ชุมชนชาวไทยมุสลิมริมฝั่งลำน้ำคลองสอง เจ้าของรางวัลพระราชทานการปฏิบัติงานดีเด่นด้านการพัฒนาชุมชนและภูมิทัศน์จากสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิตติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

เป็นชุมชนที่มีการทำประมงเป็นหลัก เป็นที่ตั้งของสมาคมประมงแห่งแรกในประเทศไทย ภายในชุมชนปรากฏสถาปัตยกรรมประเภทเรือนแถวไม้รุ่นเก่า แทรกสลับกับอาคารพาณิชย์สมัยใหม่ มีวัดเขาน้อย และวัดปากคลองปราณเป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน นอกจากนี้ยังมีการสืบทอดประเพณีการเล่นแม่ศรี และประเพณีทำบุญส่งเรือ

หาดราไวย์ แหล่งท่องเที่ยวขึ้นชื่อบนเกาะภูเก็ตที่คลาคล่ำไปด้วยนักเดินทางมาเสาะแสวงหาสินค้าที่ระลึก ลึกเข้าไปไม่กี่ร้อยเมตร จะพบภาพชาวเลนั่งจับกลุ่มคุยกัน บ้างกำลังคัดปลาที่เพิ่งนำขึ้นจากเรือ หลายคนสาละวนอยู่กับการทำความสะอาดเครื่องมือจับปลา ขณะที่บางคนนั่งเหม่อมองไปยังท้องทะเลเบื้องหน้าด้วยสายตาที่ยากจะเข้าใจความรู้สึกได้ คนเหล่านั้นคือชาวเล “อูรักลาโวยจ”

บ้านโนนคูณ มีจุดเด่นในหมู่บ้านคือโรงน้ำดื่ม เนื่องจากในอดีตหมู่บ้านโนนคูณไม่มีแหล่งดื่มที่สะอาดและประหยัดต่อสมาชิกในชุมชน สมาชิกในชุมชนต้องเข้าไปซื้อน้ำในตลาด หลังจากที่ชาวบ้านได้มองเห็นปัญหาจึงเสนอเรื่องให้ทางเทศบาล จึงเกิดโรงน้ำดื่มประจำหมู่บ้านขึ้นนับตั้งเเต่อดีตจนถึงปัจจุบันประมาณ 30 ปี

“ตำนานน้ำต้น คนปั้นดิน” ชุมชนเครื่องปั้นดินเผาเก่าแก่เลื่องชื่อ ด้วยมีลวดลายและลักษณะการปั้นที่มีความแตกต่างจากเครื่องปั้นดินเผาชุมชนอื่น อันนำมาซึ่งความเป็นเอกลักษณ์ของเครื่องปั้นดินเผาบ้านเหมืองกุง

ชุมชนโบราณในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ยุคโลหะตอนปลาย เป็นชุมชนที่ตั้งเมืองพยัคฆภูมิพิสัย (อำเภอพยัคฆภูมิพิสัย) 

ชุมชนที่มีการใช้ทรัพยากรผสมผสานกับวิถีชีวิต ผ่านประเพณี เช่น ประเพณีผ้าป่ากลางน้ำ หรือผ่านอาชีพ เช่น อุตสาหกรรมยางพารา กะปิน้ำปลา สวนผลไม้ เป็นต้น

ชุมชนดั้งเดิมที่มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ภายในชุมชนมีการผลิตผ้าขาวม้าร้อยสี ซึ่งเป็นภูมิปัญญาการทอผ้าที่สอบทอดต่อกันมาในชุมชน มีวัดอินทารามหรือวัดหนองขาว เป็นศาสนสถานสำคัญประจำชุมชน

วิถีชีวิตชาวใต้และอูรักลาโวยจ มีชายหาดสวยงามเหมาะแก่การพักผ่อน ผลิตภัณฑ์ชุมชนไข่มุกจากท้องทะเล วิถีชีวิตและประเพณีชาวเลอูรักลาโวยจ

ชุมชนแหลมมะขามเป็นชุมชนที่สมาชิกในชุมชนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าชายเลนและสั่งสมภูมิปัญญาการใช้ประโยชน์จากป่าชายเลน