บ้านสวนขิง ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำท่าจีน ในเขตตำบลโคกคราม ซึ่งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลต้นคราม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี ชุมชนนี้ตั้งอยู่บนพื้นที่ดอน น้ำไม่ท่วม และมีต้นครามขึ้นอยู่หนาแน่น จึงเป็นที่มาของชื่อ “โคกคราม” ส่วนชื่อ “สวนขิง” มาจากพืชเศรษฐกิจที่ปลูกโดยชาวบ้านหลายครัวเรือนคือ ขิง ซึ่งเป็นพืชที่ไม่ต้องการน้ำมาก จึงนิยมปลูกกันเรื่อยมา จนเมื่อมีการพูดถึงชื่อหมู่บ้านจึงเรียกว่า “สวนขิง” หรือ “บ้านสวนขิง” ไปโดยปริยาย

บ้านสวนขิง ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 2 ตำบลโคกคราม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี เป็นพื้นที่ชนบทในเขตที่ราบลุ่มภาคกลาง มีลักษณะภูมิประเทศที่เหมาะแก่การเกษตร เนื่องจากดินส่วนใหญ่เป็นดินร่วนผสมทรายและดินเหนียว มีความอุดมสมบูรณ์จากแหล่งน้ำธรรมชาติ เช่น แม่น้ำท่าจีน คลองส่งน้ำ และสระน้ำในพื้นที่ การใช้ประโยชน์ที่ดินส่วนใหญ่เน้นไปที่การปลูกข้าว พืชผัก ไม้ผล และการเลี้ยงสัตว์น้ำ ภูมิอากาศมีฝนตกชุกในฤดูฝนและมีสภาพอากาศแห้งแล้งในฤดูร้อน โดยพื้นที่นี้อาจเผชิญปัญหาน้ำท่วมขังในช่วงฝนตกหนัก และมีภัยแล้งในช่วงฤดูแล้งบางปี ชุมชนบ้านสวนขิง มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ หมู่ที่ 1 ตำบลโคกคราม
• ทิศใต้ ติดต่อกับ หมู่ที่ 3 ตำบลโคกคราม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ หมู่ที่ 11 ตำบลโคกคราม
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลบางปลาม้า

บ้านสวนขิง โดยสถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากร หมู่ที่ 2 บ้านสวนขิง ตำบลโคกคราม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 1,461 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 706 คน ประชากรหญิง 755 คน จำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 287 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนมกราคม 2568)

บ้านสวนขิง หมู่ 2 มีการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง เช่น รำโทน รำไทย และประเพณีไทย-พวน โดยมีกลุ่มเยาวชนและชุมชนร่วมกันสืบสานวัฒนธรรมเหล่านี้ไว้

ด้านเศรษฐกิจ การตั้งกลุ่มวิสาหกิจ/กลุ่มพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชน 6มีการพัฒนาผลิตภัณฑ์ OTOP เช่น แชมพูสมุนไพร มะกรูดแห้ง ขนมพื้นบ้าน และยังส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม เช่น การนวดไทย โฮมสเตย์ และการเยี่ยมชมวัดน้อย หลวงพ่อเนียม เกจิชื่อดังแห่งเมืองสุพรรณบุรีหนึ่งในอมตะเถระแห่งเมืองรัตณโกสินทร์ ซึ่งเป็นจุดเด่นของพื้นที่

ชุมชนบ้านสวนขิง หมู่ 2 ตำบลโคกคราม มีวิถีชีวิตเรียบง่ายแบบชนบทที่เน้นการอยู่ร่วมกันแบบเครือญาติ โดยมีการรวมกลุ่มทำกิจกรรมประจำปี เช่น

• ประเพณีรำไทย-รำโทน เพื่อสืบสานวัฒนธรรมท้องถิ่น
• กิจกรรมทำบุญวัดน้อย และงานประจำศาสนสถานในหมู่บ้าน
• การจัดตลาดและแสดงสินค้า OTOP เช่น แชมพูสมุนไพร มะกรูดแห้ง ขนมพื้นบ้าน
• งานจิตอาสาทำความสะอาดวัด และกิจกรรมรวมกลุ่มชุมชน

ชาวบ้านส่วนใหญ่ยังคงยึดอาชีพเกษตรกรรมและค้าขายเล็ก ๆ ใช้ชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยกัน สะท้อนความเข้มแข็งของระบบเครือญาติในสังคมชนบท

