เกาะกลางแม่น้ำเจ้าพระยา คลองเกาะเรียนแยกชุมชนออกเป็น 2 ฝั่ง เป็นชุมชนเก่าแก่ มีวิถีวัฒนธรรมดั้งเดิม

ชุมชนบ้านไร่ เป็นหนึ่งในชุมชนชาติพันธุ์ของชาว “ญัฮกุร” ที่ยังคงแสดงออกซึ่งอัตลักษณ์ เช่น การใช้ภาษาญัฮกุร วัฒนธรรมการกิน การใส่เสื้อพ้อก และการทำสวนสมุนไพร อีกทั้งบ้านไร่ยังเป็นชุมชนที่ได้รับความสนใจเข้ามาศึกษาจากนักวิชาการหลายทศวรรษ ความรู้ทางวิชาการและความเข้มแข็งของชุมชนก่อให้เกิด “กลุ่มเยาวชน” ที่คอยหล่อเลี้ยงอัตลักษณ์ญัฮกุรให้ยังคงอยู่

หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงอยู่เย็นเป็นสุข ปี 2551 ชุมชนแห่งการเรียนรู้และพัฒนาอาชีพจากการแปลงประยุกต์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นสู่การสร้างรายได้ ภายใต้การสนับสนุนของศูนย์การเรียนรู้ชุมชนเฉลิมพระเกียรติวัดเขากะโดน

กลุ่มชาติพันธ์ชาวกูยบ้านตะดอบ มีการปรับใช้นวัตกรรมด้านเศรษฐกิจ อาทิ กองทุนส่งเสริมของเศรษฐกิจของภาครัฐและเอกชน นโยบายส่งเสริมผลิตภัณฑ์ชุมชนของภาครัฐ รวมถึงนโยบายการส่งเสริมการท่องเที่ยวชุมชน ในการรักษาและสืบต่อภูมิปัญญาการตีเหล็กที่เป็นทุนทางวัฒนธรรมของชุมชนให้เกิดความยั่งยืน 

ชุมชนเก่าแก่คู่เมืองลำปางบนพื้นที่สำคัญอันเป็นเส้นทางการค้าริมฝั่งแม่น้ำวังที่เคยรุ่งเรืองมาตั้งแต่ครั้งอดีต ซึ่งยังคงหลงเหลือร่องลอยสลักจารลงบนอาคารสถาปัตยกรรมริมถนน สู่การปรับเปลี่ยนพื้นที่ชุมชนเป็นแหล่งท่องเที่ยวกระตุ้นเศรษฐกิจที่คึกคักที่สุดแห่งหนึ่งของจังหวัดลำปาง

ชุมชนเก่าแก่ที่มีหลักฐานยืนยันการตั้งถิ่นฐานไม่น้อยกว่า 175 ปีมาแล้ว

“ตะกั่วป่า” หรือ “ตะโกลา” ชุมชนที่มีความเจริญรุ่งเรืองในฐานะเมืองท่าริมชายฝั่งอันดามัน และชุมชนการค้าที่มีความคึกคักในยุคการทำเหมืองแร่ แม้จะผ่านยุคแห่งความรุ่งเรืองมานานแล้ว ทว่า ตะกั่วป่ายังคงไว้ด้วยมนต์เสน่ห์แห่งร่องรอยอดีตอันรุ่งโรจน์ ไม่ว่าจะเป็นสถาปัตยกรรมสไตล์ชิโน-โปรตุกีส วัฒนธรรมการแต่งกายแบบบาบ๋า อาหารการกิน ตลอดจนวิถีชีวิตอันเรียบง่ายของชาวชุมชน

กุฎีเจริญพาศน์ เป็นกะดีเพียงแห่งเดียวในกลุ่มพื้นที่วัฒนธรรมแขกเจ้าเซ็นสามกะดี-สี่สุเหร่า ที่ยังไม่จดทะเบียนเป็นมัสยิด และยังคงรักษาอัตลักษณ์ความเป็น “กะดี” โดยนามไว้ได้

เป็นชุมชนริมคลองเก่าเเก่บริเวณปากคลองมะขามเฒ่า โดยมีวัดปากคลองมะขามเฒ่าที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของผู้คนในชุมชน