บ้านสันบัวบก เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2440 หมู่บ้านสันบัวบกมีลักษณะเป็น ป่าละเมาะ มีต้นไม้ กอไผ่ขึ้น โดยเฉพาะมีดอกบัวบก ออกดอกสีขาว สวยงามขึ้นอยู่มากมาย จึงเป็นเหตุสำคัญของการตั้งชื่อหมู่บ้านในเวลาต่อมา

บุคคลสำคัญที่เป็นผู้ริเริ่มบุกเบิก ถางป่า ถางพงเพื่อตั้งเป็นหมู่บ้าน คือ พ่อเฒ่าแสนดี (ภายหลังได้นามสกุลโคแพร่) เป็นผู้นำญาติมิตรมาจากบ้านสางได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ และในเวลาต่อมาก็มีผู้อพยพมาจากต่างถิ่น ทั้งลำปาง เชียงใหม่ ได้เข้ามาจับจองแผ้วถาง อยู่อาศัยและทำที่นา ทำสวนตามกำลังความสามารถ ของตน จนเกิดเป็นหมู่บ้านเล็กๆ ขึ้นมา จึงตั้งชื่อว่า หมู่บ้านสันป่าเหว ตำบลบ้านตุ่น โดยแต่งตั้งให้ พ่อเฒ่าแสนดี เป็นผู้ใหญ่บ้านคนแรก

มีเรื่องเล่าสืบต่อกันมาว่า ประมาณปี พ.ศ. 2446-2447 ระหว่างเดือน 11 (เกี๋ยงเหนือ) ถึงเดือนยี่ (สี่เหนือ) มีโรคระบาดกับคนเรียกกันว่า "โรคห่า" สมัยที่โรคห่าเข้ามาระบาดทำให้ ประชาชนในหมู่บ้านสันบัวบก หมู่บ้านสันป่าบง และหมู่บ้านอื่น ๆ ในท้องถิ่นเดียวกันเกิดเป็นโรคห่ากันมาก มีอาการมึนเมา อ่อนเพลีย กินข้าวกินน้ำไม่ได้และตายเร็ว คนที่ตายก็ตายไป ในครอบครัวไม่มีใครที่จะสามารถช่วยเหลือกันได้ มีน้อยคนที่ไม่ถูกโรคระบาดนี้คุกคาม และในจำนวนนี้มี "ลุงแดง" สัปเหร่อคนเดียวที่ไม่เป็นอะไร เป็นคนเดียวที่ต้องหาบศพไปทิ้งยังป่าช้า

ปี พ.ศ. 2450 พ่อเฒ่าแสนดี ผู้ใหญ่บ้าน ได้ย้ายวัดมาตั้งที่ปัจจุบันนี้ ได้สร้างกุฏิชั่วคราวขึ้น รั้วล้อมรอบด้วยไม้ และได้นิมนต์พระก้อน จากวัดสางเหนือมาอยู่ประจำ

ปี พ.ศ. 2455-2465 ได้มีบุคคลคิดค้นประดิษฐ์กล่องข้าวขึ้นใหม่โดย พ่อเฒ่าสุตา พ่อเฒ่าสุใจ พ่อหนานวงศ์แจ้ พ่อปิด พ่อตั๋น และพ่อเฒ่าทา ซึ่งยังสรุปไม่ได้ว่าใครเป็นคนแรก ทั้งหมดนี้ได้เริ่มจักสานก่องข้าวจากไม้ไผ่ขึ้นใช้ในหมู่บ้านและได้รับความนิยมจนกลายเป็นอุตสาหกรรมสินค้าเลื่องชื่อของหมู่บ้านในปัจจุบัน 

ปี พ.ศ. 2479 พระศรีวรรณ (กันทา) สุวรรณโณ เจ้าอาวาสวัดสันบัวบก ซึ่งเป็นครูสอนภาษาไทยคนแรกในหมู่บ้าน พิจารณาตามลักษณะพื้นที่ตั้งหมู่บ้านที่มากไปด้วยดอกบัวบก จึงได้เปลี่ยนชื่อหมู่บ้านจาก บ้านสันป่าเหว มาเป็น "หมู่บ้านสันบัวบก" ตำบลบ้านตุ่น อำเภอพะเยา จังหวัดเชียงราย ตั้งแต่นั้นมา

ปี พ.ศ. 2490 ประชาชนส่วนหนึ่ง ได้พากันอพยพไปตั้งถิ่นฐานใหม่ ปัจจุบันเป็นหมู่บ้านศรีดอนเรือง อำเภอเวียงชัย จังหวัดเชียงราย

ปี พ.ศ. 2502-2504 นายศิริ เพชรโรจน์ มาดำรงตำแหน่งนายอำเภอพะเยา ได้มุ่งการพัฒนาท้องถิ่น เริ่มต้นตัดถนนสายบ้านแม่นาเรือ อำเภอแม่ใจขึ้น ซึ่งตัดผ่านหมู่บ้านทำให้ประชาชนเดินทางได้สะดวกมากยิ่งขึ้น

ปี พ.ศ. 2509 นายมี โยวัง ผู้ใหญ่บ้าน ร่วมกับเจ้าอาวาส กรรมการ ประชาชนชาวบ้านสันบัวบก ก่อสร้างโรงเรียนประชาบาลขึ้นมาหนึ่งหลัง ซึ่งแยกออกมาจากโรงเรียนบ้านสันป่าม่วง ทำการสอน ตั้งแต่ชั้นประถมปีที่ 1-4 โดยมีนายบุญเลิศ ถูกแสน เป็นครูคนแรก และมีการก่อตั้งสถานีอนามัย ชื่อว่าสำนักงานผดุงครรภ์บ้านสันเวียงใหม่ โดยได้รับบริจาคที่ดินและงบประมาณในการก่อสร้างจาก นายสอน พรหมวิชัย โดยนางสาวสายพิน ยอดมงคล เป็นเจ้าหน้าที่ผดุงครรภ์คนแรก ต่อมาได้ยกสถานะเป็นสถานีอนามัยบ้านสันเวียงใหม่ ตำบลบ้านตุ่น

ปี พ.ศ. 2520 ในวันที่ 28 กรกฎาคม 2520 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดชฯ มีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งจังหวัดพะเยาตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา พระราชบัญญัติ เรื่อง ตั้งจังหวัดพะเยา พ.ศ. 2520 ให้ไว้ ณ วันที่ 20 กรกฎาคม 2520

จังหวัดพะเยา ตั้งขึ้นในวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2520 ประกอบด้วยอำเภอ 7 อำเภอ ได้แก่ อำเภอเมืองพะเยา อำเภอจุน อำเภอเชียงคำ อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอกคำใต้ อำเภอปง และอำเภอแม่ใจ และมีนายสัญญา ปาลวัฒน์วิไชย เป็นผู้ว่าราชการจังหวัดพะเยาคนแรก

25 พฤศจิกายน 2528 ตำบลบ้านสาง แยกออกจากตำบลบ้านตุ่น อำเภอเมือง พะเยา บ้านสันบัวบก จึงเป็นหมู่ที่ 8 ตำบลบ้านสาง

ปี พ.ศ. 2550 ได้ยุบโรงเรียนประชาบาลเดิม เนื่องจากมีนักเรียนจำนวนน้อยลง

ปี พ. ศ. 2557 ได้ก่อสร้างเทศบาลขึ้นที่ข้างวัดบ้านสันบัวบก ซึ่งเป็นตำแหน่งเดิมของโรงเรียนประชาบาลเดิม 

ปี พ.ศ. 2562 มีการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อ Covid-19 จึงมีการรณรงค์สวมใส่หน้ากากอนามัย ล้างมือให้ถูกวิธี เว้นระยะห่างทางสังคม 

วันที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2565 มีการถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จาก กระทรวงสาธารณสุขไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัดพะเยา

อยู่ห่างจากตัวเมืองพะเยา ทางทิศตะวันออกระยะทาง 18 กิโลเมตร และห่างจากกว๊านพะเยาทางทิศตะวันออกประมาณ 2 กิโลเมตร มีจำนวน ครัวเรือนทั้งหมด 199 ครัวเรือน อยู่ในเขตการให้การบริการด้านสุขภาพของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสาง โดยพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่ม มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 1,160 ไร่ แบ่งเป็น พื้นที่ที่อยู่อาศัย ประมาณ 160 ไร่ พื้นที่การเกษตร ประมาณ 500 ไร่ พื้นที่ทำนา ประมาณ 420 ไร่

