หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง
เมื่อประมาณปี พ.ศ.2485 พ่อปู่สม ปู่ศาล พร้อมด้วยคณะประมาณ 8 ครัวเรือนได้ย้ายบ้านจากโนน หินตั้งที่อยู่ต้นทางบ้านโนนสะอาดในปัจจุบันซึ่งเป็นพื้นที่สาธารณประโยชน์เป็นทะเบียงเลี้ยงวัว เลี้ยงควาย มี พื้นที่กว่า 58 ไร่ เข้ามาตั้งเป็นหมู่บ้านดอนเขวา เนื่องจากในหมู่บ้านเป็นที่ราบสูงเนิน ชาวบ้านจึงเรียกว่าโนน หรือดอนและในหมู่บ้านมีต้นเขวาเยอะ จึงเรียกว่าดอนเขวา ซึ่งพื้นที่หมู่บ้านเดิมเป็นพื้นที่ไล่กระต่าย ปลูกฝ้าย ปลูกหม่อน เลี้ยงไหม ปลูกต้นปอ และมันสำประหลัง ต่อมาผู้ที่อยู่ภายในหมู่บ้านได้ชักชวนเพื่อนหรือญาติเข้า มาอยู่ที่หมู่บ้าน โดยได้มีการนำไม้มาล้อมพื้นที่ทำเป็นสัญญาลักษณ์เพื่อบ่งบอกว่าจอง จนต่อมาได้มีสมาชิก ทั้งหมดประมาณ 20 ครัวเรือน เริ่มมีไฟฟ้า มีระบบน้ำบาดาล ผู้คนเริ่มเข้ามาอยู่มากขึ้น และได้เปลี่ยนชื่อมา เป็นบ้านโนนสะอาด มาจากหมู่บ้านอยู่ที่โนน เชื่อกันว่าคำว่าสะอาดจะต้องดี จึงมาเป็นบ้านโนนสะอาด ตำบล โนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่นในปัจจุบัน
หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง
เมื่อประมาณปี พ.ศ.2485 พ่อปู่สม ปู่ศาล พร้อมด้วยคณะประมาณ 8 ครัวเรือนได้ย้ายบ้านจากโนน หินตั้งที่อยู่ต้นทางบ้านโนนสะอาดในปัจจุบันซึ่งเป็นพื้นที่สาธารณประโยชน์เป็นทะเบียงเลี้ยงวัว เลี้ยงควาย มี พื้นที่กว่า 58 ไร่ เข้ามาตั้งเป็นหมู่บ้านดอนเขวา เนื่องจากในหมู่บ้านเป็นที่ราบสูงเนิน ชาวบ้านจึงเรียกว่าโนน หรือดอนและในหมู่บ้านมีต้นเขวาเยอะ จึงเรียกว่าดอนเขวา ซึ่งพื้นที่หมู่บ้านเดิมเป็นพื้นที่ไล่กระต่าย ปลูกฝ้าย ปลูกหม่อน เลี้ยงไหม ปลูกต้นปอ และมันสำประหลัง ต่อมาผู้ที่อยู่ภายในหมู่บ้านได้ชักชวนเพื่อนหรือญาติเข้า มาอยู่ที่หมู่บ้าน โดยได้มีการนำไม้มาล้อมพื้นที่ทำเป็นสัญญาลักษณ์เพื่อบ่งบอกว่าจอง จนต่อมาได้มีสมาชิก ทั้งหมดประมาณ 20 ครัวเรือน เริ่มมีไฟฟ้า มีระบบน้ำบาดาล ผู้คนเริ่มเข้ามาอยู่มากขึ้น และได้เปลี่ยนชื่อมา เป็นบ้านโนนสะอาด มาจากหมู่บ้านอยู่ที่โนน เชื่อกันว่าคำว่าสะอาดจะต้องดี จึงมาเป็นบ้านโนนสะอาด ตำบล โนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่นในปัจจุบัน โดยมีผู้ใหญ่บ้านคนแรกคือ ปู่ศาล คำเครือ ต่อมาคือ นาย เหลียน กาญจนากุล , นายบุญทา ตาบ้านดู่ ,นายเคน เพชรลาเวียง,นายสากล ทองผา และปัจจุบัน นายคำ สันต์ ทองผา
สภาพที่ตั้งและพื้นที่ของชุมชน ได้แก่
ที่ตั้งของชุมชนและอาณาเขต บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 อยู่ในเขตการปกครองของตำบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัด ขอนแก่น ทิศเหนือ ติดกับหมู่บ้านกุดฉิม หมู่ 8 ทิศใต้ ติดกับถนนมลิวัลย์ ทิศตะวันออก ติดกับหมู่บ้านกุดฉิม หมู่ 7 ทิศตะวันตก ติดกับบ้านเปือย หมู่ 5
ลักษณะทางธรณีวิทยา ลักษณะภูมิประเทศ ลักษณะภูมิอากาศ พื้นที่ส่วนใหญ่ของหมู่บ้าน เป็นที่ราบลุ่ม เหมาะสำหรับ ทำนาปลูกพืช ซึ่งส่วนใหญ่จะปลูกข้าว และ ทำไร่อ้อย เป็นพื้นที่ราบสูงที่ดอนมากกว่าที่ลุ่มมีทุ่งนาล้อมรอบหมู่บ้าน ลักษณะภูมิอากาศมี 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อนแห้งแล้ง ฤดูฝนในเดือนกรกฏาคม และฤดูหนาวอากาศเย็น
สภาพการสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมในครัวเรือนและในชุมชน 1) การจัดการสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อมของครัวเรือน บริเวณรอบบ้านมีพื้นที่ใช้สอยบริเวณกว้าง โดยส่วนใหญ่ใช้ปลูกผักสวนครัว มีการจัดเก็บสิ่งของไม่กีด ขวางทางบริเวณบ้าน ไม่มีขยะบริเวณหน้าบ้านและบริเวณถนน ครัวเรือนจะต้องจัดการขยะของบ้าน ตนเอง มีบริเวณทิ้งขยะชัดเจน สะอาด 2) การจัดการน้ำ จำแนกตามประเภทการจัดการน้ำ มีน้ำใช้อุปโภค บริโภคเพียงพอ โดยน้ำที่ใช้อุปโภคจะซื้อน้ำถังจากในหมู่บ้าน และน้ำที่ใช้อุปโภค มีทั้ง น้ำประปา และน้ำบาดาล
แหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในเขตของชุมชน แหล่งน้ำธรรมชาติหมู่บ้านโนนสะอาด มีแหล่งน้ำธรรมชาติทั้งหมด 2 แหล่ง คือ แหล่งน้ำวัดท่ามงคล และแหล่งน้ำลำห้วยบุนา
สาธารณูปโภคในชุมชน 1. วัดจำนวน 1 แห่ง คือวัดท่ามงคล ชาวบ้านเดินทางไปทำบุญที่วัดเป็นประจำ เป็นที่พึ่งทางจิตใจ เป็น ศูนย์รวมทำกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาในวันสำคัญต่างๆ และประชาชนในชุมชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาวัด ร่วมกัน 2.หอกระจายข่าวในหมู่บ้านจำนวน 2 แห่ง ใช้สำหรับประชาสัมพันธ์ในหมู่บ้านและรับข้อมูลข่าวสาร จากตำบล 3.ศาลปู่ตาจำนวน 1แห่ง เป็นที่พึ่งจิตใจของประชาชนในชุมชน 4.น้ำประปา จ านวน 1 แห่ง คือฝั่งตะวันออกของวัด
การคมนาคม
การเดินทางติดต่อกับชุมชนใกล้เคียงอำเภอหรือจังหวัดโดยเฉพาะกับสถานบริการสุขภาพที่สำคัญ เช่น โรงพยาบาล รพ.สต. หน่วยบริการสุขภาพ หรือคลินิกต่างๆ จะใช้เส้นทางถนนหมายเลข 12 ถนนมะลิวัลย์ เป็นถนนหลักประชาชนส่วนใหญ่จะใช้สถานบริการ สุขภาพที่โรงพยาบาลหนองเรือ โดยใช้เส้นทางถนนหมายเลข 12 และเดินทางไปใช้บริการที่โรงพยาบาล ส่งเสริมสุขภาพตำบลโนนทัน 1.3.2 พาหนะและค่าใช้จ่ายในการเดินทางตลอดจนจำนวนพาหนะและความถี่ในการให้บริการในชุมชน ประชาชนส่วนใหญ่ใช้รถจักรยานยนต์ เป็นยานพาหนะหลักในการเดินทาง และมีรถประจำทางวิ่ง ผ่านโดยต้องออกไปขึ้นที่ถนนมะลิวัลย์
จำนวนครัวเรือน จำนวนประชากรทั้งหมด จำนวนประชากรจำแนกตามเพศ
● ข้อมูลประชากรแยกตามเพศ ของหมู่บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 ตำบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น ปี พ.ศ. 2565 จากการสำรวจเมื่อวันที่ 14 กันยายน 2565 พบว่า มีประชากรทั้งหมด 278 คน เป็นชาย 127 คน เป็นหญิง 151 คน จำนวน 79 หลังคาเรือน
พบว่าจำนวนและร้อยละประชากรของหมู่บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 ตำบลโนน ทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น ปี พ.ศ. 2565 จำแนกอายุและเพศในปี พ.ศ. 2565 จากปิระมิด ประชากร พบว่ามีประชากรทั้งหมด 278 เป็นชาย 127 คน คิดเป็นร้อยละ 54.32 เป็นหญิง 151 คน คิดเป็น ร้อยละ 45.68 ส่วนใหญ่อยู่ ในช่วงอายุ 75 ปีขึ้นไป จ านวน 26 คน คิดเป็นร้อยละ 9.35 รองลงมา คือ ช่วงอายุ 50-54 ปี และ ช่วงอายุ 55-59 ปี จ านวน 24 คน คิดเป็นร้อยละ 8.63 ตามลำดับ
