
Khao San Road แหล่งที่พักราคาประหยัดยอดนิยมของนักท่องเที่ยวต่างชาติ จุดนัดพบของนักเดินทางจากทั่วโลก และยังเป็นศูนย์รวมร้านอาหารนานาชาติและ Bangkok Street Food ที่มีชื่อเสียง อีกทั้งยังเป็นจุดหมายปลายทางอันดับต้น ๆ ของนักท่องเที่ยวที่ต้องการเข้ามาเล่นสาดน้ำสงกรานต์ในไทย
เดิมทีถนนข้าวสารเป็นตรอกเล็ก ๆ ชื่อ "ตรอกข้าวสาร" เนื่องจากตรอกนี้เป็นตรอกที่มีการค้าข้าวสารที่ถูกขนส่งมาจากฉางข้าวหลวง สะพานช้างโรงสีริมคลองคูเมืองเดิม เพื่อนำข้าวมาขายให้แก่ชาวบ้านในชุมชนต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ ต่อมาเมื่อชุมชนมีการขยับขยายจึงเปลี่ยนเรียกเป็น "ถนนข้าวสาร"
Khao San Road แหล่งที่พักราคาประหยัดยอดนิยมของนักท่องเที่ยวต่างชาติ จุดนัดพบของนักเดินทางจากทั่วโลก และยังเป็นศูนย์รวมร้านอาหารนานาชาติและ Bangkok Street Food ที่มีชื่อเสียง อีกทั้งยังเป็นจุดหมายปลายทางอันดับต้น ๆ ของนักท่องเที่ยวที่ต้องการเข้ามาเล่นสาดน้ำสงกรานต์ในไทย
ถนนข้าวสาร เดิมทีเป็นเพียงแค่ "ตรอกข้าวสาร" ซึ่งประชาชนในแถบนั้นเรียกกันจนติดปาก โดยตรอกข้าวสารนี้เป็นทางเดินเชื่อมถนนสายสั้น ๆ เริ่มจากใน พ.ศ. 2411 เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จขึ้นครองราชย์ ได้มีการปรับปรุงระบบการคมนาคมของไทยขนานใหญ่ สืบเนื่องจากการที่สยามต้องเปิดรับวัฒนธรรมตะวันตกที่มาพร้อมกับรูปแบบการล่าอาณานิคมในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ที่มีการตัดถนน 3 สายแรกของไทย คือ ถนนเจริญกรุง ถนนบำรุงเมือง และถนนเฟื่องนคร โดยในสมัยรัชกาลที่ 5 นี้ พระองค์เริ่มจากการตัดถนนราชดำเนินใน พ.ศ 2442 หลังจากได้เสด็จประพาสยุโรปใน พ.ศ 2440 และมีทรงพระบรมราชโองกาให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนริศรานุวัดติวงศ์ เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการในขณะนั้นควบคุมการตัดถนนข้าวสารรวมถึงถนนอีกหลายสายในบริเวณใกล้เคียงกัน
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 ถนนข้าวสารเป็นตรอกที่ขายข้าวสาร ถือเป็นแหล่งค้าขายข้าวสารที่ใหญ่ที่สุดในพระนครขณะนั้น ซึ่งข้าวสารจำนวนมากจะถูกขนส่งมาจากฉางข้าวหลวง สะพานช้างโรงสีริมคลองคูเมืองเดิม หรือปัจจุบันก็คือคลองหลอด เลียบมาตามแม่น้ำเจ้าพระยา ขึ้นที่ท่าเรือบางลำพูเพื่อนำข้าวมาขายให้แก่ชาวบ้านในชุมชนต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ นอกจากนี้ก็ยังขายถ่านหุงข้าว ของชำ ด้วยเหตุที่ตรอกนี้มีการค้าขายข้าวสารมากมาย จึงเรียกว่า "ตรอกข้าวสาร" (เรียก ตรอก เพราะมีขนาดเล็ก) ต่อมาจึงเปลี่ยนเป็น "ถนนข้าวสาร" ภายหลังจากถนนข้าวสารคึกคักด้วยกิจการการค้าข้าวก็เริ่มมีชุมชนเกิดขึ้นและขยับขยายต่อไปเรื่อย ๆ ต่อมาเริ่มมีร้านขายของมากขึ้น เช่น ร้านขายของเล่น ร้านขายก๋วยเตี๋ยวเรือ