พื้นที่ทำสวน ประมาณ 80 ไร่ สภาพพื้นที่ทั่วไปเป็นที่ราบลุ่ม สภาพภูมิประเทศทาง ทิศตะวันออก ทิศใต้ และทิศ เหนือจะเป็นพื้นที่ราบลุ่ม

อาณาเขตติดต่อ

• ทิศเหนือ ติดกับ บ้านต๋อมกลาง หมู่ 4 ตำบลบ้านต๋อม อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
• ทิศใต้ ติดกับ บ้านงิ้วเหนือ หมู่ที่ 7 ตำบลบ้านสาง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
• ทิศตะวันออก ติดกับ บ้านสันป่าค่าง หมู่ที่ 5 ตำบลบ้านสาง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา
• ทิศตะวันตก ติดกับ สันป่าม่วง หมู่ 5 ตำบลสันป่าม่วง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา

ประชากรบ้านสันบัวบก หมู่ 8 ตำบลบ้านสาง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา ปี 2565 จำนวน ครัวเรือนที่อาศัยอยู่จริงทั้งหมด 199 ครัวเรือน มีประชากรจำนวน 653 คน แยกเป็นชาย 299 คน เพศหญิง 354 คน

การจัดการดูแลในหมู่บ้าน ซึ่งมีคณะกรรมการหมู่บ้านในการดำเนินการเป็นหลัก ภายในหมู่บ้านยังมีการรวมกลุ่มของประชาชนในหมู่บ้าน ดังนี้

• ผู้ใหญ่บ้าน : นายบุญเรือง พันธ์ปัญญา
• ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน : จำนวน 3 คน
• คณะกรรมการหมู่บ้าน : จำนวน 28 คน
• หัวหน้าคุ้ม : จำนวน 12 คน
• กลุ่มอาสาสาธารณสุขประจำหมู่บ้านสันบัวบก (อสม.) : จำนวน 25 คน
• กลุ่มกองทุนหมู่บ้าน : จำนวน 8 คน
• กลุ่มคณะกรรมการแม่บ้านสตรีสันบัวบก : จำนวน 14 คน
• กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านสันบัวบกสานผักตบชวา : จำนวน 57 คน
• กลุ่มจักสานกล่องข้าว บ้านสันบัวบก : จำนวน 30 คน
• กลุ่มหมอดิน : จำนวน 4 คน
• กลุ่มฌาปนกิจสงเคราะห์ : จำนวน 2 คน 

ส่วนใหญ่ทำอาชีพเกษตรกร ตลอดทั้งปีตั้งแต่เดือน มกราคมถึงธันวาคม ปลูกผักสวนครัว, สานผักตบชวา, รับจ้าง ทั่วไป, ค้าขาย, ทำจักสานกล่องข้าวและตะกร้าเล็ก ช่วงเดือนมิถุนายนถึงสิงหาคม ปลูกข้าว ช่วงเดือนตุลาคมถึงเดือนพฤศจิกายน เก็บเกี่ยวข้าว และช่วงเดือนมิถุนายนจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ ทำสวนยางพารา

• วิสาหกิจชุมชนสานผักตบชวา กระเป๋าผักตบชวาทรงลายตัวหนอน
• วิสาหกิจชุมชนจักสานก่องข้าวบ้านสันบัวบก กลุ่มรองเท้าผักตบชวา
• กาดแลงบ้านสันบัวบก 
• เครือข่ายป่าชุมชน

ภาษาพื้นเมืองล้านนา

ราชกิจจานุเบกษา. (2549). ประกาศจังหวัดพะเยา เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตหมู่บ้าน. เล่ม 123 ตอน พิเศษ 128 ง. 13 ธันวาคม 2549.

ราชกิจจานุเบกษา. (2556). ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลบ้านต๊ำ อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา. เล่ม 130 ตอนพิเศษ 45 ง. 5 เมษายน 2556..

พระครูโสภณปริยัติสุธี (ศรีบรรดร ถิรธมฺโม.). (2552). ชื่อบ้าน-ภูมิเมืองพะเยา. พะเยา : เจริญอักษร.

นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 4 รุ่นที่ 30 (2565). รายงานการวินิจฉัยชุมชนบ้านสันบัวบก หมู่ 8 ตำบลบ้านสาง อำเภอเมืองพะเยา จังหวัดพะเยา. วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พะเยา.