Advance search

หมู่บ้านดวงดีประกอบด้วยโครงสร้างความสัมพันธ์ ด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองโดยบริบทของชุมชนเป็นชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบทมีนายเทียน ภูสด เป็นผู้ใหญ่บ้านและผู้นำชุมชน ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับราชการและค้าขายออกไปทำงานนอกบ้าน มีความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนในชุมชนอย่างดี คนในชุมชนส่วนใหญ่รู้จักมักคุ้น บ้างเป็นเครือญาติ มีการช่วยเหลือกัน 

หมู่ที่ 2
ดวงดี
ริมใต้
แม่ริม
เชียงใหม่
ชุมชนดวงดี
พรพรรณ มนสัจจกุล
14 พ.ค. 2023
พรพรรณ มนสัจจกุล
14 พ.ค. 2023
พรพรรณ มนสัจจกุล
14 พ.ค. 2023
ดวงดี

ชื่อ "ดวงดี" เป็นชื่อที่ได้มาจากการใช้ชื่อจากวัดที่มีการจัดตั้งแห่งแรกของชุมชน การก่อตั้งวัดจึงมาพร้อมกับการตั้งของหมู่บ้านประมาณร้อยกว่าปีผ่านมา อดีตสภาพก่อนการก่อตั้งชุมชนพื้นที่เป็นป่าทึบ ชื่อดั้งเดิมคือ "หมู่บ้านดงดี" ต่อมามีภิกษุรูปหนึ่ง ชื่อพระภิกษุสุรินทร์ (ครูบาหมี) มีถิ่นฐานบ้านเกิดมาจากอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ท่านได้เดินทางมาจำพรรษาผ่านมาหลายวัด เมื่อเดินทางมาถึงบ้านดงดี ท่านคิดว่าหมู่บ้านนี้เป็นที่ร่มรื่นดี อีกประการหนึ่งชาวบ้านเดินทางไปทำบุญไม่สะดวกเนื่องจากหมู่บ้านยังไม่มีวัดต้องออกไปทำบุญยังนอกหมู่บ้านท่านจึงคิดว่าหมู่บ้านดงดีเหมาะแก่การก่อตั้งวัด จึงให้ชาวบ้านบริเวณนี้ทำการจัดการสิ่งแวดล้อม และได้เปลี่ยนชื่อวัดจากดงดีเป็นวัดดวงดีจนถึงปัจจุบัน โดยมีที่มาในการเปลี่ยนชื่อวัดจากอุบาสกท่านหนึ่ง ชื่อดวง ซึ่งเป็นผู้ที่มีความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา ได้อุปถัมภ์ค้ำชูวัด โดยมีการบูรณปฏิสังขรณ์วัดและอาราม ท่านพระภิกษุจึงเห็นว่ามีความเหมาะสมที่จะนำชื่อของอุบาสกท่านนี้มาตั้งเป็นชื่อวัดโดยนำชื่อ “ดวง” มาตั้งชื่อและใช้คำว่า “ดี” ซึ่งเป็นคำที่มีอยู่เดิม จึงกลายเป็น “ดวงดี” และการใช้ชื่อชุมชนจึงได้ใช้ชื่อเดียวกับชื่อวัดได้แก่ "ดวงดี" ตั้งแต่นั้นมา


หมู่บ้านดวงดีประกอบด้วยโครงสร้างความสัมพันธ์ ด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองโดยบริบทของชุมชนเป็นชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบทมีนายเทียน ภูสด เป็นผู้ใหญ่บ้านและผู้นำชุมชน ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับราชการและค้าขายออกไปทำงานนอกบ้าน มีความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนในชุมชนอย่างดี คนในชุมชนส่วนใหญ่รู้จักมักคุ้น บ้างเป็นเครือญาติ มีการช่วยเหลือกัน 

ดวงดี
หมู่ที่ 2
ริมใต้
แม่ริม
เชียงใหม่
50180
18.91919808
98.95249888
เทศบาลตำบลแม่ริม

หมู่บ้านดวงดี ในอดีตมีเพียงเขตพื้นที่บริเวณรอบวัด โดยพื้นที่หมู่บ้านส่วนมากอยู่หลังวัดดวงดีซึ่งถือเป็นเขตหมู่บ้านเก่า ส่วนพื้นที่ของชุมชนในอดีตทั้งหมดจะเป็นป่าไม้และไร่นา อาชีพในอดีตของประชากรในหมู่บ้านดวงดี คือ อาชีพเกษตรกรเนื่องจากมีพื้นที่ติดริมน้ำ และพื้นที่รอบ ๆ หมู่บ้านมีป่าไม้ ใช้การคมนาคมโดยการเดินเป็นส่วนใหญ่ ชาวบ้านในหมู่บ้านจะคอยช่วยเหลือกันมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน แต่ในปัจจุบันมีการขยับขยายหมู่บ้านออกเนื่องจากมีจำนวนคนที่เข้ามาอยู่อาศัยเพิ่มมากขึ้น ชาวบ้านบางส่วนมีการขายพื้นที่นาเนื่องจากมีนายทุนมารับซื้อไปทำบ้านจัดสรร เมื่อมีการทำหมู่บ้านจัดสรรส่งผลให้คนนอกพื้นที่ได้เข้ามาอยู่อาศัยมากขึ้นวิถีชีวิตของคนในชุมชนก็เปลี่ยนไป มีการปรับเปลี่ยนอาชีพส่งผลให้มีการเปลี่ยนแปลงจากชุมชนชนบทกลายเป็นชุมชนกึ่งเมือง วัฒนธรรมประเพณีก็มีการปรับเปลี่ยนตามยุคสมัยแต่คนในพื้นที่ก็ยังคงมีการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ช่วยเหลือกันอยู่เสมอ 

อดีตนั้นหมู่บ้านดวงดีมีชื่อหมู่บ้าน คือ "ดวงดี"  มีการปกครองโดย นายอนันต์ ประสงค์ เมื่อนายอนันต์ ประสงค์ได้หมดวาระลงได้มีการแต่งตั้งผู้ใหญ่บ้าน คือ นายอินสอน โถดี มีผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน คือ นายอนันต์ หมอกเมฆ ซึ่งนายอินสอน โถดี ได้เล็งเห็นว่าหมู่บ้านดวงดีทรายมูลเป็นหมู่บ้านใหญ่และมีจำนวนประชากรเพิ่มมากขึ้นทำให้ปกครองยากและดูแลได้ไม่ทั่วถึงจึงเกิดการแบ่งเป็น 2 หมู่บ้าน ดังที่เห็นในปัจจุบันคือหมู่ 2 บ้านดวงดี และหมู่ 8 บ้านทรายมูล

หมู่ 2 บ้านดวงดีได้มีการปกครองของผู้ใหญ่บ้านทั้งหมด 3 คน คือ

  1. นายอินสอน โถดี
  2. นายอนันต์ หมอกเมฆ ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านในปีพุทธศักราช 2549-2560 ดำรงตำแหน่ง 2 วาระ
  3. นายเทียน ภูสด ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2560-ปัจจุบัน

