หมู่บ้านที่ชาวลาหู่ดำกลุ่มบุกเบิกเข้ามาตั้งถิ่นฐานในอำเภอปางมะผ้า เป็นหมู่บ้านที่มีอายุเก่าแก่ในอำเภอ และตั้งอยู่ในพื้นที่ที่ห่างไกลจากศูนย์กลางของเมือง 

ชุมชนชาวลัวะเล็ก ๆ ในตำบลขุนน่าน หมู่บ้านที่มีประชากรเพียงร้อยกว่าครัวเรือน แต่มากด้วยความสุขสงบ อุดมด้วยทรัพยากร และเจริญด้วยวัฒนธรรมเก่าแก่ที่ชาวบ้านพร้อมใจกันสืบสาน

พระมุจลินท์ล้ำค่า งามสง่าพิพิธภัณฑ์ เก้าชั้นน้ำตก ผาน้ำโจ้กตระการตา สูงค่าผาผักหวาน

หัตถกรรมจักสาน เกษตรพอเพียง ไร่หมุนเวียน พอเพียงนำวิถี ลือชื่อพริกกะเหรี่ยงแดง

แม่จันใต้ อยู่สูงเด่น เห็นสง่า เผ่าอ่าข่า น่าอยู่ ดูหลากหลาย ห้วย น้ำ ป่า อุดมดิน ถิ่นชา กาแฟไทย ปวงรวมใจ ให้ยิ่งใหญ่ ไพรพนา ร่วมสืบสาน วัฒนธรรม ดินน้ำป่าอันทรงค่า จารึกไว้ ในแดนดง

เมืองหน้าด่าน อำเภอเวียงแก่น ดินแดนสองฝั่งโขง ดำรงวัฒนธรรมชนเผ่า เหล้าอุหวานบ้านห้วยเอียน

หมู่บ้านแม่อีแลบเป็นหมู่บ้านที่มีแหล่งท่องเที่ยวสำคัญ คือ ดอยเมี่ยงหรือยอดดอยกึ่งกลางระหว่างหมู่บ้านแม่อีแลบกับบ้านแพมบก และมีแหล่งท่องเที่ยวอีกแห่งคือ ดอยธง ยอดดอยสูงสุดบริเวณสันเขาแห่งนี้ มีวิว 360 องศา สามารถมองเห็น 2 อำเภอปายและปางมะผ้า วิวธรรมชาติสวยงามอากาศเย็นตลอดทั้งปี มีกฎระเบียบว่าด้วยการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ดี และมีพิธีกรรมสำคัญชนเผ่าลีซูเกี่ยวข้องกับทรัพยากรป่าไม้ธรรมชาติที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษ

วิถีชีวิตที่มีความหลากหลายทางความเชื่อ ประเพณี วัฒนธรรม จากชาวไทยใหญ่และชาวลาหู่

ชุมชนของชาวลาหู่แดงที่มีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน ซึ่งเป็นประชากรกลุ่มแรก ๆ ที่อพยพเข้ามาในอำเภอปางมะผ้า และส่วนใหญ่ยังคงดำรงวิถีชีวิตแบบดั้งเดิม เนื่องจากเป็นหมู่บ้านที่อยู่ห่างไกลจากชุมชนใหญ่ ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เข้าถึงยาก

วิถีชีวิตปกากะญอผ่านการสร้างพื้นที่ของตนท่ามกลางธรรมชาติ ด้วยการทำเกษตรกรรมแบบไร่หมุนเวียนเพื่อเศรษฐกิจและการยังชีพ 

บ้านน้ำแคะ ชุมชนชาวลัวะที่ตั้งอยู่อย่างสันโดษบนภูเขาสูง หมู่บ้านที่ยังคงรักษา อนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี และค่านิยมดั้งเดิมของเหล่าบรรพชนชาวลัวะเป็นพื้นฐานและหลักปฏิบัติในการดำเนินชีวิต

ชุมชนชาวปกาเกอะญอที่ยังคงรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในชุมชน