ในปี พ.ศ. 2535 เป็นปีที่เกิดอุทกภัยสร้างความเสียหายแก่ชาวบ้านที่อยู่อาศัยในชุมชนเป็นอย่างมากซึ่งในขณะนั้นยังไม่มีการจัดตั้งชุมชน ชาวบ้านจึงได้มีการปรึกษาหารือเพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาที่ เกิดขึ้น แต่ไม่มีตัวแทนของชาวบ้านที่จะรับปัญหาไปนำเสนอกับหน่วยงานราชการ จึงให้ชาวบ้านในละแวกนี้ หนึ่งคนเป็นผู้รับเรื่องราว เพื่อไปปรึกษากับทางราชการ ต่อมาทางเทศบาลซึ่งนำโดยนายยรรยง อุทัย นายกเทศมนตรีเมืองยะลา ได้ให้คำปรึกษาชี้แนะแนวทางแก้ไขปัญหาและได้แนะนำให้มีการตั้งกลุ่มบุคคล เพื่อเป็นตัวแทนของชาวบ้านเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2539 ได้จัดทำประชาคมชาวบ้านมีการพูดคุยกันในชุมชน จึงมีการเลือกตัวแทนขึ้นโดยได้เสนอนายมุสตาฟา สาและ เป็นประธานชุมชน นางวรรณา มะประสิทธ์ เป็นรองประธานชุมชนและได้มีการตั้งชื่อของชุมชนขึ้น โดยใช้ชื่อชุมชนว่าโรงเรียนเทศบาล 5 เพราะอยู่ใกล้กับโรงเรียนเทศบาล 5 ผู้นำชุมชน และคณะกรรมการสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เข้าใจเรื่องราว และปัญหาของชาวชุมชนเป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นด้านการให้แก้ปัญหาการจัดตั้งกลุ่ม ทำให้การประสานงานกับหน่วยงานภาครัฐเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพปัจจุบันมีการแต่งตั้งประธานชุมชนคนใหม่ เพราะประธานชุมชนคนเก่าทำงานให้ชุมชนเป็นระยะเวลา 6 ปีมาแล้ว จึงต้องการให้คนรุ่นใหม่เข้ามาทำงานแทน ทางชุมชนจึงได้ลงความเห็นให้นายมะอาลี มะแซ เป็นประธานชุมชน นายนิมิตร นิฮะ รองประธาน และคณะกรรมการอีก 13 คนชุมชนโรงเรียนเทศบาล 5 มีพื้นที่ 162,271.42 ตารางเมตร

ชุมชนโรงเรียนเทศบาล 5 ตั้งอยู่ในเทศบาลนครยะลา อําเภอเมือง จังหวัดยะลา ห่างจากอําเภอเมือง ยะลา ไปทางทิศเหนือ ระยะทาง ประมาณ 3 กิโลเมตร ห่างจากจังหวัดยะลา ไปทางทิศใต้ ระยะทาง 3 กิโลเมตร

อาณาเขตติดต่อ

• ทิศเหนือ         ติดต่อกับ    ชุมชนดารุสสลาม
• ทิศใต้            ติดต่อกับ    ชุมชนวิฑูรอุทิศ 10 ชุมชนสามัคคีและชุมชนตลาดเก่า ซอย 8
• ทิศตะวันออก     ติดต่อกับ    จรดถนนมิ่งเมือง
• ทิศตะวันตก      ติดต่อกับ     ชุมชนตลาดเก่า ซอย 8

สภาพพื้นที่กายภาพ

สภาพโดยทั่วไปเป็นที่ราบลุ่มต่ำ ทำให้รับน้ำจากบริเวณอื่นที่อยู่ในที่ราบสูง อยู่ติดกับคลองแบเมาะ ทำให้ประสบปัญหากับอุทกภัยในช่วงหน้าฝนเป็นประจำทุกปี สภาพบ้านเรือนมีลักษณะติดกันทั้งมีในรูปทันสมัยและดั่งเดิม มีร้านค้าทั่วไป และร้านอาหารตามสั่งภายในชุมชน นอกจากนั้นยังมีการเลี้ยงแพะในบริเวณที่อยู่อาศัย (ข้างบ้าน)