จำนวนและร้อยละของประชากร จำแนกตามการนับถือศาสนา ของหมู่บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 ตำบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น ปี พ.ศ. 2565 พบว่า ศาสนาที่นับถือมากที่สุด คือ ศาสนาพุทธ จำนวน 278 คน คิดเป็นร้อยละ 100
จำนวนและร้อยละของประชากรที่ประกอบอาชีพ (ผู้ที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป) ของหมู่บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 ตำบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น ปี พ.ศ. 2565 พบว่า อาชีพที่ประชากรนิยมทำมาก ที่สุด คือ เกษตรกรรม (ทำนา-ทำไร่-ทำสวน) จำนวน 92 คน คิดเป็นร้อย ละ 39.48 รองลงมา คือ ว่างงาน จำนวน 46 คน คิดเป็นร้อยละ 19.74 ตามลำดับ และอาชีพที่ประชากรนิยม น้อยที่สุด คือ พนักงานรัฐวิสาหกิจ จำนวน 4 คน คิดเป็นร้อยละ 1.76
โครงสร้างของครอบครัวของหมู่บ้านโนนสะอาด ของหมู่บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 ต าบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น ปี พ.ศ. 2565 พบว่า ส่วนมากมี จำนวนครอบครัว ขยายจำนวน 46 หลังคาเรือน คิดเป็นร้อยละ 63.89 และครอบครัวเดี่ยวจำนวน 26 หลังคาเรือน คิดเป็นร้อย ละ 36.11
หมู่บ้านโนนสะอาด หมู่ที่ 11 ตำบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น มีประชากรทั้งหมด 278 คน จากจำนวน 79 หลังคาเรือน ดังนั้น ค่าเฉลี่ย ของสมาชิกครอบครัวคือ 4 คน/ครัวเรือน
กำลังคน รายชื่อคณะกรรมการหมู่บ้าน 1. นายคำสัน ทองผา ผู้ใหญ่บ้าน 2. นางสาวสุวรี ชินลำ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน 3. นายไสว ล้นทม ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน
อัตราส่วนบุคลากรวิชาชีพที่ปฏิบัติงานประจำในพื้นที่ต่อประชากรเป้าหมาย
บุคลากรสาธารณสุข 1) พยาบาล 2 คน 2) เจ้าหน้าที่สาธารณสุข 2 คน 3) นักวิชาการสาธารณสุข 1 คน 4) ลูกจ้างชั่วคราว 2 คน 5.1.4 ภาคประชาชน 1) อาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) 7 คน 1. นายเคน เพ็ชรลาเวียง ประธานอาสาสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน 2. นางยุพิน ละครชัย 3. นางสุภาพ มาตรา 4. นางอักษร ประจันตะเสน 5. นายทองมา พิมพ์ตา 6. นางทอง คำเครือ 7. นายมนตรี พนิรัมย์ 4) กลุ่ม/ชมรมต่างๆ (เช่น ผู้ป่วย ผู้สูงอายุ)
กองทุน ได้แก่ กองทุนหมู่บ้าน 6 กองทุน 1. กองทุนเงินล้าน 2. กองทุนสหกรณ์ร้านค้า 3. กองทุนฌาปนกิจ 4. ชมรมเครื่องดื่ม 5. กองทุนปุ๋ย 6. กองทุนแม่บ้าน
กรรมการหรือองค์กรการทำงานและการบริหารจัดการของกรรมการ
ระบบข้อมูลข่าวสารของหมู่บ้าน (Information system) มีการกระจายข้อมูลข่าวสารผ่านหอกระจายข่าวประจำหมู่บ้าน มีจำนวน 2 แห่ง ใช้สำหรับการ กระจายข้อมูลข่าวสารภายในหมู่บ้าน โดยมีผู้ใหญ่บ้านเป็นผู้กระจายข้อมูลในช่วงเช้า ช่วงเย็น และประเด็น สำคัญในแต่ละวัน ร่วมกับอสม.