ถนนข้าวสารเป็นถนนที่เชื่อมต่อระหว่างถนนจักรพงษ์กับถนนตะนาว ซึ่งบริเวณจุดเชื่อมต่อกับถนนจักรพงษ์นั้นเป็นที่ตั้งของวัดเก่าแก่ชื่อว่า วัดชนะสงคราม เป็นวัดที่ได้รับความศรัทธาจากราษฎรในพื้นที่มาอย่างยาวนาน ส่วนในจุดที่เชื่อมต่อจากถนนตะนาวนั้นก็ตั้งอยู่ไม่ไกลจากถนนราชดำเนินกลางมากนัก เป็นเส้นทางมีการสัญจรอย่างหนาแน่นโดยเฉพาะเวลาที่มีการปิดพื้นที่ถนนข้าวสารให้เป็น "ถนนคนเดิน"
พ.ศ. 2500 เป็นต้นมา ถนนข้าวสาร หรือที่ชาวต่างชาติรู้จักกันในชื่อ Khaosan Road ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไป ธุรกิจโรงแรมได้เข้ามามีบทบาทแทนที่ธุรกิจการค้าข้าว ซึ่งส่งผลต่อวิถีชีวิตของประชาชนในละแวกนี้ด้วย ในระยะแรกโรงแรมต่าง ๆ บนถนนข้าวสารมีไว้บริการประชาชนที่เดินทางมาจากต่างจังหวัด เมื่อเริ่มมีนักท่องเที่ยวต่างประเทศเข้ามาในช่วงปี พ.ศ. 2525 ซึ่งเป็นปีแห่งการเฉลิมฉลองครบรอบ 200 ปี กรุงเทพมหานคร ได้เข้ามาเช่าห้องพักอาศัยเพื่อเที่ยวชมเมืองหลวงของไทยในช่วงเทศกาลสำคัญนี้ อีกทั้งยังมีกองถ่ายภาพยนตร์ฮอลลีวูดเข้ามาถ่ายทำบนถนนข้าวสารหลายเรื่อง เป็นจุดเริ่มต้นของการเข้ามาเช่าเกสต์เฮาส์ในย่านข้าวสารและย่านใกล้เคียงของชาวต่างชาติ กระทั่งในเวลาต่อมาเริ่มมีชาวต่างชาติโดยเฉพาะชาวยุโรปเข้ามาท่องเที่ยวมากขึ้นเรื่อย ๆ จนข้าวสารกลายเป็นศูนย์รวมของแบกแพกเกอร์ที่มาท่องเที่ยวในประเทศไทย
ถึงแม้ถนนข้าวสารจะเป็นถนนสายสั้น ๆ ที่มีระยะทางเพียง 500 เมตร แต่ถนนสายนี้มีความเป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่น อีกทั้งยังเป็นส่วนหนึ่งของย่านบางลำพูซึ่งเป็นย่านธุรกิจที่มีความเจริญรุ่งเรืองย่านหนึ่งของกรุงเทพมหานคร ปัจจุบันถนนข้าวสารเป็นที่รู้จักกันและมีชื่อเสียงทั้งในและต่างประเทศของภาคพื้นเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในลักษณะการท่องเที่ยวแบบประหยัด ซึ่งแต่ละปีมีชาวต่างชาติแวะเวียนเข้ามาเยี่ยมและหยุดพักเพื่อการเดินทางไปยังประเทศต่าง ๆ ใกล้เคียง ทำให้พื้นที่ถนนข้าวสารเต็มไปด้วยนักท่องเที่ยวยามค่ำคืน จนทำให้ "ถนนข้าวสาร" เป็นย่านที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของกรุงเทพฯ อีกย่านหนึ่ง
ถนนข้าวสารตั้งอยู่ในแขวงตลาดยอด เขตพระนคร โดยพื้นที่ถนนข้าวสารนี้เป็นย่านพาณิชยกรรมเก่า มีพื้นที่โดยรวมประมาณ 0.11 ตารางกิโลเมตร โดยเป็นส่วนหนึ่งของย่านบางลำพูซึ่งเป็นย่านธุรกิจที่สำคัญของกรุงเทพมหานคร เชื่อมต่อกับถนนสองเส้น คือ ถนนจักรพงษ์กับถนนตะนาว ลักษณะทางกายภาพของพื้นที่เป็นอาคารพาณิชย์สูง 2-4 ชั้นเป็นส่วนใหญ่ มีหน่วยงานราชการและรัฐวิสาหกิจตั้งอยู่หลายแห่ง รวมถึงมีวัดสำคัญเก่าแก่ตั้งอยู่ด้วย คือ วัดชนะสงคราม นอกจากนี้ถนนข้าวสารยังเป็นพื้นที่ที่มีประชากรอาศัยอยู่อย่างหนาแน่นในลักษณะของการเข้ามาอยู่อาศัยเพื่อการพาณิชย์ มีการสร้างโรงแรม ร้านอาหาร เกสต์เฮาส์ และสถานบันเทิงกระจายอยู่ทั่วไป ส่วนที่พักอาศัยจะอยู่ถัดจากอาคารพาณิชย์เข้าไปทางด้านหลัง ส่วนใหญ่เป็นอาคารไม้สูงประมาณ 2 ชั้น โดยพื้นที่ย่านถนนข้าวสารมีถนนเป็นตัวกำหนดขอบเขตของพื้นที่ ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ ถนนตานี
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ถนนตะนาว