ชาวบ้านดวงดีจะมีสิ่งที่คอยยึดเหนี่ยวจิตใจและสักการะกราบไหว้ คือ ศาลพ่อแคว่น เป็นศาลที่ตั้งอยู่หน้าวัดดวงดี ใต้ต้นโพธิ์เป็นศาลของผู้ที่คอยดูแลหมู่บ้านดวงดีทรายมูลในอดีต การเลี้ยงศาลในช่วงวันสงกรานต์ สิ่งที่ใช้เลี้ยงจะเป็นเหล้าแดงและหัวหมู แต่หากจะไปกราบไหว้บูชาหรือขอพรให้ใช้น้ำเปล่า ของคาว ของหวาน อย่างละ 1 อย่าง ธูปคนละ 12 ดอก พร้อมดอกไม้ ข้าวตอก เทียน และในวัดจะมีศาลพ่อปู่ซึ่งเป็นศาลคู่วัด สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจและให้ชาวบ้านสักการบูชา เวลาเลี้ยงศาลจะใช้เหล้าขาวและหัวหมู ส่วนใหญ่มักจะทำบุญคู่กับงานบุญใหญ่ที่ทางวัดได้จัดขึ้น ศาลทั้ง 2 ได้สร้างขึ้นในเวลาใกล้เคียงกัน คือ ในปีพุทธศักราช 2539 เพื่อให้ศาลพ่อแคว่นเป็นศาลคู่บ้านและศาลพ่อปู่เป็นศาลคู่วัด 

การก่อตั้งวัดดวงดีเป็นจุดเริ่มของการก่อตั้งชุมชนดวงดี เนื่องจากสมัยก่อนมีการก่อตั้งวัดจึงต้องมีการก่อตั้งหมู่บ้าน โดยการบอกเล่าจากผู้สูงอายุในหมู่บ้านบอกว่า การก่อตั้งเริ่มจากการก่อตั้งวัดดวงดี เลขที่ 281 หมู่ที่ 2 ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ มีการก่อตั้งมานานประมาณร้อยกว่าปีผ่านมาด้วยเนื้อที่ 1 ไร่ 2 งาน 50 ตารางวา สภาพก่อนการก่อตั้งเป็นป่าทึบมีต้นไม้ใหญ่ขึ้นหลายต้น จากพื้นที่อุดมสมบูรณ์ชาวบ้านจึงเรียกว่า หมู่บ้านดงดี ต่อมามีภิกษุรูปหนึ่ง ชื่อพระภิกษุสุรินทร์ (ครูบาหมี) มีถิ่นฐานบ้านเกิดมาจากอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน ท่านได้เดินทางมาจำพรรษาผ่านมาหลายวัด เมื่อเดินทางมาถึงบ้านดงดี ท่านคิดว่าหมู่บ้านนี้เป็นที่ร่มรื่นดี อีกประการหนึ่ง ศรัทธาญาติโยมแถวนี้เดินทางไปทำบุญไม่สะดวกเนื่องจากหมู่บ้านยังไม่มีวัด ต้องออกไปทำบุญยังนอกหมู่บ้าน ท่านจึงคิดว่าหมู่บ้านดงดีเหมาะแก่การก่อตั้งวัด จึงให้ชาวบ้านบริเวณนี้ทำการจัดการสิ่งแวดล้อม ตัดหญ้า ทำความสะอาดพื้นที่ ซึ่งแต่ก่อนไม่ทราบแน่ชัดว่ามีใครบริจาคที่ดินแถวนั้นให้

ต่อมาเมื่อปี พุทธศักราช 2435 ท่าน ได้พาชาวบ้านร่วมกันปลูกสร้างศาลาร่วมทำบุญ ในปีถัดมาท่านได้สร้างกุฏิรวมถึงศาสนสถานอื่น ๆ ภายในวัดอีกด้วย และเริ่มก่อสร้างวิหารวัดซึ่ง มีความกว้าง 9 เมตร ยาว 35 เมตร เป็นวิหารหลังแรกของวัดดงดี โดยมีหลักฐานพิสูจน์ได้โดยเมื่อมีการก่อสร้างวิหารหลังที่สามมีการขุดพบฐานวิหารหลังแรกเป็นอิฐที่มีก้อนขนาดใหญ่เป็นวงกว้าง หลังจากนั้นและวันที่ 5 เดือนเมษายน พุทธศักราช 2435 ท่านได้รับอนุญาตให้มีการก่อสร้างอุโบสถ 1 หลัง เพื่อเป็นศูนย์รวมทางด้านจิตใจของชาวบ้านและได้เปลี่ยนชื่อวัดจากดงดีเป็นวัดดวงดีจนถึงปัจจุบัน โดยมีที่มาในการเปลี่ยนชื่อ วัดจากอุบาสกท่านหนึ่ง ชื่อดวง ท่านได้มีความเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนาได้อุปถัมภ์ค้ำชูวัด โดยมีการบูรณปฏิสังขรณ์อาราม และศาสนสถานอื่น ๆ มาโดยตลอด ท่านพระภิกษุจึงเห็นว่ามีความเหมาะสมที่จะนำชื่อ ของอุบาสกท่านนี้มาตั้งเป็นชื่อวัด ต่อมาพระท่านได้จัดให้วัดเป็นแหล่งศึกษาของภิกษุสามเณรให้มาศึกษาพระธรรมวินัย ในปีต่อมาท่านได้รับการแต่งตั้งเป็น พระครูมหามงคล เจ้าอาวาสและเป็นเจ้าคณะอำเภอแม่ริมรูปแรกต่อมามีเจ้าอาวาสมาดำรงตำแหน่งต่อ คือ พระดวงแก้ว ในปีพุทธศักราช 2473-2474 ถัดมา คือ พระสิงห์แก้ว ดำรงตำแหน่งในปีพุทธศักราช 2475-2477 ตลอดจนถึง พ.ศ. 2486 ได้มีพระอธิการฉันโทเป็นเจ้าอาวาส ท่านได้สร้างวิหารขึ้นเป็นหลังที่ 2 มีความกว้าง 7 เมตร ยาว 22 เมตร และสร้างกุฏิ ศาลา และเสนาสนะ เพิ่มภายในวัดและปฏิสังขรณ์ให้อยู่ในสภาพเรียบร้อย จนถึง พ.ศ. 2505 ต่อมามีเจ้าอาวาสมาดำรงตำแหน่งต่อ คือ พระดวงจันทร์ สมมณีโย ในปีพุทธศักราช 2506-2507 พระมหาดวงดี อภิวฒโน ในปีพุทธศักราช 2508-2509 และพระบุญทอง ในปีพุทธศักราช 2510-2512 หลังจากนั้นในปีพุทธศักราช 2513 ได้มีเจ้าอาวาสรูปใหม่ คือ ท่านเจ้าอาวาสพระครูอินสอน อรินทโม ท่านได้พัฒนาและสร้างศาลาการเปรียญ สร้างหอฉันท์ และศาลาอเนกประสงค์ โรงครัว กำแพง ห้องครัว เวจจกุฏิและหอระฆังและยังมีสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ อีก จนกระทั่ง พ.ศ. 2535 ท่านได้ลาสิกขาไป ต่อมาในปีพุทธศักราช 2536 พระครูนิทัศน์ สารกิจ ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาส แล้วได้บูรณปฏิสังขรณ์ถาวรวัตถุและท่านได้ส่งวัดเข้าประกวดประเภทวัดใหญ่ ได้รางวัลรองชนะเลิศลำดับที่ 1 ได้โล่เกียรติยศประกาศเกียรติคุณ ต่อมาเมื่อวันที่ 11 มิถุนายน 2538 ได้วางศิลาฤกษ์วิหารหลังใหม่ (หลังที่สาม) กว้าง 9 เมตร ยาว 24 เมตร แบบชั้นเดียว ต่อมาในปีพุทธศักราช 2539 ได้เริ่มก่อสร้างศาลาบำเพ็ญบุญขึ้น 1 หลัง กว้าง 9 เมตร ยาว 15 เมตร และปัจจุบันวัดดวงดีมีเจ้าอาวาสดำรงตำแหน่งคือพระครูประโชติชัยสัมบัน

