พ.ศ. 2104 เมืองสวรรคโลกถูกข้าศึกเข้าโจมตีหลายครั้งหลายครา จนในสมัยพระมหาจักรพรรดิ์ เมืองสวรรคโลกไม่มีทางสู้ เพราะมีกำลังน้อยกว่า ชาวเมืองจึงได้แต่หนีเพื่อเอาตัวรอด บ้างก็ถูกข้าศึกฆ่าฟันพากันล้มตายเป็นจำนวนมาก ด้วยเพราะพระขาสวรรคโลกร่วมกับพระยาพิชัย เจ้าเมืองพิชัย คบคิดกันเป็นกบฏ ต่อกรุงศรือยุธยา ในสมัยพระมหาธรรรมราชา จนพระนเรศวรต้องยกทัพไปปราบและจับพระขาสวรรคโลกประหารชีวิต แล้วกวาดต้อนผู้คนกลับไปยังกรุงศรือธยา เพื่อสมทบเป็นกำลังต่อสู้ข้าศึกต่อไป

บ้านปากน้ำเป็นหมู่บ้านรอบบอกของเขตเมืองสวรรคโลก ก็ถูกข้าศึกเข้าปล้นสะดมชิงทรัพย์สมบัติ เสบียงอาหาร บ้านเรือน วัดวาอาราม โบสถ์ วิหารถูกเผาผลาญวอดวายเป็นจำนวนมาก ชาวบ้านปากน้ำต้องหนีตายไปตามขถากรรม ทรัพย์สินเงินทองที่ไม่สามารถนำไปได้ ชาวบ้านนำไปฝังดินชุกซ่อนไว้ หวังว่าถ้ารอดชีวิตกลับมา จะขุดทรัพย์สินนั้นมาใช้ต่อไป ปากน้ำในขณะนั้นแทบจะกลายเป็นเมืองร้าง ทรัพย์สมบัติที่ฝังไว้กลายเป็นทรัพย์ บรรพชนรุ่นหลังหลายยุค หลายสมัยขุดได้เป็นจำนวนมาก อุโบสถวัดปากน้ำก็ถูกข้าศึกเข้าทำลายเผาผลาญเสียหาย ยากที่จะบูรณะได้ หลวงพ่อสี่พี่น้อง (พระพุทธรูปสมัยสุโขทัย) ทั้ง 4 องค์ ไม่ได้รับอันตรายใด ๆ เลย คงเป็นด้วยบุญบารมี หรืออภินิหารของหลวงพ่อนั่นเอง บริเวณอุโบสถจึงถูกทิ้งร้างเป็นเวลานาน จนกลายเป็นป้ารกทึบ เถาวัลย์ปกคลุมไปทั่วบริเวณ ประกอบกับมีต้นก้ามปู (ฉำฉา) ขึ้นดื่มไปหมด ยากที่ผู้คนละเข้าไปให้ และทางทัพระวันตกของอโบหอ เป็นบ้า ชาวบ้านพากันหวาดกลัว จึงเป็นเหตุให้ไม่ค่อยมีใครอยากเข้าไปบริเวณนั้น

สภาพภูมิประเทศเป็นที่ราบ เหมาะแก่การเพาะปลูก และการเกษตร เช่น ทำนา ทำไร่ ปลูกพริก ทำไร่แตงโม เป็นต้น

อาณาเขต

• ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลคลองกระจง อำเภอสวรรคโลก จังหวัดขุโขทัย
• ทิศใต้ ติดต่อกับหมู่ที่ 5 บ้านใต้วัด
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับหมู่ที่ 1 บ้านเหนือ และหมู่ที่ 9 บ้านน้ำโจน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลเมืองบางยม อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย

บ้านวังตาเลน หมู่ที่ 6 ตำบลปากน้ำ อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย มีประชากรชาย 314 คน หญิง 403 คน รวม 717 คน

ประชากรส่วนใหญ่ในชุมชนบ้านวังตาเลนประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น  ทำนา ทำไร่ ทำสวนและเลี้ยงสัตว์ โดยพืชเศรษฐกิจที่มีประชาชนนิยมปลูกแยกได้ ดังนี้

1. ข้าวนาปี
2. อ้อย
3. ถั่วเหลืองต้นฝน
4. ถั่วเหลืองปลายฝน
5. ถั่วเหลืองฤดูแล้ง
6. พริกขี้หนูใหญ่
7. ผักบุ้งจีน

• ภาษาไทย เป็นภาษาหลักที่ใช้ในชีวิตประจำวันใช้เป็นภาษาเขียนที่ติดต่อราชการ และในการพูดจะมีสำเนียงเฉพาะตัว ซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากภาษาล้านนาและภาษาไทยถิ่นเหนือ สำเนียงในเขตสวรรคโลกมักถูกเรียกแบบไม่เป็นทางการว่า "ไทยถิ่นสุโขทัย" หรือ "ภาษาสวรรคโลก" ตัวอย่างเช่น ไปไหนมา = ไปไสมา, เขา = หมอน

กรมการปกครอง. (2567). สถิติจำนวนประชากรทางการทะเบียนราษฎร. สืบค้นจาก https://stat.bora.dopa.go.th

พิศาล มุกดารัศมี และกาญจนา แก้วอุด. (2558). บทบาทและความหมายของคติความเชื่อเรื่องคำสาปพระร่วงที่ปรากฎในชุมชนของจังหวัดสุโขทัย : กรณีศึกษาชุมชนบ้านปากน้ำ อำเภอสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย. วิทยานิพนธ์. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

องค์การบริหารส่วนตำบลปากน้ำ. (ม.ป.ป.). สภาพทั่วไป. สืบค้นจาก https://www.paknam-sukhothai.go.th