เป็นชุมชนเก่าแก่ที่มีมานานกว่า  200 ปี ชาวบ้านส่วนใหญ่เป็นชาวไทใหญ่ บ้านแม่ละนา ถือเป็นชุมชนท่องเที่ยวอีกแห่งหนึ่งของแม่ฮ่องสอนที่มีความน่าสนใจ ซึ่งนักท่องเที่ยวสามารถ เยี่ยมชมหมู่บ้าน ชมวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวไทใหญ่ 

ชุมชนท่องเที่ยวที่มี “ฮูปแต้ม” อายุเก่าแก่กว่า 200 ปี ซึ่งเป็นภาพเขียนสีบนผนังของพระอุโบสถหรือ “สิม” ในภาษาอีสาน เป็นท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่สำคัญของจังหวัดมหาสารคาม

เป็นชุมชนริมคลองเก่าเเก่บริเวณปากคลองมะขามเฒ่า โดยมีวัดปากคลองมะขามเฒ่าที่เป็นศูนย์รวมจิตใจของผู้คนในชุมชน

ไทย-จังโหลน ชุมชนแหล่งท่องเที่ยวทางสถานบันเทิงและสถานบริการที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในพื้นที่เขตพรมแดนระหว่างประเทศไทย-มาเลเซีย

วิถีชีวิตชาวไทยโย้ย มีการทำการประมง และการประดิษฐ์เครื่องมือที่ใช้ในการดักจับสัตว์น้ำ

ชุมชนเก่าแก่ที่มีอายุมากกว่า 100 ปี มีโบราณสถานเป็นสถานที่เคารพบูชาของคนในชุมชนและผู้คนที่ศรัทธาจากภายนอกชุมชน ได้แก่ วัดธรรมามูล และวัดปากคลองมะขามเฒ่า

ชุมชนตลาดเก่าแก่ที่มีมาตั้งแต่รัตนโกสินทร์ ภายในตลาดแห่งนี้ปัจจุบันโดดเด่นด้วยขนมและอาหารที่มีรสชาติอร่อยที่ใครผ่านมาจะต้องซื้อสินค้าที่เป็นของฝากกลับไปทุกครั้ง นอกจากนี้ยังโดดเด่นด้วยบรรยากาศอาคารบ้านเรือนที่บางส่วนที่ยังคงมีสภาพเก่าแก่แบบในอดีตอยู่

วิถีชีวิตของชาวบ้านในลุ่มแม่น้ำแม่แจ่มคือตัวแทนสังคมวัฒนธรรมพื้นบ้านไทยวน ด้วยว่าชุมชนอยู่ในหุบเขาซึ่งเสมือนกำแพงธรรมชาติกั้นการผสมผสานกับวัฒนธรรมเมือง

ชุมชนชาวไทภูเขาบนพื้นที่ตั้งชุมชนที่มีสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติที่สวยงาม มีทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ และการพัฒนาศักยภาพชุมชนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเพื่อส่งเสริมระบบเศรษฐกิจในท้องถิ่น

นวัตกรรมชุมชนท้องถิ่น หมู่บ้านจัดการตนเองตามวิถีบ้านกลาง