ชุมชน หมู่ 2 บ้านดวงดี ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ตั้งอยู่ทิศตะวันออกของที่ว่าการอำเภอแม่ริม อยู่ในเขตการปกครองของเทศบาลตำบลริมใต้ ซึ่งพื้นที่ของชุมชนบ้านดวงดี

อาณาเขต

  • ทิศเหนือ ติดกับ คลองแม่ริมและหมู่ที่ 3 บ้านกลาง ตำบลริมเหนือ จังหวัดเชียงใหม่
  • ทิศตะวันออก ติดกับ หมู่ที่ 4 บ้านต้นแก้ว ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
  • ทิศใต้ ติดกับ หมู่ที่ 1 บ้านริมใต้ ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
  • ทิศตะวันตก ติดกับ หมู่ที่ 8 บ้านทรายมูล ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่

จากการลงพื้นที่และสำรวจพบว่า ถนนภายในหมู่บ้านเป็นถนนลาดยาง ลักษณะชุมชนเป็นกึ่งเมือง ประชาชนในชุมชนใช้รถจักรยาน รถจักรยานยนต์ รถจักรยนต์ไฟฟ้า และรถยนต์เป็นพาหนะในการสัญจรไปมา บ้านเรือนทั่วไปมีลักษณะเป็นบ้านปูน และบ้านครึ่งปูนครึ่งไม้ โดยส่วนใหญ่เป็นบ้านของตนเอง มีบริเวณบ้านเรียงติดกัน มีรั้วกั้นบริเวณบ้านชัดเจน ส่วนมากจะเป็นหมู่บ้านจัดสรร และในละแวกหมู่บ้านเป็นเครือญาติกัน นอกจากนี้พบว่าในชุมชน มีหอพัก จำนวน 3 แห่ง มีร้านขายของชำ จำนวน 3 แห่ง ร้านอาหาร จำนวน 9 แห่ง ร้านซักรีด จำนวน 2 แห่ง ร้านซ่อมจักรยานยนต์ จำนวน 2 แห่ง ร้านเสริมสวย จำนวน 5 แห่ง และพบว่ามีนาปลูกข้าวจำนวน 2 ที่ครอบครัวส่วนใหญ่เป็นครอบครัวขยาย

จากการเดินสำรวจและสอบถามจะพบผู้สูงอายุที่เป็นข้าราชการบำนาญและส่วนใหญ่อยู่บ้านในเวลากลางวัน เนื่องจากสมาชิกวัยกลางคนรวมถึงวัยเด็กในครอบครัวจะออกไปโรงเรียนและออกไปทำงานประกอบอาชีพ ในช่วงเวลา 07.00 น. - 17.00 น. โดยอาชีพของคนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเป็นข้าราชการ รับจ้างทั่วไปและธุรกิจส่วนตัว ในส่วนของวิถีชีวิตการรับประทานอาหารของคนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาหารพื้นบ้าน เช่น ผักต้ม แกงพื้นเมือง รวมถึงมีบางส่วนที่ซื้ออาหารสำเร็จรูป (อาหารถุง) รับประทานเนื่องจากสะดวกและไม่มีเวลาในการประกอบอาหารเอง จากการสำรวจและสอบถามข้อมูลพบว่า ประชาชนในชุมชนมีการจัดตั้งกลุ่มต่าง ๆ ขึ้นภายในหมู่บ้าน เช่น กลุ่มสตรี กลุ่มกองทุนหมู่บ้าน กลุ่มคณะกรรมการ กลุ่มฟ้อนเล็บที่ไม่เป็นทางการ และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ประชาชนในหมู่บ้านดวงดีส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ ในชุมชนมีวัดดวงดีเป็นจุดศูนย์รวมทางด้านจิตใจและเป็นสถานที่ในการประกอบพิธีทางศาสนาต่าง ๆ การใช้น้ำในชุมชนส่วนใหญ่ใช้น้ำประปาส่วนภูมิภาค ส่วนน้ำที่ใช้บริโภคส่วนใหญ่จะซื้อน้ำบรรจุขวดบริโภค และบางส่วนมีเครื่องกรองน้ำติดตั้งภายในครัวเรือนจึงใช้น้ำประปาแล้วนำมากรองบริโภคหรืออุปโภค

จากความสัมพันธ์ที่ถือได้ว่าเป็นพื้นฐานที่สุดของชีวิตในชุมชนโดยมีสัญลักษณ์แทนตัวบุคคลและเส้นแสดงความสัมพันธ์ทั้งทางสายเลือดและความสัมพันธ์จากการแต่งงาน ผังเครือญาติบอกความสัมพันธ์ที่เป็นรากฐานที่สุดของชีวิตครอบครัวและจะมีความเกี่ยวข้องกันไปตลอดชีวิต ชุมชนที่ศึกษาไม่มีกลุ่มชาติพันธุ์ ระบบเครือญาติส่วนใหญ่เป็นลักษณะครอบครัวขยาย ดังตัวอย่างระบบเครือญาติ

ตระกูล ‘หมอกเมฆ’ ผู้ที่ให้ข้อมูลคือ นายอนันต์ หมอกเมฆ ปัจจุบันอาศัยอยู่ที่ 53 หมู่ 2 บ้านดวงดี ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ พร้อมด้วยนางผ่องพรรณ หมอกเมฆ และนายอภิรักษ์ หมอกเมฆ ซึ่งได้ให้ข้อมูล ดังต่อไปนี้

ตระกูลหมอกเมฆได้เริ่มต้นด้วยนายสิงห์คำ หมอกเมฆ ซึ่งมีภูมิลำเนาอยู่ที่บ้านดวงดี ได้แต่งงานกับนางสุ หมอกเมฆ ซึ่งมีภูมิลำเนาอยู่ที่บ้านดวงดี หลังแต่งงานได้อยู่อาศัยที่หมู่บ้านดวงดีเป็นต้นมา มีบุตรด้วยกันทั้งหมด 7 คน แบ่งเป็น ผู้ชาย 2 คน ผู้หญิง 5 คน ต่อมา นายสิงห์คำ ในวัย 84 ปี  และนางสุ ในวัย 78 ปี ได้ถึงแก่กรรมด้วยความชรา

