ชุมชนปกาเกอะญอที่ก่อตั้งมานานเกือบ 100 ปี แหล่งอนุรักษ์วัฒนธรรมสืบสานและวิถีชีวิตอันเรียบง่ายของชาวกะเหรี่ยงสะกอผ่านการเปิดให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปเยือนเพื่อสัมผัสกับประสบการณ์ เรียนรู้ ศึกษาวิถีชีวิตอย่างใกล้ชิดกับคนในชุมชน และสัมผัสแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติที่อยู่ห่างจากหมู่บ้านไม่ไกลนัก คือ ประตูผา ถ้ำหินธรรมชาติที่มีลำธารไหลผ่านตรงกลาง

ชุมชนเก่าเเก่สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นชุมชนที่มีความสัมพันธ์เชิงเครือญาติ และมีความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ระหว่างกัน 

ชุมชนบ้านคลองมะขามเป็นชุมชนของคนไทยพลัดถิ่น และเป็นชุมชนประมงเชิงอนุรักษ์

ชุมชนบ้านน้ำฮูเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์เมืองปาย เป็นชุมชนของชาวไทใหญ่และชาวจีนฮ่อ มีวัดน้ำฮู วัดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของอำเภอปายและอยู่คู่เมืองปายมายาวนาน โดยมีพระอุ่นเมือง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเมืองปายและนักท่องเที่ยวหลายคนต้องแวะเข้ามากราบสักการะ

บ้านมูเซอหลังเมือง อยู่คู่ชุมชนโบราณเมืองนันทบุรี

บ้านบางสีกิ้ม ขึ้นชื่อว่าเป็นพื้นที่ที่เหมาะสมและดินมีความอุดมสมบูรณ์ด้วยธาตุอาหาร จึงทำให้ผักเหลียงที่ปลูกที่นี่อร่อยที่สุด รสชาติหวานมันไม่ขม

หนองเรือตระการ จักสานไม้ไผ่ ไก่ย่างทางพาด ตลาดกะหล่ำ เลิศล้ำเพชรพลอยเจียระไน พระใหญ่ภูเม็งทอง

วัฒนธรรมลาวครั่ง การปลูกหม่อน-เลี้ยงไหม เพื่อนำมาทอผ้าไหม มีพิพิธภัณฑ์ลาวครั่งที่จัดแสดงโบราณวัตถุ

ชุมชนเกษตรกรรม และชุมชนที่มีช่างฝีมือทำกลองยาว

ชุมชนเป็นราษฎรอาสา (ร.อ.ส.) จำนวน 50 คน เข้ามาอาศัยในหมู่บ้าน มึการทำเกษตรกรรม ปัจจุบันมีประชากรชาติพันธุ์ลีซูอาศัยอยู่ด้วย