บ้านหนองเม็กเป็นหนึ่งในชุมชนดั้งเดิมของตำบลหนองแวง ซึ่งแยกออกจากตำบลโคกสูงเมื่อปี พ.ศ. 2518 ชื่อ "หนองเม็ก" น่าจะมาจากลักษณะภูมิประเทศที่มีแหล่งน้ำหรือลำห้วยที่มีต้นเม็กขึ้นอยู่มากมาย ซึ่งเป็นพืชท้องถิ่นที่พบได้ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย ชาวบ้านส่วนใหญ่มีเชื้อสายเขมร และยังคงรักษาภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้อย่างเข้มแข็ง (ศูนย์ข้อมูลกลางทางวัฒนธรรม, ออนไลน์)

บ้านหนองเม็ก ตั้งอยู่ในพื้นที่ ๆ มีภูมิประเทศเป็นที่ราบสูงลาดไปทางทิศตะวันออกสู่ประเทศกัมพูชา สภาพดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนปนทราย เหมาะสำหรับการทำเกษตรกรรมแบบผสมผสาน ชุมชนมีการจัดการป่าชุมชนบ้านหนองเม็ก ซึ่งมีพื้นที่ประมาณ 471 ไร่ เป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญของชุมชน

สภาพอากาศ

พื้นที่ตำบลหนองแวงมีสภาพอากาศแบบมรสุมเขตร้อน แบ่งออกเป็น 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อน ฤดูฝน และฤดูหนาว ฤดูร้อนเริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคมถึงพฤษภาคม มีอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ยประมาณ 35-40 องศาเซลเซียส ฤดูฝนเริ่มตั้งแต่เดือนมิถุนายนถึงตุลาคม มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยประมาณ 1,200-1,500 มิลลิเมตรต่อปี ฤดูหนาวเริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงกุมภาพันธ์ มีอุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ยประมาณ 15-20 องศาเซลเซียส

อาณาเขตติดต่อ

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลตาพระยา อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว
• ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลโคกสูง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ประเทศกัมพูชา
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลหนองม่วง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว

บ้านหนองเม็ก มีประชากรตามทะเบียนราษฎร์จำนวน 1,034 คน แบ่งเป็น 209 ครัวเรือน อย่างไรก็ตาม จากการสำรวจจริงพบว่ามีประชากรอาศัยอยู่จริงจำนวน 848 คน แบ่งเป็น 195 ครัวเรือน โดยมีเพศชาย 427 คน และเพศหญิง 421 คน

ครอบครัวส่วนใหญ่อาศัยอยู่ร่วมกันแบบครอบครัวขยาย โดยมีผู้สูงอายุคอยดูแลบุตรหลาน ในขณะที่วัยทำงานออกไปทำงานต่างจังหวัดหรือในตัวเมือง แนวโน้มของประชากรบ้านหนองเม็กมีลักษณะพีระมิดแบบหดตัว อัตราการเกิดลดลง ในขณะเดียวกันวัยทำงานมีจำนวนมาก ซึ่งจะกลายเป็นผู้สูงอายุในอนาคต ชาวบ้านหนองเม็กส่วนใหญ่มีเชื้อสายเขมร และยังคงรักษาภาษาและวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ได้อย่างเข้มแข็ง

โครงสร้างทางสังคมของบ้านหนองเม็ก ตำบลหนองแวง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว มีความเข้มแข็งและโดดเด่นในด้านการรวมตัวกันของชาวบ้านผ่านองค์กรชุมชนและกลุ่มอาชีพต่าง ๆ ซึ่งทำหน้าที่เป็นกลไกหลักในการจัดการทรัพยากร พัฒนาคุณภาพชีวิต และรักษาวิถีวัฒนธรรมของชุมชน

