ดั้งเดิมเป็นหมู่บ้านหนึ่งของบ้านแม่โกนเกนหมู่ที่ 4 ของตำบลมหาวัน ซึ่งมาจากชื่อของลำห้วยแม่โกนเกน เป็นลำห้วยที่ไหลผ่านพื้นทราก่อนลงสู่แม่น้ำเมย ต่อมาชุมชนขยายและมีการแยกหมู่บ้านใหม่ จึงมีชื่อว่า "บ้านใหม่แม่โกนเกน"

ในปี พ.ศ. 2567 นายวรวิทย์ ทองไทยนันท์ ผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดตาก ได้มอบหมายให้นายวรวิชญ์ เนื้อไม้ นักวิชาการศาสนาปฏิบัติการ ประชุมพิจารณาสร้างวัด ณ ท้องที่บ้านใหม่แม่โกนเกน หมู่ที่ 2 ตำบลมหาวัน อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก โดยมีนายสัญญา เพชรเศษ นายอำเภอแม่สอด เป็นประธานการประชุม

ลักษณะภูมิประเทศเป็นที่สูงลาดชันจากทิศตะวันออกลงมาทิศตะวันตก มีพื้นที่ติดกับแม่น้ำเมย และประเทศพม่า

อาณาเขตติดต่อ

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ ตำบลแม่กุ ตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
• ทิศใต้ ติดต่อกับ ตำบลช่องแคบ อำเภอพบพระ
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ ตำบลคีรีราษฎร ตำบลช่องแคบ อำเภอพบพระ จังหวัดตาก
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ประเทศพม่าโดยมีแม่น้ำเมยเป็นเส้นกั้นพรมแดน

ประชาชนในบ้านใหม่แม่โกนเกนอยู่กันแบบเครือญาติ โดยมีประชากรชาย 325 คน ประชากรหญิง 353 คน รวม 678 คน มีการอยู่ร่วมกันของกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ม้ง และชาวพม่าที่ลี้ภัยและเข้ามาเป็นแรงงานในประเทศ

อาชีพหลักของชาวบ้านในหมู่บ้านคือเกษตรกร คิดเป็น 97% และอาชีพค้าขาย 2% อาชีพอื่น ๆ 1% นอกจากนี้บ้านใหม่แม่โกนเกน หมู่ที่ 2 ยังมีการรวมกลุ่มและจัดโครงการเพื่อสร้างอาชีพและสร้างรายได้ให้แก่คนในชุมชน เช่น โครงการสานตะกร้าหวายเทียม สนับสนุนโดยกรมพัฒนาฝีมือแรงงานจังหวัดตาก 

เมษายน : โครงการรักษ์สิ่งแวดล้อมตามแนวพระราชดำริ

กรกฎาคม : แห่เทียนจำนำพรรษา – วันเข้าพรรษา

ตุลาคม : กินข้าวใหม่ชนเผ่าม้ง, วันออกพรรษา

พฤศจิกายน : ลอยกระทงร่วมกับเทศกาลแม่สอด (ริมแม่น้ำเมย)

ทุนด้านมนุษย์ ชาวบ้านมีความรู้ด้านการเกษตรและด้านหัตถกรรม ทำให้มีการนำองค์ความรู้เหล่านี้มาใช้เพื่อดำเนินชีวิตและประกอบอาชีพ

ทุนด้านวัฒนธรรม มีประเพณีท้องถิ่นที่ปฏิบัติสืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น เช่น งานกินข้าวใหม่(ม้ง) งานแห่เทียนเข้าพรรษา วัฒนธรรมการแต่งการและภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ รวมไปถึงศาสนาและความเชื่อ เช่น พุทธผสมความเชื่อดั้งเดิมของกะเหรี่ยงม้ง

ทุนด้านทรัพยากร มีลำห้วยแม่โกนเกนไหลผ่านให้ประโยชน์ด้านการเกษตร แม่น้ำสำคัญใกล้ชุมชนอย่าง แม่น้ำเมย มีการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน เช่น การทำไร่หมุนเวียนของชาวกะเหรี่ยงและม้ง

• ภาษาไทยกลาง ใช้เป็นภาษาราชการและการศึกษา
• ภาษากะเหรี่่ยง ใช้พูดคุยสื่อสารกันในครอบครัวและการประกอบพิธีกรรมของชาวกะเหรี่ยงในพื้นที่
• ภาษาม้ง ใช้ในกลุ่มชาติพันธุ์ม้งในชุมชน มีตัวอักษรของตนเอง เรียกว่า “Romanized Popular Alphabet (RPA)” ใช้ในงานประเพณี เช่น งานกินข้าวใหม่, งานปีใหม่ม้ง, เพลงและการละเล่นพื้นบ้าน    
• ภาษาไทยถิ่น (ไทยเหนือ/ไทยถิ่นเหนือ) ใช้ปะปนในชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะผู้สูงอายุหรือในตลาด คำศัพท์ วลี และสำเนียงแบบ “คำเมือง” เช่น “จะไปไหนเจ้า”, “กิ๋นข้าวแล้วกา”
• ภาษาพม่า พบในกลุ่มแรงงานพม่า

กรมการปกครอง. (2567). สถิติจำนวนประชากรทางการทะเบียนราษฎร. สืบค้นจาก https://stat.bora.dopa.go.th

ชนิดา เอื้อยศรีแก้ว. (2557). การเคลื่อนย้ายของแรงงานข้ามชาติที่ส่งผลกระทบต่อการประกอบอาชีพในภาคการเกษตรของหมู่บ้านแม่โกนเกน อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก. ภาคนิพนธ์. วิทยาลัยโพธิวิชชาลัย. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดตาก. (2567). พศจ.ตาก ประชุมพิจารณาสร้างวัด ณ ท้องที่บ้านใหม่แม่โกนเกน หมู่ที่ 2 ต.มหาวัน อ.แม่สอด จ.ตาก. สืบค้นจาก https://tak.onab.go.th

องค์การบริหารส่วนตำบลมหาวัน. (ม.ป.ป.). สภาพทั่วไป. สืบค้นจาก https://www.mahawan.go.th