โครงสร้างขององค์กรชุมชน 

1. โครงสร้างองค์กรชุมชนที่เป็นทางการ

  • กลุ่มคณะกรรมการหมู่บ้าน
  • กลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.)
  • สตรีหมู่บ้าน
  • กลุ่มกรรมการกองทุนหมู่บ้าน

2. โครงสร้างองค์กรชุมชนที่ไม่เป็นทางการ

  • ฟ้อนเล็บ

โครงสร้างองค์กรชุมชนที่เป็นทางการ  เป็นการรวมตัวขององค์กรที่ได้รับจากความร่วมมือจากประชาชนในชุมชนทีมีการรวมกลุ่มกันทั้งนี้เพื่อประโยชน์ของชุมชน บ้านดวงดี มีกลุ่มที่เป็นทางการทั้งหมด 4 กลุ่ม ดังนี้

1.กลุ่มคณะกรรมการหมู่บ้าน

วัตถุประสงค์

  1. เพื่อพัฒนาหมู่บ้าน ประชาชนในหมู่บ้านอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขและเป็นแกนนำให้กับหมู่บ้าน
  2. เพื่อบริหารจัดการและจัดกิจกรรมชุมชนในด้านต่างๆให้บรรลุเป้าหมาย
  3. เพื่อรับเรื่องทุกข์ แก้ไขความขัดแย้งในชุมชน รวมถึงการนำเรื่องร้องเรียนแก้ไขปัญหา ร่วมกับหน่วยงานอื่น

กิจกรรมการดำเนินงาน

  1. ดูแลและจัดการบริหารงานต่างๆภายในหมู่บ้านตามที่ได้รับมอบหมาย
  2. ปรึกษาหารือต่อเทศบาล อำเภอ จังหวัด เกี่ยวกับกิจกรรมที่ปฏิบัติในหมู่บ้านเข้าร่วมประชุมเพื่อพิจารณา ปรึกษา จัดสรรงบประมาณ
  3. เข้าร่วมประชุมเพื่อพิจารณา ช่วยเหลืองานต่างๆ ในหมู่บ้าน ดูแลและจัดการการเรื่องราวภายในหมู่บ้าน
  4. นำเสนอโครงการต่างๆของหมู่บ้านแก่หน่วยงานของรัฐบาล และจัดหางบประมาณเพื่อพัฒนาหมู่บ้านรวมทั้งการจัดกิจกรรมต่างๆภายในหมู่บ้าน ประโยชน์ของกลุ่มคณะกรรมการหมู่บ้าน

สมาชิกประกอบด้วยดังนี้

   1. นายเทียน   ภูสด      ประธาน (ผู้ใหญ่บ้าน)
   2. นางสาวสุพรรณี   ใจเขียว      รองประธาน (ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน)
   3. นางจิดาภา   ศรีวิลา      เลขานุการ
   4. นายทวี   บุญมาลา      กรรมการ
   5. นายศรีทน   ใจเขียว      กรรมการ
   6. นางอารีย์   วงษ์ศิริ      กรรมการ
   7. นางปุณยนุช   เปลือกแค      กรรมการ
   8. ร.ต.ท. จิน   พงษ์พันธ์      กรรมการ
   9. นายบุญเทียน   กันธิยะ      กรรมการ
   10. อ.อุบล   พวงสุวรรณ      กรรมการ
   11. นางกษิษฐา   ชื่นใจ      กรรมการ
   12. พ.ต.ท. สมบูรณ์   ร่มคำ      กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
   13. พ.ท. เกษม   แดงนา       กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
   14. จ.ส.อ. ชุมพล   ไชย์วงค์      กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
   15. นายถนัด   ชวนประเสริฐ      กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ
   16. อ.ชัชวาล   วังสุนทร      กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ

2.กลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน

วัตถุประสงค์

  1. เพื่อเป็นแกนนำสุขภาพ และดูแลสุขภาพของคนในชุมชน
  2. เพื่อติดต่อและประสานงานด้านสาธารณสุขระหว่างเจ้าหน้าที่ รพ.สต. เทศบาล และประชาชน ของหมู่บ้าน
  3. เพื่อให้ประชาชนได้มีมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาพของประชาชนด้วยกันเองในหมู่บ้าน

กิจกรรมการดำเนินงาน

  1. ติดต่อและประสานงานสาธารณสุขระหว่างเจ้าหน้าที่และประชาชนในหมู่บ้าน
  2. แบ่งหน้าที่ในการเฝ้าระวังและป้องกันการเกิดโรคหรือปัญหาสุขภาพ เช่น การคัดกรองความเสี่ยงของโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวานและภาวะไขมันในเลือดสูง การรณรงค์เกี่ยวกับโรคต่าง ๆ

สมาชิก

   1. นางกษิษฐา   ชื่นใจ      ประธาน
   2. นางประนอม   บุญแสง      รองประธาน
   3. นางจิตานา   ศรีวิลา      สมาชิก
   4. นางจินตนา   กองมณี      สมาชิก
   5. นางนิภา   พรมไชย      สมาชิก
   6. นางผ่องพรรณ   หมอกเมฆ      สมาชิก
   7. นางเพ็ญพิศ   ตันวงษ์ษา      สมาชิก
   8. นางรจนา   ศรียอด      สมาชิก
   9. นางโสภา   ร่มคำ      สมาชิก
   10. นางอำพร   รัชฎา      สมาชิก
   11. นางอารีย์   วงษ์ศิริ      สมาชิก
   12. นางศรีทน   ใจเขียว      สมาชิก
   13. นางอุไร   ชื่นใจ      สมาชิก

3. กลุ่มสตรีหมู่บ้าน  

วัตถุประสงค์

  1. เพื่อเป็นการรวมกลุ่มแลกเปลี่ยนความช่วยเหลือในงานต่างๆของหมู่บ้าน
  2. ได้รับรายได้เสริมจากการประดิษฐ์ดอกไม้ดินและแปรรูปอาหารจากสมุนไพรจำหน่าย

กิจกรรมการดำเนินงาน

  1. เป็นแกนนำในการร่วมทำกิจกรรมต่างๆของหมู่ 2 เช่น งานทอดผ้าป่า เป็นต้น ซึ่งส่วนใหญ่กลุ่มแม่บ้านจะรับหน้าที่ปรุงและประกอบอาหารและเข้าร่วมกิจกรรมทุกครั้งที่มีโอกาสและหารายได้ให้หมู่บ้าน

สมาชิก

   1. นางปุณยนุช   เปลือกแค      ประธาน
   2. นางกษิษฐา   ชื่นใจ      รองประธาน
   3. นางสาวสุพรรณี   ใจเขียว      เลขานุการ
   4. นางสาวณัฐชยา   บูรณ์สม      เหรัญญิก
   5. นางจิดาภา   ศรีวิลา      ประชาสัมพันธ์
   6. นางจันทร์ดี   ฟ้าร่วน      ปฏิคม
   7. นางศรีนวล   ดมดอก      กรรมการ
   8. นางสุนารี   ศุภรัตนภินันท์      กรรมการ
   9. นางรจนา   ศรียอด      กรรมการ
   10. นางพันธ์   ใจเขียว      กรรมการ

