันใจจำลองแห่รอบ ๆ หมู่บ้าน และนครแม่สอด เพื่อเป็นการประชาสัมพันธ์ให้แก่พุทธศาสนิกชนโดยทั่วไปได้ทราบ งานประจำปีของทางวัดได้เริ่มขึ้นแล้วโดยในขบวนนั้นชาวบ้านจะร่วมมือกันเดินและแต่งกายแบบล้านนาเพื่อสืบสานอริยะประเพณีโบราณเอาไว้ วันเสาร์เป็นวันที่สองของงานประเพณีและเป็นวันที่สำคัญ ที่สุดของงาน คือจะมีการสืบชะตาหลวงโดยชาวบ้านในหมู่บ้านตลอดจนถึงพุทธศาสนิกชนทั่วไปจะเข้าร่วมการสืบชะตาหลวงที่วัด และมีการโยงด้ายจากวัดไปยังบ้านทุกหลังคาเรือน มีการอาราธนาพระเถระทั่วล้านนาจำนวน 139 รูป ทำพิธีสืบชะตาให้กับพุทธศาสนิกชนที่มาทำบุญ และวันอาทิตย์เป็นวันสุดท้ายของประเพณีจะมีการละเล่นต่าง ๆ ที่เป็นแบบล้านนาโบราณ อาทิ การขับร้องซอล้านนาการฟ้อนรำเป็นต้น

วัดไทยสามัคคี เดิมมีชื่อว่า วัดเหนือ หรือ วัดใหม่ ตั้งอยู่หมู่ที่ 9 บ้านไทยสามัคคี ตำบลแม่ภาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เป็นวัดสำคัญที่ได้รับรางวัลด้านการท่องเที่ยว และเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชน ก่อสร้างเมื่อปี พ.ศ.2482 ในที่ดินของนายจักร แผ่ภาษา ที่ได้มอบที่ดินถวาย มีท่านพระครูอุทัย (ครูบามูล) เจ้าคณะตำบลแม่สอด เป็นประธานการก่อสร้าง จากนั้นได้มีคณะศรัทธาได้ร่วมแรงกันสร้างกุฏิไม้ไผ่มุงหลังคาด้วยแฝกพอเป็นที่พักพิงอาศัยของพระภิกษุสงฆ์และสามเณรขึ้นมา 1 หลัง เพื่อประกอบการบำเพ็ญกุศล เมื่อสร้างเสร็จแล้ว ท่านพระครูอุทัยได้มอบให้พระวัน (ครูบาวัน) เจ้าอาวาสรูปแรกมาครองวัด ปัจจุบันมีพระครูเมชากิจโกศล เป็นเจ้าอาวาส พระพุทธรูปที่สำคัญในวัดได้แก่ พระเจ้าทันใจรัตนมุงเมือง ถือเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ ที่เรียกพระเจ้าทันใจ เพราะใช้เวลาในการปั้นต้องแล้วเสร็จภายในวันเดียว ก่อนพระอาทิตย์ตกดิน พร้อมกับทำพิธีเจริญพระพุทธมนต์ตลอดจนเสร็จ พระเจ้าทันใจมีหัวใจ และอวัยวะภายใน ที่ทำด้วยเงินแท้อยู่ข้างใน พร้อมทั้งกระดูกที่ทำจากไม้มงคลของล้านนา สำหรับพระเจ้าทันใจรัตนมุงเมือง ได้ประดิษฐานอยู่ในอุโบสถของวัดไทยสามัคคี เป็นที่เคารพ สักการะของพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป 

พิพิธภัณฑ์ไม้แกะสลัก พระอุโบสถสถาปัตยกรรมการสร้างแบบล้านนาผสมผสานศิลปะไทยใหญ่ มณฑปรอยพระพุทธบาท มณฑปรอยพระพุทธบาทสร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง ซึ่งสร้างขึ้นเป็นพุทธบูชาเช่นเดียวกับการสร้างพระพุทธรูป มีอายุราว 200 กว่าปี ได้นำมาจากประเทศพม่ารวมถึงพระพุทธเจ้าน้อย ทำให้มีคณะศรัทธามากราบไหว้จากทั้งฝั่งประเทศเมียนมาและประชาชนและนักท่องเที่ยวจากทั่วประเทศไทย

เกียรติประวัติ

• พ.ศ. 2555 ได้รับรางวัลชนะเลิศวัดและหมู่บ้านส่งเสริมสุขภาพ ดีเด่น ประจำจังหวัดตาก จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดตาก
• พ.ศ. 2556 ได้รับรางวัลชนะเลิศหมู่บ้านต้นแบบ ลดเสี่ยง ลดโรค ประจำจังหวัดตาก
• พ.ศ. 2557 ได้รับรางวัลชนะเลิศหมู่บ้านส่งเสริมสุขภาพดีเด่น ประจำจังหวัดตากจากกระทรวงสาธารณสุข ณ มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
• พ.ศ. 2557 ได้รับรางวัลชนะเลิศป่าชุมชนระดับประเทศ ป่าชุมชนห้วยขนุนโครงการคนรักษ์ป่า ป่ารักชุมชน
• พ.ศ. 2557 ได้รับรางวัลชนะเลิศหมู่บ้านส่งเสริมสุขภาพดีเด่นประจำจังหวัดตากจากกระทรวงสาธารณสุข ณ มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
• พ.ศ. 2557 ได้รับคัดเลือกเป็นหมู่บ้านต้นแบบของจังหวัดตากในการท่องเที่ยวเส้นทางแสวงบุญในมิติทางศาสนาสนับสนุนโดยกรมการศาสนาและกระทรวงวัฒนธรรม
• พ.ศ. 2557 ได้รับคัดเลือกเป็นหมู่บ้านต้นแบบแห่งแรกของจังหวัดตากในการร่วมโครงการ หมู่บ้านศีล 5 ชาวประชาเป็นสุขสนับสนุนโดย กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม
• พ.ศ. 2558 ได้รับรางวัลดีเด่นอุตสาหกรรมท่องเที่ยวไทย ครั้งที่ 10 ป่าชุมชนห้วยขนุน โครงการคนรักษ์ป่า น้ำรักชุมชน
• พ.ศ. 2559 ได้รับรางวัลดีเด่น วัฒนคุณาธร จากกระทรวงวัฒนธรรมประเภทกลุ่มบุคคล (บ้านไทยสามัคคี)
• พ.ศ. 2560 ได้รับรางวัลวัดและหมู่บ้านคุณธรรมต้นแบบของจังหวัดตากในงานสมัชชาคุณธรรมภาคเหนือ
• ได้รับโล่เชิดชูเกียรติ หมู่บ้านดีเด่นจาก สสส. ประจำปี 2560
• ได้รับรางวัลชนะเลิศ หมู่บ้านสะอาดประจำตำบลแม่กาษา ประจำปี 2560
• พ.ศ. 2560 ได้รับรางวัลหมู่บ้านสืบสานตำนานต้นไม้ระดับประเทศ
• ได้รับโล่เชิดชูเกียรติหมู่บ้านดีเด่นจาก สสส. ประจำปี 2560

ใช้ภาษาเหนือในการติดต่อสื่อสารในท้องถิ่นและใช้ภาษาไทยในการติดต่อราชการหรือสื่อสารกับคนภายนอกชุมชน

เส้นทางการท่องเที่ยว มี 4 เส้นทางการท่องเที่ยว ประกอบด้วย

1.โปรแกรมเส้นทางพุทธศิลป์แห่งแม่กาษา จำนวน 4 แห่ง เพื่อสร้างความเป็นสิริมงคลให้กับชีวิตตามวิถี และความเชื่อของชาวพุทธศาสนิกชน รวมทั้งได้ชื่นชมความงดงามของสถาปัตยกรรมของวัดที่มีลักษณะเป็นแบบวังไทย ที่วัดศรีพรเพ็ญมาตยาราม กราบนมัสการ "พระเจ้าทันใจรัตนมุงเมือง" พร้อมเรียนรู้พิธีการสร้างพระเจ้าทันใจ ตามแบบล้านนาไทย ที่วัดไทยสามัคคี หลังจากนั้นไปสักการะเกจิดังนักบุญแห่งลุ่มน้ำเมย (หลวงพ่อครูบากัญไชย) ด้วยบุญญาบารมีของหลวงพ่อ ร่างกายของท่านจึงไม่เน่าเปื่อยไปตามกาลเวลา ได้ที่วัดมาตานุสรณ์ ออกจากวัดมาตานุสรณ์แล้ว เดินทางไปขอพรกับองค์เทพต่าง ๆ ให้สักการะขอพร เช่น 1) วิหารพระพุทธภัทรกัป 2) เทวาลัยพระพิฆเนศ 3) เทวาลัยพระตรีมูรติ 4) ขอพรพระศิวะนาคราช 5) ขอพรพระราหู และ 6) ขอพรพระเจ้าตากสิน ที่เทวสถานดอยสา โดยมีระยะทางรวม 37.31 กิโลเมตร

2.โปรแกรมเส้นทางพลังศรัทธาและธรรมชาติบำบัด เชื่อมโยงการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ จำนวน 4 แห่ง เพื่อพักผ่อนและผ่อนคลายไปกับน้ำธรรมชาติ ช่วงเช้าชื่นชมความงดงามของสถาปัตยกรรมของวัดที่มีลักษณะเป็นแบบวังไทย ที่วัดศรีพรเพ็ญมาตยาราม กราบนมัสการ "พระเจ้าทันใจรัตนมุงเมือง" พร้อมเรียนรู้ พิธีการสร้างพระเจ้าทันใจ ตามแบบล้านนาไทยที่วัดไทยสามัคคี จากนั้นเดินทางไปน้ำพุร้อนแม่กาษา ที่เป็นน้ำพุขนาดเล็ก มีความร้อนประมาณ 70-80 องศาเซลเซียส ธารน้ำร้อนที่พุ่งออกมาผสมกับน้ำจากผิวดินที่เป็นน้ำเย็น เกิดเป็นธารน้ำอุ่น มีกลิ่นกำมะถันอ่อน ๆ และไอน้ำลอยขึ้นมา มีบ่อน้ำแร่ให้แช่เท้า และมีห้องอาบน้ำแร่ ด้วยปริมาณความร้อนของน้ำพุร้อนสามารถใช้สำหรับในการต้มไข่ได้ โดยต้องใช้เวลาในการลวกประมาณ 20 นาที แต่หากต้องการ ผ่อนคลายกับการแช่น้ำร้อนในอ่างไม้ ช่วยผ่อนคลายความเมื่อยล้า ช่วยรักษาอาการไหล่แข็ง ปวดเมื่อยคอ บ่า ไหล่ ปวดหลัง เคล็ดขัดยอก ช่วยให้เลือดไหลเวียนดี สามารถเดินทางไปที่ภูกาษาวาเลย์&ออนเซ็น โดยมีระยะทางรวม 42.41 กิโลเมตร

3.โปรแกรมเส้นทางเดินทางสู่ธรรมชาติพร้อมสัมผัสน้ำแร่ และพลังแห่งความศรัทธา เป็นเส้นทางที่ผสมผสานกันอย่างลงตัวทั้งด้านทรัพยากรธรรมชาติ ในการเดินป่าเพื่อศึกษาธรรมชาติ เป็นระยะทางไป-กลับ 3 กิโลเมตร โดยในการเดินป่าจะได้พบกับพรรณไม้ที่หายาก เช่น (ต้นพระเจ้าห้าพระองค์) หรือลักษณะของต้นไม้ที่มีความน่าสนใจ (พูพอน) และแมลงที่น่าสนใจ (จักจั่นงวง) และจุดเด่นที่จะพบในป่า ได้แก่ น้ำตก พรรณไม้สำคัญ ได้แก่ ยาง แดง ไทร มะเดื่อ รวมทั้งได้เรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาในการรักษาทรัพยากรธรรมชาติ (การสืบชะตาป่า และฝายชะลอน้ำ) เป็นต้น ช่วงบ่ายขึ้นไปถ้ำโพธิ์ทอง ลงมาเล่นน้ำตกแม่กาษา ก่อนที่จะมาผ่อนคลายความเมื่อยล้าด้วยการลงแช่น้ำแร่ที่ภูกาษาวาเลย์&ออนเซ็น เช้าวันรุ่งขึ้นเข้าวัดทำบุญขอพรสักการะพระเกจิดังนักบุญแห่งลุ่มแม่น้ำเมย ต่อด้วยขอพรหลวงพ่อทันใจ ที่วัดไทยสามัคคี รวมระยะทาง 57.57 กิโลเมตร