●มกราคม เป็นช่วงตัดอ้อยเข้าโรงงานชาวบ้านส่วนใหญ่จะไปตัดอ้อยของตนเองหรือรับจ้างตัดอ้อยของ เพื่อนบ้าน
● กุมภาพันธ์ ตัดอ้อยแปลงที่ยังไม่เสร็จต่อ แปลงที่ตัดออกก็จะท าการปลูกใหม่หรือไม่ก็ใส่ปุ๋ยบำรุงต่อ อ้อยต่อ
● มีนาคม จะไถ่กลบต่ออ้อยที่ตัดเสร็จ โรงงานจะเริ่มปิดหีบอ้อย ชาวบ้านจะต้องเล่งตัดให้เสร็จเพื่อให้ ทันโรงงานปิดรับ
● เมษายน ปรับที่ตามความเหมาะสม ปลูกต่อจะใสปุ๋ยกำจัดวัชพืช
● พฤษภาคม บางส่วนยังปรับปรุงพื้นที่ยังไม่เสร็จก็จะทำต่อจนเสร็จ บางส่วนก็จะเริ่มทำนา คือ หว่าน กล้า และทำนาหว่าน
● มิถุนายน เตรียมพื้นที่นา หว่านปุ๋ยใส่นาหว่าน
● กรกฎาคม เริ่มจะมีการเตรียมพื้นที่นาเสร็จ นาดำรอรับน้ำ และไถนา เตรียมดำนา
● สิงหาคม เริ่มดำนา และใส่ปุ๋ย
● กันยายน ไปดูแลไร่นา ไร่อ้อย ใส่ปุ๋ยกำจัดวัชพืชออกจากนาและไร่ ผู้ที่ว่างจะไปรับจ้างยกยอ หาปลา เพื่อหารายได้
● ตุลาคม ช่วงพักรอเกี่ยวข้าว ดูแลอ้อยไม่ให้ล้ม ลมหนาวเริ่มมาข้าวเริ่มจะล้มต้องดูแลเป็นพิเศษ บาง คนมีอาชีพรับจ้างตัดผ้า เย็บผ้า ในช่วงที่ว่างจากภาระงาน หรือช่วงเย็นก็จะตัดผ้าเย็บผ้าไปด้วย
● พฤศจิกายน ต้นเดือนเริ่มเกี่ยวข้าวจ้าว กลางเดือนก็จะเริ่มเกี่ยวข้าวเหนียว ทำไปจนถึงปลายเดือน หรือจนกว่าจะเสร็จ
● ธันวาคม เสร็จจากการทำนาก็จะเริ่มเตรียมตัวเพื่อลงตัดอ้อย โรงงานน้ำตาลก็จะเปิดรับซื้ออ้อยและจะ ปิดในปลายเดือนมีนาคมหรือต้นเดือนเมษายน ชาวบ้านก็จะท าการตัดอ้อยกันอย่างเข้มแข็ง
ชื่อนายสากล ทองผา ประวัติส่วนตัว นายสากล ทองผา เกิดเมื่อปีพ.ศ.2505 เป็นบุตรของ นายเลียบ นางบัวผัน ทองผา มีพี่น้องทั้งหมด 4 คน เป็น บุตรชายคนที่2
ประวัติการศึกษา เข้ารับการศึกษาระดับประถมที่โรงเรียนบ้านหนองไผ่ อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น เรียนระดับมัธยมที่ โรงเรียนหนองเรือวิทยายน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น จนจบระดับชั้นมัธยมศึกษาปี ที่6 ประวัติชีวิต -พ.ศ.2505 เกิดที่บ้านโนนสะอาด ตำบลโนนทัน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น
-พ.ศ.2522 เรียนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่6 จาก โรงเรียนหนองเรือวิทยายน อำเภอหนองเรือ จังหวัดขอนแก่น -พ.ศ.2528 แต่งงานกับ นางอุทุมพร ทองผา และมีบุตรชาย 2 คน