4. กลุ่มกรรมการกองทุนหมู่บ้าน

วัตถุประสงค์ 

  1. เพื่อช่วยเหลือคนในหมู่บ้านให้มีเงินเก็บและหมุนเวียนเงินได้

กิจกรรมการดำเนินงาน

  1. บริหารจัดสรรงบประมาณให้กู้ยืมเงินสำหรับลงทุนด้านอาชีพ สร้างงาน รายได้และบรรเทาเหตุจำเป็นเร่งด่วน โดยมีการทำสัญญาเป็นรายปี
  2. ติดตามเงินกู้ยืมเมื่อถึงกำหนดเวลาคืนเงิน

สมาชิก

   1. นางปรานอม   บุญแสน      ประธาน
   2. นายอุดม   กลีบลำดวน      สมาชิก
   3. นายณัฐพล   ปิ่นคำ      สมาชิก
   4. นายราเช   ชื่นใจ      สมาชิก
   5. นางสาวสุพรรณี   ใจเขียว       สมาชิก
   6. นางณัฐธิกา   เมธาพิสุทธิ์      สมาชิก
   7. นายนพพร   ปิ่นคำ      สมาชิก
   8. นางบัวแก้ว   จันทร์สอง      สมาชิก
   9. นางภคภรณ์   กิ่งแก้ว      สมาชิก

โครงสร้างองค์กรชุมชนที่ไม่เป็นทางการ

1.ฟ้อนเล็บ

วัตถุประสงค์ 

  1. เพื่อเป็นการรวมกลุ่มในการทำกิจกรรมเพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรม

กิจกรรม 

  1. รวมกลุ่มสมาชิกในทุกกิจกรรมในการแสดงการฟ้อนเล็บ

สมาชิก

   1. นางจิดาภา   ศรีวิลา      สมาชิก
   2. นางฟองแก้ว   กันธิยะ      สมาชิก

ปฏิทินชุมชนบ้านดวงดี  แบ่งออกเป็น 3 รูปแบบ ได้แก่

  • ปฏิทินทางเศรษฐกิจ เป็นการรวบรวมกิจกรรมทางเศรษฐกิจ หรือกิจกรรมที่เกี่ยวกับอาชีพต่าง ๆ ของคนในชุมชน
  • ปฏิทินทางวัฒนธรรม เป็นการรวบรวมกิจกรรมด้านสังคมวัฒนธรรม ศาสนา และขนบธรรมเนียมประเพณีต่าง ๆ ที่เกิดภายในชุมชน
  • ปฏิทินด้านสุขภาพและสาธารณสุข เป็นการรวบรวมกิจกรรมด้านสุขภาพภายในชุมชน

ปฏิทินทางเศรษฐกิจ

ในการลงพื้นที่สำรวจในส่วนของปฏิทินชุมชนกิจกรรมทางเศรษฐกิจของชาวบ้านในบ้านดวงดี ส่วนใหญ่มีอาชีพเป็นข้าราชการบำนาญ รองลงมาคือค้าขาย โดยส่วนใหญ่มีการค้าขายของชำ ขายอาหารตามสั่งโดยมีการเปิดร้านทุกวัน รองถัดลงมาคือรับจ้างทั่วไป เช่น รับจ้างอื่น ๆ ลูกจ้างประจำ ข้าราชการและเกษตรกร ตามลำดับ ซึ่งเกษตรกรในหมู่บ้านนี้ส่วนใหญ่มีการทำนาปี โดยจะทำในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงเดือนกรกฎาคม 

ปฏิทินทางวัฒนธรรม

วันสำคัญและประเพณีที่ชาวบ้านในหมู่บ้านดวงดี หมู่ 2 ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ได้มีการปฏิบัติและสืบทอดกันมามีดังนี้

  • ประเพณีวันขึ้นปีใหม่ จะมีการทำบุญตักบาตร โดยเรียกว่าการทำบุญวันขึ้นปีใหม่ส่งท้ายปีเก่า
  • วันมาฆบูชา จะมีการทำบุญตักบาตรในตอนเช้า และมีพิธีเวียนเวียนเทียนในตอนเย็น
  • วันปีใหม่เมืองหรือวันสงกรานต์ จะมีการรดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ และดำหัวพ่อแคว่น โดยจะมีตั้งแต่วันที่ 13-15 เมษายนของทุกปี ชาวบ้านที่นี่จะเรียกชื่อวันต่าง ๆ ดังนี้ วันดา,วันเนาว์,วันพญาวัน,วันปากปี
  • วันเปลี่ยนขันดอกพ่อแคว่น และเสื้อบ้านเสาบ้าน จะมีการเปลี่ยนพานดอกไม้บูชาที่ศาลพ่อแคว่น
  • วันพิธีไม้ค้ำโพธิ์ จะมีการแห่ไม้ค้ำค้ำโพธิ์ โดยไม้ที่นำมาแห่ค้ำต้นโพธิ์หน้าวัดจะนำมาจากที่ผู้ใหญ่บ้านไปเลือกไม้มาจากในป่า มีเกณฑ์การเลือกคือเลือกไม้ที่แข็งแรงและมีง่าม จำนวน 1 คู่ เพื่อนำมาค้ำ
  • วันวิสาขบูชา จะมีการทำบุญตักบาตรที่วัดในตอนเช้า และมีการเวียนเทียนรอบอุโบสถในตอนเย็น
  • วันสืบชะตาหมู่บ้าน จะมีการนำเอาฝ้ายสายสิญจน์มาล้อมรอบบริเวณบ้าน และทำบุญตักบาตรที่วัด
  • วันยี่เป็ง หรือวันลอยกระทง จะมีการทำกระทงจากธรรมชาติมาลอยที่แม่น้ำปิงที่ไหลผ่ายหมู่บ้าน 

ปฏิทินกิจกรรมด้านสุขภาพ

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลขอนตาล มีการจัดให้บริการทางสุขภาพตลอดทั้งปี โดยแต่ละในช่วงเวลาก็จะมีการให้บริการที่แตกต่างกัน

1. บริการตรวจรักษาโรคทั่วไป

  • คลินิกโรคเรื้อรัง มีให้บริการทุกวันพุธของสัปดาห์ที่ 2 ของทุกเดือน โดยจะมีแพทย์และเภสัชกรจากโรงพยาบาลนครพิงค์มาให้บริการตรวจรักษาโรคเรื้อรัง ได้แก่ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โดยส่วนใหญ่จะมีผู้ป่วยรายเก่ามาตรวจและรับยาตามนัด
  • คลินิกเด็ก (Well baby) มีให้บริการทุกวันวันพฤหัสบดีของสัปดาห์ที่ 2 ของทุกเดือน

2. การตรวจคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน จะมีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขของ รพ.สต. บ้านขอนตาลมาให้บริการในทุก ๆ ปีและในแต่ละปีช่วงเวลาที่ตางกันไปสำหรับในปีนี้ที่ผ่านมาได้มีการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงและมีการเจาะเลือดคัดกรองโรคเบาหวานของกลุ่มเสี่ยงในเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน

3. การคัดกรองมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม ส่วนใหญ่จะมีการออกคัดกรองในเดือนกันยายนของทุกปี โดยต้องมีการดำเนินการของงบประมาณในการจัดโครงการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม

4. กิจกรรมรณรงค์ป้องกันโรคไข้เลือดออกซึ่งจัดทุก ๆ ปี จะทำในเดือนเมษายนจนถึงเดือนพฤษภาคม โดยมี อสม. เป็นผู้รับผิดชอบในการสำรวจและกำจัดแหล่งน้ำขัง และมีการแจกทรายอะเบท เพื่อให้แต่ละครัวเรือนไปใส่ในน้ำเพื่อป้องกันการวางไข่ของยุง

5. การออกเยี่ยมบ้านผู้ป่วยติดเตียงโดย อสม. จะมีการทำงานในส่วนของการดูแลบุคคลในเขตรับผิดชอบของตนเอง โดยจะมีการวางแผนและปฏิบัติคือ แบ่งผู้ป่วยเป็น 4 ระดับ โดยระดับที่ 4 จะมีการตรวจเยี่ยมผู้ป่วยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง ระดับ 3 จะมีการตรวจเยี่ยมผู้ป่วยสัปดาห์ละ 1 ครั้ง ระดับ1-2 จะมีการตรวจเยี่ยมผู้ป่วย 2 สัปดาห์ต่อ 1 ครั้ง

ตัวอย่างประวัติชีวิตบุคคลต่าง ๆ ในชุมชนบ้านดวงดี หมู่ที่ 2 ได้แก่ ผู้นำชุมชน นายอนันต์ หมอกเมฆ (พ่ออนันต์) ปัจจุบันอายุ 66 ปี เกิดเมื่อปี พ.ศ. 2499 เป็นคนบ้านดวงดีมาแต่กำเนิด อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 53 หมู่ 2 บ้านดวงดี ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ เป็นบุตร ของนายสิงค์คำ หมอกเมฆและนางสุ หมอกเมฆ มีบุตรร่วมกันทั้งหมด 7 คน พ่ออนันต์เป็นบุตรคนที่ 5 ปัจจุบันแต่งงานกับนางพ่องพรรณ หมอกเมฆและมีบุตรด้วยกัน 2 คน คือ นายอภิรักษ์ หมอกเมฆและนางศิริพร ไทยกวีพจน์ ปัจจุบันประกอบอาชีพค้าขายและขับรถส่งนักเรียน ลักษณะนิสัยส่วนตัวของพ่ออนันต์ หมอกเมฆ เป็นคนร่าเริงแจ่มใส ชอบช่วยเหลือผู้อื่น ไม่มีโรคประจำตัว สุขภาพร่างกายแข็งแรง

พ่ออนันต์เล่าว่าตนเองได้เรียนจบชั้นประถมศึกษาที่ 1-4 ที่โรงเรียนบ้านทรายมูล และได้ไปศึกษาต่อชั้นประถมศึกษาปีที่ 5-6 ที่โรงเรียนบ้านริมใต้ จนกระทั่งปี พ.ศ. 2539-2549 พ่ออนันต์ก็ได้รับเลือกเป็นผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านโดยทำงานมาเป็นระยะเวลา 10 ปี ต่อมาพ่ออนันต์ก็ได้แรงสนับสนุนจากญาติ ๆ คอยผลักดันให้ลงสมัครในตำแหน่งผู้ใหญ่บ้าน หมู่บ้านดวงดี เพราะเห็นว่าพ่ออนันต์มีความเป็นผู้นำค่อนข้างสูง ชอบช่วยเหลือชุมชน และพ่ออนันต์ก็ตั้งใจลงสมัครและผลการเลือกตั้งพบว่าได้คะแนนเสียงมากที่สุด พ่ออนันต์จึงได้ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านในปี พ.ศ. 2549-2550 หลังจากที่พ่ออนันต์ได้ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านเป็นเวลา 2 ปี ในขณะนั้นได้มีการเปิดรับสมัครตำแหน่งกำนันผู้ใหญ่บ้าน เนื่องจากกำนันผู้ใหญ่บ้านได้หมดวาระการทำงาน 5 ปีแล้ว พ่ออนันต์จึงตัดสินใจลงสมัครกำนันผู้ใหญ่บ้าน ซึ่งคะแนนเสียงทั้งหมดจะมาจาก 8 หมู่บ้านในตำบลริมใต้ ได้แก่ หมู่ที่ 1 บ้านหมื่นถ้อยน้ำงาม หมู่ที่ 2 บ้านดวงดี หมู่ที่ 3 บ้านขอนตาล หมู่ที่ 4 บ้านต้นแก้ว หมู่ที่ 5 บ้านท่าวัง หมู่ที่ 6 บ้านห้วยโง้ หมู่ที่ 7 บ้านทุ่งหัวช้าง และหมู่ที่ 8 บ้านทรายมูล

ผลคะแนนพบว่าพ่ออนันต์ หมอกเมฆ ได้รับเลือกให้เป็นกำนันผู้ใหญ่บ้านในปี พ.ศ. 2551-2555 เพราะจากผลงานของพ่ออนันต์ที่ผ่านมาที่ได้ดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านก็มีผลงานดี ๆ มากมายและได้พัฒนาหมู่บ้านดวงดีให้เจริญมากขึ้น ได้เชิญชวนชาวบ้านพัฒนาหมู่บ้านร่วมกัน เน้นการมีส่วนร่วม เพื่อให้ประชาชนมีคุณภาพวงชีวิตที่ดี ทำให้ชาวบ้านบ้านดวงดีให้การเคารพนับถือเพราะพ่ออนันต์เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับประชาชนในหมู่บ้านบ้านดวงดี ซึ่งพ่ออนันต์ได้ถือทัศนคติว่า เอาใจเขามาใส่ใจเรา นี่คือหลักในการพัฒนาหมู่บ้านของพ่ออนันต์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2555 พ่ออนันต์ได้หมดวาระในการดำรงตำแหน่งกำนันผู้ใหญ่บ้าน ประสบกับช่วงนั้นได้มีการรับสมัครผู้ใหญ่บ้านบ้านดวงดี พ่ออนันต์จึงได้ตัดสินใจลงสมัครผู้ใหญ่บ้านบ้านดวงดีครั้งที่ 2 และได้รับเลือกให้เป็นผู้ใหญ่บ้านบ้านดวงดีอีกครั้ง เพราะพ่อนันต์ได้ตั้งใจว่าอยากจะลงสมัครกำนันผู้ใหญ่บ้านอีกครั้ง แต่การสมัครกำนันผู้ใหญ่บ้านนั้น ต้องดำรงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้าน ถึงจะมีสิทธิลงสมัครในตำแหน่งกำนันผู้ใหญ่บ้าน และในปี พ.ศ. 2556 พ่ออนันต์ หมอกเมฆ ก็ได้ลงสมัครกำนันผู้ใหญ่บ้าน และผลคะแนนพบว่าพ่ออนันต์ หมอกเมฆได้รับคะแนนเสียงมากที่สุด และได้ดำรงตำแหน่งกำนันผู้ใหญ่บ้านเป็นครั้งที่ 2 และทำงานต่ออีกเป็นระยะเวลา 5 ปี ในระหว่างที่ดำรงตำแหน่งกำนันผู้ใหญ่บ้านนั้น พ่ออนันต์ก็ได้มีผู้ช่วย 3 คนด้วย ประกอบด้วย สารวัตรกำนัน 2 คนและแพทย์กำนัน 1 คน 

