หมู่บ้านปราสาทเยอมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม เนื่องจากพื้นที่มีทรัพยากรธรรมชาติมาก และเป็นจุดเชื่อมต่อกับพื้นที่ทางตอนใต้และตอนเหนือของจังหวัด ทำให้มีผู้คนเข้ามาอยู่อาศัยตั้งแต่อดีต

"ฮอมผญ๋าสาสบหก" คลังความรู้แห่งภูมิปัญญาสาสบหก แหล่งสั่งสมภูมิปัญญาบรรพชนชาวละว้า รวมตัวสืบทอดเจตนารมณ์การดูแลป่าสู่การกอบกู้วิกฤตทรัพยากรด้วยประสบการณ์การบริหารจัดการน้ำ ดังวิสัยทัศน์ชุมชนว่า "บ้านสาสบหก อนุรักษ์ธรรมชาติสิ่งแวดล้อม มีการบริหารจัดการที่ดี ครอบครัวชุมชนเข้มแข็ง ส่งเสริมเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง"

ชุมชนชาวมอแกลนริมฝั่งทะเลอันดามัน ต้นกำเนิดตำนานนิทรานปรัมปราตอกย้ำวิถีชีวิตร่อนเร่ที่เหมือนถูกสาปแช่งของชาวมอแกลนแถบลำน้ำลำปี 

กลุ่มชาวไทยทรงดำที่ย้ายมาจากบ้านทุ่งเฟื้อ (นาราง) บ้านวังตะโก บ้านหนองปรง บ้านห้วยท่าช้าง จังหวัดเพชรบุรี จากการก่อสร้างเขื่อนเพชร

อุดมไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ "น้ำตกบ้านนามะอื้น" 

ชุมชนบ้านไร่รวงทองมีการผลิตสุรากลั่นที่สืบทอดภูมิปัญญากันมาตั้งแต่อดีต ประยุกต์ใช้เทคนิควิธีการผลิตจนกลายเป็นเอกลักษณ์ของชุมชน และได้รับการรับรองจากกรมสรรพสามิต

การก่อตัวของชุมชนในพื้นที่ทางการรถไฟ หลังจากหยุดดำเนินการเส้นทางการเดินรถสายหาดใหญ่-สงขลา

หมู่บ้านที่ชาวลาหู่ดำกลุ่มบุกเบิกเข้ามาตั้งถิ่นฐานในอำเภอปางมะผ้า เป็นหมู่บ้านที่มีอายุเก่าแก่ในอำเภอ และตั้งอยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกลจากศูนย์กลางของเมือง 

เป็นศูนย์กลางเชื่อมต่อพื้นที่ระหว่างเมืองกับชานเมือง ประกอบด้วย 3 จังหวัด คือ กรุงเทพฯ – ปทุมธานี – นครนายก และใกล้สนามบินดอนเมือง รถไฟฟ้า มหาวิทยาลัยชื่อดัง รวมถึงเป็นที่ตั้งของชุมชนดั้งเดิมริมคลองและชุมชนเมืองใหม่

นั่งหลังช้างชมธรรมชาติ สัมผัสบรรยากาศหมู่บ้านกลางหุบเขา ยลวิถีอัตลักษณ์ปกาเกอะญอที่บ้านทิโพจิ