
บ้านใหม่ศรีจำปาเป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก มีความโดดเด่นในเรื่องการทำผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ได้จากไม้กฤษณาหรือต้นไม้หอม ได้แก่ น้ำหอม ธูป ไม้แกะสลัก ความต้องการของตลาดส่วนใหญ่จะนำไปประกอบพิธีทางศาสนา สมุนไพร และใช้เป็นส่วนผสมในน้ำหอมเพื่อให้มีกลิ่นติดทนนาน ในแถบตะวันออกกลางมักนำไปจุดไว้ในครัวเรือนเพื่อทำให้มีกลิ่นหอมและเป็นเครื่องแสดงฐานะ ถึงแม้ว่าจะมีการนำไม้กฤษณามาแปรรูปเป็นไม้แกะสลักต่าง ๆ แต่คุณค่าที่แท้จริงของพืชชนิดนี้อยู่ที่น้ำมันกฤษณา
หมู่บ้านใหม่ศรีจำปา เดิมเป็นหมู่บ้านที่มีขนาดเล็กโดยมีประชากรไม่กี่หลังคาเรือน แล้วมี นายปา และนางทอง ได้เข้ามาอาศัยอยู่ในหมู่บ้านเป็นครอบครัวแรก จากนั้นไม่นานก็มีชาวบ้านในพื้นที่บ้านหนองหมากฝ้ายและพื้นที่ใกล้เคียงย้ายเข้ามาอยู่และเรียกชื่อว่า บ้านน้อย เนื่องจากขณะนั้นมีบ้านเรือนอยู่รวมกันไม่กี่หลังคาเรือนจึงเรียกกันในภาษาพูดที่ติดปากกันว่า "บ้านน้อย" และเมื่อมีการตั้งชื่อเป็นทางการ จึงตั้งชื่อหมู่บ้านตามครอบครัวที่มาอยู่ก่อน คือ นายปาและนางทอง ซึ่งเป็นผู้นำในการเข้ามาตั้งถิ่นฐานในหมู่บ้านว่า "บ้านใหม่ศรีจำปาทอง" และต่อมาได้มีการปรับภาษาทางการอีกครั้งเป็น บ้านใหม่ศรีจำปา หมู่ที่ 3 ตำบลหนองหมากฝ้าย อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
บ้านใหม่ศรีจำปาเป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก มีความโดดเด่นในเรื่องการทำผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ได้จากไม้กฤษณาหรือต้นไม้หอม ได้แก่ น้ำหอม ธูป ไม้แกะสลัก ความต้องการของตลาดส่วนใหญ่จะนำไปประกอบพิธีทางศาสนา สมุนไพร และใช้เป็นส่วนผสมในน้ำหอมเพื่อให้มีกลิ่นติดทนนาน ในแถบตะวันออกกลางมักนำไปจุดไว้ในครัวเรือนเพื่อทำให้มีกลิ่นหอมและเป็นเครื่องแสดงฐานะ ถึงแม้ว่าจะมีการนำไม้กฤษณามาแปรรูปเป็นไม้แกะสลักต่าง ๆ แต่คุณค่าที่แท้จริงของพืชชนิดนี้อยู่ที่น้ำมันกฤษณา
บ้านใหม่ศรีจำปามีบุคคลสำคัญสองท่านที่ก่อตั้งหมู่บ้านขึ้นมา คือ นายปาและนางทอง ซึ่งทั้งสองท่านนี้เป็นบุคคลที่คนในชุมชนนับถือและได้สร้างศาลเล็กไว้ให้ท่านภายในบริเวณวัด เพื่อเป็นสิ่งยึดเหนียวจิตใจคนในหมู่บ้าน ที่ท่านได้ก่อตั้งหมู่บ้านใหม่ศรีจำปาขึ้นมา
บ้านใหม่ศรีจำปาทอง ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 3 ตำบลหนองหมากฝ้าย อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว เป็นหนึ่งใน 8 หมู่บ้านของตำบลหนองหมากฝ้าย ซึ่งมีพื้นที่รวมประมาณ 289.12 ตารางกิโลเมตร หรือ 180,700 ไร่ โดยมีอาณาเขตติดต่อกับพื้นที่ใกล้เคียงดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา และอำเภอละหานทราย จังหวัดบุรีรัมย์
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลช่องกุ่ม อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
- ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลหนองน้ำใส อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลหนองตะเคียนบอน อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
ลักษณะภูมิประเทศ
ของตำบลหนองหมากฝ้ายมีลักษณะหลากหลาย ตอนเหนือเป็นทิวเขาสลับซับซ้อน อุดมด้วยป่าไม้และเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร ตอนกลางและตอนล่างเป็นพื้นที่ไร่นาและป่าโปร่ง ดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนปนทราย ซึ่งมีความสามารถในการระบายน้ำดี แต่เก็บน้ำได้ไม่นาน
