บ้านเลอตอ พื้นที่ซึ่งอยู่ห่างไกลจากตัวเมือง จึงมีการการส่งเสริมพัฒนาโครงสร้างสาธารณูปโภคพื้นฐาน ภายหลังการสร้างศูนย์โครงการหลวงเลอตอและข้อจำกัดที่เกิดจากการประกาศพื้นที่เขตป่าสงวนและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ชุมชนจึงหันมาเพาะปลูกพืชไร่และไม้ยืนต้นแทนการปลูกฝิ่นและการทำไร่หมุนเวียน

สิ่งแวดล้อมพร้อมทุกอย่าง ห้วยต้นยางป่าชุมชน ราชมงคลมหาวิทยาลัย ชาติพันธุ์ใหญ่ชาวไทเขิน ถิ่นเจริญทางวัฒนธรรม ร่วมหนุนนำความสุขศรี สามัคคีและปรองดอง นามป่าป้องเทศบาล

ชุมชนมีความโดดเด่นในเรื่องภาษา การแต่งกาย ศิลปะ ประเพณี และวัฒนธรรมตามแบบฉบับของชาวภูไท

ชุมชนการค้าและเศรษฐกิจที่สำคัญมาตั้งแต่อดีต มีการเข้ามาตั้งถิ่นฐานของผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์เพื่อทำการค้าขาย ผู้คนภายในชุมชนมีการจัดโครงการพัฒนาศิลปวัฒนธรรม บริเวณชุมชนปรากฏสถาปัตยกรรมประเภทเรือนไม้ และมีสถานที่สำคัญ ได้แก่ ศาลเจ้าแม่ล้านโป่ง ศาลเจ้าพ่อกวนอู และวัดคาทอลิกนักบุญยอเซฟ

ชุมชนชนบทที่อยู่ในตำบลออนกลาง ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพรับจ้างและเป็นเกษตรกรเลี้ยงโคนม ภายใต้โครงการโคนมในพระราชดำริ

บ้านป่าแป๋ จังหวัดแม่ฮ่องสอน แผ่นดินแห่งความสุขที่เต็มไปด้วยวิถีชีวิตที่เรียบง่ายคู่ธรรมชาติ เป็นจุดเด่นที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวต่างอยากเดินทางมาสัมผัสเพื่อเรียนรู้และท่องเที่ยวในแบบวิถีชุมชนโฮมสเตย์ มนตร์เสน่ห์แห่งธรรมชาติ

ชุมชนวัฒนธรรมชาวดาระอั้ง หรือดาราอาง ที่เคลื่อนย้ายเข้าสู่ประเทศไทยด้วยเหตุผลทางสงคราม สร้างรายได้จากการท่องเที่ยวและสินค้าหัตถกรรมการทอผ้า

ชุมชนหมู่บ้านของชาวไทดำหรือลาวโซ่งที่มีการตั้งถิ่นฐานมากว่า 100 ปี โดยชุมชนแห่งนี้ยังคงความเป็นเอกลักษณ์ของชาวชาติพันธุ์ไทดำ โดยเฉพาะในด้านวิถีชีวิตที่ยังคงมีการประกอบอาชีพเกษตรกรรมทำนาที่มีมาตั้งแต่บรรพบุรุษ รวมถึงในด้านวัฒนธรรมที่ยังคงรักษาความเชื่อ ประเพณีและพิธีกรรมไว้ได้อย่างดี เช่น การนับถือผี พิธีกรรมเสนเรือน การเล่นคอน (เทศกาลอิ้นก้อน) การลงข่วง 

บ้านพุองกะเป็นชุมชนที่โดดเด่นในการทำเกษตรแบบผสมผสาน ทั้งการทำสวน ปลูกผักและผลไม้ เพราะมีทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ์และพุต้นน้ำ มีวัฒนธรรมของหลากหลายเชื้อชาติ รวมถึงมีเส้นทางรถไฟสายประวัติศาสตร์ (ช่องเขาขาด) อยู่ด้านหลังวัดพุตะเคียนอีกด้วย

ชุมชนบริเวณแหลมใหญ่เป็นชุมชนที่มีผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ทั้งไทย จีน และมอญ ที่มีการตั้งถิ่นฐานบ้านเรือนมานับ 100 ปี

ชาวผู้ไทบ้านหนองห้างได้นำเอา "ไผ่" ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่มากในชุมชนมาสร้างสรรค์เป็น "เครื่องจักสานไม้ไผ่ลายขิด" ผลิตภัณฑ์สินค้า OTOP ที่มีชื่อเสียง และสร้างรายได้ให้กับชาวผู้ไทบ้านหนองห้าง

บ้านคำชะอี เป็นหมู่บ้านเก่าแก่ที่มีประวัติศาสตร์การอพยพเข้ามาอยู่อาศัยของชาวผู้ไทดำเป็นเวลากว่า 100 ปี ชาวบ้านในชุมชนยังคงสืบทอดรักษาคติความเชื่อ วัฒนธรรม และประเพณีที่ได้รับมาจากบรรพบุรุษ มีการผสมผสานระหว่างหลักธรรมในศาสนาพุทธกับความเชื่อเรื่องผีดั้งเดิม อันถือเป็นเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมของชาวผู้ไท