4.โปรแกรมเส้นทางสำรวจถ้ำ พุทธบูชาและผ่อนคลายด้วยน้ำพุร้อน เป็นเส้นทางค่อนข้างผจญภัย เพราะต้องใช้พละกำลังในการเดินทางขึ้นถ้ำมีบันได และจุดพักเป็นระยะ ๆ แต่ต้องใช้ความแข็งแรงของร่างกายด้วย ภายในถ้ำแม่อุษามีตำนานความเชื่อ รอผู้สนใจขึ้นไปซึ่งเป็นถ้ำที่มีตำนานความเชื่อเกี่ยวกับถ้ำแม่อุษา รอคุณอยู่ ใกล้ ๆ ถ้ำแม่อุษาจะมีน้ำพุร้อนแม่กาษา ไว้ให้แช่เท้า เพื่อผ่อนคลายความเหนื่อยล้าจากการขึ้นถ้ำ มีวัดแม่กาษา ที่มีพระพุทธรูปหินอ่อนที่สวยสดงดงาม และมีถ้ำโพธิ์ทอง ที่ได้ชื่อว่ามีขี้ค้างคาวน้อยมาก รอนักผจญภัยขึ้นไปสัมผัส วันรุ่งขึ้น ไปขอพรจากองค์เทพต่าง ๆ ที่เทวสถานดอยสา และสักการบูชาหลวงพ่อทันใจ ก่อนเดินทางกลับ ระยะทางสำหรับเส้นทางนี้ 47.53 กิโลเมตร 

กรมการปกครอง. (2568). ระบบสถิติทางการทะเบียน กรมการปกครอง. สืบค้นเมื่อ 2 มิถุนายน 2568, จาก https://stat.bora.dopa.go.th

ปัญญา ไวยบุญญา, ปนัดดา ลาภเกิน, ศศิธร โคสุวรรณ,ประภัสสร ยอดสง่า, อารมย์ จันทะสอน, บุญธิดา ม่วงศรีเมืองดี และ จรีพร นาคสัมฤทธิ์. (2563). ศักยภาพด้านการท่องเที่ยวและการใช้ประโยชน์จากป่าสักของชุมชน อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก ภายใต้แผนงานการจัดการและใช้ประโยชน์จากป่าสักอย่างยั่งยืนในพื้นที่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก. รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ.

ปนัดดา ลาภเกิน, ปัญญา ไวยบุญญา, บุญธิดา ม่วงศรีเมืองดี และประภัสสร ยอดสง่า. (2559). ป่ากับชุมชน ป่าชุมชนบ้านแม่กื้ดหลวง. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ศศิธร โคสุวรรณ, ปนัดดา ลาภเกิน, บุญธิดา ม่วงศรีเมืองดี, อารมย์ จันทะสอน, ปัญญา ไวยบุญญา และ ประภัสสร ยอดสง่า. (2563). การสร้างฐานข้อมูลหมู่บ้านด้วยเทคโนโลยีภูมิสารสนเทศ ตำบลแม่กาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก. วิจัยฉบับสมบูรณ์. วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ศศิธร โคสุวรรณ, ปัญญา ไวยบุญญา และ ประภัสสร ยอดสง่า. (2566). การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศเพื่อกำหนดเส้นทางแหล่งท่องเที่ยวชุมชน ตำบลแม่กาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก. วิจัยฉบับสมบูรณ์, วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.