จากข้อมูลการสำรวจของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ปี 2565 ระบุจำนวนครัวเรือน และประชากรชุมชนโรงเรียนเทศบาล 5 จำนวน 149  ครัวเรือน ประชากรรวมทั้งหมด 1,005 คน แบ่งประชากรชาย 514 คน หญิง 491  คน เป็นชุมชนมุสลิมมลายู โดยสมาชิกในชุมชนส่วนใหญ่อาศัยอยู่ร่วมกันแบบครอบครัวที่มีความหลากหลายช่วงวัย จากรากฐานความสัมพันธ์เชิงเครือญาติทำให้ผู้คนในสังคมมีการเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ระหว่างกัน เนื่องจากชุมชนแห่งเป็นชุมชนเก่าแก่อีกชุมชนหนึ่งที่ตั้งอยู่ในเขตตลาดเก่า

กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในชุมชน: มลายู

กลุ่มสตรีชุมชนโรงเรียนเทศบาล 5 เป็นการรวมตัวของกลุ่มแม่บ้านในชุมชนในการเรียนรู้การประกอบอาชีพเสริม อาทิ การทำขนมพื้นบ้าน เพาะเห็ด และการเลี้ยงสัตว์ เป็นต้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นอาชีพเสริม และเพื่อใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ภายหลังจากเสร็จสิ้นการประกอบอาชีพหลัก

ด้านการบริหารชุมชน

1. นายมะอาลี มะแซ   ประธานชุมชน
2. นายนิมิต นิฮะ        รองประธานชุมชน

ในรอบปีผู้คนในชุมชนจะมีวิธีชีวิตทางวัฒนธรรมและวิธีชีวิตทางเศรษฐกิจที่มีอัตลักษณ์โดดเด่นดังต่อไปนี้

วิถีชีวิตทางวัฒนธรรม

เทศกาลวันฮารีรายอ (วันอีดิลฟิตรี และวันอีดิลอัฏฮา) เป็นเทศกาลและวันสำคัญของชาวมุสลิมทั่วโลกวันหนึ่ง ถือได้ว่าเป็นวันรื่นเริงประจำปีซึ่งชาวมุสลิมได้เดินทางกลับภูมิลำเนาของตนเอง เพื่อเข้าร่วมประกอบพิธีกรรมทางศาสนาโดยพร้อมเพรียงกัน ได้พบปะสังสรรค์กับเพื่อน ญาติพี่น้องเพื่อขออภัยซึ่งกันและกัน ช่วงเวลาในรอบ 1 ปีของชาวมุสลิมมีวันฮารีรายอ 2 ครั้ง คือ วันอีดิลฟิตรี และวันอีดิลอัฏฮา  ในวันดังกล่าว ชาวมุสลิมนิยมใส่เสื้อผ้าของใหม่ๆ สะอาด สวยงาม มีกลิ่นหอม สำหรับอาหารที่นิยมทำในวันฮารีรายอ คือ ตูปะ (ข้าวเหนียวต้ม)

ประเพณีอาซูรอสัมพันธ์ เป็นประเพณีท้องถิ่นของชาวไทยมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ คำว่า อาซูรอ เป็นภาษาอาหรับ แปลว่า การผสม การรวมกัน คือการนำสิ่งของที่รับประทานได้หลายสิ่งหลายอย่างมากวนรวมกัน มีทั้งชนิดคาวและหวาน การกวนข้าวอาซูรอจะใช้คนในหมู่บ้านมาช่วยกันคนละไม้คนละมือ เพื่อความสามัคคีและสร้างความพร้อมเพรียงเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน อันมีผลต่อการอยู่ร่วมกันของสังคมอย่างมีความสุข ก่อนจะแจกจ่ายให้รับประทานกัน เจ้าภาพจะเชิญบุคคลที่นับถือของชุมชนขึ้นมากล่าวขอพร (ดูอา) ก่อน จึงจะแจกให้คนทั่วไปรับประทานกัน

