เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีมานานกว่า  200 ปี ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทใหญ่ บ้านแม่ละนา ถือเป็นชุมชนท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของแม่ฮ่องสอนที่มีความน่าสนใจ ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถ เยี่ยมชมหมู่บ้าน ชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไทใหญ่ 

ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ริมแม่น้ำเจ้าพระยาที่มีการตั้งถิ่นฐานมานานหลายร้อยปี แหล่งท่องเที่ยวชุมชนเชิงวัฒนธรรม ภูมิปัญญาการใช้สมุนไพรไทย และชีวิตสังคมเมือง

หนึ่งในชุมชนพื้นที่ส่งเสริมศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหมอกจ๋าม ชุมชนประกอบอาชีพเกษตรกรรม แต่ขณะเดียวกันก็มีรายได้เสริมจากหัตถกรรมทอผ้าและผลิตภัณฑ์แปรรูป

บ้านน้ำผุดตั้งอยู่บริเวณที่ราบลอนฟูกของแนวเทือกเขานครศรีธรรมราช หรือในท้องถิ่นเรียนเทือกเขาบรรทัดปกคลุมด้วยป่าไม้อุดมสมบูรณ์ ทำให้อากาศเย็นในช่วงฤดูฝนและสามารถพบการเกิดหมอกในช่วงเช้า 

บ้านบ่อแก้ว ตั้งอยู่ในอำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่งสะกอหรือปกาเกอะญอ ปัจจุบันมีการพัฒนาพื้นที่การเกษตรเชิงเศรษฐกิจเป็นแหล่งขึ้นชื่อในการทำไร่สตรอว์เบอร์รี ปลูกข้าวดอย รวมถึงการปลูกกาแฟ ซึ่งมีการส่งขายไปยังร้านกาแฟชื่อดังหลายแบรนด์ทั้งในและต่างประเทศ นอกจากนี้ ยังเป็นที่ตั้งของเหมืองแร่ดีบุก-ทังสเตน

บ้านเก็ตเป็นแหล่งทอและจำหน่ายผ้าทอไทลื้อที่มีเอกลักษณ์ที่โดดเด่น นอกจากนี้ ยังมี "วัดภูเก็ต" เป็นสถานที่สำคัญของหมู่บ้าน เดิมตั้งชื่อตามชื่อหมู่ของบ้านที่ชื่อว่าหมู่บ้านเก็ต แต่ด้วยวัดตั้งอยู่บนเนินเขา ซึ่งคนภาคเหนือเรียกว่า ดอยหรือภู จึงได้ตั้งชื่อตามลักษณะที่ตั้งว่า "วัดภูเก็ต" หมายถึง วัดบ้านเก็ตที่อยู่บนภูหรือดอย

แหล่งกักเก็บน้ำสำคัญ อ่างเก็บน้ำแม่ปืม เป็นบริเวณที่มีสายน้ำกว้างใหญ่ มีทุ่งหญ้าเขียว และมีภูเขาสูงชัน ต้นไม้เรียงรายอย่างสวยงาม เป็นจุดต้นกำเนิดของลำน้ำสำคัญ 2 สายคือ ลำน้ำแม่แก้ว และลำห้วยแม่ปืม ทำให้ที่นี่มีน้ำไหลตลอดทั้งปี และมีธรรมชาติอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก

ชุมชนบ้านกาด เป็นชุมชนชนบท ที่อาศัยอยู่ร่วมกันแบบเครือญาติและชาวบ้านส่วนใหญ่ในชุมชนจะเป็นบุคคลที่อาศัยอยู่ในชุมชนตั้งแต่เกิด ปรากฏวัฒนธรรมประเพณีที่ทำกันตั้งแต่สมัยบรรพบุรุษแล้วถ่ายทอดกันมาสู่รุ่นต่อรุ่น ได้แก่ งานทำบุญทานข้าวใหม่ งานประเพณีปี๋ใหม่เมือง (วันสงกรานต์) งานทำบุญสรงน้ำพระธาตุ งานไหว้ศาลเจ้าบ้าน งานทำบุญถวายทานสลากภัต และงานทอดกฐินสามัคคี

วิถีชีวิตของชาวบ้านในลุ่มแม่น้ำแม่แจ่มคือตัวแทนสังคมวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน ด้วยว่าชุมชนอยู่ในหุบเขาซึ่งเสมือนกำแพงธรรมชาติกั้นการผสมผสานกับวัฒนธรรมเมือง

ศิลปสถาปัตยกรรมล้านนาที่ผสมผสานกับศิลปสถาปัตยกรรมไตลื้อ และวิถีชีวิตของชาวไตลื้ออันเป็นเอกลักษณ์ ทั้งประเพณี ความเชื่อ วัฒนธรรม การแต่งกาย และอาหาร