ชุมชนที่บุกเบิกโดยหลวงกระปุ่งซึ่งเป็นช่างปั้นหม้อเพื่อหาแหล่งดินที่เหมาะสมสำหรับการปั้นหม้อซึ่งเป็นอาชีพของชาวบ้านตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

ชุมชนบ้านหนองลังกาเป็นชุมชนกึ่งชนบทกึ่งเมือง ที่สมาชิกในชุมชนสามารถปรับตัวและต่อรองกับความเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายในและภายนอกชุมชนในการดำรงชีวิตประจำวัน 

ชุมชนไทยเบิ้งบ้านโคกสระน้อย เป็นชุมชนพหุวัฒนธรรมที่มีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรม และอัตลักษณ์พื้นถิ่นของชาวลาวเดิมเข้ากับชาวไทยอีสาน และชาวไทยภาคกลาง 

การอยู่รวมกันของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวบน ไทยลาว และไทยโคราช ซึ่งมีความต่างกันด้านภาษา การแต่งกาย คติความเชื่อ ประเพณีและพิธีกรรม ทำให้บ้านน้ำลาดเกิดการแบ่งแยกคุ้มบ้านออกเป็น 3 คุ้มคือ คุ้มน้ำลาด คุ้มซับหงส์ และคุ้มซับเจริญ

"กู่ฤาษี" ปราสาทหินโบราณ พุทธศาสนสถานเก่าแก่นิกายมหายาน ร่องรอยอารยธรรมขอมแถบอีสานใต้ในอดีต อโรคยาศาลหรือสถานพยาบาลแห่งราชอาณาจักรขอม ศูนย์รวมศรัทธาของผู้คนมานานหลายร้อยปี

บ้านไร่พัฒนามีการรวมกลุ่มกันของคน 3 วัย เพื่อร่วมกันจัดการท่องเที่ยว เก็บข้อมูลภูมิปัญญาจากปราชญ์ในชุมชน สร้างเครือข่ายกับหมู่บ้านใกล้เคียง และรักษาอัตลักษณ์ของชาติพันธุ์ญัฮกุร

บ้านกุดหินเป็นชุมชนของกลุ่มชาติพันธุ์ญ้อที่สามารถธำรงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมได้อย่างมั่นคง ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ชาวบ้านยังคงยึดถือความเชื่อดั้งเดิม อาทิ ความเชื่อเรื่องผีบรรพบุรุษและเจ้าพ่อเขาน้อย ดำรงรักษาประเพณีสำคัญและประกอบพิธีกรรมทางจิตวิญญาณอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสะท้อนถึงความเข้มแข็งของชุมชนในการสืบสานมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่นไว้ได้อย่างดีงาม

ชุมชนที่มีความอุดมสมบูรณ์ทางทรัพยากร เกษตรกรรมมั่นคง วัฒนธรรมลาวโคราชยังคงอยู่ เช่น บุญผะเหวด สงกรานต์ท้องถิ่น และคนในชุมชนร่วมแรงร่วมใจกันพัฒนาเพื่อให้เกิดความยั่งยืน

มาบมะค่า” สื่อถึงภูมิประเทศเดิม (เนินลาดที่มีต้นมะค่าขึ้นอยู่หนาแน่น) สะท้อนให้เห็นถึงการอยู่ร่วมกับธรรมชาติและทรัพยากรท้องถิ่นอย่างลึกซึ้ง มีวัดมาบมะค่า ศูนย์รวมจิตใจ มีวัดประจำหมู่บ้านที่มีบทบาททั้งด้านศาสนาและกิจกรรมชุมชน ชาวบ้านรวมกลุ่มทำผลิตภัณฑ์ชุมชน เช่น น้ำพริก ปลาร้า ปุ๋ยชีวภาพ มีกลุ่มแม่บ้าน กลุ่มเยาวชน และกลุ่มพัฒนาชุมชนที่เข้มแข็ง

ชุมชนอยู่ใกล้ คลองสองพี่น้อง ซึ่งในอดีตเป็นทั้งเส้นทางคมนาคมน้ำและจุดเชื่อมต่อสินค้าจากพื้นที่ต่างๆ ระหว่างทางเกวียนกับเรือ ทำให้ตลาดบางลี่กลายเป็นศูนย์กลางค้าขายสำคัญในอดีต ใกล้กับ วัดบางลี่ วิหารเก่าแก่กว่า 100 ปี ซึ่งเป็นสถานที่ถ่ายทำภาพยนตร์ และมีคุณค่าทางโบราณกรรม ที่สะท้อนถึงรากฐานวัฒนธรรมของชุมชน