Advance search

ชุมชนที่ค่อย ๆ ปรับเปลี่ยนขยับขยายจากการเข้ามาของอุตสาหกรรมที่ส่งผลให้เกิดการปรับเปลี่ยนอาชีพจากอดีต และการขยายตัวของที่อยู่อาศัยในลักษณะโครงการหมู่บ้านจัดสรร

หมู่ที่ 15
คลองสอง
คลองหลวง
ปทุมธานี
ทม.ท่าโขลง โทร. 0 2529 5147
คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
21 ส.ค. 2025
นิศา สุขประเสริฐ
23 ก.ค. 2025
หมู่ 15 คลองสอง


ชุมชนที่ค่อย ๆ ปรับเปลี่ยนขยับขยายจากการเข้ามาของอุตสาหกรรมที่ส่งผลให้เกิดการปรับเปลี่ยนอาชีพจากอดีต และการขยายตัวของที่อยู่อาศัยในลักษณะโครงการหมู่บ้านจัดสรร

หมู่ที่ 15
คลองสอง
คลองหลวง
ปทุมธานี
12120
14.14921867
100.6467511
เทศบาลเมืองท่าโขลง

อดีตผู้คนส่วนใหญ่ในชุมชนอาศัยอยู่บริเวณริมถนนเลียบคลองสอง โดยประกอบอาชีพทำนาและค้าขาย ต่อมาเมื่อมีความเจริญด้านอุตสาหกรรมเข้ามา ส่งผลให้เริ่มเกิดการเปลี่ยนแปลงในรูปแบบของการประกอบอาชีพของคนในชุมชน จากการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ทำให้คนในชุมชนเริ่มเปลี่ยนอาชีพไปเป็นพนักงานโรงงานและมีประชากรแฝงย้ายเข้ามาอาศัยในชุมชนเพิ่มมากขึ้น ซึ่งส่งผลให้เกิดการขยายตัวของที่อยู่อาศัย เช่น โครงการหมู่บ้านจัดสรรภายในชุมชน 

ข้อมูลประชากรชุมชนหมู่ 15 คลองสองเทศบาลเมืองท่าโขลง ปัจจุบันชุมชนมีประชากรทั้งหมด 1,050 คน โดยสามารถแบ่งออกได้ดังนี้

  • เพศชาย จำนวน 565 คน
  • เพศหญิง จำนวน 485 คน
  • ผู้สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) จำนวน 194 คน
  • ผู้มีสิทธิ์รับเบี้ยผู้พิการ จำนวน 22 คน
  • จำนวนครัวเรือนทั้งหมด 438 ครัวเรือน

โครงสร้างองค์กรชุมชน (Community Organizations)

ประธานและคณะกรรมการชุมชนหมู่ 15 คลองสอง

  • นางสาวสมพร จิตรีเชื้อ ตำแหน่ง ประธานกรรมการชุมชน
  • นางไทรงาม ยุติธรรม ตำแหนง รองประธานกรรมการชุมชน
  • นางอรสิริพิมพ์ ทองนพคุณ ตำแหน่ง เหรัญญิกชุมชน
  • นายคำรณ มีบ่อทรัพย์ ตำแหน่ง กรรมการชุมชน
  • นางภิชาภัช คชินทรธนดล ตำำแหน่ง กรรมการชุมชน
  • นางสาววาณี ถ้ำแก้ว ตำแหน่ง กรรมการชุมชน
  • นางรุ่งฤดี สุขสมกรณ์ ตำแหน่ง กรรมการชุมชนและเลขานุการ

อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.)

  • นางไทรงาม ยุติธรรม ตำแหน่ง ประธานอสม.
  • นางวรญา ชยุติจาตุพร
  • นางบุญสม ศรีบ้าน
  • นางธัญญานุช ถ้ำแก้ว
  • นางสุจิตรา ศรีบ้าน
  • นายคำรณ มีบ่อทรัพย์

ส่วนกลุ่มวัยทำงาน โดยส่วนมากประกอบอาชีพทำงานบริษัท ค้าขาย หรือทำงานต่างจังหวัด ส่วนผู้สูงอายุมักอาศัยอยู่ภายในบ้านโดยไม่ได้ประกอบอาชีพหลัก แต่มีการประกอบอาชีพเสริมเป็นบางครั้ง