พ่ออนันต์รู้สึกดีใจและภูมิใจที่ได้รับเลือกตั้งจากเสียงประชาชนทั้ง 8 หมู่บ้านให้ดำรงตำแหน่งกำนันผู้ใหญ่บ้านอีกครั้ง และจะตั้งใจทำหน้าที่อย่างเต็มกำลังความสามารถและจะมุ่งมั่นพัฒนาชุมชนในตำบลริมใต้ให้เจริญมากขึ้นและเพื่อให้คุณภาพชีวิตของคนในชุมชนดียิ่ง ๆ ขึ้นไป เพื่อเป็นชุมชนที่เข้มแข็งพึ่งตนเองได้

ประชากรของบ้านดวงดีเป็นประชากรที่อาศัยในพื้นที่มาแต่เติมและผู้ที่ย้ายเข้ามาอยู่อาศัยใหม่ ซึ่งจะมีลักษณะความเป็นอยู่ที่พึ่งพาอาศัยกันและกันบางส่วน แต่ส่วนมากนั้นจะต่างคนต่างอยู่ เนื่องจากลักษณะการประกอบอาชีพ บางครอบครัวไม่มีญาติพี่น้องอาศัยอยู่ในละแวกนี้หรือแยกมาสร้างครอบครัวใหม่ พื้นที่ของบ้านแต่ละหลังมีรั้วบ้านแบ่งเขตชัดเจนบางหลังอยู่รวมกันเป็นกลุ่มเครือญาติในละแวกรั้วเดียว ทุนชุมชนที่มี ได้แก่  แม่น้ำแม่ริมที่ไหลผ่านทางทิศเหนือ มีแหล่งน้ำธรรมชาติจากน้ำตกแม่สาทางทิศตะวันตก และแม่น้ำปิงไหลผ่านทางทิศตะวันออก มีแหล่งเพาะปลูกที่สำหรับการดำรงชีวิต มีผู้นำทั้งตามธรรมชาติและได้รับการแต่งตั้งเพื่อบริหารงานชุมชน มีการรวมกลุ่มแลกเปลี่ยนความช่วยเหลือในงานต่าง ๆ ของหมู่บ้าน สะท้อนการมีทุนทางโครงสร้าง นอกจากนั้นชุมชนมีทุนทางกายภาพ เช่น โครงสร้างพื้นฐานที่ดี มีระบบไฟฟ้า น้ำเพื่อการอุปโภค  เป็นต้น

ใช้ภาษาถิ่นได้แก่ ภาษาเหนือ และเกือบทั้งหมดของประชากรบ้านดวงดีเข้าใจภาษากลาง สามารถสื่อสารได้ 


หมู่บ้านดวงดีประกอบด้วยโครงสร้างความสัมพันธ์ ด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองโดยบริบทของชุมชนเป็นชุมชนกึ่งเมืองกึ่งชนบท มีคณะกรรมการหมู่บ้านเพื่อพัฒนาหมู่บ้าน ประชาชนในหมู่บ้านอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขและเป็นแกนนำให้กับหมู่บ้าน จัดการและจัดกิจกรรมชุมชนในด้านต่าง ๆ ให้บรรลุเป้าหมาย รับเรื่องทุกข์ แก้ไขความขัดแย้งในชุมชน รวมถึงการนำเรื่องร้องเรียนแก้ไขปัญหา ร่วมกับหน่วยงานอื่น ดูแลและจัดการบริหารงานต่าง ๆ ภายในหมู่บ้านตามที่ได้รับมอบหมาย ปรึกษาหารือต่อเทศบาล อำเภอ จังหวัด เกี่ยวกับกิจกรรมที่ปฏิบัติในหมู่บ้านเข้าร่วมประชุมเพื่อพิจารณา ปรึกษา จัดสรรงบประมาณ เข้าร่วมประชุมเพื่อพิจารณา ช่วยเหลืองานต่าง ๆ ในหมู่บ้าน ดูแลและจัดการการเรื่องราวภายในชุมชน


มีการรวมกลุ่มแลกเปลี่ยนความช่วยเหลือในงานต่าง ๆ ของหมู่บ้าน ได้รับรายได้เสริมจากการประดิษฐ์ดอกไม้ดินและแปรรูปอาหารจากสมุนไพรจำหน่ายกิจกรรมทางเศรษฐกิจของชาวบ้านในบ้านดวงดี ส่วนใหญ่มีอาชีพเป็นข้าราชการบำนาญ รองลงมาคือ ค้าขาย โดยส่วนใหญ่มีการค้าขายของชำ ขายอาหารตามสั่งโดยมีการเปิดร้านทุกวัน รองถัดลงมาคือ รับจ้างทั่วไป เช่น รับจ้างอื่น ๆ ลูกจ้างประจำ ข้าราชการและเกษตรกร ตามลำดับ ซึ่งเกษตรกรในหมู่บ้านนี้ส่วนใหญ่มีการทำนาปี


บ้านดวงดี หมู่ที่ 2 ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ปี 2565 มีจำนวนครัวเรือนทั้งหมด 259 หลังคาเรือน เป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย โดยมีอายุอยู่ในช่วงอายุในวัยผู้ใหญ่และผู้สูงอายุตามลำดับ ประชาชนส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ


ประชาชนในชุมชนมีสิทธิเสรีภาพในการอยู่อาศัย ในฐานะพลเมืองไทย ได้รับการคุ้มครอง ได้รับสิทธิในการศึกษา รวมทั้งสิทธิอื่น ๆ เช่น การรักษาพยาบาล เป็นต้น 


การใช้น้ำในชุมชนส่วนใหญ่ใช้น้ำประปาส่วนภูมิภาค ส่วนน้ำที่ใช้บริโภคส่วนใหญ่จะซื้อน้ำบรรจุขวดบริโภค และบางส่วนมีเครื่องกรองน้ำติดตั้งภายในครัวเรือนจึงใช้น้ำประปาแล้วนำมากรองบริโภคหรืออุปโภค มีถนน และระบบบริการขนส่งสาธารณะจากอำเภอ เข้าสู่ตัวจังหวัด  มีระบบไปรษณีย์/การสื่อสาร หรือการขนส่ง และวัสดุ ครุภัณฑ์ทั้งภาครัฐและเอกชน  


ระบบการแพทย์ภาคประชาชน (Popular Sector)

ชุมชนบ้านดวงดี ประชาชนในหมู่บ้านมีการดูแลตนเองโดยพบว่า การรับประทานอาหารของประชาชนในชุมชนนั้นเป็นอาหารที่ได้จากการซื้อตามตลาด เนื่องจากหมู่บ้านอยู่ใกล้ตลาดแม่ริมและตลาดบ้านทรายมูล และอาหารที่ได้จากธรรมชาติ โดยในบางหลังคาเรือนจะปลูกผักสวนครัวไว้ใช้ประกอบอาหาร เช่น ผักชี พริก กะเพรา โหระพา ตำลึง หรือผักสมุนไพรเพื่อใช้บรรเทาอาการหรือรักษาโรค เช่น ขิง ข่า ตะไคร้ ขมิ้น เป็นต้น 