ประเพณีเมาลิด เป็นกิจกรรมประจำปีที่ชุมชนจัดขึ้นทุกปีเพื่อเป็นการรำลึกถึงหลักธรรมคำสอน และผลงานของท่านนบีมูฮัมมัด ทั้งยังมีการรวมตัวกันเพื่อฟังเรื่องเล่าชีวประวัติแบบฉบับอันงดงาม บุคลิกภาพอันมีเกียรติของท่านนบี และมีการเลี้ยงรับอาหารคนจน รวมไปถึงบรรดามุสลิม

เดือนมีนาคม มหกรรมแข่งขันนกเขาชวาเสียงอาเซียน เทศบาลนครยะลาร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย หน่วยงานภาครัฐและเอกชนร่วมจัดขึ้น ซึ่งการแข่งขันนกเขาชวาเสียงอาเซียนได้รับความสนใจจากพี่น้องชาวไทยในพื้นที่และต่างพื้นที่ รวมทั้งผู้สนใจจากประเทศในกลุ่มอาเซียนส่งนกเข้าร่วมแข่งขันร่วมประมาณ 2,000 นก โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว อนุรักษ์เผยแพร่วัฒนธรรมประเพณีท้องถิ่น ส่งเสริมอาชีพการเลี้ยงนกเขาชวาและธุรกิจเกี่ยวกับนก เป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้

เดือนมีนาคม-เมษายน ประเพณีสุนัตหมู่ เป็นประเพณีการการขลิบหนังหุ้มปลายอวัยวะเพศชายของมุสลิม ซึ่งโดยทั่วไปแล้วจะจัดขึ้นในช่วงปิดเทอมยาว

เดือนพฤษภาคม งานถนนคนเดินยะลา  เทศบาลนครยะลา ร่วมกับหน่วยงานต่างๆในจังหวัดยะลา และผู้ประกอบการในพื้นที่ได้จัดงาน ”ถนนคนเดิน” ขึ้นเพื่อสร้างช่องทางการตลาด กระตุ้นเศรษฐกิจในพื้นที่เพื่อให้ผู้ประกอบการได้นำสินค้าต่างๆ อาทิ สินค้าโอทอป สินค้าชุมชน ออกมาจำหน่ายให้พี่น้องประชาชนได้ซื้อในราคาถูก มีคุณภาพ นอกเหนือจากนั้นเป็นการส่งเสริมการท่องเที่ยว ตลอดจนสร้างภาพลักษณ์ที่ดีของคนในจังหวัด ประชาชนได้รับความบันเทิง ผ่อนคลายความตึงเครียดจากสถานการณ์ความไม่สงบ

เดือนพฤษภาคม-มิถุนายน งานสมโภชนหลักเมือง เป็นงานประเพณีสำคํญประจำปีของจังหวัดยะลา เพื่อเฉลิมฉลองและสมโภชหลักเมือง อันเป็นที่เคารพสักการบูชาของประชาชนชาวจังหวัดยะลา และประชาชนทั่วไป โดยมีขบวนแห่หลักเมืองจำลอง ขบวนแห่งานกาชาดจังหวัดยะลา (วัฒนธรรมและของดีเมืองยะลา) กิจกรรมเปิดงานกาชาดจังหวัดยะลา สำหรับกิจกรรมตลอดระยะเวลา 11 วัน 11 คืน ซึ่งภายในงานมีการออกบูธแสดง และกิจกรรมต่างๆ อาทิ การออกร้านกาชาด การออกรางวัลสลากกาชาดเพื่อการกุศล การประกวดธิดานิบง การประกวดร้องเพลงลูกทุ่งไทย ขวัญใจมหาชน การจัดนิทรรศการ การแสดงผลงานวิชาการของหน่วยราชการ สถานศึกษาและภาคเอกชน และอีกมากมาย

วิถีชีวิตทางเศรษฐกิจ

การประกอบอาชีพ ประชากรส่วนใหญ่ในชุมชนจะประกอบอาชีพหลัก คือ ค้าขาย รับจ้างทั่วไป และรับราชการ และมีอาชีพเสริม คือ เลี้ยงสัตว์ และทำการเกษตร ซึ่งเป็นเพิ่มรายอีกช่องทางหนึ่ง และยังสามารถใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ 

1. นายดอเล๊าะ มะแซ ด้านภูมิปัญญาชาวบ้าน เป็นผู้มีความรู้ความสามรถในการทำกรงนก
2. นายอับดุลเราะห์หมาน ตูปะ เป็นผู้บริหารโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม และผู้มีความรู้ด้านศาสนาอิสลาม

