-
บ้านน้ำแคะ ชุมชนชาวลัวะที่ตั้งอยู่อย่างสันโดษบนภูเขาสูง หมู่บ้านที่ยังคงรักษา อนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี และค่านิยมดั้งเดิมของเหล่าบรรพชนชาวลัวะเป็นพื้นฐานและหลักปฏิบัติในการดำเนินชีวิต
-
-
-
ชุมชนที่มีความเจริญรุ่งเรืองในฐานะเมืองท่าริมชายฝั่งอันดามัน สถาปัตยกรรมสไตล์ชิโน-โปรตุกีส วัฒนธรรมการแต่งกายแบบบาบ๋า อาหารการกิน ตลอดจนวิถีชีวิตอันเรียบง่ายของชาวชุมชน
-
ชุมชนมีห้วยน้ำโรคี่ไหลผ่าน มีภูเขาล้อมรอบ เต็มไปด้วยป่าไม้นานาพันธุ์ ในหมู่บ้านมีทรัพยากรธรรมชาติที่ยังอุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การปลูกพืชผักทุกชนิด และมีแหล่งน้ำสะอาดใช้อุกโภคบริโภค และเป็นแหล่งเพาะเลี้ยงปลาได้หลากหลายชนิด
-
-
ประชากรในชุมชนมาจากหลายพื้นที่ไม่ได้มีลักษณะเป็นชาติพันธุ์เดียวกันและไม่มีความสัมพันธ์ทางเครือญาติ เหมือนกับชุมชนอื่น ๆ ชาวบ้านจึงมีทั้งคนไทย คนไทยเชื้อสายจีน และคนไทยเชื้อสายลาว การตั้งบ้านเรือนจึงตั้งตามกลุ่มที่อพยพเข้ามาโดยมีการตั้งชื่อเป็นคุ้มต่าง ๆ อยู่ด้วยกันอย่างสันติ
-
การเข้ามาตั้งถิ่นฐานของกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ ขยับขยายพื้นที่เป็นชุมชนกลุ่มเล็ก ๆ กับสังคมพหุวัฒนธรรมและกลุ่มทางความเชื่อที่เป็นเอกลักษณ์
-
บ้านตาลเจ็ดต้นเป็นหมู่บ้านที่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาควบคู่ไปกับการก่อตั้งเมืองปาย เป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีแม่น้ำปาย ท่าแพตาลเจ็ดต้น และเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลาที่มีการจัดการโดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน
-
-
แหล่งศึกษาธรรมชาติบ้านเปร็ดใน ชุมชนที่มีป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ขนาดใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศ