
บ้านห้วยอ่าง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ โดดเด่นด้วยวัดหลวงหนองงู โบราณสถานเก่าแก่สไตล์อรัญญิก และป่าชุมชนที่เหมาะสำหรับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติ ท่ามกลางบรรยากาศเงียบสงบและวิถีชีวิตเรียบง่ายของชาวบ้าน
หมู่บ้านดั้งเดิม ตั้งอยู่ใกล้พื้นที่ป่าเชิงเขา มีลำห้วยที่ไหลมาลงหนองน้ำ ชาวบ้านเรียก “หนองงู” อดีตมีพื้นที่ค่อนข้างกว้างเป็นอ่างขนาดใหญ่ จึงตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านห้วยอ่าง”
บ้านห้วยอ่าง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ โดดเด่นด้วยวัดหลวงหนองงู โบราณสถานเก่าแก่สไตล์อรัญญิก และป่าชุมชนที่เหมาะสำหรับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติ ท่ามกลางบรรยากาศเงียบสงบและวิถีชีวิตเรียบง่ายของชาวบ้าน
หมู่บ้านดั้งเดิม ตั้งอยู่ใกล้พื้นที่ป่าเชิงเขา มีลำห้วยที่ไหลมาลงหนองน้ำ ชาวบ้านเรียก “หนองงู” อดีตมีพื้นที่ค่อนข้างกว้างเป็นอ่างขนาดใหญ่ จึงตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านห้วยอ่าง” พบเป็นแหล่งโบราณสถานกลุ่มวัดร้างในพื้นที่ป่าเชิงเขา มีลำห้วยไหลผ่านลงสู่ลำน้ำแม่โป่ง ก่อนปี พ.ศ 2474 แรกเริ่มมีครอบครัวธรรมมังและครอบครัวธรรมสะอาด มาตั้งอยู่ก่อน ซึ่งมีจำนวนครัวเรือนประมาณ 30 ครัวเรือน โดยเป็นคนพื้นเมืองเดิม ในอดีตพื้นที่บริเวณนี้ได้ประสบภัยธรรมชาติอย่างรุนแรง ก่อให้เกิดความเสียหายแก่บ้านเรือนชาวบ้านเป็นอย่างมากในปี พ.ศ 2506 โดยมีนายสีหมื่น ธรรมขันแข็ง เป็นผู้ใหญ่บ้านคนแรกฯ บ้านห้วยอ่างซึ่งต่อมาได้มีการขยายตัวของจำนวนครัวเรือนเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และในปี พ.ศ.2524 โดยการนำของนายมอย พรหมคำติ๊บ ได้นำอาชีพการเคี่ยนไม้มาเผยแพรในหมู่บ้าน ซึ่งถือเป็นอาชีพรองจากการทำการเกษตรเรื่อยมา ปัจจุบันส่วนใหญ่มีอาชีพรับจ้างทางการเกษตรทั่วไป และทำอาชีพจากการแปรรูปผลิตภัณฑ์ไม้ในครัวเรือนฯ
บ้านห้วยอ่าง มีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบ มีพื้นที่ภูเขาที่มีสภาพป่าเต็งรัง และป่าเบญจพรรณที่มีความอุดมสมบูรณ์ปานกลาง ตั้งอยู่บริเวณทิศตะวันออกของหมู่บ้าน โดยสภาพพื้นที่ป่าบ้านห้วยอ่างเป็นพื้นที่ที่ติดกับป่าผืนใหญ่ของบ้านแม่ฮ่องไคร้ และอำเภอสันกำแพง โดยการจัดการทรัพยากรป่าไม้บ้านห้วยอ่างได้เริ่มเมื่อปี พ.ศ.2547 ดดยความมร่วมมือของคนในชุมชน ป่าชุมชนบ้านห้วยอ่างอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนแม่กวง มีความอุดมสมบูรณ์ ไม้ที่พบส่วนใหญ่ ได้แก่ เหียง รัง มีชาวบ้านทั้งใน และนอกชุมชนเข้าไปใช้ประโยชน์โดยการตัดไม้ และหาของป่าเป็นจำนวนมาก ผู้ใหญ่บ้าน นายสุรินทร์ ทิพรอด และคณะกรรมการหมู่บ้านจึงมีความคิดริเริ่มจัดทำป่าชุมชนในพื้นที่ของหมู่บ้านเพื่อให้ป่าไม้คงอยู่ และสงวนป่าไม่ให้ชาวบ้านใช้สอยต่อไป บ้านห้วยอ่าง มีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้านป่าไผ่ หมู่ที่ 2 ต.แม่โป่ง อ.ดอยสะเก็ด
- ทิศใต้ ติดต่อกับ บ้านต้นผึ้ง หมู่ที่ 7 ต.แม่โป่ง อ.ดอยสะเก็ด
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับ บ้านแม่ฮ่องไคร้ หมู่ที่ 8 ต.แม่โป่ง อ.ดอยสะเก็ด
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับ บ้านแม่โป่งหลวง หมู่ที่ 4 ต.แม่โป่ง อ.ดอยสะเก็ด
บ้านห้วยอ่าง โดยสถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากร หมู่ที่ 6 บ้านห้วยอ่าง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 571 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 279 คน ประชากรหญิง 292 คน จำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 330 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนมกราคม 2568)
ป่าชุมชนบ้านห้วยอ่าง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่
ก่อตั้งโครงการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2556 โดยชาวบ้านห้วยอ่าง ร่วมกับผู้ใหญ่บ้านสุรินทร์ ทิพรอด และคณะกรรมการหมู่บ้าน เพื่ออนุรักษ์ผืนป่าและปกป้องทรัพยากรท้องถิ่น ปัจจุบันมีเนื้อที่ประมาณ 872 ไร่ อยู่ในเขต ป่าสงวนแห่งชาติขุนแม่กวง จังหวัดเชียงใหม่ สภาพป่าเป็นป่าเต็งรัง