ด้านการศึกษา ชุมชนจะมีโรงเรียนเทศบาล ๕ โรงเรียนตาดีกา (ศูนย์การศึกษาอิสลามประจำมัสยิด) และห้องเรียนอัลกุรอ่าน โดยโรงเรียนจะตั้งอยู่ในบริเวณมัสยิด ซึ่งผู้เรียนส่วนใหญ่จะเป็นเด็กๆในชุมชน พื้นที่มัสยิดถือว่าเป็นแหล่งบ่มเพาะการเรียนการสอนด้านศาสตร์ศาสนาอิสลามให้แก่เด็กๆในชุมชนและชุมชนใกล้เคียง

ภายในชุมชนสามารถเป็นแหล่งท่องเที่ยว และแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับการทำกรงนก ซึ่งสามารถทำให้ชุมชนเป็นที่รู้จัก และสร้างรายได้ให้กับชุมชนอีกทางหนึ่ง

ผู้คนในชุมชนจะใช้ภาษาไทยและภาษามลายูในการสื่อสาร เนื่องด้วยเป็นชุมชนมุสลิมและสมาชิกในชุมชนส่วนใหญ่เป็นคนมลายู

ด้านสังคมและประชากร:

สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชุมชนที่ปรากฏเห็นได้ชัดในด้านสังคมและประชากร โดยมีรายละเอียด ดังนี้

การเปลี่ยนแปลงของสังคมไปสู่ความทันสมัย ปรากฏการณ์การเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัด ได้แก่ จำนวนอาคารบ้านเรือน บ้านเช่า และร้านค้าเพิ่มมากขึ้น ทำให้ชุมชนเกิดการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมไปมาก แต่ก็ยังคงความเป็นชุมชนเก่าแก่ทั้งสภาพบ้านเรือนและการเลี้ยงสัตว์ ในส่วนของประชากรมีการเพิ่ม-ลดของจำนวนประชากรในชุมชน เนื่องจากเป็นชุมชนเมืองและตั้งอยู่ใกล้กับสถานศึกษา

ด้านความท้าทายของชุมชน ชุมชนประสบกับความท้าท้าย ดังนี้

1. ปัญหาน้ำขังและน้ำท่วม เนื่องจากชุมชนเป็นที่ราบลุ่ม ทําให้ประสบปัญหากับอุทกภัยในช่วงหน้าฝนเป็นประจำของทุกปี

2. ปัญหาเยาวชนติดยาเสพติด

3. เยาวชนบางส่วนขาดโอกาสทางการศึกษา ด้วยสภาพรายได้ของครอบครัว

4. ปัญหาโครงสร้างพื้นฐานชุมชน (ไฟฟ้าไม่สว่าง - ไม่มีกระจกโค้งตามสี่แยก – คูระบายน้ำอุดตัน)

อย่างไรก็ตามทางหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ เทศบาลนครยะลา และอื่นๆ ได้เข้ามารับฟัง ติดตามและแก้ไขปัญหาดังกล่าว

ด้านการมีส่วนร่วม สมาชิกในชุมชนให้ความร่วมมือเป็นอย่างดี และอาจมีบางที่มีความเห็นที่แตกต่างของสมาชิกในชุมชน

ภายในชุมชนสามารถเป็นแหล่งท่องเที่ยว สถานศึกษา และแหล่งเรียนรู้เกี่ยวกับการทำกรงนก

ฝ่ายแผนงานและงบประมาณ กองวิชาการและแผนงาน. (2564). แผนชุมชนประจำปี ๒๕๖๔. เทศบาลนครยะลา จังหวัดยะลา

ฝ่ายแผนงานและงบประมาณ กองวิชาการและแผนงาน. (2565). แผนชุมชนประจำปี ๒๕๖๕. เทศบาลนครยะลา จังหวัดยะลา

อับดุลเราะมาน ซาเมาะ. (5 มิถุนายน 2566). ข้อมูลทั่วไปของชุมชน. (มูฮำหมัดอาลี ซง, ผู้สัมภาษณ์)