ภายใต้ระบบครอบครัวแบบขยายที่ยังคงพบเห็นได้ในชุมชนนี้ ผู้สูงอายุมีบทบาทสำคัญในการถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ให้กับลูกหลาน ขณะเดียวกันวัยทำงานก็มีบทบาทในการหารายได้ ส่งเสริมกิจกรรมเศรษฐกิจ และร่วมขับเคลื่อนองค์กรต่าง ๆ ในหมู่บ้าน โครงสร้างเหล่านี้ไม่เพียงแค่ช่วยรักษาความกลมเกลียวในครัวเรือน แต่ยังเสริมพลังให้เกิดการจัดตั้งองค์กรชุมชนในลักษณะของ "การพึ่งพาตนเอง" อย่างแท้จริง

องค์กรชุมชนในบ้านหนองเม็ก แบ่งออกได้เป็น 2 ลักษณะ ได้แก่

1.องค์กรชุมชนด้านสังคมและสาธารณสุข

กลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) กลุ่มนี้มีบทบาทสำคัญในด้านสุขภาพ โดยทำหน้าที่เยี่ยมบ้านผู้ป่วย ตรวจลูกน้ำยุงลาย ส่งเสริมสุขภาพเด็กเล็กและหญิงตั้งครรภ์ รวมทั้งเป็นกลไกสำคัญในการสื่อสารข้อมูลด้านสุขภาพไปยังชาวบ้าน ซึ่งสมาชิกแต่ละคนรับผิดชอบดูแลประชาชนเฉลี่ย 13-15 ครัวเรือน ซึ่งสะท้อนถึงความไว้เนื้อเชื่อใจ และบทบาทของ อสม. ในฐานะผู้เชื่อมโยงรัฐกับประชาชนอย่างใกล้ชิด

