บ้านใหม่ศรีจำปาเป็นหมู่บ้านขนาดเล็ก มีความโดดเด่นในเรื่องการทำผลิตภัณฑ์แปรรูปที่ได้จากไม้กฤษณาหรือต้นไม้หอม ได้แก่ น้ำหอม ธูป ไม้แกะสลัก ความต้องการของตลาดส่วนใหญ่จะนำไปประกอบพิธีทางศาสนา สมุนไพร และใช้เป็นส่วนผสมในน้ำหอมเพื่อให้มีกลิ่นติดทนนาน ในแถบตะวันออกกลางมักนำไปจุดไว้ในครัวเรือนเพื่อทำให้มีกลิ่นหอมและเป็นเครื่องแสดงฐานะ ถึงแม้ว่าจะมีการนำไม้กฤษณามาแปรรูปเป็นไม้แกะสลักต่าง ๆ แต่คุณค่าที่แท้จริงของพืชชนิดนี้อยู่ที่น้ำมันกฤษณา

ชุมชนขนาดเล็กที่ตั้งอยู่แนวชายแดนไทย-เมียนมา รู้จักอย่างแพร่หลายคือ "โค้ง 33" ซึ่งเป็นช่วงทางโค้งของถนนที่ตัดผ่านไหล่เขา มีลักษณะคดเคี้ยวอย่างมีเอกลักษณ์ ชุมชนเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ ซึ่งยังคงดำรงรักษาวิถีชีวิตดั้งเดิม ทั้งในด้านภาษา การแต่งกาย 

ชุมชนมีสถานที่สําคัญหลายแห่ง ได้แก่ วัด ศาลากลางหมู่บ้าน หนองน้ำสําหรับใช้อุปโภค และมีวิสาหกิจชุมชนบ้านหัวหนอง เป็นวิสาหกิจที่ให้คนในชุมชนเข้าร่วมกลุ่ม และเป็นการสร้างอาชีพเสริมสำหรับผู้สูงอายุที่มีเวลาว่างเพื่อหารายได้เสริม โดยเลือกทำตามถนัด ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มสานตะกร้า ทำดอกไม้จันทร์ สานกระติบข้าว เป็นต้น

บ้านโคกยางมีทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ โดยตั้งอยู่ในพื้นที่ที่มีป่าไม้และแหล่งน้ำธรรมชาติ ซึ่งเอื้อต่อการทำเกษตรกรรมและเลี้ยงสัตว์ได้อย่างยั่งยืน และมีวิถีชีวิตเกษตรกรรมแบบพึ่งพาตนเอง ชุมชนมีการทำเกษตรกรรมหลากหลาย ทั้งการปลูกข้าว พืชผักสวนครัว และการเลี้ยงสัตว์ เช่น โค กระบือ และไก่ ซึ่งเป็นฐานรายได้หลักและรักษาเอกลักษณ์ความเป็นชุมชนเกษตรดั้งเดิม อีกทั้งชาวบ้านยังคงรักษาประเพณีพื้นบ้านและพิธีกรรมทางศาสนา เช่น งานบุญประจำปี งานบุญข้าวสาก งานแห่เทียนเข้าพรรษา ซึ่งช่วยเสริมสร้างความสามัคคีและความผูกพันชุมชน

ชุมชนชาติพันธ์ุม้งมีวัฒนธรรม ภาษา การแต่งกายและวิถีชีวิตที่ยังคงรักษาไว้ นิทานพื้นบ้าน แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ น้ำตกป่าหวายและม่อนหมอกภูตะวันที่รอการไปเยือน

หมู่บ้านที่ตั้งอยู่ท่ามกลางธรรมชาติของตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด มีลำน้ำแม่ละเมา เป็นสายน้ำสำคัญที่หล่อเลี้ยงผู้คน ความงดงามของสายน้ำทำให้เกิดท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ที่ยังคงวิถีชีวิตของชาวบ้านไว้ได้อย่างกลมกลืน

ต้นแบบระดับประเทศ ด้าน "การจัดการน้ำแบบมีส่วนร่วมของชุมชน" มีการสร้างนวัตกรรมชื่อว่า "แตปากฉลาม" อุปกรณ์ช่วยกระจายน้ำอย่างทั่วถึงโดยไม่ต้องใช้พลังงานไฟฟ้า ระบบ "ต๊างนา" คือ คลองส่งน้ำขนาดเล็กที่กระจายน้ำจากฝายเข้าถึงทุกแปลงเกษตรของสมาชิกในหมู่บ้านฝายชะลอน้ำและอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กหลายแห่งที่ชุมชนร่วมกันสร้างและดูแล

หมู่บ้านเกษตรกรรม ทำไร่ ทำนา ทำสวน ชาวบ้านเป็นคนเมือง ที่เคารพต่อสถาบันหลักของชาติ มีความเชื่อต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เคารพและกตัญญูรู้คุณต่อบรรพบุรุษ ผู้มีพระคุณผีปู่ผีย่าตายาย มีพิธีสืบชะตา สงเคราะห์ เรียกขวัญ ผูกข้อมือ นับถือครูบาอาจารย์ สืบสานจารีตประเพณี มีวัดมงคลนิมิต เป็นศูนย์รวมจิตใจและเป็นที่พึ่งของชาวบ้าน

คลองตำหรุ เป็นพื้นที่ป่าชายเลนที่มีความอุดมสมบูรณ์มากที่สุดในจังหวัด ชุมชนมีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า และเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านสิ่งแวดล้อมที่สำคัญของท้องถิ่น

ชุมชนอุดมสมบูรณ์ด้วยทรัพยากรธรรมชาติและการดำรงชีวิตที่เรียบง่ายแต่เปี่ยมด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น มีวิถีชีวิตที่เอื้อเฟื้อ แบ่งปัน และสืบทอดประเพณีท้องถิ่น