หลวงพ่อเนียม เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2372 ในยุครัชกาลที่ 3 โดยมีบิดาเป็นชาวบ้านซ่อง ตำบลมดแดง อำเภอศรีประจันต์ และมารดาจากบ้านป่าพฤกษ์ ตำบลบ้านแหลม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี ท่านใช้ชีวิตเรียบง่ายและอุทิศตนให้กับการปฏิบัติธรรมตั้งแต่วัยหนุ่ม จนกระทั่งได้จำพรรษา ณ วัดน้อย บ้านสวนขิง และอยู่ในสมณเพศจนตลอดชีวิต หลวงพ่อเนียมมีบทบาทสำคัญในฐานะ ผู้นำทางศาสนาและจิตวิญญาณ ของชุมชน ท่านเป็นที่เคารพนับถือของชาวบ้านในวงกว้าง ทั้งในด้านธรรมะ วิปัสสนาธุระ และคุณวิเศษด้านวิทยาคม วัดน้อยจึงกลายเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนในชุมชนและผู้เดินทางบนลุ่มแม่น้ำท่าจีน ซึ่งมักแวะมาสักการะและขอพรจากหลวงพ่อเนียมเป็นประจำ หลวงพ่อเนียมเป็นพระผู้มีความเคร่งครัดในการปฏิบัติธรรม ท่านเชี่ยวชาญด้านสมาธิ วิปัสสนา และมีชื่อเสียงในด้านวิทยาคมจนเป็นที่เลื่องลือ นอกจากนี้ ท่านยังมีจิตใจเมตตาต่อสัตว์ ไม่ว่าจะเป็นแมว ไก่ หรือแม้แต่งูเห่า ซึ่งท่านเคยเลี้ยงไว้ในกุฏิอย่างสงบโดยไม่ทำอันตรายใด ๆ

หลวงพ่อเนียมใช้ชีวิตอย่างสมถะและปฏิบัติตนอย่างมั่นคงในหลักพระธรรมคำสอน ท่านโปรดอาหารแบบเรียบง่าย เช่น แตงโมต้มปลาเจ่า และมีความเคารพต่อสิ่งแวดล้อมรอบตัว ปัจจุบันวัดน้อยยังคงจัดงานนมัสการหลวงพ่อเนียมเป็นประจำปีละ 2 ครั้ง สืบทอดความศรัทธาที่ชาวบ้านมีต่อท่านอย่างไม่เสื่อมคลาย

ทุนวัฒนธรรม

ศูนย์รวมทางวัฒนธรรมที่สำคัญคือ วัดน้อย ซึ่งเป็นสถานที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของชาวบ้านมาอย่างยาวนาน ภายในวัดมีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ คือ “หลวงพ่อเนียม” ที่ชาวบ้านให้ความเคารพและเชื่อว่าท่านมีพุทธคุณในการคุ้มครองภัย อีกทั้งวัดยังเป็นสถานที่จัดงานบุญประจำปี เช่น งานสงกรานต์ แห่เทียนเข้าพรรษา และตักบาตรเทโว ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ชาวบ้านมีส่วนร่วมกันอย่างพร้อมเพรียง นอกจากศาสนาแล้ว บ้านสวนขิงยังมี ประเพณีรำไทย และ รำโทน ที่แสดงในงานบุญและพิธีสำคัญ เป็นศิลปวัฒนธรรมที่เยาวชนในชุมชนยังได้รับการฝึกฝนให้สืบทอด ภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น การทำสมุนไพรพื้นบ้าน การแปรรูปอาหาร และงานหัตถกรรมพื้นบ้าน เช่น การจักสานและทอผ้าก็ยังคงมีบทบาทในการดำรงชีวิต และเป็นแหล่งเรียนรู้ให้แก่คนรุ่นใหม่

ภาษาที่ใช้พูด ชาวบ้านส่วนใหญ่พูดภาษาไทยกลางสำเนียงสุพรรณบุรี ซึ่งมีลักษณะเฉพาะ เช่น การเน้นเสียงหนัก เบาในบางพยางค์ และการใช้คำท้องถิ่นบางคำที่อาจไม่พบในภาษาไทยมาตรฐาน เช่น “เหนียวแน่น”, “แหมบ”, หรือ “อิ๊บอ๊าย”

ภาษาที่เขียนและภาษาราชการ การเขียนหรือการติดต่อกับหน่วยงานรัฐส่วนใหญ่ใช้ภาษาไทยมาตรฐาน แต่เมื่อมีการจัดกิจกรรมภายในชุมชน เช่น การประชุมหรือการประกาศเสียงตามสาย บางครั้งก็มีการใช้ภาษาพูดท้องถิ่นร่วมด้วยเพื่อความเข้าใจง่ายและเข้าถึงคนในหมู่บ้าน

“สัมผัสวิถีวัฒนธรรมบ้านสวนขิง สุขใจจริงได้กราบไหว้หลวงพ่อเนียม” หมู่ที่ 2 ตำบลโคกคราม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี

วันแรก

เช้า  –   สักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชุมชนนับถือ วัดน้อยหลวงพ่อเนียม ท่านเป็นเกจิอาจารย์ที่ชาวบ้านและ คนต่างถิ่นได้ให้ความเคารพ ศรัทธา และเป็นอาจารย์หลวงพ่อปาน โดยมีปราชญ์ของชาวบ้านให้คำแนะนำและเล่าประวัติของหลวงพ่อเนียม ชมพิพิธภัณฑ์หลวงพ่อเนียม มณฑปหลวงพ่อเนียม ทำบุญแล้วไปทำทาน โดยการให้อาหารปลาที่ท่าน้ำมนต์

เที่ยง  –   รับประทานอาหารเที่ยง เมนูกินเส้น เช่น ก๋วยเตี๋ยว ผัดไทย ก๋วยจั๋บ ฯลฯ ตามด้วยน้ำแข็งใส หรือหวานเย็น ที่ชาวบ้านช่วยกันทำ

บ่าย  –  นักท่องเที่ยวเรียนรู้และทำกิจกรรมขนมไทย ซึ่งการทำขนมไทยที่หมู่บ้านสวนขิง มีรสชาติที่อร่อย มีกระบวนการทำขนมดั่งเดิม ผู้นำชุมชนจึงยากให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้การทำขนมไทยสูตรดั่งเดิมของหมู่บ้านสวนขิง ขนมที่หาทานยาก ได้แก่ เม็ดขนุนเผือก เม็ดสมหวัง

ค่ำ  –  รับประทานอาหารเย็น มาจำนวนไม่กี่คน นักท่องเที่ยวสามารถรับประทานอาหารเย็นกับเจ้าของบ้านพักโฮมสเตย์ได้ แต้ถ้ามาเป็นหมู่ขณะ ก็รับประทานอาหารที่จัดสำรับอาหารที่ได้รับการพัฒนาแล้ว เช่น  แกงเข้าแถว,ยำไม่เคยเล็ก,น้ำพริกหน้างอ,แกงนางหวาน,เม็ดสมหวัง พร้อมมีกิจกรรม นันทนาการ การรำโทน เป็นการเต้นรำของคนในชุมชน มีทุกวัยที่เป็นนางรำนักท่อง เที่ยวสามารถร่วมสนุกได้

–  รับประทานอาหารเสร็จก็เข้าบ้านพัก พักผ่อน

วันสอง

เช้าตรู่  –   นักท่องเที่ยวไปร่วมทำบุญที่วัด ตักบาตร หาบชามแก้ว – หาบชามงวง ถวายพระ (จัดสำรับอาหาร คาว หวานไปถวายพระที่วัด) เพื่อเป็นศิริมงคลกับนักท่องเที่ยวรับประทานอาหารเช้า ข้าวต้ม ผัดผักปลอกสารพิษ หรือข้าวต้ม  เครื่อง ชากาแฟ น้ำนมข้าวโพดทานข้างอิ่มพุง นักท่องเที่ยวสามารถ เดินชมบรรยากาศในหมู่บ้านหรือขี่จักรยานชม  ทุ่งรอบหมู่บ้านได้ นักท่องเที่ยวสามารถซื้อของฝาก ของที่ระลึกในชุมชน เช่น ยาสีฟันผง ถ่านชาโคล ขนมกรอบลืม  กลืน พิมเสนดับกลิ่น ไข่ดองเกลือที่อร่อยที่สุดของหมู่บ้านนักท่องเที่ยวเดินทางกลับโดยสวัสดิภาพ

เทศบาลตำบลโคกคราม. (2568). ข้อมูลชุมชนและแผนพัฒนาท้องถิ่น. สืบค้นเมื่อ 8 กรกรฏาคม 2568. http://www.kokkramcity.go.th

ธนพร สุขใส. (2565). การศึกษาและการสร้างตำรับผลิตภัณฑ์เม็ดขนุนจากแห้วและฟักจากภูมิปัญญาชุมชนบ้านสวนขิง จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารคหกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมอย่างยั่งยืน, 3(2), 45–59. สืบค้นจาก https://so09.tci-thaijo.org 

AnyFlip. (ม.ป.ป.). รายงานลักษณะภูมิประเทศของบ้านสวนขิง – หมู่ที่ 2. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://anyflip.com 

สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดสุพรรณบุรี (2562). “สัมผัสวิถีวัฒนธรรมบ้านสวนขิง สุขใจจริงได้กราบไหว้หลวงพ่อเนียม” หมู่ที่ 2 ตำบลโคกคราม อำเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://suphanburi.cdd.go.th