ชุมชนราชธานีอโศก หมู่ที่ 10 ตำบลบุ่งไหม อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี เป็นชุมชนท้องถิ่นที่เน้นเรื่องกสิกรรมธรรมชาติเป็นหลัก ปฏิเสธระบบเศรษฐกิจ ทุนนิยม โดยมุ่งนำหลักพุทธธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น มาปรับใช้กับการดำเนินชีวิตประจำวัน และการเรียนรู้ของชุมชน งานฝึกอบรม เป็นการให้ความรู้ในด้านต่าง ๆ แก่เกษตรกร ข้าราชการ เยาวชนและประชาชนผู้สนใจ ทั้งภาครัฐและเอกชนและอีกมากมาย นอกจากนี้ชุมชนราชธานีอโศกมีศูนย์ฝึกอบรม ซึ่งแตกต่างจากศูนย์ฝึกอบรมของปราชญ์ชาวบ้านอื่น ๆ เนื่องจากมีลักษณะเป็นองค์กรทางศาสนามากกว่า เน้นการสร้างสัมมาทิฐิ ลด ละ เลิก อบายมุข ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ สามารถพึ่งตนเองได้ ผู้เข้ารับการอบรมสามารถนำความรู้ ประสบการณ์ จากการฝึกอบรมไปใช้ในการพัฒนา

ชุมชนชาวอโศก จะมีการถ่ายทอดและการสืบทอดความรู้ของการเป็นอยู่ในชีวิตอย่างเป็นธรรมชาติ มีการพัฒนาความรู้ด้านต่าง ๆ ตลอดเวลา โดยชุมชนได้รับการขัดเกลา ฝึกอบรมความรู้ และ อบรมทางด้านจิตใจ การทำงานใช้หลักการที่เรียกว่าระบบบุญนิยม เน้นการอบรมคนให้เกิด ภูมิปัญญา รู้สัจธรรมที่จะดำเนินชีวิตทั้งในด้านกสิกรรม เศรษฐกิจการเงินและด้านต่าง ๆ โดยทำงานกับสังคมด้วยความเสียสละไม่แสวงหาลาภ ยศ สรรเสริญ โลกียสุข แต่จะช่วยเหลือคนให้รู้จักสาระของชีวิต เป็นการทำงานเพื่อรับใช้ประชาชน เพื่อสร้างประชาชนให้เป็นคนที่พัฒนาตนตามลำดับพร้อมที่จะทำหน้าที่การงานตามความถนัดของแต่ละคนนั้นเอง อย่างไรก็ตามยังไม่มีข้อมูลประวัติชุมชน และการตั้งถิ่นฐานที่ชัดเจนของหมู่บ้านราชธานีอโศก

ชุมชนราชธานีอโศกตั้งอยู่ในพื้นที่ลุ่ม มีสภาพเป็นดินทาม คือ ฤดูฝนจะมีน้ำมาก บางปีน้ำท่วม ส่วนฤดูหนาว น้ำจะขัง สามารถใช้ดิน ทำการเพาะปลูก พืชผัก และไม้ล้มลุกได้ สภาพพื้นที่ระหว่างหมู่บ้าน จนจรดแม่น้ำมูล มีลักษณะคล้ายคลื่น มีพื้นที่สูง ๆ ต่ำ ๆ ขนานกับแม่น้ำมูล ส่วนที่เป็นคลื่นก็เป็นบุ่ง หรือ เป็นคลองน้ำธรรมชาติ บางบุ่ง (บึง) มีน้ำขังตลอดปี บางบุ่ง (บึง) ไม่มีน้ำขัง ทรัพยากรธรรมชาติ ได้แก่ แม่น้ำมูล บุ่งไหมน้อย และ ป่าละเมาะริมบุ่ง ริมแม่น้ำ โดยชุมชนมีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้

• ทิศเหนือ มีแม่น้ำมูลกั้นระหว่างหมู่บ้านดงเจริญ ต.ปทุม อ.เมือง จ.อุบลราชธานี
• ทิศตะวันออก จดหมู่บ้านคำกลาง หมู่ที่ 7 และ 6
• ทิศใต้ จดหมู่บ้านกุดระงุม
• ทิศตะวันตก จดหมู่บ้านท่ากกเสียว

บ้านราชธานีอโศก โดยสถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากร หมู่ที่ 10 ชุมชนราชธานีอโศก ตำบลบุ่งไหม อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 442 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 155 คน ประชากรหญิง 287 คน จำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 260 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนมกราคม 2568)

องค์กรชุมชน

• สภาชุมชนราธานีอโศก เป็นศูนย์กลางการบริหารงานชุมชน มีบทบาทในการตัดสินใจร่วมกันของสมณะ (พระ), ฆราวาส และผู้แทนกลุ่มต่าง ๆ
• หมู่สมณะและสิกขมาตุ ทำหน้าที่เป็นผู้นำทางจิตวิญญาณ แนะนำธรรมะ สั่งสอนและให้คำปรึกษาด้านศีลธรรม
• ศูนย์บริโภคบุญนิยม ศูนย์กลางแจกจ่ายอาหาร เครื่องใช้ และผลิตผลจากชุมชนโดยไม่คิดราคา เพื่อแบ่งปันและลดความโลภ

กลุ่มอาชีพ

• กลุ่มเกษตรอินทรีย์ ปลูกผัก ผลไม้ ข้าวไร้สารเคมี ใช้วัสดุธรรมชาติ ทำปุ๋ยหมัก ปลูกหมุนเวียน
• กลุ่มแปรรูปอาหาร ผลิตอาหารสุขภาพ เช่น เต้าเจี้ยว น้ำพริก เครื่องปรุงจากพืชผักในชุมชน
• กลุ่มผลิตภัณฑ์บุญนิยม ผลิตสินค้าเพื่อสุขภาพ เช่น ยาสีฟัน น้ำยาซักผ้า ฯลฯ จากสมุนไพรธรรมชาติ
• กลุ่มสื่อสารและเผยแพร่ธรรมะ จัดทำเว็บไซต์, วารสาร, รายการวิทยุ-โทรทัศน์ธรรมะ เช่น บุญนิยมทีวี

เดือน	กิจกรรม/ประเพณี
มกราคม	งานต้อนรับปีใหม่แบบบุญนิยม ไม่มีการละเล่นฟุ่มเฟือย จัดกิจกรรมธรรมะ
กุมภาพันธ์	เตรียมงานพุทธาภิเษก
มีนาคม	งานพุทธาภิเษกชาวอโศก (งานใหญ่ประจำปี) มีพิธีบวช ฟังธรรม สวดมนต์ ร่วมแรงร่วมใจ
เมษายน	กิจกรรมสงกรานต์แบบธรรมะ งดการเล่นน้ำแบบทั่วไป เน้นการรดน้ำขอพร
พฤษภาคม	กิจกรรมวันวิสาขบูชา ปฏิบัติธรรม
กรกฎาคม	วันอาสาฬหบูชา/เข้าพรรษา จัดพิธีบวชเณรและการจำพรรษา
ตุลาคม	ออกพรรษา, งานฟื้นฟูธรรมะ
พฤศจิกายน	วันลอยกระทงแบบวิถีธรรมะ ทำกระทงจากธรรมชาติ ไม่มีดนตรีหรือการละเล่นรื่นเริง
ธันวาคม	สรุปกิจกรรมปลายปี งานประชุมสภาชุมชน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ชุมชนมีองค์ความรู้ด้านเกษตรอินทรีย์ เช่น การทำปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพและสูตรการทำอาหารมังสวิรัติเพื่อสุขภาพ เช่น เต้าเจี้ยว น้ำพริก และผลิตภัณฑ์จากถั่ว นอกจากนี้มีการก่อสร้างบ้านและอาคารในชุมชนแบบเรียบง่าย ประหยัด และพึ่งพากันเอง มีพื้นที่เกษตรอินทรีย์ปลอดสารเคมี ใช้ระบบหมุนเวียนอย่างยั่งยืน มีการใช้ปุ๋ยหมัก น้ำหมักชีวภาพ และวัสดุธรรมชาติจากในชุมชน และทำการฟื้นฟูพื้นที่ป่าจากที่แห้งแล้งกลายเป็นแหล่งป่าไม้เขียวชอุ่มในปัจจุบัน

ชุมชนใช้ภาษาไทยภาคอีสานและภาษาไทยกลางในการสื่อสาร โดยเหตุผลที่ใช้ภาษาไทยภาคอีสาน เนื่องจากชุมชนราชธานีอโศกตั้งอยู่ในจังหวัดอุบลราชธานี ซึ่งเป็นพื้นที่วัฒนธรรมอีสาน ภาษาไทยถิ่นอีสานจึงเป็นภาษาพูดในชีวิตประจำวันโดยเฉพาะในหมู่ชาวบ้านดั้งเดิม หรือผู้สูงอายุในพื้นที่

ด้านการเมืองการปกครอง:

ชุมชนมีโครงสร้างแบบพึ่งตนเองและช่วยเหลือเกื้อกูลกันและมีคนหลากหลายวัยเข้าร่วม ตั้งแต่เด็กถึงผู้สูงอายุ แต่ในปัจจุบันคนรุ่นใหม่บางส่วนมีความสนใจโลกภายนอกมากขึ้น เช่น เทคโนโลยี ความสะดวกสบายและยังมีสมาชิกจากภายนอกเข้าร่วมมากขึ้น ทำให้ต้องปรับแนวทางการอยู่ร่วมกัน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

อนงนาฏ ชูกลิ่น และ จิตรกร โพธิ์งาม วิถีอโศกกับความมั่นคงทางเศรษฐกิจ : กรณีศึกษาชุมชนราชธานีอโศก ตำบลบุ่งไหม อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี. ปีที่ 8 ฉบับที่ 1 (2017). สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2568, จาก https://so01.tci-thaijo.org

ร้อยขวัญพุทธ มุ่งมาจน. (2556). องค์ความรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนบ้านดอนหมู ชุมชนบ้านตำแย ชุมชนราชธานีอโศก และชุมชนฝึกฝนเศรษฐกิจพอเพียง จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 4(2), 104–130. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2568, จาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/human_ubu/

เทศบาลตำบลบุ่งไหม. (ม.ป.ป.). ช่องทางการติดต่อ. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2568, จาก https://www.bungmai.go.th/myhome

กรมการปกครอง. (2567). ระบบสถิติทางการทะเบียน กรมการปกครอง. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2568, จาก https://stat.bora.dopa.go.th

ชุมชนและสังคม. (ม.ป.ป.). 6 ปี ราชธานีอโศกชุมชนกู้วิกฤติชาติ ทางรอดสังคมใหม่ ในยุค IMF. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2568, จาก https://asoke.info

งานข้อมูลท้องถิ่นและจดหมายเหตุ สำนักวิทยบริการ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี. (12 กันยายน 2559). หมู่บ้านราชธานีอโศก. สืบค้นเมื่อ 30 สิงหาคม 2568, จาก https://www.esanpedia.oar.ubu.ac.th