ด้านการออกกำลังกาย ในชุมชนจะมีประชาชนบางส่วนออกกำลังกายด้วยการเดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน และแอโรบิก ตามความสะดวกของแต่ละบุคคล

ประชาชนในชุมชนมีการดูแลสุขภาพและป้องกันโรคโดยหากสมาชิกในครัวเรือนมีการเจ็บป่วย เพียงเล็กน้อย เช่น มีไข้ หวัด น้ำมูก ไอ ปวดหัว ปวดท้อง จะมีการใช้ยาสามัญประจำบ้านและซื้อยาจากร้านยาและร้านขายของชำ ซึ่งยาที่มักจะใช้ได้แก่ ยาพาราเซตามอล ยาไทลินอล ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน เป็นต้น มีการใช้ยาสมุนไพรอยู่บ้างเป็นส่วนน้อย ซึ่งยาสมุนไพรที่ใช้ เช่น การใช้ฟ้าทะลายโจรแก้ไข้หวัด หรือ การดื่มน้ำขิงแก้ไอ ให้ชุ่มคอ

อาสาสมัครหมู่บ้าน (อสม.) ที่มีส่วนช่วยดูแลสุขภาพของประชาชนในชุมชน สามารถช่วยตรวจสุขภาพเบื้องต้นให้กับคนในชุมชนได้ เช่น การวัดระดับน้ำตาลโดยการเจาะเลือดที่ปลายนิ้วมือ และการวัดความดันโลหิต รวมทั้งสามารถสอนวิธีการตรวจเต้านมด้วยตนเองให้กับสตรีที่มีอายุ 20ปี ขึ้นไปในชุมชน เพื่อป้องกันการเกิดมะเร็งเต้านมในชุมชนได้ และมีการออกเยี่ยมบ้านติดตามผู้ที่มีปัญหาสุขภาพร่วมกับบุคลากรทางสาธารณสุข

ระบบการแพทย์พื้นบ้าน (Folk sector)

ชุมชนบ้านดวงดีในปัจจุบันยังคงมีการใช้ระบบการแพทย์พื้นบ้านอยู่แต่มีเป็นส่วนน้อย โดยประชาชนในชุมชนบางส่วนซึ่งส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง จะเข้ารับบริการนวดจับเส้นในร้านนวดระแวกใกล้เคียงชุมชน ส่วนหมอพื้นบ้านในลักษณะการดูร่างทรง หรือการรักษาโดยมีการท่องคาถาและผูกข้อมือ จากการสอบถามจะมีอยู่ในหมู่บ้านใกล้เคียง (หมู่1) ซึ่งในปัจจุบันไม่พบในชุมชนบ้านดวงดี หมู่2 การใช้บริการในระบบสุขภาพนี้ในหมู่บ้านดวงดีปัจจุบันจึงมีน้อย เนื่องจากปัจจุบันมีระบบสุขภาพการแพทย์แผนปัจจุบันที่สามารถเข้าถึงได้ง่ายขึ้น น่าเชื่อถือ ทำให้ประชาชนได้รับการรักษาอย่างทั่วถึง จึงทำให้ประชาชนเลือกเข้ารับการรักษาด้วยระบบการแพทย์สมัยใหม่มากกว่าระบบการแพทย์พื้นบ้าน

ระบบการแพทย์สมัยใหม่ (Professional Sector)

ประชาชนในหมู่บ้านดวงดี เมื่อมีอาการเจ็บป่วยแล้วอาการไม่ทุเลา จะมีการเข้ารับการรักษาตามสิทธิ์การรักษาของตนซึ่งส่วนใหญ่จะเข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลนครพิงค์ เนื่องจากใช้สิทธิประกันสุขภาพถ้วนหน้า (สิทธิบัตรทอง) และโรงพยาบาลรัฐอื่นๆ เช่นโรงพยาบาลมหาราชนคร เชียงใหม่ โรงพยาบาลค่ายกาวิละ เชียงใหม่ โรงพยาบาลสันทราย รวมทั้งมีการรับยาต่อเนื่องที่รพสต.ขอนตาลในบางราย ในกรณีที่ใช้สิทธิประกันสังคม หรือสิทธิอื่น ๆ เช่น ประกันชีวิต ประชาชนบางส่วนจะไปใช้บริการที่โรงพยาบาลเอกชนตามสิทธิ์เช่น โรงพยาบาลลานนา หรือโรงพยาบาลแมคคอร์มิค และในประชาชนบางส่วนที่ต้องการความรวดเร็วในการรักษาก็จะเลือกใช้บริการคลินิกในละแวกใกล้เคียงชุมชน


ส่วนใหญ่ได้รับการศึกษาในระดับประถมศึกษาสำหรับกลุ่มผู้สูงอายุ และในระดับปริญญาตรี/มัธยมศึกษา ในกลุ่มผู้ใหญ่ 


ชาวบ้านดวงดีจะมีสิ่งที่คอยยึดเหนี่ยวจิตใจและสักการะกราบไหว้ คือ ศาลพ่อแคว่น เป็นศาลที่ตั้งอยู่หน้าวัดดวงดีใต้ต้นโพธิ์เป็นศาลของผู้ที่คอยดูแลหมูบ้านดวงดีทรายมูลในอดีต คือ นายอนันต์ ประสงค์ จะมีการเลี้ยงศาลในช่วงวันสงกรานต์ สิ่งที่ใช้เลี้ยงจะเป็นเหล้าแดงและหัวหมู แต่หากจะไปกราบไหว้บูชาหรือขอพรให้ใช้น้ำเปล่า ของคาว ของหวาน อย่างละ 1 อย่าง ธูปคนละ 12 ดอก พร้อมดอกไม้ ข้าวตอก เทียน และในวัดจะมีศาลพ่อปู่ซึ่งเป็นศาลคู่วัด สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ยึดเหนี่ยวจิตใจและให้ชาวบ้านสักการะบูชา เวลาเลี้ยงศาลจะใช้เหล้าขาวและหัวหมู ส่วนใหญ่มักจะทำบุญคู่กับงานบุญใหญ่ที่ทางวัดได้จัดขึ้น ศาลทั้งสองได้สร้างขึ้นในเวลาใกล้เคียงกันคือในปีพุทธศักราช 2539 เพื่อให้ศาลพ่อแคว่นเป็นศาลคู่บ้านและศาลพ่อปู่เป็นศาลคู่วัด 


มีแม่น้ำแม่ริมไหลผ่านทางทิศเหนือ มีแหล่งน้ำธรรมชาติจากน้ำตกแม่สาทางทิศตะวันตก และแม่น้ำปิงไหลผ่าน ช่วยส่งเสริมการประกอบอาชีพการทำนา ทำสวน โดยมีการทำนาในฤดูหลังการเก็บเกี่ยวข้าว

ศาลพ่อแคว่นเป็นศาลคู่บ้านและศาลพ่อปู่เป็นศาลคู่วัด

นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ ชั้นปีที่ 4 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีเชียงใหม่. (2565).  รายงานการพัฒนาอนามัยชุมชน บ้านดวงดี หมู่ที่ 2 ตำบลริมใต้ อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่. เชียงใหม่: สาขาวิชาการพยาบาลอนามัยชุมชน วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี เชียงใหม่.