บ้านแม่สะป๊อก ชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์ปกาเกอะญอและชนพื้นเมือง กับการตั้งถิ่นฐานบนพื้นที่ที่มีทรัพยากรธรรมชาติ ผืนป่า แหล่งน้ำ และสภาพแวดล้อมที่สวยงาม

ภายในวัดบ้านนกออก มีพระอุโบสถหรือสิม อายุกว่า 200 ปี และหอไตรกลางน้ำ ซึ่งสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นตั้งแต่ช่วงต้นรัตนโกสินทร์

หมู่บ้านหลากหลายวัฒนธรรมและความเชื่อ ตีแผ่ผ่านวิถีชีวิตชาวม้ง ณ บ้านขุนสาใน

แหล่งวิสาหกิจชุมชนจักสานผิวไม้ไผ่จากภูมิปัญญาที่สร้างสรรค์จากทรัพยากรที่มีอยู่ตามธรรมชาติ นำมาสร้างงานจักสานของใช้ในครัวเรือน และของใช้ที่งดงามทรงคุณค่า สร้างอาชีพ สร้างรายได้ และสร้างเอกลักษณ์ประจำชุมชนให้เป็นหนึ่งเดียวในอำเภอแจ้ห่ม

ธรรมาสน์เสาเดียว ศาสนวัตถุเชิงสัญลักษณ์ที่มีบทบาทสำคัญในการประกอบประเพณีและพิธีกรรมทางศาสนาของชาวบ้าน และมรดกภูมิปัญญาของชาวผู้ไท 

บ้านท้ายเหมืองเป็นชุมชนที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ศาสนา และวัฒนธรรม ประกอบด้วยคนไทยเชื้อสายกะเหรี่ยงซึ่งเป็นกลุ่มชนดั้งเดิมในพื้นที่ คนไทยจากภาคอีสาน ชาวกะเหรี่ยงนอก ทั้งคนพม่า คนทวาย กะเหรี่ยงและมอญ

บ้านวัดจันทร์ หมู่บ้านที่อุดมสมบูรณ์ด้วยป่าสนทั้งประเภทสองใบและสามใบ ด้วยลักษณภูมิประเทศที่ตั้งอยู่บนที่สูงเหมาะแก่การเจริญเติบโตของพืชเมืองหนาว จนได้ชื่อว่าเป็นพื้นที่ป่าสนที่ใหญ่ที่สุดในภาคเหนือ

ชาวผู้ไทบ้านน้อมเกล้ามีพิธีกรรมการรักษาโรคประจำกลุ่มชาติพันธุ์ คือ “พิธีกรรมเหยา” ซึ่งถือเป็นสัญญะทางมโนทัศน์ที่สืบเนื่องมาจากความเชื่อดั้งเดิมของชาวผู้ไท

ชุมชนเกษตรกรรมบนดินแดนที่ราบสูงที่มีการพัฒนารูปแบบการทำเกษตรแบบดั้งเดิมสู่เกษตรตามแนวทฤษฎีใหม่ ชุมชนต้นแบบในการรักษาวิถีชีวิตเดิม สู่การเรียนรู้ ประยุกต์ใช้ และดำเนินชีวิตตามแนวพระราชดำริ 

ชมนาขั้นบันได วิวข้าวดอยผืนใหญ่โอบล้อมด้วยเทือกเขาตระการตา หนึ่งแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติในโครงการปงผาง escape 

ชุมชนเกษตรกรรมลุ่มน้ำโขง ต้นแบบการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติไม้ยางนาสู่การสร้างคุณค่าเศรษฐกิจสร้างสรรค์

ชุมชนโบราณแหล่งศึกษาเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์สองวัฒนธรรมริมฝั่งโขง หนึ่งในหมู่บ้านจุดหมายปลายทางในเส้นทางท่องเที่ยวพิพิธภัณฑ์อารยธรรมลุ่มน้ำโขงตำบลนาแวง