ปฏิทินชุมชน ประกอบไปด้วย ปฏิทินชุมชนด้านประเพณีและเศรษฐกิจ ดังภาพ

1.นางสาวสมพร จิตรีเชื้อ ประธานกรรมการชุมชน หมู่ 15 คลองสอง คือ นางสาวสมพร จิตรีเชื้อ หรือ จุ๋ม อายุ 53 ปี แต่เดิมเริ่มจากการทำด้านจิตอาสาในชุมชน ต่อมาเป็นอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านมีส่วนร่วมในการดูแลชุมชน แต่การทำจิตอาสาทำให้ได้รับบทบาทการทำงาน รับรู้ปัญหาแต่ไม่ได้มีอำนาจในการตัดสินใจด้านต่าง ๆ เช่น ลงมือแก้ปัญหา เป็นต้น จึงเป็นจุดเริ่มต้นในการพัฒนาตนเองให้ได้มีบทบาทมากขึ้นและมีอำนาจในการตัดสินต่าง ๆ จึงลงสมัครในตำแหน่งประธานกรรมการชุมชนหมู่ 15 คลองสอง เนื่องจากไม่มีผู้สมัครคนอื่น จึงได้รับการแต่งตั้งเป็นประธานกรรมการชุมชน ปัจจุบันมีบทบาทด้านอื่น ๆ คือ

  • คณะกรรมการพัฒนาท้องถิ่นเทศบาลเมืองท่าโขลง
  • ผู้ทรงคุณาวุฒิดูแลผู้สูงอายุท่าโขลง
  • อาสาสมัครป้องกันพลเรือน
  • อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

จากการวิเคราะห์ประธานกรรมการชุมชน หรือผู้นำชุมชน พบว่า ประธานกรรมการชุมชนหมู่ 15 คลองสองรับหน้าที่ในการดูแลคนในชุมชนหลายบทบาทซึ่งการทำงานหลายบทบาทส่งผลให้การทำงานในส่วนอื่นล่าช้า เกิดงานสะสม และสร้างความเหน็ดเหนื่อยแก่ตัวเองมากเกินไปรวมถึงการรับหน้าที่ในบทบาท อื่น ๆ อาจเกิดจากคนในชุมชนให้ความมั่นใจและไว้วางใจต่อผู้นำชุมชนรวมถึงคนในชุมชนไม่ต้องการที่จะรับหน้าที่ด้านจิตอาสา

2.นายสนั่น ขุนเอม อายุ 71 ปี จบการศึกษาระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนวัดพะยอม ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านตำบลท่าโขลงคนที่สองระยะเวลา 5 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. 2535-2540 และสิ้นสุดการดำรงตำแหน่ง เนื่องจากเกิดการเลือกตั้งสุขาภิบาลใหม่ จากตำบลท่าโขลง ถูกยกให้เป็น "เทศบาลท่าโขลง" หลังจากนั้นได้ดำรงตำแหน่งเป็นผู้ทรงคุณวุฒิทำงานร่วมกับเทศบาลท่าโขลง และในปี พ.ศ. 2564 ได้รับการแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษานายกเทศมนตรีจนถึงปัจจุบัน

  • ทุนมนุษย์ ได้แก่ กลุ่มคณะประธานชุมชนและ อสม. ที่ร่วมกันปฏิบัติงานอย่างเข้มแข็ง
  • ผู้นำมีความรู้ ความเข้มแข็ง จากการลงพื้นที่ชุมชนหมู่ 15 คลองสอง ได้พูดคุยกับผู้นำชุมชนและคณะกรรมการชุมชน สมาชิกชุมชน ในการให้ข้อมูลแสดงให้เห็นถึงศักยภาพของผู้นำในการบริหารดูแลความเป็นอยู่ ความปลอดภัยให้ประชาชนสามารถไว้วางใจได้ และผู้นำมีความใกล้ชิดกับสมาชิกจึงทำให้ได้รับข้อมูลข่าวสารที่มีความคืบหน้าและรับรู้ถึงปัญหาที่แท้จริง นอกจากนี้ผู้นำมีการติดต่อกับเทศบาลเมืองท่าโขลงอยู่เสมอ เช่น การขออนุมัติเข้ามาปรับปรุงภูมิทัศน์ให้กับชุมชนมีชมรมอาหารคาวหวานที่ทำร่วมกับเทศบาลฯ ซึ่งถือเป็นการสร้างสัมพันธภาพที่ดีกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง และเปิดโอกาสให้สมาชิกได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาชุมชน
  • ความสัมพันธ์ของสมาชิกในชุมชน สมาชิกในชุมชนส่วนใหญ่ ร้อยละ 80 เป็นสมาชิกในชุมชนที่อยู่มาดั้งเดิม ฉะนั้นความสัมพันธ์ของสมาชิกในชุมชนที่ยาวนานจึงทำให้สมาชิกในชุมชนมีความสนิทสนมใจกัน ช่วยเหลือเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่กันและรู้จักกันอย่างทั่วถึง จึงทำให้ความร่วมมือการทำงานของสมาชิกในชุมชนจึงสามารถรวมตัวกันได้ง่าย
  • ทุนเศรษฐกิจ คือ กองทุนออมในชุมชน กองทุนฌาปนกิจสงเคราะห์ และทุนการศึกษาให้กับเยาวชน