- ทิศใต้ ติดต่อกับ ถนนราชดำเนินกลาง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ถนนจักรพงษ์
ลักษณะบ้านเรือนที่อยู่อาศัยของประชาชนในพื้นที่ถนนข้าวสารสมัยก่อนส่วนใหญ่จะเป็นบ้านไม้ชั้นเดียวที่ปลูกเรียงรายขนานไปกับถนน ทั้งยังมีบ้านตึกทรงยุโรปของขุนนางหรือผู้มีฐานะดี แต่เมื่อราว 30 ปีที่ผ่านมามีชาวจีนอพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในพื้นที่นี้มากขึ้น ชาวจีนเหล่านี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อเข้ามาทำการค้าโดยสร้างที่พักอาศัยในลักษณะกึ่งอาคารพาณิชย์เปิดทำการค้าขายเครื่องสังฆภัณฑ์และอัฐบริขาร และยังเปิดกิจการมาจนถึงปัจจุบัน แต่ย้ายไปตั้งอยู่บนถนนตะนาวแทน
พ.ศ. 2562 ประชากรภายในพื้นที่แขวงตลาดยอดมีทั้งสิ้น 2,233 คน แยกเป็นประชากรชาย 1,017 คน ประชากรหญิง 1,216 คน โดยส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธมากกว่าร้อยละ 95 นอกจากนั้นนับถือศาสนาคริสต์และอิสลาม แต่ในปัจจุบันมีการเข้ามาของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติจำนวนมาก เป็นกลุ่มประชากรแฝงที่ทำให้สภาพสังคมและวัฒนธรรมในย่านถนนข้าวสารเกิดความเปลี่ยนแปลง (นภัสทนันท์ อ่อนดีธนาวัฒน์, 2562) ประชากรกลุ่มนี้จึงนับว่ามีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อทั้งด้านสังคม วัฒนธรรม ตลอดจนพัฒนาการทางเศรษฐกิจของถนนข้าวสาร
ดังที่กล่าวไปข้างต้นแล้วว่าลักษณะบ้านเรือนที่ปลูกสร้างในย่านถนนข้าวสารตั้งแต่อดีตมีทั้งบ้านไม้ บ้านตึกทรงยุโรป และตึกแถวเพื่อการพาณิชย์ โดยลักษณะการสร้างบ้านเรือนนี้ทำให้พอที่จะมองเห็นถึงลักษณะผู้คนที่อาศัยอยู่บนถนนข้าวสารในอดีตได้ โดยบ้านไม้เป็นของชาวไทยซึ่งเป็นคนกลุ่มใหญ่ในชุมชน นอกจากนี้ยังมีชาวจีนที่เข้ามาอยู่อาศัยเพื่อการพาณิชย์ ชาวจีนเป็นกลุ่มคนที่มักอาศัยอยู่ปะปนในทุกแห่งของชุมชนในประเทศไทย และมีความกลมกลืนไม่แตกต่างจากชาวไทยมากนัก ตึกแถวที่สร้างขึ้นบนถนนข้าวสารก็เกิดขึ้นเพื่อรองรับการเข้ามาอยู่อาศัยของบรรดาชาวจีนที่เข้ามาทำการค้าและพักอาศัย
ส่วนคนอีกกลุ่มหนึ่งซึ่งอาศัยปะปนอยู่ในชุมชนชาวไทยมาเป็นเวลานานเช่นกันกับชาวจีน แต่อาจเนื่องมาจากจำนวนของคนกลุ่มนี้มีไม่มากนักจึงไม่เป็นที่สังเกตเห็นได้ชัดเจน คือ ชาวมุสลิม เห็นได้จากโรงเรียนพิมานวิทย์ที่ตั้งอยู่บนถนนข้าวสาร ซึ่งก่อตั้งมาตั้งแต่ พ.ศ. 2462 โดยฮัจยียอ พิมานแมน ที่ก่อตั้งโรงเรียนแห่งนี้ขึ้นเพื่อมุ่งสอนภาษาไทยแก่คนมุสลิม
ถนนข้าวสารในปัจจุบันนั้นนับว่ามีความเจริญมาก จากตรอกค้าข้าวเล็ก ๆ ได้กลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญซึ่งเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางทั้งในกลุ่มนักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติ ก่อให้เกิดการก่อสร้างที่พักอาศัยจำนวนมากเพื่อรองรับนักท่องเที่ยว ทำให้ชุมชนดั้งเดิมที่เคยตั้งอยู่และผู้คนในบริเวณนี้ต้องเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตเพื่อให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในปัจจุบัน นั่นคือ จากแต่ก่อนที่มีเพียงบ้านไม้หลายหลัง ปัจจุบันบ้านไม้เหล่านี้ก็แทบจะไม่หลงเหลือให้พบเห็นในบริเวณถนนข้าวสารแล้ว แต่กลับกลายเป็นตึกรามบ้านช่องที่มีความทันสมัยมากยิ่งขึ้น โดยมีทั้งร้านอาหาร โรงแรม และเกสต์เฮาส์เกิดขึ้นมากมาย และจากในอดีตที่ค้าขายเพียงข้าวสารหรือของรับประทานเล่นเล็กน้อยในช่วงกลางวัน เมื่อย่ำค่ำก็ต่างพากันเก็บของกลับบ้าน แต่ในปัจจุบันถนนข้าวสารได้กลายสภาพเป็นสถานเริงรมย์ยามค่ำคืนขนาดใหญ่แทน
ถนนข้าวสารเดิมเป็นเพียงถนนเล็ก ๆ ซึ่งไม่ค่อยได้เป็นที่รู้จักมากนัก แต่เมื่อพื้นที่เกิดการพัฒนาทำให้พื้นที่นี้เป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะเป็นแหล่งของเกตส์เฮาส์ราคาถูก สินค้าทำมือ ร้านอาหาร และผับบาร์ราคาประหยัด ซึ่งเป็นจุดมุ่งหมายของนักท่องเที่ยวที่มีงบประมาณจำกัด กระทั่งปัจจุบันถนนข้าวสารกลายเป็นย่านบันเทิงยามราตรีที่สำคัญของกรุงเทพฯ มีธุรกิจรายย่อยทั้งร้านขายของที่ระลึก ร้านเสื้อผ้า ร้านค้าแผงลอยต่าง ๆ ร้านอาหารหลากหลายสัญชาติ อาทิ อาหารฝรั่งเศส อินเดีย เกาหลี ญี่ปุ่น อิตาเลี่ยน และอาหารไทยซึ่งมีราคาไม่แพงมากนัก และยังเปิดให้บริการทั้งเวลากลางวันและเวลากลางคืนให้บริการตลอดแนวถนน ในย่านนี้นอกจากกิจการที่พัก ร้านอาหารแล้วยังมีบริการบริการรับแลกเปลี่ยนสกุลเงินต่างประเทศ ร้านเช่า-ขายหนังสือมือสอง รับบริการถักผม ร้านขายของพื้นเมือง รวมถึงการแสดงศิลปวัฒนธรรมไทย การแสดงร้องเพลง รวมถึงการแสดงความสามารถต่าง ๆ เพื่อสร้างสีสันให้กับถนนคนเดินสายเล็ก ๆ สายนี้
นอกจากนี้ถนนข้าวสารยังมีการจัดกิจกรรมกระตุ้นเศรษฐกิจ เช่น งาน Khaosan Halloween เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว กระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่กรุงเทพมหานคร และเสริมสร้างภาพลักษณ์ของถนนข้าวสาร ซึ่งเป็นแลนด์มาร์กของไทยที่โด่งดังไปทั่วโลก ภายในงานมีกิจกรรมน่าตื่นตาตื่นใจมากมาย ทั้งขบวนพาเหรดผีแฟนซี ตื่นตาการประกวดชุดแต่งกายผี ในช่วงที่มีเทศกาลสงกรานต์ ถนนข้าวสารถือเป็นจุดมุ่งหมายอันดับต้น ๆ ของถนนสายที่น่ามาเล่นสาดน้ำสงกรานต์มากที่สุด ในช่วงนี้มีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติมากมายหลั่งไหลเข้ามาเล่นสาดน้ำสงกรานต์ที่ถนนข้าวสารอย่างเนืองแน่นตลอดทุกปี นับเป็นช่วงเวลาที่ถนนข้าวสารมีเงินสะพัดในระบบเศรษฐกิจมหาศาล
ถนนข้าวสาร ถือเป็นถนนที่ได้รับความนิยมในการเล่นน้ำในวันสงกรานต์ที่คลาคล่ำไปด้วยนักท่องเที่ยวต่างชาติจากทั่วทุกมุมโลก การเล่นสงกรานต์บนถนนข้าวสารเริ่มขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 2533 เนื่องจากที่ถนนสาย นี้เป็นแหล่งที่พักอาศัยชั่วคราวหรือที่เรียกว่าเกสต์เฮาส์ของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติจำนวนมาก ดังนั้นประเพณีสงกรานต์ของคนไทยจึงเป็นที่ถูกใจนักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศที่มาพักในถนนข้าวสาร ทั้งนี้ การเล่นสงกรานต์บนถนนข้าวสารในช่วงแรก ๆ เป็นแต่เพียงเล่นสาดน้ำกันธรรมดาเท่านั้น แต่เทศกาลสงกรานต์นี้มาโด่งดังในช่วง พ.ศ. 2542-2543 โดยนอกจากการเล่นสาดน้ำเป็นปกติแล้ว ก็ยังมีทั้งการจัดกิจกรรม มีเวทีการแสดง มีสปอนเซอร์เข้ามาสนับสนุนการจัดการอำนวยความสะดวกทั้งการจัดเตรียมน้ำ แป้ง ไว้บริการตามจุดต่าง ๆ ตลอดแนวถนน