ในปี พ.ศ.2530และ พ.ศ.2533 ตามลำดับ พ.ศ.2530-พ.ศ.2540 ทำงานที่กรุงเทพมหานคร พ.ศ.2540-พ.ศ.2545 ดำรงตำแหน่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 1 สมัย
พ.ศ.2545-พ.ศ.2550 ดำารงตำแหน่งผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแทนคนเดิมที่เสียชีวิต
พ.ศ.2550-พ.ศ.2555 ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านของผู้ใหญ่เคน เพ็ชรลาเวียง
พ.ศ.2555-พ.ศ.2565 ดำรงตำแหน่งกำนันและผู้ใหญ่บ้าน ระหว่างที่ดำรงตำแหน่งได้มีการเป็นแกนนำบูรณ ปรับปรุงวัด ทำหลังคาศาลาการเปรียญ สร้างสุ้มประตูโขงวัด สร้างศาลาอเนกประสงค์ในวัด สร้างศาลา ประชาคมหมู่บ้าน ทำโครงการเจาะน้ าบาดาลหลายแห่ง ทำระบบประปาหมู่บ้าน ทำถนนผ่านหมู่บ้าน เสนอ โครงการต่างๆเข้าที่ประชุม ทำประชาคมหมู่บ้านและอบต. ส่งผลให้หมู่บ้านได้รับการเป็นอยู่ที่ดียิ่งขึ้นมีแหล่ง ประโยชน์เกิดขึ้นมากมาย
แหล่งประโยชน์ในชุมชน
1. วัดท่ามงคล 2. องค์การบริหารส่วนตำบล 3. โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโนนทัน 4. บ่อน้ำประปา 5. ร้านขายของชำ
ทุนทางสังคม แหล่งบริการ และแหล่งประโยชน์ต่างๆ ในชุมชน
กองทุนหมู่บ้าน 5 กองทุน คือ กองทุนเงินล้าน กองทุนฌาปนกิจ กองทุนเครื่องดื่ม กองทุนปุ๋ย กองทุน แม่บ้าน
ผู้คนในชุมชนบ้านโนนสะอาดใช้ภาษาไทยและตัวอักษรไทยในการพูดและการอ่านเขียน
สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชุมชนที่ปรากฏเห็นชัดเจนในด้านประชากรโดยมีรายละเอียดดังนี้ การเปลี่ยนแปลงของสังคมไปสู่ความทันสมัย ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงเชิงกายภาพและ การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม คนในชุมชนมีการสร้างบ้านแบบสมัยใหม่ที่ไม่เอื้อต่อการแบ่งแยกพื้นที่ระหว่างผีกับคน หรือระบบความติดของคนรุ่นใหม่ในสังคม ส่งผลให้วิถีชีวิตมีการเปลี่ยนแปลงตามไปด้วย เนื่องจากอิทธิพลของระบบสื่อในมิติต่างๆ ที่มีความรวดเร็วเชื่อมโยงก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางความเชื่อของทั้งคนรุ่นเก่าและใหม่ กระกอบกับอิทธิพลทางการศึกษาสมัยใหม่ที่สอนให้คนเชื่อในหลักการวิทยาศาสตร์ ทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางความคิดและความเชื่อ
ชุมชนบ้านโนนสะอาดมีจุดที่น่าสนใจอื่นๆเช่น วัดท่ามงคล ครัวอาเล็ก กม.50 ร้านก๋วยเตี๋ยว อบ อร่อย และ ร้านพรไก่ย่าง
จากการสำรวจข้อมูลของนักศึกษาจากวิทยาลัยบรมราชชนนี ขอนแก่น