2.องค์กรชุมชนด้านเศรษฐกิจและอาชีพ

กลุ่มอาชีพ

• กลุ่มทอผ้าไหมและผ้าฝ้ายพื้นเมือง เป็นอาชีพดั้งเดิมที่ถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่น โดยใช้กี่ทอผ้าและเส้นไหมที่เลี้ยงเองภายในชุมชน ลวดลายที่นิยม เช่น ผ้าโฮล ผ้าไหมลายแตงโม ลายลูกแก้ว ลายจก ซึ่งล้วนมีต้นแบบจากผ้าเขมรโบราณ กลุ่มนี้ไม่เพียงสร้างรายได้เสริมให้กับผู้หญิงในครัวเรือน แต่ยังช่วยรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน ปัจจุบันมีการพัฒนาเป็นสินค้า OTOP และจำหน่ายในงานแสดงสินค้าระดับจังหวัด
• กลุ่มปลูกผักปลอดสารพิษ (เกษตรอินทรีย์) เนื่องจากสภาพพื้นที่มีความเหมาะสมในการเพาะปลูกผักสวนครัว เช่น ถั่วฝักยาว ผักบุ้ง ฟักทอง และโหระพา ชาวบ้านจึงรวมกลุ่มกันปลูกผักอินทรีย์ โดยใช้ปุ๋ยหมักและน้ำหมักชีวภาพจากกลุ่มเกษตรอินทรีย์ในหมู่บ้าน ผักเหล่านี้จำหน่ายในตลาดท้องถิ่นและมีบางครอบครัวส่งขายแบบ "ตะกร้าผักรายสัปดาห์" ซึ่งเป็นแนวทางการตลาดที่ได้รับความนิยม
• กลุ่มเลี้ยงโค-กระบือ ถือเป็นอาชีพหลักที่สืบทอดมายาวนานของชาวบ้าน ใช้ระบบทุ่งเลี้ยงสัตว์รวมและจัดตั้งกลุ่มขึ้นเพื่อจัดการแหล่งน้ำ อาหารสัตว์ และการรักษาพยาบาลสัตว์อย่างเป็นระบบ การรวมกลุ่มยังช่วยต่อรองราคาขายและลดต้นทุนการเลี้ยงผ่านการซื้ออาหารสัตว์ร่วมกัน
• กลุ่มแปรรูปอาหารพื้นบ้าน เช่น ข้าวแต๋น กล้วยฉาบ ปลาร้าปรุงรส และน้ำพริกกะปิ ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีความโดดเด่นด้านรสชาติและวัตถุดิบในท้องถิ่น กลุ่มนี้ส่งเสริมให้สมาชิก โดยเฉพาะกลุ่มแม่บ้าน ได้มีรายได้ระหว่างฤดูเก็บเกี่ยวหรือช่วงว่างงาน และเริ่มมีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์เพื่อขยายตลาดสู่ผู้บริโภคนอกพื้นที่
• กลุ่มจักสานจากไม้ไผ่และหวาย กลุ่มนี้ใช้วัสดุจากธรรมชาติในท้องถิ่นผลิตภาชนะ เช่น กระติ๊บข้าว ตะกร้า เสื่อ ที่รองแก้ว และของตกแต่งบ้าน งานจักสานเหล่านี้ไม่เพียงเป็นสินค้าทำมือที่มีมูลค่าเพิ่มสูง แต่ยังช่วยอนุรักษ์ภูมิปัญญาการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างคุ้มค่า
• กลุ่มอาชีพเลี้ยงจิ้งหรีด ถือเป็นอาชีพใหม่ที่เกิดจากแนวคิดของกองทุนหมู่บ้านในการส่งเสริมอาชีพทางเลือกในช่วงที่ประสบภัยแล้งหรือขาดแคลนรายได้จากการเกษตร การเลี้ยงจิ้งหรีดมีข้อดีคือใช้พื้นที่น้อย ต้นทุนน้อย และให้ผลตอบแทนเร็ว ชาวบ้านสามารถเพาะพันธุ์ เลี้ยง และจำหน่ายจิ้งหรีดทั้งแบบสดและแปรรูป (ทอดปรุงรส)
• กลุ่มเยาวชนพัฒนาอาชีพ ชุมชนยังสนับสนุนให้เยาวชนเรียนรู้การถ่ายภาพ วิดีโอ การใช้เทคโนโลยีเพื่อการตลาดออนไลน์ รวมถึงฝึกงานฝีมือ เช่น การตัดเย็บ ถักไหมพรม เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการประกอบอาชีพในอนาคต

กองทุนหมู่บ้าน

เป็นกลไกด้านการเงินที่ช่วยสนับสนุนเงินทุนให้สมาชิกกู้ยืมไปพัฒนาอาชีพ เช่น การเลี้ยงจิ้งหรีด ซึ่งเป็นอาชีพเสริมที่ประสบความสำเร็จและขยายตัวในชุมชน คณะกรรมการกองทุนหมู่บ้านมีการจัดทำแผนพัฒนา ตรวจสอบการใช้จ่าย และจัดกิจกรรมส่งเสริมความรู้ทางการเงินให้แก่สมาชิกอยู่เสมอ

เครือข่ายเยาวชน/กลุ่มอาชีพเยาวชน

ส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนในชุมชนได้มีส่วนร่วม เช่น การฝึกอาชีพ การใช้เทคโนโลยีเพื่อขายสินค้าออนไลน์ หรือผลิตคลิปประชาสัมพันธ์ชุมชน เป็นการปูพื้นฐานให้เยาวชนมีบทบาทต่ออนาคตของหมู่บ้าน

วิถีชีวิตของชาวบ้านหนองเม็ก ตำบลหนองแวง อำเภอโคกสูง จังหวัดสระแก้ว สะท้อนถึงการดำรงอยู่ร่วมกันอย่างเรียบง่าย พึ่งพาธรรมชาติ และมีสายสัมพันธ์แนบแน่นกับศาสนา ประเพณี และชุมชนโดยรอบ ความเป็นชุมชนชนบทที่มีความเป็นเขมรสูงทั้งด้านภาษาและวัฒนธรรม ทำให้วิถีชีวิตประจำวันของชาวบ้านผูกพันกับพิธีกรรมและกิจกรรมตาม "ปฏิทินชุมชน" อย่างเป็นระบบตลอดทั้งปี

