ชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีความเก่าแก่เกือบ 200 ปี และเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์ในสมัยอยุธยา เนื่องจากเป็นเส้นทางผ่านของกองทัพเมียนมาที่เดินทางเข้ามาสู้รบกับกรุงศรีอยุธยาและหัวเมืองฝ่ายเหนือในช่วงเวลานั้น

ชุมชนดอนเจดีย์ถือว่าเป็นชุมชนชาวไทใหญ่ที่เก่าแก่และยืดมั่นในขนบประเพณีและวัฒนธรรมชาวไทใหญ่อย่างเหนียวแน่น ที่ชุมชนมีการสืบทอดปอยหมั่งกะป่า หรือประเพณีเขาวงกต ซึ่งเป็นประเพณีดั้งเดิมของชาวไทใหญ่ที่นับวันจะสูญหายไปจากจังหวัดแม่ฮ่องสอน 

ชุมชนชาวปกาเกอะญอและคนเมือง มีการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมให้ผู้มาเรียนได้เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชาวปกาเกอะญอ จากสโลแกนของชุมชนที่ว่า "ฮ่อมดอยจ้างงามตา สักการบูชาหลวงพ่อแม่ลิด พระธาตุหลวงพ่อโตศักดิ์สิทธิ์ แหล่งผลิตผ้าทอกะเหรี่ยงลูกเดือย"

สบป่องเป็นพื้นที่ชุมทางของคนหลากหลายกลุ่มชาติพันธุ์ เนื่องจากเป็นทางผ่านระหว่างอำเภอปาย-อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน อีกทั้งยังเป็นพื้นที่ติดต่อค้าขายของคนในอำเภอปางมะผ้า มีกาดนัดวันอังคารซึ่งเป็นตลาดที่กลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ออกมาซื้อขายสินค้าอุปโภคและบริโภค

ชุมชนที่มีวัฒนธรรมของชาวปกาเกอะญอและคนเมือง (คนภาคเหนือ) และมีชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี 

หมู่บ้านชาวปกาเกอะญอที่อยู่ติดกับชายแดนประเทศเมียนมา มีมรดกธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ และเป็นที่พักพิงสุดท้ายของทหารญี่ปุ่นในสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 หลังจากที่ญี่ปุ่นแพ้สงครามและถอยทัพกลับจากเมียนมาเข้ามาในประเทศไทย ผู้เฒ่าผู้แก่ของชุมชนแห่งนี้จึงมีความทรงจำมากมายเกี่ยวกับสงครามโลกครั้งที่ 2 

ชุมชนชาวประมงเก่าแก่ ซึ่งมีอายุยาวนานกว่า 80 ปี และยังคงสืบทอดภูมิปัญญาการทำประมงพื้นบ้าน ชุมชนมีการรวมกลุ่มจัดตั้งธนาคารขยะและโครงการเก็บขยะ Cleanup Pattaya เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมของชุมชน

ชุมชนที่มีวิถีชีวิตที่ผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมไทใหญ่และปกาเกอะญอที่อยู่ร่วมกันอย่างกลมกลืน มีวิวทะเลหมอกยามเช้า พระพุทธรูปศิลปะพม่าผสมไทยใหญ่ การเกษตรในวิถีพอเพียง และผลิตภัณฑ์ OTOP ของชุมชน

ชุมชนบ้านน้ำฮูเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์เมืองปาย เป็นชุมชนของชาวไทใหญ่และชาวจีนฮ่อ มีวัดน้ำฮู วัดเก่าแก่ที่สุดแห่งหนึ่งของอำเภอปายและอยู่คู่เมืองปายมายาวนาน โดยมีพระอุ่นเมือง สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเมืองปายและนักท่องเที่ยวหลายคนต้องแวะเข้ามากราบสักการะ

หมู่บ้านชาวลีซูที่นักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปชมวิถีชีวิตของชาวลีซู มีหัตถกรรมงานทอผ้าของชาวลีซูที่เป็นเอกลักษณ์ และแหล่งโบราณคดีประเภทถ้ำผีแมน

ชุมชนชาวไทใหญ่ที่มีต้นสักอุดมสมบูรณ์ตามชื่อของหมู่บ้าน มีที่ราบท้องทุ่งนาเขียวขจีและทะเลหมอกยามเช้าในหน้าหนาว รวมถึงมี "ซูตองเป้" สะพานบุญที่เกิดแรงกาย แรงใจ และแรงศรัทธาของพระภิกษุสามเณรและชาวบ้าน

ชุมชนที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ มีน้ำตกหมอแปง แหล่งท่องเที่ยวธรรมชาติที่สำคัญของชุมชน