บ้านบางศรีราษฎร์ ตั้งอยู่ในตำบลบางเลน อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี มีจุดเริ่มต้นทางประวัติศาสตร์จาก "วัดศรีราษฎร์" ซึ่งเดิมชื่อ "วัดเทลาด" ก่อสร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2350 โดยไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัดว่าใครเป็นผู้สร้าง ต่อมาในปี พ.ศ. 2361 วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาและกลายเป็นศูนย์รวมจิตใจของชุมชน เมื่อวัดได้ย้ายจากพื้นที่ลุ่มขึ้นไปตั้งอยู่บนที่ดอนเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาน้ำท่วม ชาวบ้านจึงเรียกพื้นที่รอบวัดว่า "บ้านบางศรีราษฎร์" ตามชื่อวัด ชุมชนจึงค่อย ๆ เติบโตขึ้นโดยมีวัดเป็นศูนย์กลาง ทั้งในด้านศาสนา วัฒนธรรม และวิถีชีวิตของคนในท้องถิ่น

ชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์ หมู่ 8 มีพื้นที่ประมาณ 1.5 ตารางกิโลเมตร ห่างจากอำเภอบางใหญ่ไปทางทิศตะวันตกระยะทาง 10 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดนนทบุรีไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ 10 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ หมู่ที่ 3 ตำบลบางเลน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ หมู่ที่ 4 ตำบลบางเลน
• ทิศใต้ ติดต่อกับ หมู่ที่ 1 ตำบลบางเลน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ คลองอ้อมนนท์

พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบสูง เหมาะแก่การทำการเกษตร ลักษณะภูมิอากาศร้อนชื้น อากาศร้อนช่วงเดือน มกราคม-เมษายน ฤดูฝนช่วงเดือนพฤษภาคม-ธันวาคม

สถานที่สําคัญในหมู่ที่ 8 ตำบลบางเลน อำเภอบางใหญ่

ปี 2567 หมู่ที่ 8 บ้านบางศรีราษฎร์ ตำบลบางเลน อําเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี มีครัวเรือนทั้งหมด 681 ครัวเรือน จำนวนประชากรที่อาศัยอยู่ทั้งหมด 776 คน เป็นเพศชาย จำนวน 352 คน เพศหญิง จำนวน 424 คน แยกเป็นประเภทที่ประกอบอาชีพจํานวน 10 อาชีพ ดังต่อไปนี้ 

1. กำลังศึกษา จำนวนรวม 70 คน คิดเป็นร้อยละ 9.02 
2. ไม่มีอาชีพ จำนวนรวม 56 คน คิดเป็นร้อยละ 7.22 
3. เกษตร-ทำสวน จำนวนรวม 8 คน คิดเป็นร้อยละ 1.03 
4. พนักงาน-รับราชการ จำนวนรวม 2 คน คิดเป็นร้อยละ 0.64 
5. พนักงาน-รัฐวิสาหกิจ จำนวนรวม 12 คน คิดเป็นร้อยละ 1.55 
6. พนักงานบริษัท จำนวนรวม 67 คน คิดเป็นร้อยละ 8.63 
7. รับจ้างทั่วไป จำนวนรวม 322 คน คิดเป็นร้อยละ 41.49 
8. ค้าขาย จำนวนรวม 202 คน คิดเป็นร้อยละ 26.03 
9. ธุรกิจส่วนตัว จำนวนรวม 31 คิดเป็นร้อยละ 3.99 
10. อาชีพอื่น ๆ จำนวนรวม 3 คน คิดเป็นร้อยละ 0.39

โครงสร้างองค์กรชุมชนเป็นการแสดงความสัมพันธ์ขององค์กรภายในชุมชนทั้งในรูปแบบที่เป็นทางการ และไม่เป็นทางการ เพื่อแสดงให้เห็นถึงศักยภาพภายในชุมชน รวมถึงความสัมพันธ์ในชุมชนในมิติต่าง ๆ ได้แก่ ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ สัมพันธ์ทางสังคม และความสัมพันธ์ทางการเมือง รวมไปถึงการหาบุคคลสำคัญที่เป็นหัวใจหลักของชุมชน

คนในชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรมและปศุสัตว์ เช่น การทำนา ปลูกผัก และเลี้ยงสัตว์เพื่อใช้ในครัวเรือนและจำหน่ายในท้องถิ่น นอกจากนี้ยังมีบางส่วนที่รับจ้างทั่วไปหรือทำงานนอกพื้นที่เพื่อเสริมรายได้ ขณะที่อีกกลุ่มหนึ่งเปิดร้านค้าขายเล็ก ๆ ภายในหมู่บ้าน วิถีชีวิตของชาวบ้านยังคงเรียบง่ายและผูกพันกับธรรมชาติ สะท้อนถึงความเป็นชุมชนชนบทที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมและความสามัคคีไว้ได้อย่างดี

ทุนทางทรัพยากรธรรมชาติ บ้านบางศรีราษฎร์มีสภาพที่ดินเป็นที่ลุ่ม มีพื้นที่ป่า มีคลองอ้อมนนท์และคลองศรีราษฎร์อยู่ภายในชุมชน และสภาพที่อยู่อาศัยจะมีบ้านอยู่ตามแนวคลองอ้อมนนท์อย่างหนาแน่น ดังนั้นคลองศรีราษฎร์จึงเป็นคลองที่มีความสำคัญต่อการดําเนินชีวิตของผู้คนในอดีต ทั้งในด้านยุทธศาสตร์ด้านการคมนาคม ด้านการค้าขาย ด้านการเกษตร และด้านการอุปโภคบริโภคของกลุ่มคนริมฝั่งคลอง

ทุนมนุษย์ บ้านบางศรีราษฎร์มีทั้งผู้นำชุมชน (กํานัน) ผู้ช่วยผู้นำชุมชน อาสาพัฒนาชุมชน คณะครูและบุคลากรโรงเรียนวัดศรีราษฎร์เจ้าหน้าที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางเลน และภาคีเครือข่ายในการศึกษาชุมชนที่มีความสามารถและศักยภาพในการบริหารชุมชนและดูแลเกี่ยวกับความเป็นอยู่ภายในชุมชน ซึ่งกลุ่มดังกล่าวมีการประสานงานผ่านสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบางใหญ่ในการอำนวยความสะดวกสำหรับการจัดสรรทรัพยากรภายในชุมชนอย่างคุ้มค่าและเกิดประโยชน์สูงสุด อีกทั้งการประสานงานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐเพื่อร่วมกันดูแลคุณภาพชีวิตของสมาชิกในชุมชนด้วยทั้งกลุ่มเด็ก เยาวชน กลุ่มผู้สูงอายุกลุ่มคนพิการหรือสมาชิกท่านอื่น ๆ เช่นเดียวกัน อาทิเช่น ชมรมผู้สูงอายุภายในชุมชน จากประชากรผู้สูงอายุประมาณภายในชุมชนมีความสำคัญและมีความต้องการที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตของกลุ่มผู้สูงอายุให้ใช้เวลาว่างอย่างเกิดประโยชน์และแจ้งสิทธิและสวัสดิการขั้นพื้นฐาน รวมถึงกิจกรรมในโรงเรียนภายในชุมชน คนในชุมชนให้ความสำคัญกับเด็กและเยาวชนให้มีความรู้ความเป็นอยู่ และมีพัฒนาการที่เหมาะสม

ทุนทางสถาบันการศึกษา สำหรับสถาบันการศึกษาของชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์นั้นมีความเข้มแข็งอย่างมาก จากที่ได้มีการพูดคุยกับผู้นำชุมชน และผู้ช่วยผู้นำชุมชน จากการลงพื้นที่พบว่า สถาบันการศึกษาของชุมชนและมีความเข้มแข็งอย่างมากทั้งในระดับเตรียมอนุบาล อนุบาลศึกษา ประถมศึกษาและมัธยมศึกษา กล่าวได้ว่าชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์นั้นมีสถานศึกษาชั้นนำที่มีคุณภาพรองรับลูกหลานของคนในชุมชนอย่างแน่นอน จากการสัมภาษณ์และพูดคุยกับคนในชุมชนพบว่า ในระดับเตรียมอนุบาลมีศูนย์พัฒนาเด็กตำบลบางเลน ในระดับอนุบาลถึงประถมศึกษาจะมีโรงเรียนวัดศรีราษฎร์และโรงเรียนญาโณทัย ในระดับเตรียมอนุบาลถึงมัธยมศึกษา ทั้ง 3 โรงเรียนเป็นโรงเรียนที่คนในชุมชนส่วนใหญ่ส่งลูกหลานไปศึกษา ซึ่งตั้งอยู่ในชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์เช่นกัน

ทุนทางภูมิศาสตร์ ชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์ตั้งอยู่ที่ถนนบางกรวย-ไทรน้อย ตำบลบางเลน อําเภอบางใหญ่ นนทบุรีปัจจุบันมีรถไฟฟ้า (MRT) สายสีม่วงที่ให้บริการ โดยลงสถานีบางพลูและต่อรถยนต์รับจ้างสาธารณะมา 1 กิโลเมตร หรือใช้บริการรถโดยสารประจําทาง ทำให้ชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์มีความได้เปรียบในเรื่องของการเดินทางที่สะดวกและมีตัวเลือกในการเดินทางมากขึ้น

ทุนทางสังคม ชุมชนบ้านบางศรีราษฎร์คนในชุมชนมีความสนิทสนมและมีความไว้เนื้อเชื่อใจกันผ่านการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการชุมชนยั่งยืนบ้านบางศรีราษฎร์และโรงเรียนวัดศรีราษฎร์ที่เป็นสื่อกลางในการทำกิจกรรมร่วมกัน ได้มีโอกาสพบปะพูดคุยและแลกเปลี่ยนข่าวสารเป็นไปอย่างรวดเร็ว ทำให้ในการทำงานหรือการจัดกิจกรรมต่าง ๆ นั้นเป็นไปได้อย่างราบรื่นและรวดเร็ว เนื่องจากผู้คนในชุมชนมีโอกาสได้พบปะกันอย่างต่อเนื่อง

ส่วนใหญ่มักจะใช้ภาษาไทยในการสื่อสาร

คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2566). รายงานการฝึกภาคปฏิบัติ 2 (ชุมชน) ปีการศึกษา 2566. คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

เทศบาลเมืองบางเลน. (ม.ป.ป.). ข้อมูลพื้นฐานตำบล. https://banglane.go.th/public/