วิถีชีวิตประจำวัน

ในชีวิตประจำวัน ชาวบ้านส่วนใหญ่ยังยึดอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก เช่น การทำนาในฤดูฝน การปลูกผักสวนครัว หรือเลี้ยงสัตว์ในฤดูแล้ง หลังเสร็จจากงานประจำในไร่นา ผู้คนจะรวมตัวกันทำกิจกรรมของกลุ่ม เช่น ทอผ้า จักสาน หรือแปรรูปอาหาร มีการแลกเปลี่ยนแรงงานในหมู่บ้าน เช่น "ลงแขกเกี่ยวข้าว" ซึ่งช่วยสร้างความสามัคคีในชุมชน

ปฏิทินชุมชนและประเพณีสำคัญ

ชาวบ้านหนองเม็กมีการจัดกิจกรรมตลอดทั้งปีตาม "ฮีตสิบสอง" และ "คองสิบสี่" ซึ่งเป็นแนวทางในการดำรงชีวิตแบบอีสานที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน โดยมีกิจกรรมที่แสดงออกถึงความเชื่อ ความศรัทธา และความผูกพันกับธรรมชาติและสังคม

• เดือน 1 (มกราคม) - บุญคูนลาน ทำพิธีนำข้าวเปลือกใหม่มากองกลางลานบ้าน พร้อมแต่งข้าวคูน เพื่อขอบคุณผีข้าวและแม่โพสพ เป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์และการเริ่มต้นปีใหม่ทางจิตวิญญาณ
• เดือน 3 (มีนาคม) - บุญข้าวจี่ ทำข้าวเหนียวปั้นเป็นก้อน คลุกไข่ แล้วย่างไฟ ถวายพระสงฆ์เพื่ออุทิศบุญแก่บรรพบุรุษ และยังเป็นกิจกรรมครอบครัวที่ส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างรุ่น
• เดือน 4-5 (เมษายน-พฤษภาคม) - ประเพณีสงกรานต์และบุญบั้งไฟ มีการสรงน้ำพระ รดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ เพื่อขอพรและแสดงความกตัญญู ส่วนบุญบั้งไฟเป็นการบูชาพญาแถน เพื่อขอฝนก่อนเริ่มฤดูเพาะปลูก โดยมีการแห่บั้งไฟ การแสดงพื้นบ้าน และการแข่งขันบั้งไฟ
• เดือน 7-8 (กรกฎาคม-สิงหาคม) - บุญเข้าพรรษา บุญข้าวเปลือยร่วมถวายเทียนพรรษา ถวายผ้าอาบน้ำฝนแด่พระสงฆ์ และถวายภัตตาหารตลอดพรรษา มีการฟังธรรม และงดเว้นอบายมุขในช่วงเข้าพรรษา
• เดือน 9-10 (กันยายน-ตุลาคม) - บุญข้าวสาก  บุญออกพรรษา ทำข้าวสาก (ขนมข้าวคั่วถั่วงา) และนำไปถวายวัด เพื่ออุทิศส่วนกุศลแก่ญาติที่ล่วงลับ เป็นการรวมญาติประจำปี
• เดือน 12 (ธันวาคม) - บุญกฐิน/ผ้าป่า จัดกองกฐินและผ้าป่าโดยความร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้าน เพื่อทำนุบำรุงวัด และใช้โอกาสนี้ในการพัฒนาโครงสร้างวัด เช่น ปรับปรุงศาลา หรือทางเดิน

พิธีกรรมและความเชื่อพื้นบ้าน

นอกจากประเพณีตามปฏิทินแล้ว บ้านหนองเม็กยังคงรักษาพิธีกรรมตามความเชื่อโบราณไว้หลายประการ อาทิ