ข้อมูลประชากรจากสำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง พ.ศ. 2568 พบว่า หมู่ที่ 3 บ้านใหม่ศรีจำปาทอง มีประชากรที่เป็นคนไทยจำนวน 615 คน แบ่งเป็นชาย 300 คน และหญิง 315 คน ภายในชุมชนมีจำนวนบ้านทั้งหมด 212 หลัง
วิสาหกิจชุมชนไม้กฤษณาแกะสลัก บ้านใหม่ศรีจำปาเป็นชุมชนที่มีศักยภาพโดดเด่นเรื่องการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากไม้กฤษณา ซึ่งเป็นไม้หอมที่มีมูลค่าสูงและเป็นที่ต้องการในตลาดทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ จากภูมิปัญญาและทักษะที่สืบทอดกันมาในชุมชน ชาวบ้านสามารถแปรรูปไม้กฤษณาได้อย่างประณีตและมีคุณภาพ จนนำไปสู่การจัดตั้ง "วิสาหกิจชุมชนไม้กฤษณาแกะสลัก บ้านใหม่ศรีจำปา" ซึ่งทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการส่งเสริมอาชีพ สร้างรายได้ ให้กับคนในชุมชนได้เป็นอย่างดี
ปฏิทินชุมชนบ้านใหม่ศรีจำปาทอง
เดือน | ประเพณี/กิจกรรม | รายละเอียด |
มกราคม | ทำบุญปีใหม่ / ตักบาตรปีใหม่ | ร่วมกันทำบุญและตักบาตรเพื่อความเป็นสิริมงคลในวันขึ้นปีใหม่ |
กุมภาพันธ์ | งานบุญผะเหวด (เทศน์มหาชาติ) | จัดกิจกรรมฟังเทศน์มหาชาติ ส่งเสริมพุทธศาสนาและประเพณีอีสานในบางปี |
มีนาคม | สงกรานต์ / รดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ | จัดงานรดน้ำขอพรผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ พร้อมกิจกรรมพื้นบ้าน |
เมษายน | ||
พฤษภาคม | ทำบุญเดือนหก / แห่พืชพันธุ์ข้าว | ทำบุญเสริมฤกษ์ก่อนเริ่มฤดูเพาะปลูก ร่วมกันแห่ข้าวพันธุ์ดีและเครื่องมือเกษตร |
มิถุนายน | ||
กรกฎาคม | ถวายเทียนพรรษา / แห่เทียนเข้าพรรษา | ชาวบ้านร่วมขบวนแห่เทียนพรรษาและถวายวัดในพื้นที่ |
สิงหาคม | วันแม่แห่งชาติ / ปลูกต้นไม้เฉลิมพระเกียรติ | จัดกิจกรรมบำเพ็ญประโยชน์ เช่น ปลูกต้นไม้ และแสดงความกตัญญูต่อแม่ |
กันยายน | ||
ตุลาคม | ทำบุญออกพรรษา / ตักบาตรเทโว | ทำบุญส่งท้ายพรรษา และร่วมกิจกรรมทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษ |
พฤศจิกายน | ลอยกระทง | จัดกิจกรรมลอยกระทงในลำคลองหรืออ่างเก็บน้ำใกล้ชุมชน มีการประกวดนางนพมาศ / กระทง |
ธันวาคม | กิจกรรมส่งท้ายปี / สรุปกิจกรรมชุมชน | จัดงานปีใหม่ ส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ และทบทวนกิจกรรมเด่นของปีที่ผ่านมา |
ทุนวัฒนธรรมหรือภูมิปัญญาท้องถิ่น (ด้านผลิตภัณฑ์) การแกะสลักไม้กฤษณาเป็นผลิตภัณฑ์หลากหลายรูปแบบ เช่น พระพุทธรูป เครื่องประดับ เครื่องหอม และของตกแต่งบ้าน โดยใช้เทคนิคการแกะสลักที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น งานแต่ละชิ้นแสดงออกถึงฝีมือ ความประณีต และจิตวิญญาณของช่างท้องถิ่นอย่างชัดเจน นอกจากงานแกะสลักแล้ว อีกหนึ่งความภาคภูมิใจของชุมชนคือ การกลั่นน้ำหอมจากไม้กฤษณา ซึ่งเป็นกระบวนการที่ต้องใช้ความรู้เฉพาะทางและประสบการณ์สูง
ภาษาราชการ คือ ภาษาไทย
ภาษาท้องถิ่น คือ ภาษาอีสาน
กรมการปกครอง. (2568). ระบบสถิติการลงทะเบียน กรมการปกครอง. สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2568. จาก https://stat.bora.dopa.go.th
สุกัญญา แก้วแสนไชย. (2567). การบริการของระบบนิเวศนาข้าว ณ บ้านใหม่ศรีจำปาทอง ตำบลหนองหมากฝ้าย อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว. ภาคนิพนธ์. วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.