-
เป็นชุมชนที่มีประวัติศาสตร์อายุราวคราวเดียวกับเมืองเชียงใหม่และลำพูน หรือมีอายุประมาณ 400 - 700 ปี สังเกตจากการพบเห็น ซากโบราณสถาน ซากโบราณวัตถุต่างๆ เช่น ถ้วยชาม เครื่องมือ เครื่องใช้ เครื่องปั้นดินเผา หิน อิฐ ซากปรักหักพังที่ทับถมกันมาเป็นเวลาช้านาน ไม่ว่าจะเป็นบริเวณที่อยู่อาศัย ที่นา ที่สวน ที่ไร่ และเป็นชุมชนที่มีวัฒนธรรมและพิธีกรรมความเชื่อ ที่มีความสัมพันธ์ที่แนบแน่นระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ
-
นั่งหลังช้างชมธรรมชาติ สัมผัสบรรยากาศหมู่บ้านกลางหุบเขา ยลวิถีอัตลักษณ์ปกาเกอะญอที่บ้านทิโพจิ
-
ชุมชนไทดำ ที่มีอาณาเขตติดถนนทางหลวง อีกทั้งมีประเพณีวัฒนธรรม หัตถกรรมเสื้อผ้า และเครื่องจักสานของกลุ่มชาติพันธุ์ไทดำ
-
บ้านมืดหลอง ชุมชนชาวลัวะเก่าแก่ในหุบเขาสูงทางทิศตะวันตกของอำเภอแม่แจ่มกับวิถีชีวิตอันเรียบง่ายที่ดำรงอยู่ท่ามกลางการห้อมล้อมด้วยภูเขาสูงและทรัพยากรธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์
-
-
หมู่บ้านเล็ก ๆ ของชาวปกาเกอะญอที่มีประชากรเพียงไม่กี่หลังคาเรือน และยังคงดำรงวิถีชีวิตอย่างเรียบง่าย มีมรดกทางธรรมชาติและวัฒนธรรมที่สวยงาม
-
ชุมชนริมน้ำโรคี่ หนึ่งในกลุ่มบ้านสมาชิกวิสาหกิจกาแฟไล่โว่ วิสาหกิจจาก 5 กลุ่มบ้านที่อยู่ในพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรด้านตะวันตก
-
-
เคยเป็นพื้นที่ของชาวลัวะมาก่อน ต่อมามีการเคลื่อนย้ายกลุ่มคนและเข้ามาตั้งถิ่นฐานใหม่โดยกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอ มีการอยู่อาศัยและทำกินบนพื้นที่แห่งนี้มากกว่าร้อยปี เดิมเป็นหย่อมบ้านที่ขึ้นกับหมู่ที่ 6 บ้านแม่ลานคำ ต่อมาในปี พ.ศ. 2535 จึงได้ทำการแยกเป็นหมู่บ้านป่านอก หมู่ที่ 11
-
-
หมู่บ้านชาติพันธุ์ม้ง มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขา ภูมิอากาศหนาวเย็นตลอดปี ประชากรส่วนใหญ่ปลูกพืชผักเมืองหนาว โดยเฉพาะกะหล่ำปลี ทำให้ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยว จนกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดเพชรบูรณ์