เป็นหมู่บ้านที่แยกมาจากบ้านห้วยบอน หมู่ที่ 3 เนื่องจากมีประชากรขยายตัวเพิ่มขึ้น และอีกกลุ่มหนึ่งเป็นกลุ่มเครือญาติที่มาจากบ้านป่าไม้แดงเขตตำบลป่าป้อง ที่อยู่ติดกัน ซึ่งในอดีตเป็นพื้นที่ที่มีต้นไม้แดงขึ้นอย่างหนาแน่น จึงได้นำสัญลักษณ์ดังกล่าว จึงตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านป่าไม้แดง” ลักษณะพื้นที่หมู่บ้านจะเป็นชุมชนใหญ่ตั้งอยู่ระหว่างท้องทุ่งนา และสวนป่าเชิงเขา ที่มีป่าไม้เต็งรัง รวมถึงพืชสมุนไพรหลากหลายชนิดในทั่วบริเวณ ทางชุมชนได้ร่วมตั้งแหล่งพุทธอุทยานขึ้นในพื้นที่สวนป่า ตั้งชื่อว่า “อารามฮอมบุญ” เป็นศูนย์รวมในการทำกิจกรรมทางพุทธศาสนาและเกี่ยวข้องผูกพันกับการรักษาป่าของชุมชนตามจารีตประเพณีที่ดีงาม

ลักษณะพื้นที่หมู่บ้านจะเป็นชุมชนใหญ่ตั้งอยู่ระหว่างท้องทุ่งนา และสวนป่าเชิงเขา ที่มีป่าไม้เต็งรัง รวมถึงพืชสมุนไพรหลากหลายชนิดในทั่วบริเวณ และมี อาณาเขตติดต่อ ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ บ้านป่าตึง หมู่ที่ 1 และบ้านทุ่งยาว หมู่ที่ 8 ต.ป่าป้อง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่
• ทิศใต้ ติดต่อกับ บ้านพระนอนแม่โป่ง หมู่ที่ 4 ต.แม่โป่ง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ บ้านห้วยบอน หมู่ที่ 3 ต.แม่โป่ง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ตำบลป่าป้อง อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่

บ้านไม้แดงแม่โป่ง โดยสถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร (รายเดือน) สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง รายงานจำนวนประชากร หมู่ที่ 9 บ้านป่าไม้แดงแม่โป่ง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ มีจำนวนประชากรทั้งสิ้น 692 คน โดยแยกเป็นประชากรชาย 320 คน ประชากรหญิง 372 คน จำนวนหลังคาเรือนทั้งสิ้น 279 หลังคาเรือน (ข้อมูลเดือนมกราคม 2568)

• ป่าชุมชนบ้านป่าไม้แดง ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ป่าชุมชนบ้านป่าไม้แดงเริ่มก่อตั้งในปี พ.ศ. 2562 ตั้งอยู่บนพื้นที่ประมาณ 142 ไร่ 1 งาน 64 ตารางวา เป็นป่าสงวนแห่งชาติชนิด ป่าเต็งรัง (มีไม้เต็ง รัง ยางพลวง ยางเหียง เป็นต้น) พื้นที่มีลักษณะเป็นที่ราบผสมเนินเขา ดินร่วนผสมลูกรัง เหมาะกับระบบนิเวศแบบเต็งรัง
• ศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ ด้านการปลูกและแปรรูปผักเชียงดา หมู่ที่ 9 บ้านป่าไม้แดง ตำบลแม่โป่ง แหล่งเรียนรู้ชาวบ้านที่เน้นการพัฒนาทักษะทางเกษตรอย่างยั่งยืนภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง โดยผู้เชี่ยวชาญ เช่น นางวิไลวรรณ จันทราศรี และนางปรานอม ปัญญาเฉียบ ได้ถ่ายทอดวิธีการปลูกผักเชียงดาอย่างถูกต้องและการแปรรูปผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย เช่น ชาผักเชียงดา เค้ก หรือสบู่ผักเชียงดา ซึ่งช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มและรายได้ให้กับชุมชน

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

1. นางวิไลวรรณ จันทราศรี ผู้รู้ด้านการปลูกผักเชียงดาและการแปรรูปผลิตภัณฑ์
2. นางปรานอม ปัญญาเฉียบ ผู้รู้ด้านการปลูกผักเชียงดาและการแปรรูปผลิตภัณฑ์

