พ.ศ. 2411 แต่งตั้งเมืองขอนแก่นที่บ้านทุ่มสลับกับโนนทัน

พ.ศ. 2420–2424 การแยกและรวมเมืองขอนแก่นระหว่างบ้านดอนบม–บ้านทุ่ม

พ.ศ. 2434 ยุบเมืองดอนบม ย้ายศูนย์กลางเมืองมารวมอยู่ที่บ้านทุ่ม

พ.ศ. 2442 ย้ายเมืองกลับสู่บ้านเมืองเก่าเนื่องจากภัยแล้ง

พ.ศ. 2451 ย้ายศูนย์ราชการไปยังบ้านพระลับและตำแหน่งสุดท้าย ณ ปัจจุบัน

หลังพ.ศ.2555 ชุมชนบ้านเหล่าเกวียนหักได้รับสิทธิทำเลสาธารณะ, ประสบปัญหาเรื่องทะเบียนบ้านและคุณภาพน้ำ

พ.ศ. 2560 พัฒนาระบบน้ำในชุมชน รวมถึงการจัดการภัยแล้งของเกษตรกร

บ้านทุ่มเป็นพื้นที่ราบ มีลำห้วยไหลผ่าน ดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนปนทราย เหมาะสำหรับเกษตรกรรมระดับครัวเรือน และมีสภาพแวดล้อมชานเมืองขอนแก่น  

อาณาเขต

• ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลสาวะถี และตำบลแดงใหญ่ (อำเภอเมือง)
• ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลบ้านหว้า (อำเภอเมือง)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเทศบาลเมืองบ้านเป็ด (อำเภอเมือง)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลบ้านเหล่า และเทศบาลตำบลบ้านฝาง (อำเภอบ้านฝาง) 

เกษตรกรรม เป็นอาชีพหลักของชาวบ้านส่วนใหญ่ โดยเฉพาะการปลูกข้าวและพืชเศรษฐกิจ เช่น ข้าวโพด มันสำปะหลัง การเลี้ยงสัตว์ เช่น โค กระบือ ไก่ และสุกร เป็นกิจกรรมเสริมในครัวเรือน งานรับจ้างทั่วไปและงานค้าขายเล็ก ๆ ภายในชุมชนและพื้นที่ใกล้เคียง มีการนำเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาใช้ เช่น การติดตั้งระบบโซลาร์เซลล์เพื่อช่วยในการสูบน้ำสำหรับเกษตรกรรมในฤดูแล้ง

มกราคม : งานทำบุญปีใหม่ ที่วัดในชุมชน เช่น วัดโนนขาม เพื่อความเป็นสิริมงคล การเตรียมพื้นที่เกษตรสำหรับฤดูเพาะปลูก

เมษายน : ประเพณีสงกรานต์ งานรดน้ำดำหัวผู้ใหญ่ และการละเล่นพื้นบ้าน การเตรียมฤดูปลูกข้าวนาปี

พฤษภาคม – มิถุนายน : ช่วงฤดูปลูกข้าว ชาวบ้านจะร่วมมือกันเตรียมดินและปลูกข้าว กิจกรรมอบรมหรือเวิร์กช็อปด้านเกษตรกรรม โดยหน่วยงานท้องถิ่น

กรกฎาคม – กันยายน : ช่วงฤดูฝน ดูแลต้นข้าวและเก็บเกี่ยวผลผลิตบางส่วน จัดกิจกรรมดูแลสาธารณูปโภค เช่น การขุดลอกหนองน้ำในชุมชน

ตุลาคม : ประเพณีบุญข้าวประดับดิน งานบุญเพื่อขอบคุณพระแม่โพสพ และแสดงความกตัญญูต่อแผ่นดิน งานรวมกลุ่มชาวบ้านและการประชุมชุมชนประจำปี

พฤศจิกายน – ธันวาคม : ฤดูเก็บเกี่ยวข้าวนาปรัง ช่วงเก็บเกี่ยวและเฉลิมฉลองผลผลิต การเตรียมพื้นที่สำหรับฤดูปลูกครั้งถัดไป งานกีฬาชุมชนและกิจกรรมสันทนาการต่าง ๆ

ทุนทางเศรษฐกิจ ที่ดินทำกินและทรัพยากรธรรมชาติ ดินร่วนปนทราย เหมาะแก่การทำเกษตรกรรม เช่น ปลูกข้าวและพืชเศรษฐกิจ เครื่องมือและอุปกรณ์เกษตร ใช้ในงานเกษตรและการเลี้ยงสัตว์ กลุ่มออมทรัพย์และกองทุนหมู่บ้าน ช่วยเสริมสภาพคล่องทางการเงินและสนับสนุนการลงทุนในอาชีพของสมาชิก

ทุนมนุษย์ ความรู้และทักษะด้านเกษตรกรรม ของชาวบ้านที่สั่งสมมาเป็นรุ่น ๆ ความสามารถในการปรับตัวและนำนวัตกรรม เช่น การใช้ระบบโซลาร์เซลล์ช่วยในการสูบน้ำ การรวมกลุ่มเรียนรู้และพัฒนาอาชีพในชุมชน

ทุนสังคม ความสัมพันธ์และเครือข่ายในชุมชน เช่น กลุ่มเกษตรกร กลุ่มสตรี กลุ่มออมทรัพย์ ความร่วมมือกับองค์กรภายนอก เช่น เทศบาลตำบลบ้านทุ่ม หน่วยงานภาครัฐและเอกชน ประเพณีและวัฒนธรรมร่วมกัน ที่ช่วยสร้างความสามัคคีและความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน

ทุนทางกายภาพ ถนนและระบบสาธารณูปโภคพื้นฐาน เช่น ถนนลาดยาง ถนนคอนกรีต ไฟฟ้า น้ำประปา โครงสร้างพื้นฐานด้านเกษตร เช่น ระบบน้ำสำหรับการเกษตร การขุดลอกหนองน้ำ สถานที่สาธารณะและวัดในชุมชน ที่ใช้จัดกิจกรรมและงานประเพณี

ทุนทางวัฒนธรรม ประเพณีท้องถิ่นและพิธีกรรม ที่สืบทอดจากบรรพบุรุษ เช่น บุญข้าวประดับดิน ประเพณีสงกรานต์ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ในการทำเกษตรและรักษาสิ่งแวดล้อม งานฝีมือและผลิตภัณฑ์ชุมชน ที่สะท้อนเอกลักษณ์ท้องถิ่น

• ภาษาอีสาน (ภาษาไทยถิ่นอีสาน) เป็นภาษาที่ใช้สื่อสารในชีวิตประจำวันของชาวบ้านส่วนใหญ่ มีความใกล้เคียงกับภาษาลาว และมีสำเนียงและคำศัพท์เฉพาะท้องถิ่นที่แตกต่างไปบ้างตามพื้นที่
• ภาษาไทยมาตรฐาน ใช้ในสถานศึกษา เช่น โรงเรียนบ้านเหล่าเกวียนหัก และใช้ในการติดต่อราชการ

 กัญญาณัฐ จตุเทน. (2566). แนวทางการพัฒนาการจัดการภัยแล้งของครัวเรือนเกษตรกรในพื้นที่ชานเมืองขอนแก่น : กรณีศึกษาบ้านเหล่าเกวียนหัก ตำบลบ้านทุ่ม อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

เทศบาลเมืองบ้านทุ่ม. (2566). แผนยุทธศาสตร์หรือแผนพัฒนาหน่วยงาน. สืบค้นจาก https://banthum.go.th