เนื่องจากถนนข้าวสารเป็นย่านที่มีความหลากหลายทางเชื้อชาติ อันเนื่องมาจากประชาชนที่ตั้งบ้านเรือนอยู่เป็นการถาวรในพื้นที่มีที่มาแตกต่างกัน อย่างไรก็ตาม ประชาชนในย่านถนนข้าวสารยังสามารถอยู่ร่วมกันได้กลมเกลียว เพราะคนแต่ละกลุ่มล้วนให้ความเคารพในฐานความเชื่อของกันและกัน มีคำสอนทางศาสนาเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ และจากความหลากหลายนี้เป็นผลให้การนับถือศาสนาของคนแต่ละกลุ่มในพื้นที่นี้มีความแตกต่างกันออกไป
ศาสนาพุทธ เป็นศาสนาประจำชาติไทยและอยู่คู่กับคนไทยมาอย่างยาวนาน ศาสนาพุทธมีอิทธิพลต่อความเชื่อ และความคิดของคนไทย ส่งผลให้พุทธศาสนิกชนมีแนวทางปฏิบัติตนที่ต้องเป็นไปตามหลักศาสนาอันเป็นคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เช่นเดียวกับถนนข้าวสารที่มีพุทธศาสนิกชนเป็นคนกลุ่มใหญ่ มีวัดชนะสงคราม เป็นวัดใกล้ถนนข้าวสารเป็นศาสนสถานที่ชาวพุทธในละแวกนี้ได้เดินทางไปทำบุญตักบาตร ฟังเทศน์ฟังธรรม
ศาสนาอิสลาม แม้ว่าชาวมุสลิมในย่านถนนข้าวสารจะมีจำนวนไม่มาก แต่ในบริเวณที่ห่างออกไปมีชาวมุสลิมอาศัยอยู่กระจายทั่วไป ประกอบกับชาวมุสลิมเป็นกลุ่มคนที่เข้ามาอาศัยอยู่ในละแวกนี้เป็นเวลานานแล้ว ดังเช่นที่ถนนข้าวสารได้มีโรงเรียนที่เน้นสอนภาษาไทยแก่ชาวมุสลิมโดยเฉพาะ อย่างไรก็ตามถนนข้าวสารยังไม่มีมัสยิดสำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนาอิสลาม แต่บนถนนจักรพงษ์ที่อยู่ห่างออกไปในย่านบางลำพูมีมัสยิดจักรพงษ์ซึ่งเป็นมัสยิดที่อยู่ใกล้ถนนข้าวสารมากที่สุด เป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาตลอดจนกิจกรรมต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับศาสนาอิสลามของชาวมุสลิมในละแวกนี้
ส่วนศาสนาคริสต์นั้นในชุมชนมีผู้นับถือศาสนาคริสต์อยู่ไม่มาก บริเวณถนนข้าวสารจึงไม่มีโบสถ์สำหรับประกอบพิธีกรรมทางศาสนาคริสต์ ฉะนั้น หากคริสต์ศาสนานิกชนในย่านนี้ต้องการพบปะกับชาวคริสต์ด้วยกัน หรือต้องการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาจะต้องเดินทางไปที่โบสถ์ในเขตดุสิต
ภาษาพูด : ภาษาไทยกลาง
ภาษาเขียน : อักษรไทย
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (ม.ป.ป.). ถนนข้าวสาร. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://thai.tourismthailand.org/
ไทยโพสต์. (24 ตุลาคม 2565). 'ถนนข้าวสาร' คัมเแบ็ก ประเดิมงานแรก 'ฮาโลวีน' 31 ต.ค.. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.thaipost.net/
ไทยรัฐออนไลน์. (13 เมษายน 2566). สงกรานต์วันแรกคึกคัก นักท่องเที่ยวแห่เช็กอิน "ถนนข้าวสาร" จนติดเทรนด์ทวิตเตอร์. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.thairath.co.th/