ทุนทางกายภาพ

การจัดการไฟป่าของประชาชน

1. การเตรียมความพร้อมในการดับไฟป่า

ในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนพฤษภาคมของทุกปี เป็นช่วงที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดไฟป่าในพื้นที่ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ประชาชนจึงมีการเตรียมความพร้อมเพื่อป้องกันและลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น โดยการเตรียมการดังกล่าวต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จก่อนเข้าสู่ฤดูไฟ ซึ่งรวมถึงการจัดทำแนวป้องกันไฟ การวางแผนตรวจลาดตระเวนเพื่อป้องกันการเกิดไฟป่าและการบุกรุกพื้นที่ป่า การลดปริมาณเชื้อเพลิงด้วยวิธีชิงเผาหรือชิงเก็บลดการเผา การสร้างฝายชะลอน้ำ และการปลูกเสริมด้วยแนวคิด “ไม้ 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง” รวมถึงการหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดไฟ เช่น การเผาขยะ และการเผาตอซังข้าว เพื่อไม่ให้ไฟลุกลามเข้าสู่พื้นที่ป่า

2. การป้องกันไฟป่า

ในช่วงเดือนธันวาคมถึงพฤษภาคมของทุกปี เป็นช่วงที่เกิดไฟป่าบ่อยครั้งเนื่องจากสภาพอากาศแห้งแล้ง และมีกิจกรรมที่เสี่ยงทำให้เกิดไฟ เช่น การเตรียมพื้นที่การเกษตร ประชาชนในตำบลแม่โป่งจึงมีแนวทางป้องกันไฟป่า เช่น การสร้างแนวกันไฟล้อมรอบพื้นที่เกษตรกรรม เพื่อป้องกันไม่ให้ไฟลุกลามไปยังพื้นที่อื่น และสามารถใช้แนวดังกล่าวเป็นเส้นทางลาดตระเวน รวมถึงเป็นแนวตั้งรับเมื่อเกิดไฟ การดำเนินการดังกล่าวพบข้อจำกัดเรื่องงบประมาณ ทำให้ระยะเวลาดำเนินการล่าช้า นอกจากนี้ ประชาชนยังมีการทำกิจกรรมชิงเก็บลดการเผา เช่น การเก็บใบไม้ออกจากพื้นที่เพื่อใช้ประโยชน์และสร้างมูลค่า โดยนำใบไม้มาตากแห้งแล้วอัดขึ้นรูปเป็นภาชนะ เช่น จาน ถ้วย และกระถางต้นไม้ อย่างไรก็ตาม การสร้างมูลค่าจากใบไม้ยังประสบปัญหาราคาซื้อขายต่ำ ทำให้แรงจูงใจของประชาชนลดลง

3. การตรวจหาไฟ

เมื่อเข้าสู่ฤดูไฟป่า จะต้องมีการจัดระบบตรวจหาไฟ เพื่อให้สามารถทราบจุดที่เกิดไฟป่าได้อย่างรวดเร็ว ประชาชนในตำบลแม่โป่งมีการจัดชุดลาดตระเวนเพื่อเฝ้าระวัง โดยได้รับข้อมูลจุดความร้อนจากกรมป่าไม้ ซึ่งมีการประสานงานกับหน่วยงานต่าง ๆ ได้แก่ ศูนย์ส่งเสริมการควบคุมไฟป่าเชียงใหม่ ศูนย์ฝึกอบรมการควบคุมไฟป่า สถานีควบคุมไฟป่าห้วยฮ่องไคร้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และศูนย์ส่งเสริมวนศาสตร์ชุมชนที่ 1 เชียงใหม่ อย่างไรก็ตาม การแจ้งเตือนจุดความร้อนบางครั้งยังล่าช้า ไม่ทันท่วงที ทำให้ไฟลุกลามเป็นบริเวณกว้างและควบคุมได้ยาก