ทุนทางกายภาพ
บ้านห้วยอ่างมีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบ มีพื้นที่ภูเขาที่มีสภาพป่าเต็งรัง และป่าเบญจพรรณที่มีความอุดมสมบูรณ์ปานกลาง ตั้งอยู่บริเวณทิศตะวันออกของหมู่บ้าน โดยสภาพพื้นที่ป่าบ้านห้วยอ่างเป็นพื้นที่ที่ติดกับป่าผืนใหญ่ของบ้านแม่ฮ่องไคร้ และอำเภอสันกำแพง โดยการจัดการทรัพยากรป่าไม้บ้านห้วยอ่างได้เริ่มเมื่อปี พ.ศ.2547 ดดยความมร่วมมือของคนในชุมชน ป่าชุมชนบ้านห้วยอ่างอยู่ในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าขุนแม่กวง มีความอุดมสมบูรณ์ ไม้ที่พบส่วนใหญ่ ได้แก่ เหียง รัง มีชาวบ้านทั้งใน และนอกชุมชนเข้าไปใช้ประโยชน์โดยการตัดไม้ และหาของป่าเป็นจำนวนมาก ผู้ใหญ่บ้าน นายสุรินทร์ ทิพรอด และคณะกรรมการหมู่บ้านจึงมีความคิดริเริ่มจัดทำป่าชุมชนในพื้นที่ของหมู่บ้านเพื่อให้ป่าไม้คงอยู่ และสงวนป่าไม่ให้ชาวบ้านใช้สอยต่อไปการจัดการพื้นที่ป่าในระยะแรกได้กำหนดพื้นที่เป็น 2 ส่วน ส่วนแรก คือ บริเวณที่ราบเชิงเขาติดกับพื้นที่ทำกินของชาวบ้าน กำหนดเป็นพื้นที่อนุรักษ์ โดยมีการปลูกไม้ผลเสริมเพิ่ม โดยเฉพาะในส่วนพื้นที่ของกลุ่มเยาวชนประมาณ 70 ไร่ ส่วนที่ 2 คือ บริเวณภูเขากำหนดเป็นป่าใช้สอย เพื่อให้ชาวบ้านใช้เก็บหาของป่า และใช้ประโยชน์จากไม้ฟืน โดยภายในชุมชนได้มีกฎถือเป็นข้อตกลงร่วมกันว่าผู้ใดที่จะเข้าไปใช้สอยต้องได้รับอนุญาตจากคณะกรรมการหมู่บ้าน ปัจจุบันป่าชุมชนบ้านห้วยอ่างมีพื้นที่ 1,050 ไร่
ทุนวัฒนธรรม
วัดหลวงหนองงู หรือวัดหนองงู ตั้งอยู่ในหมู่ที่ 6 บ้านห้วยอ่าง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ เป็นโบราณสถานที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของท้องถิ่น จากการสำรวจพบว่า วัดแห่งนี้มีลักษณะคล้ายกับกลุ่มวัดอรัญญิกบริเวณเชิงดอยสุเทพ เช่น วัดอุโมงค์เถรจันทร์ และวัดพระธาตุแสงจันทร์ โดยมีลวดลายปูนปั้นประดับท้องไม้ของเจดีย์ และลายกรอบช่องกระจกที่นิยมในช่วงพุทธศตวรรษที่ 21 ซึ่งสะท้อนถึงศิลปกรรมและแนวคิดทางศาสนาในสมัยนั้น ปัจจุบันวัดหลวงหนองงูไม่เพียงเป็นแหล่งโบราณคดีที่มีคุณค่า แต่ยังเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวบ้านห้วยอ่าง
ภาษาที่ใช้ใน บ้านห้วยอ่าง หมู่ที่ 6 ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่
-
ภาษาไทยกลาง – ใช้ในการติดต่อราชการ การศึกษา และการสื่อสารทั่วไป
-
ภาษาถิ่น (คำเมือง) – เป็นภาษาพูดหลักในชีวิตประจำวันของคนในชุมชน โดยเฉพาะผู้สูงอายุหรือผู้ที่อยู่ในพื้นที่มาแต่เดิม
การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่น จากงานวิจัย“การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่นระดับชุมชน: กรณีศึกษาตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด” พบว่า ภาพรวมการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับ มาก โดยคนในชุมชนมีจิตสำนึกรักท้องถิ่น และได้รับผลประโยชน์จากการร่วมงาน ทำให้ยินดีเข้ามามีบทบาทอย่างต่อเนื่อง
ขุนแม่กวง
ภูมาศรี ว., พระครูสังฆรักษ์วีรวัฒน์ วีรวฑฺฒโน, สถาปนศุภกุล ว., สมศรี ม., & พรมลี ส. (2021). การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่นของเทศบาลตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสังคมศาสตร์และศาสตร์รวมสมัย, 2(1), 1–11. สืบค้น จาก https://so09.tci-thaijo.org
กรมการปกครอง. (2567). ระบบสถิติทางการทะเบียน กรมการปกครอง. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://stat.bora.dopa.go.th
เทศบาลตำบลแม่โป่ง. (ม.ป.ป.). ข้อมูลพื้นฐานและสภาพทั่วไป. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. http://www.maepong.go.th
ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมป่าไม้. (ม.ป.ป.). ป่าชุมชนบ้านห้วยอ่าง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://forestinfo.forest.go.th
Love Thailand. (ม.ป.ป.). วัดหนองงู. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://www.lovethailand.org