การผลิตผ้าย้อมครามธรรมชาติ

วิถีชีวิตปกาเกอะญอที่ สงบ เรียบง่าย แห่งหมู่บ้านดอยน้อย

เป็นชุมชนที่มีความโดดเด่นทางด้านวัฒนธรรม การอยู่ร่วมกันในชุมชน สภาพแวดล้อมที่อุดมสมบูรณ์ล้อมรอบไปด้วยธรรมชาติ

บ้านน้ำแคะ ชุมชนชาวลัวะที่ตั้งอยู่อย่างสันโดษบนภูเขาสูง หมู่บ้านที่ยังคงรักษา อนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี และค่านิยมดั้งเดิมของเหล่าบรรพชนชาวลัวะเป็นพื้นฐานและหลักปฏิบัติในการดำเนินชีวิต

มีการจัดตั้งกลุ่มโฮมสเตย์เพื่อให้บริการแก่นักท่องเที่ยว ซึ่งบ้านนาปลาจาดให้ความสำคัญในด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยได้กำหนดการดูแลและกำหนดขอบเขตป่าชุมชนไว้อย่างชัดเจน มีเขตอนุรักษ์พันธุ์ปลา อนุรักษ์พันธุ์เขียดแลว กิจกรรมบวชป่าชุมชน ทำฝายชะลอน้ำ บวชป่า บวชปลา กิจกรรมปลูกต้นไม้ในวันสำคัญต่าง ๆ

การพัฒนาพื้นที่ห้วยลู่ใหม่เพื่อรองรับชาวมละบริจากพื้นที่อื่น จนสามารถทำนาได้ มีระบบน้ำเพื่อการเกษตรขนาดใหญ่ มีถนนเข้าหมู่บ้าน และชาวมละบริสามารถทำงานรับจ้างเพื่อเลี้ยงชีพได้   

ชุมชนตั้งอยู่ไม่ห่างจากภูหินร่องกล้า (เขตงาน 23) ภายในชุมชนเป็นที่ตั้งสำนักสงฆ์สามแสงธรรม มี “มหาพิหารสามแสงธรรม” เป็นอนุสรณ์สถานรำลึกถึงสหายวีรชนที่เสียสละชีวิตในเหตุการณ์ความขัดแย้งทางอุดมการณ์การเมืองบนสมรภูมิภูหินร่องกล้า ระหว่างพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.) กับฝ่ายความมั่นคงของไทย,​ มีความเชื่อเกี่ยวกับการไหว้ศาลปู่ (หอผีประจำหมู่บ้าน) สืบทอดมาจากอำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย, เป็นพื้นที่เดียวในอำเภอนครไทย ที่มีการจัดการป่าชุมชน ขนาดพื้นที่ 976 ไร่

อันนามมาจากต้นเกี๊ยะ มีขุนเขาท่ามกลางสายหมอก อนุรักษ์วิถีประเพณีกินวอ

มีความหลากหลายทั้งทางวัฒนธรรมและธรรมชาติ ภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีความเป็นเอกลักษณ์ เช่น การฟ้อนล้านนา ศิลปะพื้นการทำเครื่องจักสานและเครื่องปั้นดินเผาที่โดดเด่น รวมไปถึงแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และกิจกรรมพิเศษ "คืนถิ่นคนหางดง" 

ชุมชนบ้านเปาปม - ดงยาง มีงานประเพณีประจำปีและการแต่งกายของชาวอ่าข่า และได้รับรางวัลป่าชุมชนดีเด่น ประจำปี 2567 ประเภทป่าชุมชนระดับประเทศ รวมไปถึงเป็นแหล่งศึกษาและการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติให้นักท่องเที่ยวสามารถเข้าร่วมกิจกรรมได้