ใช้ภาษาไทยภาคกลางสื่อสารเป็นหลักในชุมชน


  • ภายในชุมชนปัจจุบันผู้คนส่วนมากประกอบอาชีพ ค้าขาย รับจ้าง รับทำอาหาร และมีผลิตภัณฑ์ของชุมชนที่สำคัญ คือ "กล้วย เฉื่อย ฉ่ำ แฉะ" โดยเป็นการนำเอาผู้คนในชุมชน เช่น ผู้สูงอายุ มาเป็นพนักงานในการผลิตเพื่อเป็นการกระจายรายได้ให้แก่ผู้คนในชุมชน อีกทั้งยังมีการออกรับงานรับจ้างทำอาหาร เช่น งานแต่งงาน, งานศพ, จัดอาหารว่าง, งานอื่น ๆ ที่ได้รับมอบหมายจากทางเทศบาลเมืองท่าโขลง
  • ผู้สูงอายุบางรายก็มีการประกอบอาชีพในการรับจ้างปอกกระเทียม เพื่อเป็นอาชีพเสริม

  • การเข้ามาของกลุ่มโรงงานและบริษัทภายในชุมชน ส่งผลให้เกิดการขยายตัวของที่อยู่อาศัยในรูปแบบต่าง ๆ เช่น หมู่บ้านจัดสรร ตึกแถว และห้องเช่าเพิ่มมากขึ้น จนทำให้เกิดปัญหาความแออัดของประชากรในพื้นที่ตามมา

  • ทัศนียภาพและภูมิทัศน์ของชุมชนเริ่มเสื่อมสภาพ เนื่องจากการเข้ามาอยู่อาศัยของประชากรแฝง เช่น โรงงานและรถขนส่งขนาดใหญ่ ซึ่งส่งผลให้ถนนในชุมชนเกิดความชำรุดทรุดโทรมอย่างรวดเร็ว ทำให้การสัญจรภายในชุมชนเป็นไปด้วยความยากลำบาก
  • ชุมชนยังคงมีถนนบางส่วนที่เป็นพื้นลูกรังและยังไม่ได้รับงบประมาณในการก่อสร้างถนนคอนกรีต จึงยังไม่สามารถปรับปรุงสภาพถนนให้ได้มาตรฐานในบางพื้นที่

  • ผู้คนในชุมชนที่เป็นกลุ่มผู้สูงอายุ มักมีโรคประจำตัวคือ "เบาหวาน, ความดัน, ไขมัน" โดยจะเชื่อมต่อและเข้ารับการรักษาต่อ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพชุมชนคลองสอง หมู่ 13 ที่อยู่ใกล้เคียงชุมชน และโรงพยาบาลคลองหลวง โดยประชาชนส่วนมากภายในชุมชน ใช้สิทธิหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตร 30 บาท)

  • การเพิ่มขึ้นของขยะมูลฝอย ที่ส่งผลให้ชุมชนเกิดปัญหาขยะล้นและไม่ได้มีการแยกขยะแต่ละประเภทอย่างถูกวิธี
กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2566). รายงานการฝึกภาคปฏิบัติ 2 (ชุมชน) ปีการศึกษา 2566. คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ทม.ท่าโขลง โทร. 0 2529 5147