นครินทร์ ชัยสมบูรณ์พันธ์. (2557). สภาพแวดล้อมทางกายภาพที่เหมาะสมกับกิจกรรมถนนคนเดิน กรณีศึกษาถนนข้าวสาร กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
นภัสทนันท์ อ่อนดีธนาวัฒน์. (2562). แนวทางการวางแผนและออกแบบเพื่อความปลอดภัยและส่งเสริมการท่องเที่ยวภายในพื้นที่: กรณีศึกษาย่านถนนข้าวสาร กรุงเทพมหานคร. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์และการผังเมือง มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
น้องสมใจ. (16 ธันวาคม 2562). พาเที่ยว “ถนนคนเดินข้าวสาร” จะสายกินหรือสายเที่ยวก็เลี้ยวมาได้!. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.wongnai.com/
ปรัชญา สุกันทะ. (2561). ความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวในการปรับปรุงถนนข้าวสารของฝ่ายโยธาสำนักงานเขตพระนคร. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 1(2), 22-32.
ปรารถนา รัตนะสิทธิ์. (2537). การเปลี่ยนแปลงของถนนข้าวสารในชั่วชีวิตคน. คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ปรารถนา รัตนะสิทธิ์. (14 เมษายน 2567). กำเนิด “ถนนข้าวสาร” จากคลองสู่ถนนชื่ออาหารหลักคนไทยได้อย่างไร. ศิลปวัฒนธรรม. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.silpa-mag.com/
มนสินี อรรถวานิช. (2551). การเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบกายภาพเมืองกรุงเทพฯ บริเวณถนนข้าวสาร. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
แวน รอย, อี. (2565). Siamese melting pot [ก่อร่างเป็นบางกอก]. มติชน.
สกุลชัย ตันติเศรณี. (2544). แนวทางพัฒนาด้านกายภาพของพื้นที่โล่งว่างเพื่อการพาณิชย์ ภายในย่านถนนข้าวสาร กรุงเทพมหานคร. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุคตยุติ จารุนุช. (2550). ถนนข้าวสาร : จากอดีต-ปัจจุบัน. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เอิงเอย. (11 เมษายน 2566). สงกรานต์ ถนนข้าวสาร 2566 เล่นน้ำสงกรานต์กรุงเทพ 12-15 เมษายน 2566. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://travel.trueid.net/
Expedia. (ม.ป.ป.). ข้าวสาร กรุงเทพ. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.expedia.co.th/
Khaosanchange. (ม.ป.ป.). ถนนข้าวสาร ดินแดนแห่งการเปลี่ยนแปลง. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://khaosanchange.wordpress.com/1-2/
Muaythai Hostel. (ม.ป.ป.). ต้นกำเนิด ถนนข้าวสาร. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.muaythaihostels.com/
Muaythai Hostel. (ม.ป.ป.). ถนนข้าวสาร ( Khaosan Road ) ถนนคนเดิน ที่ ชาวต่างชาติ ชอบมาเดิน. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://www.muaythaihostels.com/
Suwatcharee Pormbunmee. (11 กันยายน 2563). “ข้าวสาร” 128 ปี ถนนแห่งแสงสีและการเปลี่ยนผ่าน. สืบค้นเมื่อ 7 มิถุนายน 2568, จาก https://gotomanager.com/