4. การดับไฟป่า

การดับไฟป่าเป็นขั้นตอนที่เสี่ยงและไม่สามารถควบคุมได้แน่นอน ขึ้นอยู่กับสถานการณ์และพฤติกรรมของไฟ ประชาชนในตำบลแม่โป่งมีการเตรียมเครื่องมือไว้ล่วงหน้า เช่น ครอบไฟป่า จอบ พร้า เครื่องเป่าลม ถังฉีดน้ำ ซึ่งถูกวางไว้ตามจุดสกัดตรวจคนเข้า-ออกของชุมชน เพื่อให้สามารถนำมาใช้งานได้ทันทีเมื่อเกิดไฟป่า อย่างไรก็ตาม ประชาชนบางส่วนยังขาดความรู้ ความเข้าใจ และความชำนาญในการดับไฟ ทำให้การปฏิบัติงานไม่เต็มประสิทธิภาพ และเสี่ยงต่ออันตรายจากไฟป่า

ทุนมนุษย์

1. นางวิไลวรรณ จันทราศรี ผู้รู้ด้านการปลูกผักเชียงดาและการแปรรูปผลิตภัณฑ์
2. นางปรานอม ปัญญาเฉียบ ผู้รู้ด้านการปลูกผักเชียงดาและการแปรรูปผลิตภัณฑ์

ทุนภูมิปัญญา

• ศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ ด้านการปลูกและแปรรูปผักเชียงดา หมู่ที่ 9 บ้านป่าไม้แดง ตำบลแม่โป่ง แหล่งเรียนรู้ชาวบ้านที่เน้นการพัฒนาทักษะทางเกษตรอย่างยั่งยืนภายใต้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง โดยผู้เชี่ยวชาญ เช่น นางวิไลวรรณ จันทราศรี และนางปรานอม ปัญญาเฉียบ ได้ถ่ายทอดวิธีการปลูกผักเชียงดาอย่างถูกต้องและการแปรรูปผลิตภัณฑ์ที่หลากหลาย เช่น ชาผักเชียงดา เค้ก หรือสบู่ผักเชียงดา ซึ่งช่วยสร้างมูลค่าเพิ่มและรายได้ให้กับชุมชน

ภาษาที่ใช้ใน บ้านไม้แดงแม่โป่ง หมู่ที่ 9 ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ 

• ภาษาไทยกลาง – ใช้ในการติดต่อราชการ การศึกษา และการสื่อสารทั่วไป

• ภาษาถิ่น (คำเมือง) – เป็นภาษาพูดหลักในชีวิตประจำวันของคนในชุมชน โดยเฉพาะผู้สูงอายุหรือผู้ที่อยู่ในพื้นที่มาแต่เดิม

ด้านสังคมและประชากร:

การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่น จากงานวิจัย“การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่นระดับชุมชน: กรณีศึกษาตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด” พบว่า ภาพรวมการมีส่วนร่วมอยู่ในระดับ มาก โดยคนในชุมชนมีจิตสำนึกรักท้องถิ่น และได้รับผลประโยชน์จากการร่วมงาน ทำให้ยินดีเข้ามามีบทบาทอย่างต่อเนื่อง

กำลังอยู่ระหว่างจัดทำข้อมูล

ขุนทอง ศ., เมี้ยนมิตร น., & วันธงไชย ก. (2024). แนวทางการจัดการไฟป่าในป่าชุมชน ตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวนศาสตร์ไทย, 43(1), 87–97. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org

เทศบาลตำบลแม่โป่ง. (ม.ป.ป.). ข้อมูลพื้นฐานและสภาพทั่วไป. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. http://www.maepong.go.th

กรมการปกครอง. (2567). ระบบสถิติทางการทะเบียน กรมการปกครอง. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://stat.bora.dopa.go.th

ภูมาศรี ว., พระครูสังฆรักษ์วีรวัฒน์ วีรวฑฺฒโน, สถาปนศุภกุล ว., สมศรี ม., & พรมลี ส. (2021). การมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการพัฒนาท้องถิ่นของเทศบาลตำบลแม่โป่ง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสังคมศาสตร์และศาสตร์รวมสมัย, 2(1), 1–11. สืบค้น จาก https://so09.tci-thaijo.org

นย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กรมป่าไม้. ป่าชุมชนบ้านป่าไม้แดง. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. https://forestinfo.forest.go.th

เทศบาลตำบลแม่โป่ง. (2566). ศูนย์เรียนรู้ตามแนวพระราชดำริ ด้านการปลูกและแปรรูปผักเชียงดา หมู่ที่ 9 บ้านป่าไม้แดง ตำบลแม่โป่ง. สืบค้นเมื่อ 30 กรกรฏาคม 2568. http://www.maepong.go.th