• พิธีแฮกขวัญข้าว (เรียกขวัญข้าว) หลังเก็บเกี่ยว ชาวบ้านจะนำข้าวเปลือกที่เก็บเกี่ยวใหม่มาทำพิธีแฮกขวัญ เพื่อขอบคุณแม่โพสพ และเรียกพลังชีวิตให้แก่ข้าวก่อนนำไปบริโภคหรือเก็บไว้กินตลอดปี
• พิธีขอฝน/บูชาผีฟ้า เมื่อเกิดภัยแล้ง หรือฝนทิ้งช่วง จะมีการจัดพิธีเซ่นไหว้ผีฟ้า ผีแถน โดยมี “หมอพราหมณ์” หรือผู้อาวุโสดำเนินพิธี พร้อมกับร้องเพลงเซิ้งเชิญฝน
• พิธีลงเสาเอก/ขึ้นบ้านใหม่ เมื่อมีการปลูกบ้านใหม่จะมีการเชิญขวัญ ทำพิธีบวงสรวงผีบ้านผีเรือนเพื่อให้บ้านอยู่เย็นเป็นสุข มีพระสงฆ์สวดมนต์ และจัดเลี้ยงอาหารชาวบ้าน
• พิธีกรรมเกี่ยวกับชีวิต เช่น บวชลูกชาย ทำบุญครบ 100 วัน ฌาปนกิจแบบดั้งเดิม โดยให้ความสำคัญกับการเก็บศพไว้ที่บ้าน และให้พระสวดตามจารีตเขมรโบราณ

1.พระอธิการสมบัติ อนาลโย เจ้าอาวาสวัดหนองเม็ก

2.นายเข็มพร สิธิ ผู้ประสานงานกิจกรรมของวัดหนองเม็ก

3.นายสมร เพลินบุญ ผู้ประสานงานกิจกรรมของวัดหนองเม็ก

4. นายสาย เปร็นรัมย์ ผู้มีอำนาจทำการแทนวิสาหกิจชุมชนเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดบ้านหนองเม็ก

ทุนกายภาพ หมู่บ้านหนองเม็กมีป่าชุมชนบ้านหนองเม็ก (ผักบุ้ง) ซึ่งเริ่มดำเนินโครงการตั้งแต่ปี 2551 มีพื้นที่ประมาณ 471 ไร่ เป็นพื้นที่ราบลุ่มที่อุดมสมบูรณ์ ชาวบ้านมีการดูแลรักษาป่าและใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน

ทุนเศรษฐกิจ ชาวบ้านมีการรวมกลุ่มกันทำเกษตรอินทรีย์ โดยเฉพาะการปลูกผักอินทรีย์ในโรงเรือน ซึ่งสามารถผลิตผักที่มีคุณภาพและปลอดภัย ส่งตลาดได้ตลอดทั้งปี มีการจัดตั้งเครือข่ายศูนย์การเรียนรู้ผักอินทรีย์เมืองธรรมเกษตรไร่ภูตะวันออร์แกนิกฟาร์ม เพื่อถ่ายทอดความรู้การผลิตพืชอินทรีย์ในโรงเรือนให้ชุมชน

ทุนสังคมและวัฒนธรรม ชาวบ้านหนองเม็ก มีความสามัคคีและการมีส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของชุมชน เช่น การจัดงานประเพณีท้องถิ่น การดูแลผู้สูงอายุ และการส่งเสริมการศึกษาให้กับเยาวชนในชุมชน

ทุนมนุษย์ ชุมชนมีการพัฒนาทักษะและความรู้ของชาวบ้านผ่านการฝึกอบรมและการเรียนรู้ร่วมกัน เช่น การอบรมการผลิตเกษตรอินทรีย์ การจัดการป่าชุมชน และการดูแลผู้สูงอายุ

อีกทั้งชุมชนนี้มีความโดดเด่นด้วยบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถและบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนชุมชน ได้แก่

1. พระอธิการสมบัติ อนาลโย เจ้าอาวาสวัดหนองเม็ก
2. นายเข็มพร สิธิ ผู้ประสานงานกิจกรรมของวัดหนองเม็ก
3. นายสมร เพลินบุญ ผู้ประสานงานกิจกรรมของวัดหนองเม็ก
4. นายสาย เปร็นรัมย์ ผู้มีอำนาจทำการแทนวิสาหกิจชุมชนเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดบ้านหนองเม็ก

ชาวบ้านหนองเม็กใช้ภาษาอีสานเป็นภาษาหลักในการสื่อสารในชุมชน

ด้านวัฒนธรรม:

สถานการณ์ปัจจุบันของหมู่บ้าน มีทั้งโอกาสและความท้าทายที่ต้องเผชิญ การเปลี่ยนแปลงด้านเศรษฐกิจและเทคโนโลยีส่งผลให้วิถีชีวิตบางส่วนปรับเปลี่ยนไป ชาวบ้านบางส่วนย้ายไปทำงานในเมือง ขณะที่อีกส่วนยังคงยึดอาชีพเกษตรกรรมและอาชีพเสริม เช่น การเลี้ยงจิ้งหรีด ซึ่งเป็นรายได้ที่เพิ่มขึ้นในช่วงหลัง

ความท้าทายที่สำคัญคือการรักษาทุนทางวัฒนธรรมและการมีส่วนร่วมของคนรุ่นใหม่ในการพัฒนาชุมชน ซึ่งต้องการการส่งเสริมให้เยาวชนเห็นคุณค่าและกลับมามีส่วนร่วมในบ้านเกิดอย่างจริงจัง

หมู่บ้านหนองเม็กยังมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนอย่างต่อเนื่อง เช่น การประชุมชุมชนประจำเดือน การจัดอบรมความรู้ด้านเกษตรอินทรีย์ และการส่งเสริมกิจกรรมศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น

ในด้านของการท่องเที่ยว หมู่บ้านหนองเม็กเริ่มพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร เช่น สวนผลไม้ และกิจกรรมเรียนรู้วิธีการเลี้ยงจิ้งหรีด ที่ไม่เพียงแต่ส่งเสริมรายได้เสริมแต่ยังเป็นการอนุรักษ์วิถีชีวิตแบบดั้งเดิมและธรรมชาติไว้อย่างดี หมู่บ้านนี้จึงเป็นตัวอย่างของชุมชนที่ผสมผสานการอนุรักษ์และการพัฒนาได้อย่างลงตัว ทั้งยังสะท้อนให้เห็นถึงความเข้มแข็งและความสามัคคีของคนในชุมชนที่พร้อมรับมือกับความเปลี่ยนแปลงและสร้างอนาคตที่ยั่งยืนร่วมกันอย่างแท้จริง

กรมการปกครอง. (2568). ระบบสถิติทางการทะเบียน กรมการปกครอง. จาก https://stat.bora.dopa.go.th

กรมป่าไม้. (ม.ป.ป.). โครงการป่าชุมชนบ้านหนองเม็ก. จาก https://forestinfo.forest.go.th/55/UploadFiles/

กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (ม.ป.ป.). รายงานข้อมูลตำบลหนองเม็ก. กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ

บุษรา กันหอม. (2560). ปริมาณการกักเก็บคาร์บอนของพรรณไม้ในพื้นที่ป่าชุมชนบ้านหนองเม็ก อำเภอโคกสูง จังหวัดสระเเก้ว. ภาคนิพนธ์. วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแวง. (2568). ข้อมูลทั่วไปตำบลหนองแวง. จาก https://www.nongwangkhoksung.go.th

phachara kitiwattanavaranon. (2561). วีถีชีวิตชุมชน บ้านหนองเม็ก ต.หนองแวง อ.โคกสูง จ.สระแก้ว 2561. จาก https://youtu.be/T